معماری بیونیک

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: انسان از بدو پیدایش تاکنون در طبیعت به کندوکاو مشغول است، در طبیعتی که همواره برای او ناشناخته و پر رمز و راز بوده است. زمانی او به تدریج از دل طبیعت واژه های تک+نو+لوژی را بیرون کشید و آنها را برای ترکیب درذهن خود پرواند و حاصل آن را طی قرن ها به زبان های مختلف باز گو کرد، روزی با یک کشف جدید حیرت دنیا را برانگیخت و روز دیگر با یک برخورد ناگهانی در افکار، اختراعی را آماده ی ثبت نمود و به این ترتیب تکنولوژی پا گرفت. تکامل نه فقط از مغز انسان بلکه در پیش چشمان او از طبیعتی که خداوند در اختیارش گذاشته است میتراود. سال هاست که محققان در پی یافتن چنین ارتباطی هستند تا از طریق آن چگونگی شکل گرفتن سیستم های مختلف زندگی را ارزیابی کنند.
رویکرد به طبیعت را در طول تاریخ معماری در آثار بسیاری از بزرگان دیده ایم. از قضا همه ی معمارانی که بر سر اُنس با طبیعت بوده اند توانسته اند به دست آوردهای عملی و نظری ارزشمندی دست یابند. به یاد بیاوریم سخن زیبای پل کله را که عقیده داشت به مانند همان کودکی که در بازی خود ما را تقلید می کند ما هم باید به تقلید از نیروهایی بپردازیم که جهان را ساخته است. بی سبب نیست که طبیعت برای پل کله به مثابه ی ماده ی قابلی بود که او در مقام یک هنرمند به درون آن نفوذ می کرد. تادائو آندو هم خلق یک بنا را به عنوان پاره ای از طبیعت قلمداد می کرد. او احجام معماری را گونه ای درخت و صخره و کوه و تپه می انگاشت و در فرآیند خلاقیت های خود به دنبال بازسازی ذوقی از طبیعت بود. فرانک لوید رایت بنیان گذار معماری ارگانیک هم از همان آغاز خانه هایش را با طبیعت می آمیخت. وی در آمیختگی طبیعت و معماری چنان استادانه عمل می کرد که تشخیص این که کجا طبیعت پایان می یابد و کجا ساختمان های او آغاز می شود براستی دشوار است. لوکور بوزیه نیز نگاهی تازه به طبیعت داشت. .او با طرح ویلای ساوا در پوآسی فرانسه و ایجاد یک تراس وسیع در آن و قراردادن قاب هایی خالی در نمای آن، واسطه ای بین معماری داخل و طبیعت بیرون به وجود آورد.
لوکور بوزیه قصد داشت تا طبیعت را به داخل و اطراف معماری بکشاند ولی رایت می کوشید تا طبیعت، بکر و ناب بماند. او حتی بر فراز تپه خانه نمی ساخت بلکه در امتداد برجستگی تپه خانه می ساخت تا با قرار دادن خانه در موقعیتی خاص، انحنای پیوسته و زیبای تپه دیده شود.
هنگامی که در سیر تحول آفرینش زمین از حدود 8/3 میلیارد سال قبل تا کنون به تامل می نشینیم در می یابیم که، طبیعت خود، طراح و معمار نهایی است. طی این مدت گیاهان و جانوران توانسته اند با طراحی لازم بر مشکلات محیط زیست فائق آیند. و انسان نیز در طول زندگی خود، همیشه سعی داشته برای ساخت و طراحی مکان ها و وسایل مورد نیاز خود از طبیعت و محیط زیست اطراف خود الهام بگیرد.
امروز هر جا سخن از تکنولوژی به میان می آید، انواع ماشین ها، کامپیوترها، ساختمان های بزرگ، وسایل ارتباط جمعی و دیگر ابزار و آلات موجود در صنایع و نقش موثر آنها در اقتصاد و فرهنگ جامعه، در ذهن انسان تصویر می شود، طبیعی است که این وسایل همان دستاوردهای تکنولوژی است که پاسخگوی نیازهای اساسی برای انسان معاصر می.باشند، امّا چنانچه به مسیر تکنولوژی بنگریم کم و بیش به منشاء برخی پدیده ها پی می بریم، به اینکه هر پدیده ی صنعتی و یا ساختمانی ازکدام الگوی زنده ی طبیعت الهام گرفته است، شاید در آن صورت تکنولوژی جلوتر از زمان گام بردارد، بنابر این لازم است ارتباطی با اصول منطقی و علمی بین سیستم های ماشینی و سیستم.های زنده پدیدار شود.
عنکبوت ها با طراحی و بافتن ریسمان هایی که به استحکام فولاد هستند، برای خود آشیان هایی می سازند.
پس از جنگ جهانی دوم و آغاز دهه ی شصت قرن بیستم، تبادل علمی بین گرایش های علوم طبیعی و فنی رونق گرفت.
در جریان همایشی در اوهایو، که نیروی هوایی آمریکا در سال 1960 برگزار کرد، برای اولین بار واژه ایی به نام "بیونیک" از ترکیب دو لغت "بیولوژی" و "تکنیک"، به معنای زیستار شناختی یا به کارگیری اندام.های ساختگی طبیعت که می توانیم به فارسی "زیست فنی" ترجمه کنیم، توسط دانشمند آمریکایی جک.ای.استیل بیان شد. او بیونیک را علم سیستم.هایی که شالوده و پایه ی تمامی سیستم.های زنده.اند، می.داند. این واژه در برگیرندۀ کار همه متخصصانی است که تلاش دارند برای حل مشکلات فنی خود از دانسته های طبیعت الهام بگیرند.
در ابتدا بیونیک به بررسی ماشین.هایی که براساس سیستم.های زنده طراحی و ساخته شده بودند می.پرداخت و هم اکنون بیونیک از هر جهت هنر به کارگیری دانش سیستم.های زنده در حل مسائل فنی است.

در بیونیک، تحقیق فقط به یک رشته ی خاص علمی محدود نمی.شود، اگر چه خود بیونیک هنوز به عنوان یک علم نوپاست، امّا فعالیت بیونیک دانان را می.توان در حوزه ی "علوم کاربردی" مطرح کرد که همچون رابطی پدیده.های گوناگون را با الگوهای زنده مقایسه می.کنند، به عبارتی دیگر برای هر پدیده، الگوی زنده.ای می.یابند.
علوم کاربردی شاخه.هایی از علوم هستند که رشد و تکامل آنها در مرحله.ای مانند طراحی، ساخت، ایجاد و تغییر باشد و این قسمت به بخش مهندسی اختصاص دارد، از آنجایی که مهندس نقش اصلی و اساسی در توسعه ی تکنولوژی دارد، فعالیت این بخش باید با تأمل و دقت نظر، به گونه.ای که همگام با طبیعت باشد، هدایت شود، بنابراین به جاست اگر بگوییم که همه ی راه ها به طبیعت ختم می.شود.
یکی از بهترین طرح.های شناخته شده از علم بیونیک اثر لئوناردو داوینچی نقاش معروف است که ماشین پرنده را براساس ساختمان بدن یک خفاش طراحی کرد. استدلال او این بود که خفاش دارای بال کاملا پوشیده.ای است که هوا را از خود عبور نمی.دهد و دارای پوستی پرده مانند است که آن را تقویت می.کند.
حدود 400 سال بعد از طرح داوینچی، ماشین پرنده توسط کلمنت آدر با الهام از خفاش ساخته شد و در سال 1890 تا ارتفاع 15 متری پرواز کرد.
در ساخت زیردریایی.ها نیز از بدن دلفین الهام گرفته شده است. این جانور با نیروی عضلانی کم می.تواند به سرعت در آب حرکت کند و راز این حرکت در پوست دو لایه ی بدنش است. لایه ی پوست بیرونی قابل ارتجاع و لایه ی پوست درونی شبیه یک رشته لوله ی پر شده از ماده اسفنجی است. این ویژگی باعث می.شود تلاطم ناشی از جریان پرفشار آب چندان محسوس نباشد، زیرا پوست قابل ارتجاع بیرونی، فشار را به لایه ی اسفنجی و تراکم.پذیر درونی که مانند فنر عمل می.کند منتقل می.کند، به طوری که جریان پرتلاطم پیش از آن که فرصتی برای پیش روی پیدا کند از بین می.رود و به همین دلیل است که در طراحی زیردریایی، جدار آن را مانند پوست دلفین می.سازند.
ساخت هواپیماهای تیزپرواز با الهام از بال پرستو و ساخت رایانه با الهام از مغز و فکر انسان نمونه.های بارز دیگری از کاربرد علم بیونیکی برای ساخت فناوری.های جدید است.
آشنایی با معماری بیونیک
بیونیک و معماری بیونیک علمی است که به الهام یابی فنی ساختمان ها از رفتارها و ارتباطات گوناگون عالم جانداران می پردازد و مسائل فنی را از راه های زیستی حل می.کند.
معماری بیونیک یا علم بررسی نظام حیات جانداران، امروزه به عنوان یکی از سه علم برتر جهان (IT, Nano, Bionic) معرفی گردیده است. روح بخشیدن به ساختمان یکی از تمایلات معماری بیونیک است که طراحان این رشته با توجه به قدرت سازه برای تنفس (زنده.نمایی)، به کمک خطوط مستقیم یا منحنی خالص و القاء آهسته ی تمامیت سازه به آن دست پیدا می.کنند و مهم ترین چیز برای معماری بیونیک آن است که ساختمان بتواند زنده بودن خود را القاء کند. این یک باور متعالیست که با زنده بودن محیط زیست، هماهنگی کامل با طبیعت ایجاد می شود. شاید یک طریقه ی معتبر و قوی برای آیندگان، ترویج روش اصلاح طلبی و توجه به واقعیت ها از طریق "معماری بیونیک" باشد، به طور کلی معماری بیونیک مبارزه.ای است با خشنودی از خود و تمایلی است به باز ساز ی همه چیز، بنابراین انگیزه ایست منحصر بفرد.
از عوامل مهمی که در طبیعت وجود دارد وانسان برای ساخت بناهای خود از آنها استفاده کرده است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
_ پوسته یا جلد
_ ساختار
_ آراستن
_ انرژی
بیونیک در واقع شامل سه بخش است:
1- علم سیستم هایی که کار آنها از سیستم های زنده گرفته شده است (در ساختار و سیستم اصلی)
2- علم سیستم هایی که خصوصیاتی شبیه خصوصیات سیستم های زنده رادارند. (مکانیزم ها و عناصر عملکردی)
3- علم سیستم هایی که از نظر ظاهر به سیستم های زنده شبیهند (دریافت های حسی از نقطه نظر فرم)
و در واقع هر محصول سه عنصر اصلی دارد:
- ساختار
- مکانیزم
- فرم
روابط عملکردی موجود با فرم و مواد به صورت زیر می باشد:
بررسی رنگ:
- ارتباط رنگ موجود زنده با محیط زیست
- ارتباط رنگ موجود زنده با خصوصیات رفتاری
- ارتباط رنگ موجود زنده با پیکره موجود زنده
آنالیز عناصر اصلی موجود زنده و کاربرد آن در تجزیه و تحلیل طراحی
آنالیز فرم:
- فرم پایه: نقاط، سطوح و...
- فرم پیچیده: ترکیبات فرمی
- تعیین تناسبات و اندازه
- تعیین نسبت انحناها
- تعیین زوایای بین راستاها
آنالیز مکانیزم:
- مکانیزم ساده
- روابط سیستماتیک بین مکانیزم ها
- آنالیز رابطه ی فرم با سیستم و بالعکس سیستم با فرم
- آنالیز رابطه ی فرم با عملکردو بالعکس
- آنالیز رابطه ی عملکرد با سیستم و بالعکس
روند طراحی بر اساس بیونیک یا بیو دیزاین را می توان به صورت زیر بیان کرد:
1- انتخاب موجود زنده (پدیده مور نظر در طبیعت)
- جانوران
- گیاهان
- آغازیان، تک سلولی ها
2- شناسایی خصوصیات زیستی
- محیط زندگی: شرایط محیط، دما، رطوبت، فشار و صوت
- عکس العمل ها: منابع حیاتی، سیستم های تنفسی، مواد غذایی
- خصوصیات فیزیکی: شرایط همزیستی، سازگاری و ناسازگاری مستقیم و غیر مستقیم
- روابط سیستماتیک: آمار تجمعی و پراکندگی زیستی،شرایط خاص جغرافیایی
3- شناسایی خصوصیات معماری
- ساختار های داخلی
- روابط سیستماتیک
- پیکره اصلی موجود: عناصر میکرو و تناسبات هندسی، عناصر ماکرو، مواد و نسبت ها

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 258]