صياد گوهر معاني

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: صياد گوهر معاني

مقدمه: اين سخن تأمل برانگيز، روايتي است از سرسلسله انسانهاي كامل، آخرين سفير الهي، حضرت پيامبر صلي‌الله عليه و آله و سلم كه: 1به‌طور حتم، اولياي الهي و امناي اسرار آسماني در زمره اين بندگان با عظمت قرار دارند! آنان كه با ، در پرتو و و با كسب و به مقام شامخ نائل آمده، اراده آنها در اراده خداوند تعالي فاني گشته، وجودشان به اسم تجلي يافته و به مقام رسيده اند!

صحف عرفاني ما، در مقام و منزلت صاحبان مقام روايت كرده‌اند كه: نامه‌اي به دست بهشتيان در بهشت مي‌رسد: ، اما بعد: 2اما نكته شايان توجه اين است كه بنا به نوشته عارف واصل، امام راحل امت:

غيب را ابري و آبي ديگر است‌

آسمان و آفتابي ديگر است!

يكي از همين اوليا و ستارگان درخشان آسمان عرفان توحيدي، عارف صمداني، عالم رباني، عالم اخلاق و عرفان، مرحوم آيت‌الله العظمي شيخ محمد بهاري اعلي الله مقامه‌‌الشريف است.آن عارف سالك از خصيصين و از شاگردان عديم النظير استاد عرفان، مرحوم آخوند ملاحسينقلي همداني بوده، و بنا به گواهي ارباب باطن، اسرار توحيدي در وجودشان متجلي بوده است. استاد بزرگوار آيت‌الله فاطمي‌نيا مي‌فرمايند:3

بديهي است شناخت اوليا و اعاظمي همچون آقا شيخ محمد بهاري كه مقامات عاليه تا را پله‌پله تا بالا رفته و در بارگاه ربوبي بار گرفته‌اند، كاري است غيرممكن،كه فرمود: اوليائي تحت قبائي لا يعرفونهم غيري!

رساله نوراني اين ميراث ماندگار معنوي كه متضمن برخي مكتوبات و مراسلات عرفاني اين عارف الهي راجع به آداب سير و سلوك است وتوسط عالم زاهد مرحوم (طلبه با ذوق و دانشمند حوزه علمي نجف اشرف) جمع‌آوري گرديده نيز به تنهايي نمي‌تواند شخصيت و عظمت عرفاني مرحوم بهاري را كماهو حقه بشناساند؛ زيرا اولا به مصداق عارف سالك نمي‌تواند يافته‌هاي عرفاني خود را به لسان توصيف و تبيين در آورد!‌

عارفان كه جام حق نوشيده‌اند

رازها دانسته و پوشيده‌اند

هر كه را اسرار حق آموختند

مهر كردند و دهانش دوختند

ثانيا عارف، امين امانات و كنز اسرار خداوندي‌ است. و افشا و انتشار آن هم براي مبتديان و نامحرمان، عواقب نامطلوب و توالي فساد زيادي را در پي خواهد داشت.

زان كه مخلص در خطر باشد مدام‌

تا زخود خالص نگردد او تمام‌

زانكه در راه‌است و رهزن بي‌حد است‌

آن رهد كو در امان ايزد است‌

عليهذا باتوجه به اينكه كتاب وجودي مرحوم آيت‌الله بهاري بسي عميق‌تر و گسترده‌تر از كتاب ملفوظ و مكتوب اوست، بايد اذعان نمود كه كتاب انسان‌ساز تذكره` المتقين حتي اگر به مثابه وجود آن مرحوم تلقي مي‌شود، مي‌تواند با دستگيري و راهبردي رهروان طريق معنا و سالكان كوي دوست، شور عشقي در جان و جهان آنان برپا كند.

آستين بر روي و نقشي در ميان افكنده‌اي‌

خويشتن تنها و شوري در جهان افكنده‌اي‌

خود نهان چون غنچه و آشوب استيلاي عشق‌

در نهاد بلبل فرياد خوان افكنده‌اي!

سلوك متشرعانه در تذكره` المتقين‌

شناخت آداب سير و سلوك و سياحت در بوستان معنوي تذكره` المتقين، صلاحيت و عنايتي را مي‌طلبد كه راقم اين سطور فاقد آن است ؛ اما از باب ما لا يدرك كله لا يترك كله، در اين مقال سعي مي‌شود ضمن آشنايي مختصر با بعضي مشروط سلبي و ايجابي سير و سلوك، عرفان حقيقي را از عرفانهاي تصنعي منهاي خدا باز شناسيم تا تدريجاً با استضائه از اثر نوراني تذكره`‌المتقين و استيناس و عمل به اندرزهاي طلايي حكيم اصحاب ملاحسينقلي شوندي، در مسير نسيم روح بخش‌ و جان‌پرور عرفان ناب اسلامي قرار گيريم.

شاخص اصلي ، عبارت است از: تخلق به اخلاق عرفاني و عمل به احكام شريعت و مراقبت بر طاعات و مواظبت بر نوافل. مطالعه تذكره‌`المتقين و اشارا ت و تاكيدات حاج‌شيخ محمد بهاري، قبل از هر چيز اين نكته را مسجل مي‌كند كه: سلوك عرفاني مرحوم بهاري سلوكي متشرعانه برمنهج شرع و منطبق با كتاب و منبعث از سنت بوده است.‌

در طول تاريخ، همچنين در زمان حاضر مدعيان دروغين عرفان، به اشكال مختلف خود را نشان داده و موجب فريب و انحراف شده‌اند. در گذشته، برخي از اين مدعيان برا ين ادعا بوده‌اند كه با حصول حقيقت، التزام به شريعت مرتفع مي‌شود: اذا جائت الحقيقه بطلت الشريعه!؟در مقابل اين باور منحرفانه، مرحوم بهاري در مراسله سوم تذكره‌`المتقين، چنين تذكر مي‌دهند كه:

آن بزرگوار در يكي از مكتوبات خود تحت عنوان ضمن ناراحتي از گروهي كه خود را عارف مي‌دانند، اما از عرفان، فقط خفض الصوت و يا بانگ و فرياد زدن و يا اختراع بعضي اذكار را مي‌دانند، مي‌فرمايند: اين‌گونه حركات موجب خشم و غضب الهي است!

از عارف جليل‌القدر آيت‌الله محمدجواد انصاري همداني كه معتقد بودبعد از قبر سلمان فارسي قبري به نورانيت حاج شيخ محمد بهاري نديده و خود مكرر با پاي پياده از همدان به زيارت قبر مطهرش مي‌آمد، سوال مي‌كنند: جواب مي‌دهند: 4‌

امام راحل امت در كتاب شريف سرّالصلوه` كه اولين اثر عرفاني ايشان است، مي‌فرمايند: 5

يكي از نكات تأمل برانگيز در رساله تذكره` المتقين اين است كه اين رساله از به كارگيري اصطلاحات متقارن شريعت و طريقت كه عمدتاً مربوط به اهل تصوف است، امتناع نموده است. دليل اين موضوع، ظاهراً اين است كه در سلوك متشرعانه، بين شريعت و طريقت، تغاير و تمايزي نيست و شريعت همان طريقت است و سالك الي الله مي‌تواند از طريق شريعت به حقيقت نائل شود.به هر حال سلوك عرفاني مرحوم بهاري سلوك متشرعانه است نه سلوك تصنعي و خود ساخته. در اين سلوك، سالك حتي بعد از طي مدارج عالي عرفاني و كشف حقيقت و تابش نور معرفت بر دلش، نه تنها بي‌نياز از آداب و احكام شرعي نخواهد بود، بلكه التزام به اين احكام و تأدّب به اين آداب بيشتر و بيشتر خواهد شد. به قول شيخ محمود شبستري، مولف منظومه عرفاني گلشن راز:

كسي مرد تمام است كز تمامي‌

كند با خواجگي كار غلامي!

عرفانهاي كاذب در زمان حاضر

بشريت امروز از پس ديروز خود كه مبتني بر مادي‌گرايي و خداناگرايي بود، به اين واقعيت رسيده است كه: مهمتر از زندگي، معناي زندگي و مهمتر از آسايش بيروني ،آرامش دروني است و در همين راستا، مذهب است كه مي‌تواند اين ارمغان را به او ببخشد و عسرت وجودي او را درمان نمايد؛ اما متاسفانه انحرافي كه در زمانه ما رخ نموده و گاه معنا و معنويت در زمين جستجو مي‌شود و معنويتي كه از آن سخن گفته مي‌شود، معنويت بي‌ريشه بريده از آسمان منهاي مذهب است! ناگفته پيداست كه معنويت بدون مذهب، معنا و مفهومي نداشته ، دوام و بقايي ندارد. آرامش حقيقي از قلب و دل انسان نشات مي‌گيرد و از منبع لايزال آسماني سرازير مي‌شود نه از جسم و حركات جسمي و اعضا و جوارح!

در اواسط قرن نوزدهم نيز آگوست كنت در پي گم‌گشتگي و سرگرداني بشر، مسلكي را اختراع و نام آن را گذاشت تا شايد بتواند اروپا و آمريكا را از خلا وجودي نجات داده و نعمت معنويت را به او اعطا نمايد! اما اين مسلك خود ساخته به لحاظ انقطاع از منبع آسماني، ره به جايي نبرد و شكست را پذيرا شد.

اين انحراف، يعني جستجوي معنويت زميني، اينك در برخي كشورها و از جمله كشور ما در قالب روشهاي شبه عرفاني و فنون مراقبه و رياضت‌كشي‌هاي وارداتي هندي و ژاپني شايع شده است! البته نفس اين شيوه‌ها و روشها قابل انتقاد نيست، بلكه اينها را عرفان تلقي نمودن و انتظار معنويتي كه از مذهب آسماني بر مي‌آيد، از فنون و روشها داشتن، قابل انتقاد است! آرامش و اطمينان قلبي در درون عرفان ناب و سلوك متشرعانه نهفته است، نه در فنون و شيوه‌هايي كه عده‌اي به غلط نام آن را عرفان مي‌گذارند. عرفان ناب اسلامي مي‌تواند با اتصال به منبع آرامش‌بخش الهي، به زندگي فردي كه در جستجوي معنا و آرامش است، جهت دهد و او را ايمني و اطمينان بخشد. فنون و روشهاي غيرديني، با ارتفاع بسيار پايين، حداكثر شبيه يك داربست كمكي است كه نه آرامش بلكه احساس آرامش كاذب را آن هم به صورت موقت وگذرا در پي خواهد داشت. اگر هوشيار نباشيم، در آن صورت به تعبير عارف و مرجع عظيم الشان، آيت‌الله العظمي بهجت: 6

به علاوه، عقل و خرد عرفي نيز اين فرمايش آيت‌الله بهاري را در تذكره`‌المتقين تاييد مي‌كند كه: (اصناف مغرورين)

آري، الا بذكرالله تطمئن القلوب‌حق تعالي از رگ گردن به انسان نزديك‌تر بوده ، مايه آرامش دائمي در درون خود اوست. اگر در برخي روايات تفكر در ذات حق مورد نهي واقع شده، بدين لحاظ است كه تفكر براي شناخت نزديك‌ترين كس، خود، واسطه و موجب دوري ا‌ست. نقل است كه روزي حضرت موسي عليه‌السلام در حال مناجات با خدا عرض كرد: خداوند سبحان فرمود:

لزوم استواري قدم‌

شور و شوق عرفاني و طلب و تمناي تصعيد حيات عارفانه در جامعه ما، مقوله‌اي‌است تحسين برانگيز؛ اما بعضي افراد بدون اعتنا به شروط و زمينه‌هاي لازم‌الرعايه سير و سلوك و بدون توجه به اهداف توحيدي عرفان، صرفاً با مختصري مناسك و آشنايي با چند اصطلاح عرفاني، دچار تصورات بلاتصديق شده،‌ امر بر آنها متشبه مي‌شود و خيال مي‌كنند كه گوهر مراد را به دست آورده‌اند! حال آنكه بنا به فرمايش آيت‌الله بهاري در مراسله چهاردهم تذكره` المتقين:نيل به حقيقت عرفان و مدارج عالي انساني و صيد گوهر معاني و كسب مقامات علياي عرفاني، مستلزم سير و سلوك مستمر و مجاهدات و رياضات شرعيه است.نشانه وصول به بارگاه ربوبي، همانا سرسپاري مطلق و پاي بر انانيت و منيت گذاشتن است. به تعبير خواجه نصير طوسي: وصول الاثر اثر الوصول در اين حالت است كه عارف و سالك، آن سوي ماسوي را مي‌بيند و در جز خدا را نمي‌بيند. بزرگ ترين نشانه و اثر وصول، فنا و از خودگذشتگي و نفي خود و به عبارتي اثبات نفي خود است.

ما چه باشد در لغت؟ اثبات نفي‌

من نه اثباتم، منم بي ذات و نفي‌

كسي مي‌تواند دم از عرفان و معناگرايي بزند كه به قصد توحيد، عرفان حقيقي را از اهل راز بگيرد، و الا:

اهل كام و ناز را در كوي رندي راه نيست‌

رهروي بايد جهان سوزي، نه خامي بي‌غمي!

لازمه و سير و سلوك واقعي استواري قدم در مسير سلوك و صبر و استقامت است: (فصلت/30) حكيم فرزانه آيت الله حسن‌زاده آملي مي‌فرمايند: 8 گويند مرحوم اقبال لاهوري، در ايام كودكي، گاه ديرتر از ساير اطفال در مكتب‌خانه حضور مي‌يافت. روزي استاد از او سوال كرد كه: اقبال با كمي مكث و تأمل، پاسخ گفت:

كشف و كرامات بهاري‌

از منظر عارف، حقيقت وجود، حق‌تعالي است و هرچه غير اوست، ظهور است نه وجود. عارف با معرفت حضوري و شهودي، در پي لقاءالله است، او از خدا، خدا را مي‌خواهد نه اموري مثل كشف و كرامات را كه به فرموده شيخ بهايي:ما ز دوست غير از دوست ،مقصدي نمي‌خواهيم.

گر از دوست چشمت به احسان اوست‌

تو در بند خويشي نه در بند دوست!

هر چند در پي دستيابي به مقامات اعلاي عرفاني، كشف و كرامات نيز به راحتي براي عارف حاصل مي‌شود.دقت در موضوع كشف و كراماتي كه از مرحوم بهاري نقل شده است، حاكي از اين است كه اين مسائل براي آن بزرگمرد جنبه هدفي نداشته، اما نقل و بيان آنها، همواره در تربيت نفوس و تزكيه قلوب موثر بوده است.در اينجا به نقل دو حكايت از زبان عارف معاصر، مرحوم حضرت حجت‌الاسلام والمسلمين حاج سيد ابراهيم اصغري بهاري اكتفا مي‌شود.9 ايشان از زبان مرحوم آيت‌الله العظمي آخوند ملاعلي معصومي همداني (متوفاي 1357 ش) مي‌فرمود:‌

مرحوم اصغري بهاري حكايت دوم را به نقل از يكي از تجار بهاري به نام عابدين (دايي مرحوم حاج فرخ شفيعي) كه در شهر تكاب مشغول كسب و كار بود، بيان نمودند كه:

مهمترين منزل سلوك‌

در فرهنگ قرآن، هم از كه يك هجرت و حركت ظاهري است، سخن گفته شده و هم از كه هجرت و حركت باطني است. سير و صيرورت، هر دو از سنخ حركت هستند نه سكون. در همين راستا عرفان نيز مكب حركت است و اولين درجه سير و سلوك عرفاني؛ همچنان‌كه حكيم بوعلي سينا در نمط هشتم فرموده، عبارت است از اراده، به معني بازگشت و اشتياق به مبدا متعال، با كمك رياضت نفساني كه دومين درجه سلوك است و مقصود از رياضت سه چيز است:

1- دور ساختن ماسواي حق از فضاي روح با زهد حقيقي؛

2- مسلط ساختن نفس مطمئنه بر نفس اماره با عبادت و الحان جذاب و مفيد و سخنان پندآميز؛

3- تلطيف سرّ و رقيق ساختن روح با و ؛

اما سومين درجه از درجات سلوك، دستيابي به توفيق تابش و بارقه الهي برقلب سالك است كه از آن به تعبير مي‌شود.صرف‌نظر از تقسيم‌بندي و درجه‌بندي مراتب عرفان در عرفان نظري، نكته همان است كه بنا به اعتقاد استاد مطهري: 10به همين لحاظ است كه عارف كامل الهي مرحوم بهاري در اولين مكتوبه تذكره`‌المتقين (آداب توبه) مي‌فرمايند:‌‌

معظم‌له، علاوه بر اينكه وجوب فوري توبه را وجوب شرعي مي‌دانند، [با عنايت به اينكه مقدمه واجب، عقلا واجب است]، آن را عقلي نيز مي‌دانند.‌سير و سلوك و توبه و انابه حاكي از اين است كه انسان موجودي است آنجايي و نه اينجايي! و آيه مباركه و نفخت فيه من روحي (ص/72) نيز معرف جوهره وجودي و حقيقت رباني و مقام قدسي اوست. درست است كه در اين آيه نيست تا روح انسان، پاره‌اي از روح خدا تلقي شود و درست است كه روح نيز مخلوق و حادث است؛ اما اضافه روح انسان به خدا (روح‌الله) غير از ساير اضافات مثل بيت‌الله و... بوده، و به اصطلاح است و از شرافت و عظمت و قداست مقام انسان حكايت مي‌كند. اما اين انسان در قوس نزول محجوب به حجابهاي نوراني و ظلماني شده، از سعه وجودي او كاسته شده و محدوديتهاي كثيري را متحمل شده است.‌سير و سلوك و تهذيب و تزكيه نفس راهي است براي رفع اين حجابها و محدوديتها. سير الي الله به يك معنا حركتي است از خود خاكي به خود حقيقي؛ لذاست كه در عرفان منظور از انسان خود‌آگاه، همانا انسان خداآگاه است.‌

استاد معظم آيت‌الله جوادي‌آملي در با بيان اينكه اگر انسان آيت‌ كبراي حق نبود، مساله نيز در بين نبود، مي‌فرمايند: است نه يعني معرفت واجب تعالي علت است براي معرفت خدا.>11‌

انساني كه نتواند با تهذيب و تزكيه به خدايابي و خوديابي برسد، هيچ‌گاه به لقاء‌الله نخواهد رسيد؛ زيرا بازگشت به سوي خدا، الزاماً به معني بار يافتن همگان در بارگاه ربوبي و ملاقات حق تعالي نيست.‌اين گونه نيست كه12‌

سر مطلب اين است كه انسان برخلاف ساير موجودات، بالقوه متولد مي‌شود و بايستي در طول حيات، استعدادهاي شگرف انساني‌اش را به فعليت برساند. حيوانات آن گونه‌اي كه بايد باشند، آفريده شده‌اند، فاصله‌اي بين قوه و فعليت آنها نيست؛ اما انسان در زمان تولد، از نظر قوه و استعداد قوي‌ترين، و از نظر فعليت، ضعيف‌ترين موجودات به شمار مي‌آيد:خلق‌ الانسان ضعيفا (نساء/128).به عبارت ديگر، وجود انسان مقدم بر ماهيت انساني اوست و اگر در مسير حق و حق‌طلبي و سير و سلوك الي‌الله نباشد و قلب خود را به ظلمت گناه و پليدي بيالايد، از انسانيت ساقط و منسلخ خواهد شد.‌حكيم متأله صدرالمتالهين شيرازي در رساله مي‌فرمايند: ‌ 13‌

بهاري و مكتب تفكيك ‌

اساتيد مرحوم بهاري، خصوصا ًاستاد كم‌نظير اخلاق آيت‌الله آخوند حسينقلي همداني و ملازمان و معاصران ايشان، اين حقيقت را همواره بيان كرده‌اند كه حاج شيخ محمد بهاري در اوج عرفان اسلامي قرار دارد. حقيقت سلوك عرفان در انطباق با قرآن كريم است و به تعبير استاد حسن‌زاده آملي:‌عرفان و مشايخ عرفان اسلامي و صحف تفسيري آنان، و روايات صادر از اهل بيت عصمت‌اند.14‌

يكي، دو دهه است كه با ابتنا بر نگرش و سلوك برخي از بزرگان و اساتيد حوزه خراسان، توسط استاد محمدرضا حكيمي، مدون شده است. بنا به نوشته استاد حكيمي: 15

يكي از سه ركن مكتب تفكيك، عالم رباني ميرزا مهدي اصفهاني معرفي شده است.16 همچنين راجع به دوره اول زندگي ميرزاي اصفهاني چنين آمده است: 17‌

مكتب تفكيك، با جداسازي عرفان از قرآن، تلويحاً راه و روش عرفان را غيرمنطبق با راه و روش قرآن دانسته است، والا نيازي به تفكيك و جداسازي نبود. صرف‌نظر از ايراداتي كه برخي بزرگان انديشه به مباني مكتب تفكيك وارد ساخته‌اند، اينك مسئله اين است كه ملاكهاي اين مكتب از چه قرار است؟ و آيا اين مكتب مي‌تواند براساس ملازمت و مصاحبت مرحوم بهاري و ميرزامهدي اصفهاني رحمه`‌الله عليهما و هم‌سنخي روحي آنها و به مصداق تسري حكم احد المتحدين به ديگري، مرحوم بهاري را نيز در عداد اصحاب تفكيك قلمداد نمود؟ بديهي است در اينجا زمان مطرح نيست، بلكه روش و سلوك سالك مطرح است. البته اين مسئله در خصوص ساير عرفايي كه با امثال مرحوم ميرزا مهدي اصفهاني مسانخت داشته‌اند، نيز قابل طرح است. انتظار از صاحب‌نظران و ارباب فن اين است كه در اين مقوله ارائه طريق فرمايند تا تلازم عرفان و قرآن يا خداي ناكرده عدم تلازم اين دو مشخص شود.‌

پي‌نوشتها:

1--- اين حديث مورد استناد بزرگان متقدم و متاخر، از جمله متفكر برجسته استاد شهيد مطهري در رساله مندرج در جلد سوم مجموعه آثار، ص171ومرحوم علامه جعفري در جلد اول تفسير و نقد و تحليل مثنوي، ص 353 قرارگرفته و بنا به نقل اين دو بزرگوار، حكيم ملاصدرا شيرازي، حديت مورد بحث را در نقل نموده است. البته بايد اضافه نمود اين حديث در رساله صدرالمتالهين نيز انعكاس يافته، مراجعه فرمائيد به ترجمه اين رساله، ص 45.

2--- اين روايت از پيامبر بزرگوار اسلام(ص) در كتب متعدد نقل شده، از جمله: 1- مصباح الهدايه مرحوم امام خميني، ترجمه آيت‌الله فهري، ص 112و113.2- از صدرالمتالهين، ترجمه و تعليق محمد خواجوي، ص 32 و 33-152 3 - انسان در عرف قرآن، آيت‌الله حسن‌زاده آملي، ص 58 و59 .4- شهيد مطهري نيز با ذكر اين حديث در كتاب ص 208 و 209 مي‌فرمايند اين حديث را حتي علماي محدث ما مثل فيض كاشاني در كتب عرفاني‌شان نقل كرده‌اند، اما در كتب حديثي‌شان نقل نكرده‌اند؛ زيرا به صورت حديث مسند نقل نشده است.

3--- طبيب دلها (زندگينامه ميرزا جوادآقا تبريزي) ،به كوشش صادق حسن‌‌زاده، ص 22. همچنين مرحوم علامه طباطبايي مي‌فرمايند: مهر تابان، تاليف مرحوم علامه حسيني تهراني، ص 323.‌

4--- به نقل از :در كوي بي‌نشانها، ص 73-107.

5 --- سرالصلوه` يا صلوه` العارفين و معراج السالكين، ترجمه مرحوم فهري، ص 31 و 32.

6 --- به نقل از (زندگي آيت‌الله العظمي بهجت)،ص 235.

7 --- به نقل از ، مرحوم استاد محمدتقي جعفري، جلد 14، ص 201.

8 --- انسان در عرف قرآن، ص 37 و 38.

9‌--- مندرج در نشريه سينا، استان همدان، اول مهرماه 1386، ص3.

10--- انسان كامل، ص 184.

‌11--- شرح حكمت متعاليه، اسفار اربعه، بخش چهارم از جلد ششم،ص 402 و 403.‌

12--- تفسير موضوعي قرآن (سيره رسول‌اكرم در قرآن)، آيت‌الله جوادي‌آملي، ص 151-152.

13--- ، تصحيح متن و ترجمه از غلامحسين آهني، ص 58 و 241.‌

14---‌ ، ص 54.

15--- استاد حكيمي، ص 46 و47 .

16--- همان، ص45.

17--- همان، ص 213.

شنبه 2 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 584]