تاريخچه پرده كعبه-1آراستن خانه خدا با پرده ؛ ابراز عشق به خالق يكتا

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: تاريخچه پرده كعبه-1آراستن خانه خدا با پرده ؛ ابراز عشق به خالق يكتا
خبرگزاري مهر - گروه دين و انديشه: يكي از متعلقات كعبه، كه همواره مورد توجه خاص مردم و حكومتها بوده، پوشش كعبه يا همان "كسوة الكعبه" است كه در طول تاريخ شاهد تحولات بسياري بوده است .

پوشاندن خانه كعبه سابقه‏ اي طولاني دارد. درباره اينكه چه كسي نخستين بار كعبه را پوشانده است، اختلاف نظر وجود دارد. شايد اولين كسي كه به پوشاندن خانه كعبه اقدام كرده حضرت اسماعيل (ع) باشد. روش ساخت خانه‏ ها در آن زمان به گونه ‏اي بوده كه درون آن از ديد رهگذران در امان نبود و با باز شدن در، خانه و ساكنان آن در معرض ديد رهگذارن قرار مي گرفتند. همسر اسماعيل كه زني نجيب بود و اين مسئله براي او بيشتر رنج آور بود، به همسرش اسماعيل پيشنهاد مي كند پرده ‏اي بر در خانه آويزان كنند تا خانه از ديد افراد بيگانه در امان باشد. از اين‏رو تصميم مي گيرند خانه خدا را نيز كه سنگها آن بيرون زده و منظره خوشايندي نداشت، بپوشانند.

از اين رو حضرت اسماعيل مقداري پشم گوسفند جمع كرد و آن را به قبايل اطراف داد تا براي كعبه پوششي مناسب ببافند. هر قسمتي از پرده كه آماده مي شد، آن را بر كعبه آويزان مي كردند تا آنكه مراسم حج فرا رسيد، اما هنوز قسمتي از خانه كعبه هنوز بدون پرده باقي مانده بود. به پيشنهاد همسر اسماعيل، قسمت باقي مانده را با حصير پوشانند. هنگامي كه حجاج آمدند، از اين كار شگفت زده شدند و پوشش خانه كعبه براي آنان بسيار جالب به نظر آمد. بنابراين تصميم گرفتند براي كسي كه اين كار را كرده، هديه ‏اي جمع آوري كنند. هر طايفه از اعراب چيزي آورد و حصير را از كعبه گرفتند و پرده كعبه را تكميل كرده و بر آن نصب كردند.

در روايت ديگري نيز از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمود:"حضرت آدم كعبه را به وسيله پشم پوشانيد، حضرت ابراهيم با الياف گياهي و حضرت سليمان با قباطي."

بنا به روايات تاريخي سال 220 قبل از هجرت پيامبر اكرم (ص)، شاه تبع حميري، پادشاه يمن، به قصد ويران كردن مسجد الحرام و خانه كعبه به راه افتاد. اما در بين راه سخت بيمار و زمين گير شد. وي به راهنمايي يكي از عربهاي بيابانگرد براي خانه خدا نذر كرد و شفا يافت. بنابراين براي آن دري با قفل و پوششي براي آن ساخت. اين پادشاه يمني ابتدا خانه را با پوششي از برگ درخت نخل پوشاند و بعد پارچه اي يمني روي آن كشيد و آخر سر با پارچه اي نرم و نازك و لطيف آن را پوشاند. جانشينان دنبال كار او را گرفتند و سالها پوشش خانه كعبه را آماده مي كردند. آنها خانه خدا را با پارچه هاي يمني قرمز راه راه مي پوشاندند.

اما گاهي هم افراد به صورت موردي پوشش خانه را تهيه مي كردند. نخستين زني كه در دوره جاهليت اين كار را كرد، نبيله بنت حباب مادر عباس بن عبدالمطلب عموي پيامبر اكرم (ص) بود. او حاجتي داشت، نذر كرده بود و حاجتش را كه گرفت، پوشش خانه كعبه را تهيه كرد.

در دوره قصي بن كلاب از نياكان پيامبر(ص) قبيله قريش مسئوليت تهيه پوشش خانه را بر عهده گرفت تا اينكه يكي از ثروتمندان بزرگ مكه به نام "ابوربيعه مخزومي" بخشي از اين وظيفه را پذيرفت. از آن زمان، يكسال او پوشش خانه كعبه را تدارك مي ديد و سال ديگر قريش اين كار را به انجام مي رساند.

قريش نيز بخصوص در اواخر عصر جاهليت همواره بر كعبه پرده مي پوشاندند كه رنگ آن يا سبز و يا زرد بود و جنس آن خز يا موي بافته شده، پوست و يا پارچه با نقشه راه راه از يمن و يا پارچه هاي عراقي بود. حتي گفته شده پرده هايي از عهد جاهليت تا زمان معاويه بر كعبه باقي مانده بود كه مردم پيشنهاد كردند اين پرده ها برداشته شود.

پيامبر اسلام تا فتح مكه نتوانست جامه اي بر خانه خدا بپوشاند. اما بالاخره در سال هشتم هجري، آن حضرت پوششي از پارچه هاي يمني براي كعبه تهيه كرد و از آن پس، خليفه ها كارش را ادامه دادند و گاه جامه اي از پارچه هاي يمني و گاه از پارچه هاي سفيد مصري بر خانه كعبه پوشاندند. خليفه ها و پادشاهان مسلمان، در دوره هاي مختلف، اين كار را وظيفه و افتخاري بزرگ تلقي مي كردند.

در زمان رسول اكرم بر كعبه پارچه ‏اي سفيد رنگ مشهور به بافت قباطي مي آويختند، سپس از برد يماني استفاده شد. اولين كسي كه خانه كعبه را با ديباج پوشاند، ابن زبير بود. در روزگار بني هشام، پوشش خانه كعبه را در سال دو مرتبه يعني هشتم ذيحجه و روز عاشورا عوض مي كردند. از آن جا كه امكان داشت قسمتهايي از پرده كعبه را به عنوان تبرك برگيرند، در ايام حج ديبا را بر خانه كعبه آويزان مي كردند و در روز عاشورا پوشش اصلي را بر خانه كعبه مي آويختند.

حضرت علي(ع) نيز در دوران خلافت خود براي كعبه پوشش مي فرستاد. در زمان عبدالملك هر ساله پرده‏ اي به مدينه فرستاده مي شد و بر مسجد النبي پهن مي كردند و بعد آن را همراه عطر و عود به مكه مي فرستادند. در حال حاضر پرده ‏هايي براي پوشش كعبه فرستاده مي شود كه كار تزيين آن را هنرمندان شهر مكه بر عهده دارند. اينكه چرا از رنگهاي مختلف، به ويژه سياه، استفاده مي شود، مطلبي است كه تاكنون به آن اشاره نشده است.
چهارشنبه 29 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 64]