توهم مسري است؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

توهم مسري است؟ نگارش یافته توسط Rad دکتر فاطمه فراهاني/ پرسشي از دکتر سيد سعيد صدر روان.پزشک
براي خيلي از ما احتمالا پيش آمده که گاهي در جمعي بوده.ايم و به صورت مشترک صدايي را شنيده.ايم و بعد از مدتي دريافته.ايم که آن صدا واقعيت نداشته است. روان.پزشکان به چنين پديده.اي مي.گويند توهم شنوايي. با دکتر سعيد صدر، روان.پزشک و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، درباره انواع و اقسام توهم گفتگويي کرده.ايم که کلا خواندني است؛ هر چند که به گفته خودش، او مهم.ترين حرف.هاي.اش را در چند جمله آخر گفتگو زده است....
سلامت: اصلا توهم به چه معناست؟
توهم از نظر روان.پزشکي يعني اينکه فردي چيزي را ادراک کند بدون آنکه محرکي واقعي در عالم بيرون براي آن وجود داشته باشد؛ مثلا احساس يک مزه بي.آنکه چيزي خورده باشيم يا شنيدن يک صدا بدون آنکه به واقع صدايي در بيرون ايجاد شده باشد.
سلامت: معمولا بيشتر بيماران روان.پزشکي از کدام نوع توهم شکايت دارند؟
بيماران معمولا به دليل نداشتن بصيرت نسبت به بيماري خود از چيزي به نام توهم به طور مستقيم شکايت نمي.کنند. ولي اگر منظور شما شيوع اين علامت در بين بيماران باشد بايد گفت توهم.هاي شنوايي در صدر فهرست شيوع قرار دارند. در مراحل بعدي هم توهم.هاي بينايي و ساير موارد گزارش شده است.
سلامت: توهم معمولا به چه صورتي ظاهر مي.شود: ساده يا پيچيده؟
عقيده.اي در مردم رواج دارد مبني بر اينکه بيماران روان.پزشکي مبتلا به توهم، توهم.هاي پيچيده.اي را تجربه مي.کنند؛ مثلا با انساني در تمام مدت عمر دوست هستند، با او حرف مي.زنند، با او مشورت مي.کنند و با او بزرگ مي.شوند؛ انساني که در عالم واقع اصلا وجود ندارد.
سلامت: يعني اين عقيده درست نيست؟
خب، اين الگو به شدت نادر است. بيشترين شکل توهم به صورت شنيدن صدا (از صداهاي ساده گرفته تا همهمه يا حتي دستورهاي شنيداري) يا توهم.هاي بينايي منفرد است. اين توهم.ها با خوابيدن به طور کامل قطع مي.شوند و همچنين در دوره.هاي زماني به صورت متناوب يا گهگاهي وجود دارند؛ مثلا هر چند ساعت يک بار يا هر چند روز يک بار. همين.جا بايد توضيح بدهم اگر توهم شنوايي در کسي نبود اما ساير انواع توهم.ها را در او داشتيم بايد به مشکلات ارگانيک (ساختماني) در مغز او مشکوک شويم.
سلامت: و يک سوال مهم و رايج: آيا توهم مسري است؟
بيماري مسري به نوعي از بيماري مي.گويند که به وسيله يک عامل (مانند ميکروب يا ويروس) انتقال مي.يابد. اين انتقال مي.تواند از راه فرآيندي مانند ترشح بزاق يا آغشته شدن به خون بيمار سرايت.دهنده اتفاق بيفتد. خب، حالا من از شما مي.پرسم: آيا توهم مسري است؟
سلامت: طبيعتا بايد جواب اين سوال، «نه» باشد. درست است؟
دقيقا! توهم در اين معنا مسري نيست.سلامت: ولي ما بيماراني را مي.بينيم که تجربيات توهم.آلود مشترکي دارند و در درک.هاي نادرستي با هم، هم.عقيده هستند.
درست است. بيماران مبتلا به اختلالات شديد روان.پزشکي (سايکوز) در صورتي که با يکي از اعضاي خانواده يا هريک از نزديکان به.طور دايم در تماس باشند، مي.توانند درک.هاي هذياني خود را به او انتقال بدهند. اين علايم بيشتر به صورت اختلال تفکر است، نه توهم. به نوعي که بيمار دوم (به درستي مي.توان اين نفر دوم را هم بيمار تلقي کرد) تحت تاثير بيمار اول و به تبعيت از او هيچ.گونه منطق و استدلالي را قبول نمي.کند. از اين حالت مي.توان تحت عنوان «سايکوز ايجادشده» نام برد.
سلامت: در طول دوره طبابت خودتان مواردي از اين قبيل ديده.ايد؟
بله؛ مواردي بوده.اند اما نمي.توانم وارد جزييات بشوم. در يکي از سال.هاي کاري.ام، يک بيمار را در بخش بستري کرده بوديم که در همان ايام که در حال دريافت دارو بود، در يکي از بستگان درجه اول او هم متوجه بروز علايم کاملا مشابه شديم. وابستگي بيمار دوم و تاثيرپذيري او از بيمار اول خيلي شديد بود؛ در حدي که براي درمان ناگزير شديم اين دو بيمار را در بخش.هاي جداگانه.اي بستري کنيم تا جلوي اثرگذاري آنها را بر يکديگر بگيريم.
سلامت: خب، اگر توهم مسري نيست، پس چرا اين علايم بين اين دو نفر مشترک بود؟
باز هم عرض مي.کنم که چنين مواردي توهم نيست، بلکه نوعي درک هذياني است. علت.هاي مختلفي هم براي آن ذکر شده است.
سلامت: مثلا؟
مثلا تشابهات ژنتيکي دو نفر از بستگان درجه اول مي.تواند باعث بروز استعداد ذاتي ابتلا به بيماري در هردو شود.
سلامت: علت ديگري هم دارد؟
ببينيد؛ در بيماري که به اسکيزوفرني مبتلاست ما درجه شديدي از تخريب عواطف را داريم؛ به نحوي که تعامل خانواده با او بسيار دشوار است. اين بيماران به عواطف پاسخ نمي.دهند يا حتي پاسخ معکوس مي.دهند.سلامت: پاسخ معکوس يعني چه؟
يعني برخي از اين بيماران در مقابل حوادث دردآور مي.خندند يا در برخورد با حوادث خنده.دار گريه مي.کنند يا چهره.هايي بسيار بي.تفاوت دارند و نسبت به کنش.هاي احساسي واکنش نشان نمي.دهند.
سلامت: وظيفه خانواده اين افراد چيست؟
داشتن ارتباط تنگاتنگ با اين افراد بسيار سخت است. در اين بين اگر شما ببينيد که يکي ديگر از اعضاي خانواده به صورت تمام و کمال با اين بيمار در تماس است يا با او رفاقت دارد، مي.توانيم احتمال بدهيم که او نيز به بيماري مشابهي مبتلا شده يا شرايط و زمينه.هاي ذاتي ابتلا به آن بيماري را دارد. اين گونه افراد که به صورت تاثيرپذيرانه مبتلا مي.شوند، ممکن است داراي شخصيت.هايي وابسته يا بي.ثبات و شکننده باشند. البته بعضي افراد در خانواده.ها هستند که به خوبي با اين بيماران تعامل مي.کنند، بدون آنکه مشکلي براي.شان ايجاد شود.سلامت: گاهي پيش مي.آيد که گروهي از افراد غيربيمار به صورت مشترک، صدايي غيرواقعي را مي.شنوند. اين مساله چه تفسيري دارد؟
چنين حالت.هايي ممکن است در شرايطي که ما ترسيده.ايم پيش بيايد؛ مثل شنيدن صداهاي ترسناک در نيمه.هاي شب. همچنين مي.تواند در حالت تشنگي در يک بيابان به صورت ديدن سراب دريافت شود. اين تجربه.ها را خطاهاي حسي مي.ناميم. تفاوت خطاي حسي با توهم در اين است که درک بيمار مبتلا به توهم با هيچ منطق و استدلالي تغيير نمي.کند. اما افرادي که دچار خطاي حسي شده.اند به زودي در اثر مواجهه با واقعيت به اشتباه خود پي مي.برند. آنها خواهند گفت: «از بس ترسيده بوديم، صداهاي عجيب و غريب مي.شنيديم.»
سلامت: براي بيماران مبتلا به توهم چه توصيه.اي داريد؟
توصيه و تاکيد مي.کنم که قطعا درمان توهم، درمان دارويي است. هيچ بيمار دچار توهمي نداريم که بي.نياز از دارو باشد. دارو بيماران را تسکين نمي.دهد، بلکه به طور قطعي و ريشه.اي درما.ن.شان مي.کند. خانواده.هاي محترم نگران عوارض دارو نباشند؛ چون مطمئنا فوايد آن بسيار بيشتر از عوارض آن است. اصلا اگر غير از اين بود داروها را توليد و به بازار عرضه نمي.کردند.
منبع : هفته نامه سلامت1389.4.12

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 167]