خطرات احتمال سيل خواب راحت را از چشم شهروندان بجنورد ربوده است

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: خطرات احتمال سيل خواب راحت را از چشم شهروندان بجنورد ربوده است
بجنورد يكي از هزاران شهري است كه پس از بارش هر رگبار ناگهاني در آن بسياري از خيابان ها دچار آب گرفتگي مي شود و خسارات فراواني را نيز به شهر تحميل مي كند. آب گرفتگي معابر سطح شهر مشكلي است كه مي توان به تدريج آن را برطرف كرد اما آسيب پذيري شهر در برابر سيلاب هايي كه پس از هر بارندگي جريان پيدا مي كند معضلي است كه ممكن است عواقب و تبعات جبران ناپذيري را به دنبال داشته باشد.

سيلاب هاي اخير كه در اطراف بجنورد جريان پيدا كرد خسارت هاي فراواني به مزارع، خانه هاي روستاييان و به خصوص سكونت گاه هاي غير رسمي شهر وارد كرد و به خصوص در صندل آباد كه يك كشته بر جاي گذاشت، نمود بارزتري داشت.

يكي از اهالي صندل آباد مي گويد: بارها سيلاب هايي در اطراف اين سكونت گاه كه نه روستاست و نه شهر، جاري شده كه پس از آب گرفتگي منازل بدون بر جا گذاشتن خسارت هاي غير قابل جبران، از اين مكان گذشته و يا پخش شده بود.

وي مي افزايد: آخرين سيلاب كه 27 شهريور ماه امسال جاري شد شدت بسياري داشت و فرصت بروز هيچ عكس العملي را به ساكنان منطقه نداد.

وي ادامه مي دهد: حتي نتوانستيم به بلندي ها پناه ببريم و شدت سيل به حدي بود كه ديوارهاي منازل را سوراخ كرد و به داخل خانه ها وارد شد.

يكي از ساكنان كوي پرديس بجنورد نيز مي گويد: سال ها بود كه سيلي با اين شدت و حدت در بجنورد نديده بودم.

وي ادامه مي دهد: روز پس از سيل اجساد چهار پايان و اثاثيه منزل بسياري در انتهاي كوي پرديس و باغ عليداديان انباشته شده بود كه شدت سيل را نشان مي داد.

وي اضافه مي كند: براي جلوگيري از غافلگير شدن شهروندان و تحمل خسارت سيل بايد چاره انديشي اساسي شود.

يكي از ساكنان شهرك فرهنگيان بجنورد نيز مي گويد: شدت باران به حدي بود كه عبور و مرور از شهرك به سمت شهر قطع شد و سيلابي كه بلافاصله پس از باران جاري شده درختان تنومندي را ريشه كن كرد و با خود برد.

وي مي افزايد: پل شهرك مملو از تنه درختان بود و اگر بارندگي 10 دقيقه ديگر ادامه پيدا مي كرد شكسته شدن پل حتمي بود.

وي اظهار مي دارد: اگر چه ممكن است باز هم سيلي با اين شدت به وقوع بپيوندند اما با اقدامات پيشگيرانه مي توان آثار مخرب آن را كاهش داد.

يكي از ساكنان انتهاي خيابان رضا امامي شمالي نيز مي گويد: با شروع هر بارندگي اولين محلي كه در آن آب جاري مي شود منطقه علي آباد و استاديوم تختي است.

وي ادامه مي دهد: با شروع سيل، تا صبح ارتباط اين محلات با شهر قطع شده بود و اگر بارندگي ادامه مي يافت وقوع فاجعه اي براي شهر دور از ذهن نبود.

يك مهندس شهرسازي مي گويد: مكان يابي مناسب يكي از اولويت هاي ساخت شهرك هاي جديد است و سعي مي شود با استفاده از اطلاعات زمين شناسي و موقعيت شيب هر منطقه شهرك هاي جديدي ساخته شود تا در زمان وقوع بلاهايي مانند سيل شهرك ها كمترين ضريب خطر را داشته باشند.

صراف ادامه مي دهد: اين امر در شهرهايي مانند بجنورد كه بيش از صدها سال از عمر آن مي گذرد رعايت نشده است و شهرهايي مانند بجنورد و قرار گرفتن اين گونه شهرها در نزديك رودخانه ها نيز مزيد بر اين آسيب پذيري است.

وي ادامه مي دهد: با افزودن تدريجي بربر وسعت و جمعيت شهرها بدون توجه به موقعيت ژئو فيزيكي و زمين شناسي يا اقامتگاه ها گسترش يافت.

اين شهرها بيش از پيش در معرض خطرات حوادث طبيعي قرار دارند به طوري كه شهر بجنورد امروز به علت داشتن شيب به شكل كاسه درآمده و باعث شده است كه بسياري از روان آب هايي كه از بلندي ها سرازير مي شود به سوي شمال و مشرق اين شهر جريان پيدا كنند و تعجب از اين است كه با وجود سيل گير بودن اين مناطق گسترش شهر در اين مناطق بيش از ساير مناطق بوده است.

اين مهندس شهرسازي مي افزايد: تا قبل از گسترش بجنورد و اضافه شدن مناطق حاشيه شهر به كاسه، خندق اطراف شهر جوابگوي دفع و مهار بارش هاي ناگهاني و تند فصلي بود ولي اكنون خندق براي ساخت و سازهاي غير مجاز كه در اطراف صورت گرفته به عاملي تهديد كننده تبديل شده است.

وي مي افزايد: در رابطه با خود شهر نيز كاستي هايي وجود دارد كه يكي از آن ها لحاظ نشدن شيب مناسب در خيابان كشي هاي شهر است و ديگري كمبود جوي هاي وسيع و عريضي است كه بتواند آب هاي داخل شهر را به مسيل هاي مناسب هدايت كند.

وي تأكيد مي كند: سيستم فرسوده دفع فاضلاب هاي شهر كه مربوط به سال ها پيش است و نبود شبكه فاضلاب متناسب با حجم فاضلاب در همه نقاط شهر نيز باعث شده تا اگر آب هاي باران وارد جوي ها و يا سيستم فاضلاب شود از مناطق پست تر به بالا نفوذ كند و خيابان هاي شهر را آب بگيرد.

وي با استناد به گفته استاندار مبني بر وقوع فاجعه در صورت هم زمان شدن چند سيل اخير مي گويد: عوامل بسياري در جاري شدن سيل دخالت دارد كه يكي از آن ها كم شدن و يا از بين رفتن پوشش گياهي اطراف بجنورد به دليل چراي بي رويه دام است.

وي يكي ديگر از عوامل از بين رفتن پوشش گياهي اطراف شهر را ساخت و سازهاي غير مجاز بيان و عنوان مي كند: هنگامي كه حريم رودخانه ها و حتي بسترهاي رودها توسط انسان تهديد شود و قوانين و مقررات ساخت و سازها رعايت نشود، بديهي است كه حوادثي مانند سيل را نمي توان مديريت كرد و در صورت بروز آن ممكن است شهر كاسه اي شكل بجنورد با فاجعه روبرو شود.

صراف مي افزايد: در اطراف بجنورد، منازل مسكوني وجود دارد كه بر روي جوي هاي قديمي ساخته شده و يا حتي در بستر رودخانه ها، ساخت و ساز شده است و در اين صورت با وقوع هر بارندگي وارد شدن خسارت به افرادي كه در حريم رودها و مسيل ها زندگي مي كنند بسيار محتمل است.

وي تأكيد مي كند: مسئولان بايد هر گونه ساخت و ساز در حريم رودخانه ها را ممنوع كنند و با شديدترين برخورد در اين گونه تخلفات، از جان و مال عده اي كه بدون آگاهي و به دليل ضعف بنيه مالي به ساخت و سازهاي غير مجاز در حريم ها روي آورده اند محافظت كنند.

وي احداث مسيل ها و كانال كشي مناسب براي دفع آب هاي سطحي و آب هايي كه با بارندگي جريان مي يابد، لايروبي و ديواره كشي مسيل هاي قديمي و آزادسازي حريم رودها و بسترها را از جمله اقداماتي مي داند كه با انجام آن مي توان از بروز سيل جلوگيري كرد يا حداقل شدت آن را كاهش داد.

شهردار بجنورد هم مي گويد: براي مهار سيلاب و رفع آب گرفتگي در داخل شهر طرحي به نام هدايت و جمع آوري آب هاي سطحي وجود دارد كه مطالعه آن را مشاور به پايان رسانده و قسمتي از آن نيز در حال اجراست.

مهندس اردشير رياحي خاطر نشان مي كند: پس از انجام مطالعات لازم اكنون ساخت جوي ها و معابر شهري به گونه اي انجام مي شود كه آب هاي جمع آوري شده به خط القعر بجنورد هدايت شود.

وي تأكيد مي كند: خندق هاي اطراف شهر نيز لايروبي شده و پس از سيل اخير به دستور استاندار، ستادي به صورت فعال در حال كار است تا رودهايي كه از اركان، صندل آباد، حمزانلو و فيروزه جريان مي يابد، ساماندهي شود و ديواره هايي نيز ساخته شده تا در برابر شدت جريان آب مقاومت كند.

وي تأكيد مي كند: در صورت بروز سيلي ديگر، هيچ خطري بجنورد را تهديد نمي كند.

معاون معماري و شهرسازي سازمان مسكن و شهرسازي خراسان شمالي مي گويد: مهم ترين دليل بروز آب گرفتگي و سيلاب هاي مخرب تجاوز مردم به حريم و حتي گاهي بستر رودخانه هاي درون شهري است.

مهندس منصوري مي افزايد: متأسفانه در بسياري از بخش هاي شهري حتي در بستر رودخانه ها نيز ساخت و ساز صورت گرفته كه اين امر علاوه بر تغيير مسير سيلاب هاي فصلي، بيشتر از هر كس ديگر ساكنان آن ها را تهديد مي كند.

وي عنوان مي كند: مثال عيني اين موضوع بروز سيلاب در روخانه ضلع شرقي شهر بجنورد بود كه متأسفانه ساخت و سازهاي زيادي كه در آن انجام شده بود دچار آسيب شد.

به گفته وي، ديواركشي هاي غير مجاز، باعث انسداد مسير آب و تغيير جهت آن به سوي غرب جاده مواصلاتي بجنورد و شيروان و آب گرفتگي منازل مسكوني بسيار زيادي شد.

وي تأكيد مي كند: بسياري از مسيل هاي داخل شهري نيز كمابيش دچار اين مشكل هستند كه در صورت اجرا نكردن طرح ضربتي براي بازگشايي بستر و حريم آن ها، بايد منتظر تبعات شديد سيلاب ها باشيم.

منصوري با اشاره به راهكارهايي براي رفع اين مشكلات مي گويد: برخورد با تخلفات ساختماني و تخريب ساخت و سازهايي كه در مسير طبيعي سيلاب ها و مسيل هاي درون شهري ساخته شده است و اجراي طرح هاي آب خيزداري در سر شاخه هاي رودخانه هاي منتهي بجنورد مي تواند از وقوع سيلاب جلوگيري كند.

وي اظهار مي كند: ايجاد سيل بندها و بدنه سازي مناسب رودخانه ها به ويژه رودخانه هاي حاشيه، حاشيه شهر نيز مي تواند سيلاب هاي مخرب را هدايت كند و از شدت آن بكاهد.

وي بيان مي كند: در مناطقي مانند ملكش و حلقه سنگ حتي در بستر مسيل نيز ساخت و ساز شده است كه تهديدي براي افراد ساكن در آن منطقه است.

وي ادامه مي دهد: طرح هايي براي ساماندهي اين عوامل در دست اجراست كه يكي از آن ها طرح پاك سازي مسيل ها و رودخانه ها با محوريت شهرداري و با پشتيباني مالي و مديريت استانداري، فرمانداري، آب منطقه اي و مسكن و شهرسازي است.

وي مي افزايد: مسكن و شهرسازي در ساماندهي مسيل ها و رودخانه هاي درون شهري 2 راهبرد دارد كه يكي از آن ها تدوين كاربري ها و ضوابط ويژه براي اراضي واقع در حريم و حاشيه رودخانه هاي درون شهري است.

به گفته او اختصاص دادن قسمت هايي از اراضي به فضاي سبز براي حفاظت از اين مناطق يكي از نمونه هاست.

وي ادامه مي دهد: راهبرد بعدي شناسايي و تهيه طرح هاي ساماندهي و طراحي مسيل هاي درون شهري بجنورد است كه مطالعات آن از فروردين سال جاري آغاز و تاكنون 70 درصد پيشرفت مطالعاتي داشته است كه پس از تكميل براي تصويب به مراجع ذي صلاح تقديم مي شود.

معاون عمراني استاندار خراسان شمالي هم مي گويد: سيل اولي كه در بجنورد جاري شد، زنگ خطري بود كه نشان داد رودخانه ها و مسيل ها جوابگوي حجم سيلاب هاي جاري نيست و استانداري را به فكر تدبيري ضربتي انداخت و موجب شد كه به رفع مشكل بعضي از مسيل ها مانند دو برار كه از 2 سال پيش در حال ديواره سازي آن هستيم، سرعت بيشتري ببخشيم.

نورعلي طالب زاده مي افزايد: در سيل سوم كه خسارت بسياري نيز به حوضه آبريز فيروزه، بازخانه و طراقي زد به صورت ضربتي لايروبي مسيل هاي اصلي را دستور كار قرار داديم.

وي اضافه مي كند: 10 تا 15 بيل مكانيكي به صورت دائم و ضربتي لايروبي مسيل هاي اصلي را انجام مي دهد و شركت آب منطقه اي 3 كيلومتر از مسيل هاي بعد از دو راهي پل علي آباد، باغچق به سمت باقرخان3 به طول 4 كيلومتر را به لحاظ لايروبي و ديواره سازي تقويت كرده است.

به گفته وي، يك كيلومتر باقي مانده از اين مسير به خواست اهالي به عنوان بستري براي ذخيره و تقويت چشمه هاي زيرزميني لايروبي و ديواره سازي نشده است.

وي مي افزايد: از جمله كارهايي كه بايد انجام شود، تخريب و دوباره سازي اساسي پل علي آباد و باغچق و ساخت پلي براي ارتباط باقرخان3 و پارك جاويد است.

وي مي افزايد: تعريض و لايروبي شاهجوبي كه از فيروزه و صندل آباد مي آيد و مسيلي كه از كافه جمشيد تا پل شهرك فرهنگيان ادامه دارد بازگشايي شده و رودخانه هايي كه از دو برار سرچشمه مي گيرد و از كنار فرودگاه عبور مي كند در مناطقي كه مورد نياز است بدنه سازي مي شود.

وي در رابطه با ملكش و حوضه آبريز اترك مي گويد: در مكان هايي كه اين حوضه به كانال پشت خيابان قيام و سپس به استانداري مي رسد و در پايين دست با رودي كه از كنار فرودگاه عبور مي كند يكي مي شود و در بالا دست به پشت كارگاه تيرريزي منتهي مي شود كار در حال اجراست و با اتمام ساماندهي آن نگراني در اين رابطه وجود ندارد.مدير عامل شركت سهامي آب منطقه اي خراسان شمالي در اين رابطه مي گويد: شهر بجنورد در مقابل سيلاب ها بسيار آسيب پذير است و به همين دليل مطالعات و كار اجرايي ايمن سازي شهر شامل مطالعه، بازگشايي و ساماندهي مسيل هاي حاشيه و داخل شهر را آغاز كرده است.مهندس محمد علايي لازمه تسريع در اجراي طرح هاي ايمن سازي شهر بجنورد در مقابل سيلاب ها را همكاري كشاورزان حاشيه مسيل ها و خودداري آن ها از تصرف و ساخت و ساز در حريم مسيل ها، تعامل بيشتر دستگاه هاي مسئول، رفع موانع اجتماعي و اختصاص اعتبارات لازم اعلام مي كند و مي افزايد: كار مطالعه رودخانه فيروزه موسوم به شاهجوب در بخش جنوب شرقي تا شمال شرقي شهر بجنورد به طول 25 كيلومتر با هدف كنترل جريان سيلاب هاي فصلي در سال هاي اخير انجام شده و بخش قابل توجهي از آن بازگشايي شده است.

وي اضافه مي كند: تعيين حريم بستر اين رودخانه انجام و كار علامت گذاري و رفع تصرف زمين هاي آن آغاز شده و مطالعه كال هاي پسته و دوبرار در بخش غرب و شمال غرب شهر بجنورد نيز در سال هاي گذشته انجام و بيش از 5 كيلومتر از اين كال ها بازگشايي و ساماندهي شده است.

به گفته علايي پروژه بازگشايي و ساماندهي 5 كيلومتر ديگر از كال پسته و بخش هايي از شاهجوب پس از سيلاب هاي اخير در چندين جبهه كاري آغاز شده است كه ظرف مدت ماه جاري تكميل خواهد شد.وي ادامه مي دهد: سازه هاي واقع در حريم و بستر رودخانه ها و مسيل هاي اطراف و داخل شهر بجنورد براساس قانون و با موافقت مالكان و كشاورزان اين مناطق تخريب مي شود.وي خاطر نشان مي كند: در همين زمينه شمار زيادي از كشاورزان و مالكان زمين هاي اطراف رودخانه فيروزه و شاهجوب در حاشيه شهر بجنورد در نشستي با حضور معاون عمراني استاندار، اعضاي ستاد مردمي توسعه استان، شهردار، اعضاي شوراي شهر و مديران شركت آب منطقه اي با تخريب سازه هاي حريم مسيل هاي شهر بجنورد موافقت كرده اند.

وي ادامه مي دهد: كشاورزان و مالكان زمين هاي اين مناطق در اين نشست خواستار حمايت دستگاه هاي مسئول از حقوق مردم در اين مناطق شدند و بر رعايت عدالت و بي طرفي در تخريب سازه ها تأكيد كردند.

اين در حالي است كه استاندار خراسان شمالي نيز در نشست فوق العاده شوراي آب استان تأكيد كرده است: ساخت و ساز غير قانوني در حريم و بستر مسيل هاي شهر بجنورد شامل باغ، ساختمان و يا ملك حصاركشي شده عامل اصلي انحراف آب به داخل خانه هاي شهروندان بوده است و بايد تخريب شود.مهندس جهانبخش از معاونت عمراني استانداري و مسئولان شركت آب منطقه اي خواسته است براساس قانون و با حمايت دادستاني شهر بجنورد، تمامي سازه هاي حريم و بستر رودخانه و مسيل هاي اين شهر را تخريب و مسير را براي عبور سيلاب هاي احتمالي بازگشايي و ساماندهي كنند.
شنبه 27 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]