نگاهي به اثرهاي زيانبار سرب در رشد كودكان هواي پاك را از من نگير

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: نگاهي به اثرهاي زيانبار سرب در رشد كودكان هواي پاك را از من نگير
نتايج چند پژوهش جديد نشان مي دهد برخي آلاينده ها مي توانند مدت ها بعد به سلامت انسان آسيب برسانند، يعني سال ها بعد از آنكه فرد در معرض آن ماده آلاينده قرار گرفت، اثر خود را نشان مي دهد. اين پژوهش ها كه جزء يك حوزه جديد تحقيقاتي است، نشان مي دهد قرار گرفتن در معرض سرب سن مغز را پنج سال بيشتر از آنچه واقعاً هست، بالا مي برد. هرچند بيش از 20 سال قبل ميزان سرب محيط ناگهان كاهش يافت، باز هم آثار گسترده آن باقي است. دكتر «برايان شوارتز» از دانشگاه جانز هاپكينز مي گويد؛ «بخشي از آنچه پيري طبيعي خوانده مي شود، در واقع ناشي از عوامل محيطي فراوان، نظير سرب است.» «شوارتز» كه سرپرستي تحقيق در زمينه اثرهاي تاخيري سرب را برعهده دارد، مي گويد ساير آلاينده ها نظير جيوه و آفت كش ها نيز همين تاثير را دارند.

در واقع برخي تحقيقات جديد بيانگر آن است كه قرار گرفتن در معرض آفت كش ها، خطر ابتلا به پاركينسون را حدود يك دهه بعد افزايش مي دهد. براساس اعلام كارشناسان چنين بررسي هايي روي جيوه انجام نشده است.

آثار تاخيري چيز تازه يي نيست. براي مثال، سيگار و آزبست مي تواند سال ها بعد به بروز سرطان بينجامد. اما در سال هاي اخير دانشمندان به اين نتيجه رسيده اند كه قرار گرفتن در معرض ساير آلاينده ها در اوان زندگي، بعدها به بروز بيماري مي انجامد.

دكتر «فيليپ لاندريگان» از دانشكده پزشكي ماونت سايناي در نيويورك معتقد است اين حوزه تحقيقاتي نوظهوري است. اگر ماده يي سلول هاي مغزي را در اوان زندگي نابود كند مغز از ظرفيت ذخيره خود استفاده مي كند، تا آنكه با بالا رفتن سن سلول هاي بيشتري از دست مي رود. در اين زمان است كه علائمي نظير فراموشي يا رعشه ظاهر مي شود.

«ليندا برن بام» مدير سم شناسي تجربي در سازمان حفاظت محيط زيست مي گويد؛ «نوزادان موش هايي كه در معرض مواد شيميايي نظير پي سي بي ها قرار مي گيرند، در جواني آثار بسيار جزيي از اين ماده شيميايي نشان مي دهند. اما ضررهاي شديدتر در حركت و يادگيري زماني بروز مي كند كه حيوان به سن پيري مي رسد.»

همچنين شواهد روشني نشان مي دهد كه قرار گرفتن در معرض مواد مضر در رحم، مي تواند بعدها به سلامت انسان آسيب برساند. به طور مثال جوندگاني كه قبل از تولد در معرض پي سي بي يا ديوكسين قرار مي گيرند، زماني كه بالغ مي شوند بيشتر مستعد ابتلا به سرطان هستند.

بررسي اثرهاي تاخيري در انسان ها دشوار است، زيرا به طور طبيعي افراد بايد مدت طولاني تحت نظر باشند. تحقيق روي سرب آسان تر است، زيرا دانشمندان مي توانند مقدار سرب جمع شده در استخوان ساق پا را طي چند دهه اندازه بگيرند و مقدار سربي را كه فرد در گذشته در معرض آن بوده است، محاسبه كنند. اما وجود سرب در خون، بيانگر آن است كه فرد به تازگي در معرض اين ماده قرار گرفته است. تقريباً تمام امريكايي ها در خونشان سرب دارند، اما مقدار آن بسيار كمتر از گذشته است.

كاهش تدريجي مقدار سرب در بنزين از سال 1976 تا 1991 علت اين كاهش است. با اين كار و اقدامات جانبي ميانگين سرب خون در بزرگسالان امريكايي تا سال 1980، 30 درصد و تا سال 1990 ، 80 درصد كاهش يافت. تحقيقات «شوارتز» و دكتر «هوارد هو» از دانشگاه ميشيگان بيانگر آن است كه آثار درازمدت دوراني كه مقدار سرب بالا بوده است هنوز هم احساس مي شود. در سال 2006 «شوارتز» و همكارانش نتايج يك بررسي روي هزار تن از ساكنان بالتيمور را منتشر كردند. اين افراد 50 تا 70 سال داشتند و تا قبل از حذف سرب از بنزين، مقدار سرب زيادي در بدن جذب كرده بودند. بيشترين جذب سرب طي سال هاي 1960 تا 1970 و عمدتاً از طريق استنشاق هواي آلوده به دود اگزوز خودروها و ساير منابع در محيط اتفاق افتاده است. محققان با اسكن استخوان ساق پا از نظر ميزان سرب، مقدار هميشگي سرب در بدن هر فرد را محاسبه كردند. سپس يك دسته آزمايش هاي توانايي ذهني از آنها انجام شد. محققان دريافتند هرچه ميزان سرب بيشتر مي شود عملكرد فرد در انواع عملكردهاي ذهني نظير حافظه ديداري و كلامي و توانايي زباني كاهش مي يابد. تفاوت در عملكرد قواي ذهني در افرادي كه بيشترين و كمترين دوز سرب را در بدن داشتند معادل دو تا شش سال افزايش سن بود كه به عقيده محققان تاثير زيادي است. اين محققان در تحقيق سال 2004 روي 466 مرد با ميانگين سني 67 سال روش ديگري را به كار گرفتند. اين مردان دو نوبت آزمايش توانايي ذهني با فاصله چهار سال انجام دادند. در كساني كه بالاترين ميزان سرب استخوان را داشتند افت قواي ذهني بيشتري در فاصله دو آزمايش مشاهده شد. اين تاثير معادل پنج سال پيري است. سرب تنها عامل كاهش قواي ذهني مرتبط با سن نيست و چندين عامل ديگر نيز نقش دارند. «برادلي وايز» از موسسه ملي پيري مي گويد در اين صورت آلودگي هوا به ساير عوامل احتمالي موثر بر پيري نظير ازدياد فشارخون، ديابت، سكته، تنش عاطفي و سطح تحصيلات و آموزش مي پيوندد. هيچ كس دقيقاً نمي داند علت كاهش قواي ذهني با بالا رفتن سن چيست. با آنكه تحقيقات «هو» و «شوارتز» بيانگر نقش سرب است، اما وايز و برخي ديگر مي گويند آزمايش ها اين ارتباط را اثبات نمي كنند. دكتر «مارگيت ال بليكر» مدير مركز نورولوژي زيست محيطي و شغلي در بالتيمور معتقد است عوامل بسياري در نحوه پيري دخالت دارند، اما فرضيه سرب را بسيار جالب و نيازمند بررسي هاي بيشتر مي داند.

«اندرو رولند» از دانشگاه نيومكزيكو مي گويد شواهد جديد اين تحقيق مي تواند مردم را نگران كند. اين دو گروه تحقيقاتي عوارض مضري را براي ميزان پايين سرب بر روند پيري مغز يافته اند كه سوالات مهمي را مطرح مي كند. به گفته «هو» «براي جوان ترها پيشگيري راهبرد واضحي است.» وي خواستار اتخاذ استانداردهاي سختگيرانه تر در مورد ميزان سرب موجود در محيط كار شد.

مناطق كم درآمد مي توانند براي حذف سرب در خانه هاي قديمي كه بسياري از آنها هنوز رنگ هاي سرب دار دارند، اقدام كنند. سرب روي ديوارها، رادياتور و زير لايه هاي فوقاني رنگ وجود دارد. در جاهايي كه رنگ ها فرو مي ريزند، قرار گرفتن در معرض سرب هنوز ادامه دارد.

هنوز سرب در محيط زيست وجود دارد و قرار گرفتن در معرض اين ماده در بسياري از كشورهاي در حال توسعه در حد بالايي است. سرب مي تواند از راه جفت وارد بدن جنين شود. سرب موجود در بدن زناني كه در دهه 1970 بزرگ شده اند به اندازه يي است كه مي توانند سرب را به جنين خود منتقل كنند. كودكاني كه در قرن بيست و يكم به دنيا آمده اند بسيار كمتر از كودكان بزرگ تر از خود بايد نگران باشند (غبار، هوا و آب منابع سرب را تشكيل مي دهند). خطر سرب در برخي اسباب بازي ها به خوبي شناخته شده است، اما راه هاي بسيار ديگري وجود دارد كه مي تواند انسان ها را در معرض اين فلز قرار دهد. كودكان كم سن و سال به ويژه به علت اينكه به سرعت در حال رشد هستند، در معرض خطر قرار دارند. آسيب به مغز و دستگاه عصبي، كندي رشد و ساير مشكلات در اين كودكان وجود دارد. در بزرگسالان قرار گرفتن بيش از حد در معرض سرب مي تواند به مشكلاتي در توليدمثل، ازدياد فشارخون، مشكلات حافظه و تمركز حواس بينجامد. ميزان سرب در هوا از اواخر دهه 1970 به دنبال حذف سرب از بنزين كاهش يافته است. براساس اعلام سازمان حفاظت محيط زيست امريكا، امروزه مهم ترين منبع سرب موجود در هواي كارخانجات صنعتي و عمدتاً در مناطق صنعتي و شهري است.

www.farya.com
شنبه 9 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 252]