دارم وقت تلف مي‌كنم

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: دارم وقت تلف مي‌كنم

اجتماع- در بخش اول اين مطلب، نامه يكي از نوجوانان را مي‌خوانيد كه در آن مشكلش را با «دوچرخه» مطرح كرده است، او درباره مسئوليت‌هاي زيادي دارد و به كارهاي مورد علاقه‌اش نمي‌رسد، هميشه هم احساس مي‌كند وقتش دارد تلف مي‌شود. در بخش دوم پاسخ دكتر فاطمه قاسم‌زاده، روان‌شناس و مشاور را به اين نوجوان مي‌خوانيد.

نامه نوجوان:

دوچرخه، دوچرخه، آخه تو بگو من چه كار كنم، دلم مي‌خواد براي تو، براي خودم، براي ديگران بنويسم، ولي من مسئوليت‌هاي سنگيني رو قبول كردم و حالا مي‌خوام راهنمايي‌ام كني كه چطور از پس همه‌شون بربيام.

من پنجم دبستان امتحان ورودي تيزهوشان دادم و قبول شدم و به همين ترتيب سوم راهنمايي هم در ورودي دبيرستان قبول شدم. مدرسه ما شرايط خوبي داره،اما كارهاي مدرسه‌مون روي هم رفته خيلي زياده؛ تازه فوق‌العاده هم داريم كه فوق‌العاده‌ها خيلي خسته‌مان مي‌كنن.

علاوه بر اين من دو روز در هفته كلاس زبان دارم.

خلاصه‌ سرت رو درد نيارم، تازه كلاس موسيقي هم مي‌رم، حالا چي؟ پيانو كه به تمرين‌هاي زيادي احتياج داره.

علاوه بر اين من خبرنگار افتخاري ويژه‌نامه دوچرخه، يعني شما، هستم و به‌عنوان يك خبرنگار و در ازاي كارتي كه دريافت كردم، مسئوليت‌هايي را روي دوشم احساس مي‌كنم و صد درصد خودم هم علاقه‌مند به انجام اين مسئوليت‌ها، مثل خبرنگاري و نوشتن مطلب هستم، اما وقت نمي‌كنم.

علاوه بر همه اينها من خيلي نگران كنكور هستم و استرس دارم، از خودم راضي نيستم، يعني به نظرم بايد خيلي بيشتر از اينها براي كنكور بخونم.

گاهي حتي وقت نمي‌كنم دوچرخه رو بخونم! دلم مي‌خواد داستان‌هايي كه در ذهن دارم به رشته تحرير دربيارم و بيارمشون روي كاغذ تا از يادم نره و روي هم تلنبار نشه، ولي وقت اين را هم ندارم.

هميشه فكر مي‌كنم، وقتم داره تلف مي‌شه. هميشه به گذشته فكر مي‌كنم و عذاب وجدان دارم و غصه گذشته را مي‌خورم.

حالا تو بگو من چه كار كنم؟!

پاسخ مشاور:

به كجا چنين شتابان!

نوجوان عزيز، سلام. خسته نباشي از اين همه برنامه و فعاليت. نامه‌ات را خواندم و يك دور برنامه‌هايت را مرور كردم. درس خواندن در مدرسه تيزهوشان با حجم زياد درس‌ها، كلاس زبان با برنامه‌ريزي فشرده، كلاس موسيقي با تمرين‌هاي لازم، خبرنگاري دوچرخه و چاشني همه اينها، اضطراب كنكور، احساس اتلاف وقت، عذاب وجدان و... به كجا، چنين شتابان؟ تازه چند برنامه ديگر را كه بسيار ضروري و مهم است، ننوشته بودي؛ خواب و اوقات فراغت در حد متعادل. طبيعي است كه اين همه برنامه، همراه با احساس‌هاي منفي، خسته‌ات كند. نمي‌دانم تا چه حد اين برنامه‌ها، از رفتن به مدرسه تيزهوشان تا كلاس‌هاي موسيقي و... مورد علاقه و انتخاب خودت بوده، يا پدر و مادر برايت در نظر گرفته‌اند. چون اگر مورد علاقه‌ات نباشد، فشارهاي ناشي از آنها برايت بيشتر خواهد بود.

پذيرش مسئوليت از وظيفه‌هاي هر فردي است. تو هم به عنوان يك دانش‌آموز در برابر حقوقي كه از آنها برخوردار مي‌شوي، مسئوليت‌هايي داري كه در اين سن، مهم‌ترين آن، با تأكيد بر سلامت جسمي و رواني، درس خواندن است. براي انجام درست اين وظيفه‌ها، توجه به شرايط زير ضروري است:

وجود انگيزه و علاقه كافي، به ويژه انگيزه‌هاي دروني. منظور از انگيزه‌هاي دروني، عواملي است كه فرد را بدون رقابت، مقايسه و توجه به ديگران، به انجام كارهاي مورد علاقه، وا مي دارد.

توانايي كافي براي انجام مسئوليت‌ها. همه افراد توانمندند؛ اما از نظر نوع و ميزان توانايي‌ها، با يكديگر تفاوت دارند. تفاوت‌هاي فردي از اصول پذيرفته شده روان‌شناسي است. بنابر اين بايد توانايي‌هاي آدم‌ها را بشناسيم.

برنامه‌ريزي براي تنظيم وقت در انجام فعاليت‌ها. در هر كاري برنامه‌ريزي يكي از عامل‌هاي ضروري و تأثيرگذار است. بهتر است برنامه‌ريزي را خودت انجام بدهي و اگر نياز بود با كسي كه در اين زمينه اطلاع دارد، مشورت كني. در برنامه‌ريزي، ساعت خواب (8 ساعت) كنار گذاشته مي‌شود و نيز ساعت‌هايي براي استراحت رفع خستگي، تغذيه و... بقيه ساعت‌ها، با توجه به حجم و دشواري درس‌ها تقسيم مي‌شود. داشتن برنامه و عمل به آن، سبب مي‌شود كه احساس‌هاي منفي مانند وقت تلف كردن، عذاب وجدان و... كاهش يابد و از زمان استفاده بهتري كرد.

با برنامه‌ريزي مي‌تواني، فعاليت‌هايي را كه انجام مي‌دهي، بررسي كني. اگر انجام همه آنها برايت دشوار است، مي‌تواني برخي از آنها را به زمان ديگري مثلاً تعطيلات تابستان موكول كني و يا زمان كمتري را براي آنها اختصاص دهي، مانند كلاس موسيقي يا زبان.

عضي از فعاليت‌هاي خارج از مدرسه به دليل اشكال نظام آموزشي ماست. چرا بايد براي زبان به كلاس‌هاي بيرون از مدرسه بروي؟ آن هم در مدرسه تيزهوشان؟ اگر اين درس لازم است كه هست، بايد جزء درس‌هايي باشد كه در مدرسه آن را تدريس كنند و وقت دانش‌آموز را خارج از مدرسه نگيرد.

براي برخي از فعاليت‌هاي مورد علاقه و مفيد مثل داستان‌نويسي كه در پرورش خلاقيت بسيار مؤثر است، مي‌تواني زماني را در نظر بگيري، چون اين كار به يادگيري بهتر درس‌هاي ديگر هم كمك مي‌كند. با توجه به كمبود وقت، مي‌تواني خلاصه‌اي از آنها را يادداشت كني تا فراموش نشود و سر فرصت آنها را تكميل كني.

در باره كنكور و اضطراب آن؛ متأسفانه با شيوه برگزاري آن كه به شدت رقابتي است، حق داري مضطرب باشي. اميدواريم براي حفظ سلامت نسل جوان، مسئولان امر تجديد نظري درباره آن بكنند. اما دانش‌آموزاني كه آهسته و پيوسته و بدون رقابت، درس مي‌خوانند، احتمال قبولي شان از كساني كه در سال آخر، شتابان و مضطرب خود را براي كنكور آماده مي‌كنند، بيشتر است. بنابر اين، براي كنكور هم در برنامه‌ريزي خود، ساعتي را در نظر بگير.
شيوه درس خواندن، در صرفه‌جويي در وقت، بسيار مؤثر است. حفظ كردن مطلب‌ها، وقت زيادي را مي‌طلبد و زودتر فراموش مي‌شود. اما فهميدن و به ياد سپردن، وقت كمتري مي‌گيرد و دوام بيشتري دارد. انتخاب شيوه مناسب مطالعه، كمك زيادي به يادگيري بهتر و مؤثرتر مي‌كند. نمي‌دانم تو چه‌طور درس مي‌خواني؟

توجه به سلامت جسمي و رواني؛ نكته مهمي كه نوجوانان و خانواده‌ها بايد به آن توجه كنند، حفظ سلامت جسمي و رواني است. مدرسه رفتن، قبول شدن در دانشگاه و... وقتي امكان‌پذير است كه فرد از سلامت جسمي و رواني برخوردار باشد. براي دستيابي به سلامت،تغذيه مناسب، خواب كافي، استراحت و تفريح متعادل، ضروري است. بي‌توجهي به اين عوامل سبب ايجاد فشارهاي رواني مي‌شود كه خود موجب افسردگي، اضطراب، وسواس و... مي‌شود. بنابر اين با محوريت سلامت جسمي و رواني و عوامل مؤثر برآن، در برنامه‌هايت تجديدنظر كن تا از آشفتگي و اضطراب رهايي يابي.

تاريخ درج: 14 مرداد 1387 ساعت 14:57 تاريخ تاييد: 17 مرداد 1387 ساعت 12:45 تاريخ به روز رساني: 17 مرداد 1387 ساعت 12:11
پنجشنبه 17 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 170]