ناهيد جليل‌پور مشاور استاندار و مديركل دفتر امور بانوان و خانواده در گفتگو با رسالت مطرح كرد:نرخ مشاركت اجتماعى زنان در سال‌هاى اخير به شدت افزايش يافته است

واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: ناهيد جليل‌پور مشاور استاندار و مديركل دفتر امور بانوان و خانواده در گفتگو با رسالت مطرح كرد:نرخ مشاركت اجتماعى زنان در سال‌هاى اخير به شدت افزايش يافته است
ارزيابى شما از وضعيت فرهنگى بانوان استان كهگيلويه وبويراحمد چيست؟

در استان كهگيلويه وبويراحمد سه بافت اجتماعي: “شهرى و صنعتي”، “روستايي” و “عشايري” حاكم است كه هر كدام ويژگى‌ها و فرهنگ خاص همراه با مشكلات ويژه خودشان را دارند.

خوشبختانه بعد از پيروزى انقلاب و افزايش فعاليت‌هاى فرهنگى و اجتماعي، همچنين گسترش رسانه‌هاى جمعى در سراسر استان، بستر مناسبى جهت ارتقاى آگاهى‌ها و بينش در زنان استان ما فراهم گرديد كه باعث فعاليت‌هاى اجتماعى بيشترى در زنان استان شد از جمله: حضور گسترده زنان در عرصه‌هاى سياسى و خصوصا انتخابات كه مى‌توان گفت در اين زمينه جزء استان‌هاى برتر كشور هستيم.

درخصوص افزايش سطوح تحصيلى و حضور فعال در مدارس و دانشگاه‌ها همانند ساير دختران و زنان كشور افزايش قابل توجهى داشته‌ايم و آمارها نشان از تحولات اساسى در اين استان دارد.

اطلاعات زنان ما نسبت به حقوق انسانى و خانوادگى‌شان ونيز نسبت به سال‌هاى قبل از انقلاب افزايش قابل توجهى داشته ولى اعتقاد ما بر اين است كه هنوز تا رسيدن به وضعيت ايده‌آل، فاصله داريم و مى‌بايست تلاش و فعاليت‌هاى همه‌جانبه‌اى از ناحيه دستگاه‌هاى مختلف استان و كشور صورت گيرد تا به وضعيت مطلوب برسيم.

محروم‌ترين قشر زنان استان كدامند؟

به نظر من محروم‌ترين قشر زنان استان ما زنانى هستند كه اولا در پيله عدم خودباورى و عدم اعتمادبه نفس گرفتار هستند و در جهت افزايش باورها و توانمندى‌هاى خود تلاش نمى‌كنند و ديگر زنانى كه قربانى نگرش نادرست مردان از زنان و حقوق واقعى آنان در زندگى هستند. مردانى كه تحت تاثير آداب و رسوم خرافى و كهنه كه پايه و اساس دينى ندارد(كه به تعبير قرآن اغلال است يعنى غل و زنجيرى كه مانع رشد و ارتقاى بشر است) قرار دارند و تحت تاثير اين افكار، تغييرات به وجود آمده در ساختارهاى جامعه و همچنين جامعه زنان ما را ناديده مى‌گيرند و همچنان معتقدند زن ضعيفه و ناقص العقل است و مى‌بايست او را در چارچوبى بسته نگه داشت تا مبادا آفتاب و مهتاب او را ببينند و چشم و گوش او بازشود.

افكارى كه نه در دين و شريعت ما جايگاهى دارد و نه در فرهنگ ديرينه ايرانيان كه متاسفانه اين دو گروه قشر محروم زنان در همه گروه‌هاى سني، تحصيلي، اجتماعى ديده مى‌شوند.

مهمترين مشكلات زنان استان كهگيلويه وبويراحمد چيست؟

اين مشكلات را مى‌توانيم به چند دسته تقسيم كنيم.

يك مشكلات فرهنگى كه آن را هم در دو بعد سنتى و مدرنيته مى‌توان بررسى كرد:

الف- مشكلات مبتنى بر باورهاى سنتى غلط و آداب و رسوم خرافى كه بعضا معتقديم از اديان تحريف شده پيش از اسلام و نگرش‌هاى سطحى به جامعه ما وارد شده مثل زن را جنس دوم دانستن، زن را ضعيف العقل و يا ناقص العقل شمردن و يا فرزند دختر را رهگذر دانستن و مال مردم بودن دختران و... كه بالطبع مشكلاتى را با خود همراه داشته و دارد مثل: ازدواج‌هاى زودهنگام دختران، عدم سرمايه‌گذارى براى تحصيلات دختران، ازدواج مجدد بدون هيچ دليل منطقي، فاصله‌هاى نامناسب، جلوگيرى از ارتقاى وضعيت زنان.

ب- مشكلات مبتنى بر مدرنيته كه امروزه با موج توفنده تهاجم فرهنگى غربى به كشورهاى اسلامى (كه طبعا كشور ما هم مورد اين تهاجم همه‌جانبه است)، مشكلات و معضلات خاصى را براى جامعه ما به وجود آورده مثل كجروى‌ها و ناهنجارى‌هاى جمعى و فردى كه متاسفانه در رفتارهاى فردى و اجتماعى تاثيرات خود را گذاشته و نتايج آن را نيز هم در كاركردهاى فردى و هم در كاركردهاى اجتماعى شاهد هستيم كه استان ما نيز بى‌نصيب نمانده و در حال حاضر اين مشكلات را در آن شاهد هستيم.

دوم مشكلات اجتماعى كه نشات گرفته از همان مشكلات فرهنگى است كه در استان ما تبعاتى مثل: مشكلات مربوط به خانواده‌ها، افزايش طلاق، بالا رفتن سن ازدواج و مصرف‌گرايى و مدگرايي، اعتياد مردان و تبعات ناشى از آن بين خانواده‌ها، خشونت عليه زنان اعم از خشونت جسماني، رواني، كلامى و... خودكشى و خودسوزى و... داشته است.

سومصعب‌العبور بودن و كوهستانى بودن استان مشكلاتى را براى زنان و دختران ما به وجود آورده كه عمده آنها باعث عدم دسترسى به امكانات تحصيلى براى تمامى دختران شده است. (چنانچه نرخ اشتغال به تحصيل دختران در استان ما از پسران كمتر است)

از سوى ديگر نبود و يا كمبود شديد نيروى متخصص زن در عرصه‌هاى مختلف حتى مدارس كه در بعضى از مناطق دوردست استان ما باعث به وجود آوردن مدارس مختلط با معلمين و كادر ادارى مرد شده كه اين امر باعث عدم رغبت دختران و خانواده‌هاى آنان براى تحصيل در اين مدارس شده است.

ديگر كمبود امكانات بهداشتى براى زنان در همه مناطق استان كه بعضا منجر به مرگ و مير مادران و نوزادان آنان شده است.

به علاوه نبود امكانات كتابخانه‌اي، مطالعاتى و پژوهشي، ورزشي- تفريحي، حرفه‌آموزى در بيشتر نقاط استان براى زنان و مردان كه اين كمبود براى زنان و دختران بسيار شديدتر است. همچنين نبود زايشگاه و بيمارستان مختص مادران و كودكان در استان را بايد اضافه كرد.

چهارم مشكلات مربوط به گذر جامعه از وضعيت سنتى به صنعتى در بسيارى از شهرهاى استان. در اين خصوص بايد گفت، قبل از انقلاب اسلامى ايران در استان ما بيشتر بافت سنتى و عشيره‌اى حاكم بود (البته به جز شهر گچساران كه از سال‌هاى قبل صنعتى شده بود) در اين نگرش على‌رغم همه سختى‌ها و مشكلات جسمانى و يدى كه زنان متحمل مى‌شدند، از زن به‌عنوان كسى كه همپاى مرد فعاليت مى‌كرد ياد مى‌شد و از احترام و جايگاه ويژه‌اى برخوردار بود و نقش و تاثير بسزايى در خانواده داشت و بخشى از زندگى به دوش زنان قرار داشت ولى با رواج شهرنشينى و مهاجرت به شهرها و... فعاليت و نقش زنان در اقتصاد خانواده و حتى تربيت فرزندان كمتر شد و اين نقش‌ها به ساير نهادهاى جامعه سپرده شد و در نتيجه وقت زيادى از زنان خالى و بعضا بيهوده مى‌گذرد كه اين بيكارى و بطالت مشكلاتى را براى زنان به‌وجود آورده كه بعضا تاثيرات منفى در شخصيت و منش آنها داشته و يقينا تاثيرات منفى خود را در خانواده‌ها نيز به جا گذاشته و در حال حاضر به‌عنوان يكى از دغدغه‌هاى ذهنى متوليان امور فرهنگى مطرح است.

وضعيت اشتغال بانوان در استان چگونه است؟‌لطفا با زبان آمار مطرح كنيد.

وضعيت اشتغال زنان همان‌طور كه قبلا هم تلويحا اشاره شد، زنان جامعه ما در طى سال‌هاى اخير تحولات مختلفى را در عرصه‌هاى اجتماعى تجربه كرده‌اند، سرفصل همه اين تحولات حضور پررنگ‌تر و بيشتر اجتماعى است. واقعيت اين است كه نرخ مشاركت اجتماعى زنان در سال‌هاى اخير به شدت افزايش يافته است و بسيارى ازدختران همانند نسل قبلى خود حاضر نيستند در محيط خانه باقى بمانند و فقط در كسوت همسرى و مادرى به ايفاى نقش پراهميت و آينده‌ساز خودشان بپردازند، اما اين تغيير در رويكرد و نگاه ايشان با تغيير در ساختارهاى اقتصادى و اجتماعى جامعه همراه نبوده و اين ناهماهنگى باعث شده كه زنان در همان عرصه‌اى كه با تحول مواجه شده‌اند در همان مقوله با مشكلات متعددى درگير شوند.

مقايسه نرخ فعاليت اقتصادى در بين زنان و مردان نشانگر اين است كه هنوز هم بخش بزرگى از جامعه زنان وارد عرصه فعاليت اقتصادى نشده‌اند. در آمارى كه از سال 82 در كل كشور داريم نرخ فعاليت اقتصادى در مردان 62/80 و اين نرخ در ميان زنان 10/90 مى‌باشد كه اين پايين بودن ميزان مشاركت اقتصادى زنان و در نتيجه پايين بودن درآمد آنان ميزان آسيب‌پذيرى زنان در مواجهه با ركود اقتصادى را بيشتر خواهد كرد، البته ناگفته نماند در استان كهگيلويه وبويراحمد مشاركت اقتصادى زنان 12/5 درصد است و زنان در عرصه‌هاى كشاورزي، صنايع دستى و ادارى فعاليت دارند و نرخ بيكارى زنان در استان ما چهل درصد است كه اين نسبت براى زنان و دختران آماده به اشتغال است نه تمامى زنان استان. به اين ترتيب ما نسبت به ساير استان‌ها نرخ بالايى از بيكارى داريم كه درصدى از آن به مشكلات فرهنگى استان برمى‌گردد و درصدى هم مربوط به مشكلات اشتغال در كل كشور است.

البته من توضيحاتى را لازم مى‌دانم كه بايد گفته شود:

زنان در جامعه ما به دلايل مختلف خواهان شغل هستند، از جمله:‌ محدوديت‌هاى معيشتى و عدم كفايت حقوق مردان براى تامين معاش خانواده، خودسرپرست بودن تعدادى از زنان بى‌سرپرست يا بدسرپرست و دخترانى كه مخارج پدر و مادر و يا خواهران و برادرانشان را تامين مى‌كنند، بالا رفتن سن ازدواج و افزايش سطح تحصيلات، افزايش اميد به زندگى در زنان، كاهش نرخ بارورى و مكانيزه شدن وسايل زندگى كه سبب آزاد شدن وقت زنان شده همگى باعث افزايش تقاضا براى زنان شده كه درست است كه تامين معاش، شرعا و قانونا به عهده زنان نيست و مرد موظف به تامين مخارج خانه است ولى دخترى كه تحصيلاتش را پايان برده و بالاى 24 سال سن دارد تا كى بايد بنشيند و شاهد مشكلات مالى خانواده باشد و خودش نيز بارى بر اين مشكلات بگذارد؟ و نمى‌توان به يك دختر تحصيلكرده گفت تو فعلا بمان دست روى دست بگذار تا بختت باز شود و به خانه شوهر بروي! از آن طرف وقتى اميد به زندگى بالا رفته و نرخ بارورى كاهش پيدا كرده امكانات زندگى نيز مدرنيزه شده و باعث شده كه خيلى از زنان ما عمر بيشترى از مردان داشته باشند و تعداد زنان بالاى 60 سال بيشتر شود، امكانات معلوليت و مشكلات جسمانى آنان در سنين پيرى افزايش پيدا مى‌كند، لذا امكان وجود زنان مسن فقير بيشتر از مردان است كه مخارج تامين زندگى آنان در صورت ازدواج نكردن و يا همسر از دست داده‌ها سخت‌تر مى‌شود، لذا به نظر مى‌رسد همزمان با تلاش براى اشتغال مردان جامعه مى‌بايست تلاش مضاعفى در جهت رفع معضل اشتغال زنان نيز وجود داشته باشد.

اساسى‌ترين اقدامى كه در طى سه سال گذشته براى بهبود وضعيت زنان استان صورت گرفته است، چيست؟

در تمامى كشور قبل از اين سه سال تشكيلات مربوط به بانوان در وزارت كشور كميسيونى بود با يك مشاور و 2 كارشناس در استاندارى‌ها و يك كارشناس نيز در هر فرمانداري.

در استان ما تنها يك نفر به‌عنوان مشاور پاره‌وقت مشغول به كار بود و از 5 فرماندارى نيز تنها در 2 فرماندارى پست كارشناس امور بانوان تشكيل شده بود.

از ابتداى دولت نهم و پس از تبديل شدن اين كميسيون‌ها به ادارات كل امور بانوان و خانواده تلاش بسيارى براى تكميل پست‌هاى اين دفاتر كه شامل 8 كارشناس مسئول و كارشناس مى‌باشد صورت گرفت كه موفق به كسب مجوز براى استخدام 3 مجوز براى شهرستان‌هاى باقيمانده و 3 كارشناس براى استاندارى شديم كه به تثبيت جايگاه دفتر كمك شايانى مى‌كند.

در كارگروهى كه تحت عنوان كارگروه بانوان و خانواده و با رياست معاون سياسى و امنيتى استاندارى و با دبيرى مديركل امور بانوان تشكيل مى‌شود، تلاش زيادى براى تشكيل شدن و حضور تمامى اعضا كه همگى مديران كل ادارات و روساى سازمان‌هاى گوناگونى هستند صورت گرفت تا ضمن حضور درجلسات، با مسائل و مشكلات زنان از نزديك آشنا شده و تصميمات و برنامه‌ريزى مبتنى بر واقعيات جامعه زنان و با تكيه بر امكانات استان صورت گيرد. تلاش در جهت تغيير نگرش در بين مسئولين استانى مبنى بر توانمند بودن زنان و استفاده بهينه از توانايى‌هاى‌شان درعرصه‌هاى مختلف نيز از اهداف ديگر اين كارگروه بوده، اهتمام ويژه‌ به افزايش آگاهى زنان و ارتقاى سطح دانش و توانمندى‌هاى زنان طى برنامه‌هاى مختلف مثل برگزارى دوره‌هاى آموزشى براى زنان شاغل، كارگاه‌هاى مختلف آموزشى وتربيتى براى زنان خانه‌دار، چاپ و توزيع كتابچه‌ها، بروشور، جزوات مختلف در زمينه‌هاى گوناگون، تربيت مربى آموزش خانواده در بين طلاب زن و علاقه‌مندان به اين امر، برگزارى همايش و نشست‌هاى علمي، تربيتي، برنامه‌ريزى و اجراى برنامه‌هاى آموزشى در جهت افزايش معرفت زنان نسبت به كاركرد و نقش خانواده و اصول تربيتى حاكم بر آن و ارتقاى مهارت‌هاى زندگى همچنين شناخت نسبت به الگوهاى تربيتى خصوصا معصومين عليهم السلام و سيره عملى آنان از عمده فعاليت‌هاى اين دفتر بوده كه در كنار اين فعاليت‌ها، تلاش‌هايى را نيز در جهت بهبود امكانات فيزيكى استان داشته‌ايم مثل تلاش در جهت راه‌اندازى و تجهيز كانون‌هاى فرهنگي- اجتماعى بانوان به‌عنوان محلى مطمئن براى فعاليت‌هاى زنان، تلاش در جهت ساخت و تكميل مجتمع بزرگ فرهنگي- هنرى بانوان مركز استان و تلاش به منظور مكان‌يابى و تخصيص اعتبار براى ساخت اين مجتمع‌ها در شهرستان‌ها، تلاش در جهت راه‌اندازى پارك ويژه بانوان در سه شهرستان استان، تلاش به منظور شناسايى مشكلات زنان و ارائه راهكار به مسئولين مربوطه جهت رفع اين مشكلات و تنگناها، ايجاد حساسيت و مشغله ذهنى در جامعه خصوصا مسئولين همه ادارات در خصوص مسائل زنان، تلاش در زمينه ايجاد خودباورى در بين زنان و دختران جامعه خصوصا تحصيلكرده‌ها، افراد جوياى كار و سوق دادن اين افراد به سمت كارهاى گروهى و تعاونى از عمده فعاليت‌هاى اين دفتر بود.

محور فعاليت‌هاى دفتر امور بانوان در سال‌جارى چيست؟

عمده فعاليت دفتر حول چهارمحور و مولفه اصلى دفتر امور بانوان وزارت كشور پيش‌بينى شده كه عبارت است از: -1 تحكيم بنيان خانواده -2 سلامت اجتماعى -3 تعميق باورهاى دينى -4 توانمندسازى زنان

اعتقاد ما بر اين است كه مى‌بايست فعاليت‌هاى دفتر باعث تعامل خردمندانه‌اى بين وظايف انساني،وظايف خانوادگى و وظايف اجتماعى زنان شود كه تكامل فردي، خودآگاهى و ارتقاى آگاهى و دانش تعهدآور را براى زنان ما به ارمغان بياورد و همه برنامه‌ريزى‌ها مى‌بايست در اجراى نقش‌هاى سه‌گانه زنان جامعه ما به شكل متوازن صورت گيرد تا در حينى كه زنان در جهت تكامل فردى خود گام برمى‌دارند به تبيين و اجراى وظايف و نقش‌هاى خانوادگى و اجتماعى خود نيز بپردازند.

لذا دفتر همه هم و غم خود را در اين راستا گذاشته تا ان‌شاالله بتواند با وحدت هدف، وحدت رويه و وحدت نتيجه كه بين امكانات استان به وجود مى‌آورد به اين مهم بپردازد.

فعاليت اقتصادى بانوان استان در چه زمينه‌هايى است؟

با توجه به بافت غالب استان كه بافت روستايى و عشيره‌اى بوده قبل از اين، عمده فعاليت‌هاى زنان در زمينه كشاورزى و صنايع دستى بوده كه به مرور و با تغيير سطح تحصيلات گرايش به سمت فعاليت‌هاى ادارى افزايش قابل ملاحظه‌اى داشته است ولى طى سال‌هاى اخير تعاونى‌هاى زيادى در بين زنان تشكيل شده كه در عرصه‌هاى خدمات و صنعت نيز كارهاى قابل توجهى را ارائه كرده‌اند.

آخرين آمار موجود (سال 85) نرخ مشاركت اقتصادى را در استان كهگيلويه وبويراحمد (در جمعيت 10 ساله و بيشتر) 39/1 درصد نشان داده كه سهم زنان در اين ميان 19/6 درصد است و به تفكيك 68/6 درصد كشاورزي، 5درصد صنعت، 26/4 درصد خدمات مى‌باشد. در اين بين 79/9 درصد در بخش خصوصى و 20/1 درصد بخش عمومى اشتغال دارند و نرخ بيكارى 30/7 درصد مى‌باشد.

براى زنان سرپرست خانوار در استان چه اقدامى صورت گرفته؟ مكانيسم شناسايى و حمايت از آنها چگونه است؟

مكانيسم شناسايي: مراجعه شخصي، معرفى از طريق وابستگان و همسايگان و اولياى مدارس و ساير نهادهاى حمايتى ديگر است كه در سازمان بهزيستى و كميته امداد امام خميني(ره) پس از شناسايى و تكميل مدارك موردنياز توسط مددكاران و محققان تحت پوشش درآمده و امكاناتى مثل پرداخت مستمري، كمك‌هاى موردي، پرداخت وام‌هاى گوناگون مثل وام مسكن، وام درمان، وام خريد، لوازم منزل، وام ازدواج و حمايت‌هاى ديگر مثل ساخت و تعمير مسكن و آموزش‌هاى فنى و حرفه‌اى و پرداخت كمك‌هايى جهت خودكفايى آنان به آنها داده مى‌شود.

همچنين از طريق معرفى به بنياد مسكن مشمول استفاده از حساب 100 امام خميني(رض) و ساخت و تعمير مسكن و يا پرداخت وام رهن منزل مى‌شوند و يا از طريق معرفى به ساير نهادهاى حمايت كننده در جهت حمايت يا خودكفايى آنان اقدام صورت مى‌گيرد.

توضيح بدهم كه مقدمات راه‌اندازى بانك اطلاعاتى جامع زنان استان مى‌باشيم كه زنان سرپرست خانوار نيز جزء اين آمار هستند تا در برنامه‌ريزى‌هاى آينده در جهت خدمت‌رسانى بهتر و دقيق‌تر فعاليت شود.

سوال آخر ما اين است كه اگر بخواهيد يك كار مهم براى بانوان استان تا پايان خدمتتان انجام دهيد چه مى‌كنيد؟

با اميد به الطاف خداوند و با توسل به ائمه اطهارعليهم السلام در جهت تبيين باورهاى درست به منظور برجسته كردن جايگاه و منزلت واقعى زنان تلاش كرده و با فعاليت‌هاى آموزشى و فرهنگى سعى در محو نگرش‌هاى مغاير با دين اسلام خواهيم داشت تا فرهنگ تكريم از مقام مادران، همسران و دختران گسترش يابد.

همچنين تلاش مضاعفى در راستاى ارتقاى آگاهى زنان براساس كرامت و شخصيت انسانى آنان خواهيم داشت كه رفتارها و منش خود را براساس هويت اسلامى و انسانى تنظيم كنند. همچنين با ارائه برنامه‌ريزى دقيق‌تر و اصولى‌تر راهكارهايى به منظور رساندن زنان جامعه به جايگاه واقعى آنان به دور از هرگونه افراط و تفريط و فراهم كردن راهكارهايى براى حركت آنان به جلو و متناسب با شئونات اسلامى خواهيم داشت كه زنان ما بتوانند برخورد عقلايى با ارزش‌هاى درونى خود داشته باشند و خويشتن حقيقى و اصيل را كه سرمايه اصلى و باب معرفت الهى است استخراج كنند و با همين حيثيت انسانى كه فراجنسى است با جامعه در تعامل باشند.

از شما متشكرم.
پنجشنبه 20 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسالت]

[مشاهده در: www.resalat-news.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 220]