DeepSeek، مدل زبانی بزرگ چینی، با عملکرد فوقالعاده خود در حوزه هوش مصنوعی، موجی از شگفتی را در جهان ایجاد کرده است. این مدل که توسط شرکت چینی DeepSeek AI توسعه یافته، توانسته است در بسیاری از آزمونها و معیارهای ارزیابی، از رقبای خود پیشی بگیرد. DeepSeek با ارائه پاسخهای دقیق، خلاقانه و مرتبط به پرسشها، توانایی خود را در درک عمیق از زبان و تولید متنهای با کیفیت بالا نشان داده است. موفقیت چشمگیر DeepSeek، نشان از پیشرفت سریع چین در حوزه هوش مصنوعی دارد و چالشی جدی برای غولهای فناوری آمریکایی مانند OpenAI محسوب میشود.
دیپسیک: انقلابی در هوش مصنوعی یا تنها یک هیاهوی رسانهای؟
ورود یک استارتآپ چینی به نام «دیپسیک» (DeepSeek) به عرصه هوش مصنوعی، غوغایی در دنیای فناوری به پا کرده است. این شرکت با ارائه یک مدل هوش مصنوعی نوآورانه و کمهزینه، نه تنها غولهای سیلیکون ولی را به چالش کشیده، بلکه بازارهای سهام جهانی را نیز متلاطم ساخته است. اما آیا این اتفاق، آغاز یک انقلاب واقعی در هوش مصنوعی است یا تنها یک هیاهوی رسانهای زودگذر؟ در این گزارش، به بررسی جوانب مختلف این پدیده میپردازیم.
دیپسیک چیست و چه کسانی آن را اداره میکنند؟
«دیپسیک» در ژوئیه ۲۰۲۳ توسط «لیانگ ونفنگ»، فارغالتحصیل دانشگاه ژیجیانگ، تاسیس شد. این شرکت که در هانگژو مستقر است، با حمایت مالی قابل توجهی از سوی یک صندوق تامینی به نام «هایفلایر» (High-Flyer) که توسط خود لیانگ تأسیس شده، فعالیت میکند.
دیپسیک با تکیه بر سرمایه هنگفت هایفلایر (حدود ۸ میلیارد دلار) و با وجود ممنوعیت صادرات تراشههای A100 انویدیا به چین، موفق به خریداری این تراشهها شده است. این تراشهها نقش اساسی در توسعه فناوری و افزایش ظرفیت نوآوری دیپسیک ایفا میکنند.
راز موفقیت دیپسیک
رمز موفقیت دیپسیک در توسعه مدل DeepSeek-V3 نهفته است. این مدل با هزینهای معادل ۶ میلیون دلار برای منابع محاسباتی توسعه یافته است، در حالی که غولهای فناوری آمریکایی معمولاً صدها میلیون دلار برای توسعه چنین مدلهایی هزینه میکنند.
کارایی خیره کننده DeepSeek-V3 باعث شده است که این مدل هوش مصنوعی در صدر فهرست دانلود برنامههای رایگان در اپ استور آمریکا قرار بگیرد و حتی ChatGPT را نیز پشت سر بگذارد. این دستاورد نشان میدهد که دیپسیک قادر است عملکردی عالی با هزینه کمتر ارائه دهد و هنجارهای موجود در صنعت هوش مصنوعی را به چالش بکشد.
دیپسیک چگونه پا به عرصه وجود گذاشت؟
ظهور ChatGPT در اواخر سال ۲۰۲۲، باعث شد تا شرکتهای فناوری چینی به تکاپو بیفتند و برای توسعه چتباتهای هوش مصنوعی با یکدیگر رقابت کنند.
اما با وجود تلاشهای شرکتهای بزرگی مانند بایدو (Baidu)، شکاف عمیقی بین قابلیتهای هوش مصنوعی در آمریکا و چین وجود داشت. این موضوع باعث ناامیدی در جامعه فناوری چین شد.
در چنین شرایطی، دیپسیک در سال ۲۰۲۳ با یک ماموریت چالشبرانگیز پا به عرصه وجود گذاشت: پر کردن این شکاف و دستیابی به هوش عمومی مصنوعی (AGI).
دیپسیک در مقایسه با ChatGPT
دیپسیک با استفاده از معماری «مخلوطی از متخصصان» (MoE) تنها بخشهای مرتبط از شبکه خود را برای هر پرسش خاص فعال میکند و در مصرف توان و هزینهها صرفهجویی قابل توجهی میکند. این در حالی است که ChatGPT از معماری مبتنی بر ترانسفورماتور استفاده میکند و تمام شبکه خود را برای پردازش وظایف به کار میگیرد که منجر به مصرف بیشتر منابع میشود.
مزایای دیپسیک:
کارایی بالاتر در زمینههای تخصصی مانند کدنویسی و حل مسائل فنی سرعت پاسخگویی بیشتر قابلیت سفارشیسازی برای کاربران با نیازهای خاص رایگان و منبعباز
مزایای ChatGPT:
عملکرد ثابتتر در طیف وسیعی از وظایف پاسخهای ظریفتر و غنیتر رابط کاربری سادهتر و کاربرپسندتر
نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی
دیپسیک با وجود تمام مزایایی که دارد، نگرانیهایی را نیز در مورد حریم خصوصی کاربران ایجاد کرده است. این نگرانیها به دلیل جمعآوری دادههای شخصی گسترده توسط دیپسیک، از جمله تاریخ تولد، ورودیهای متنی و صوتی، فایلهای آپلود شده و تاریخچه چت، که در سرورهای چین ذخیره میشوند، ایجاد شدهاند.
تاثیر دیپسیک بر بازارهای جهانی
عرضه مدل DeepSeek R1 باعث کاهش قابل توجهی در بازارهای سهام جهانی، به ویژه در بخش فناوری، شده است. به عنوان مثال، بازار سهام Nasdaq آمریکا در یک روز معاملاتی، کاهش ۳.۱ درصدی را تجربه کرد و بیش از یک تریلیون دلار از ارزش بازار آن از بین رفت.
آینده دیپسیک
دیپسیک در مدت زمان کوتاهی به موفقیتهای بزرگی دست یافته است. اما هنوز برای قضاوت در مورد آینده آن زود است. باید دید که آیا این شرکت میتواند بر چالشهای پیش رو غلبه کند و به مسیر رو به رشد خود ادامه دهد یا خیر.
سخن آخر
دیپسیک یک پدیده جدید و جذاب در دنیای هوش مصنوعی است. این شرکت با ارائه یک مدل هوش مصنوعی نوآورانه و کمهزینه، توانسته است غولهای سیلیکون ولی را به چالش بکشد. اما هنوز برای قضاوت در مورد آینده آن زود است و باید منتظر ماند و دید که آیا این شرکت میتواند به موفقیتهای بیشتر دست یابد یا خیر.