رشد اقتصادی فوتبال ایران: آیا رونقی جدید در انتظار است؟

با تحول تاریخی در واگذاری دو باشگاه معروف فوتبال ایران، یعنی پرسپولیس و استقلال، که رییس سازمان خصوصی‌سازی آن را به عنوان یک اتفاق بزرگ تاریخی می‌بیند، امیدواری‌هایی برای بهبود وضعیت مالی این تیم‌های پایتخت پدید آمده است.

فوتبال به عنوان یک صنعت در سطح جهان از مزایای اقتصادی زیادی برخوردار است، که از جمله آن‌ها می‌توان به درآمدهای مسابقات روزانه، فعالیت‌های تجاری و درآمدهای حاصل از حق پخش رسانه‌ای اشاره کرد. بر اساس آمارها، در سال ۲۰۱۸، حدود ۴۰ درصد از درآمد باشگاه‌های پردرآمد جهان از فعالیت‌های تجاری، ۴۳ درصد از فعالیت‌های رسانه‌ای و فروش حق پخش مسابقات، و ۱۷ درصد از فروش بلیت و محصولات باشگاه به دست آمده است.

اما با وجود این شرایط، باشگاه‌های لیگ برتر فوتبال ایران، به ویژه پرسپولیس و استقلال که تا اخیراً به نوعی تحت مالکیت دولتی بودند، از بخش قابل توجیهی از درآمدهای عادی باشگاه‌های جهان بهره‌مند نبودند. همچنین به دلیل مدیریت متمرکز دولت بر این دو باشگاه، آن‌ها با خطر محرومیت از مسابقات فوتبال آسیایی مواجه بودند.

بدهی حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومانی سرخابی‌ها از یک سو و مشکلات مدیریتی در طول دهه‌ها از سوی دیگر، باعث شده پرسپولیس با ۸۲۶ میلیارد تومان بدهی و استقلال با حدود ۷۷۰ میلیارد تومان بدهی مواجه شوند.

اما بعد از حدود ۱۳ سال از شایعه واگذاری پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی، در تاریخ سوم اردیبهشت ۱۴۰۳ این اتفاق بالاخره رخ داد. ۸۵ درصد از سهام باشگاه استقلال به دست شرکت‌های تابعه صنایع پتروشیمی خلیج فارس منتقل شد و همچنین همین مقدار از سهام پرسپولیس توسط بانک‌های معتبر انتقال یافت.

صبح امروز (پنجم اردیبهشت)، آیین واگذاری دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی با حضور وزرای اقتصاد و ورزش و سرپرست سازمان خصوصی‌سازی برگزار شد.

بهرحال، مسئولان از این نوع خصوصی‌سازی، که به آن راهکار واگذاری به بنگاه‌های شبه‌دولتی می‌نامند، حمایت می‌کنند و معتقدند که تفکیک مدیریت دو باشگاه و اقدامات برای خصوصی‌سازی آن‌ها می‌تواند مهم‌ترین مزایای این واگذاری باشد.

اقتصاد دو باشگاه بهبود می‌یابد

به گفته ابراهیم بازیان، در کنسرسیوم بانکی، بانک شهر که متعلق به شهرداری تهران است، سهام‌دار اصلی شد. شهرداری تهران مانند یک نهاد دولتی عمل می‌کند و فرصتی را برای شکوفایی فعالیت‌های ورزشی پرسپولیس و استقلال فراهم کرده است.

او درباره خریدار باشگاه استقلال اظهار داشت: یک مجموعه نفتی همراه با شرکت‌های وابسته‌اش در کنسرسیوم شرکت کرده است. این اقدام نشان دهنده نگاهی متفاوت به آینده و تمایل به تحولات است.

رییس سازمان خصوصی‌سازی هم تاکید کرد که مالکیت باشگاه‌ها در حالتی نزدیک به خصوصی‌سازی است و مدیریت آن‌ها نیز موضوع بررسی است. اهلیت متقاضیان توسط سازمان خصوصی‌سازی و فرابورس بررسی می‌شود و بخشی از این اهلیت‌ها مربوط به مدیریت باشگاه است.

این واگذاری باعث ایجاد امید و نشاط در هواداران پرسپولیس و استقلال شده و دولت نیز از پروژه‌های نیمه‌تمام واگذاری که در حال انجام است، افتخار می‌کند.

امید به استفاده از حق پخش تلویزیونی

بازیان می‌گوید که با این واگذاری، امیدواری برای بهبود وضعیت باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال وجود دارد. او می‌افزاید که این واگذاری می‌تواند امکاناتی برای تولید برنامه‌های ورزشی و استفاده از حق پخش تلویزیونی فراهم کند. او امیدوار است که در آینده اخبار خوبی از عملکرد مالکین جدید این دو باشگاه بشنویم. این امکانات تنها با همکاری و تعامل میان افراد و مسئولان ممکن است به وجود بیاید و امروز را به عنوان یک روز تاریخی در تاریخ ورزش کشور نگاه می‌کند.