واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا:
موسیقی لرستان مدیون مردی است که در دهه 40 با صدای اهورایی خود موسیقی لرستان را به ایرانیان شناخت و صدای جادویش آنچنان بود که مرزهای جغرافیایی را درهم نوردید و موسیقی ناب لری را به گوش جهانیان رساند. به گزارش ایسنا، مردی که موسیقی لری با خون و پوست وی عجین بود و با صدای رسایش وجود آدمی را تسخیر میکرد، زنده یاد "رضا سقایی" در دیار مفرغ و بلوط و ترانه متولد شد و دوشادوش مردمان سرزمینش در غم و شادیهایشان چیزی کم نگذاشت، در این دیار ماند و در همین دیار نیز به جایگاه ابدیش پرواز کرد، اکنون که شش سال از درگذشت «حنجره طلایی» و «سلطان آواز» زاگرس میگذرد، ولی هنوز یاد و خاطره وی در یادها و اذهان مردمان این دیار است. زنده یاد « محمدرضا سقایی » معروف به « رضا سقایی » در ۲۰ فروردین سال 1318 در محله کهن پشت بازار شهرستان خرمآباد متولد شد و به علت شرایط ویژه آن زمان در دوران ابتدائی درس را رها و به کار خیاطی مشغول شد. صدای اهورایی و رسای وی در دوران نوجوانی و جوانی چنان با موسیقی فولکور لری عجین شده بود که بلبلان چهچه خوان در مقابل وی سر تعظیم فرود میآوردند، چه رسد به آدمی! صدای نوجوانی خوش صدا از دل مغازه خیاطی هر رهگذری را میخکوب و مجذوب خود میکرد و برای اولین بار استاد ارزشمند و فرهیخته زنده یاد حمید ایزدپناه با شنیدن صدایش وی را دعوت و اثر «بزران » را با کمانچه زنده یاد علی خان شفایی ضبط کرد. کوچه باغهای شهر هنوز یادآور آواز علی سونههای «رضا » و علی اکبر فاضلپور استاد خیاطیاش است که برای تمرین به آنجا میرفتند تا گلهای باغی با ترنم صدای «رضا » نظارهگر آنان باشند. در اردیبهشت سال 1344 بود که برای نخستین بار با مکاتبات مجدانهی زنده یاد استاد ایزدپناه اولین ترانههای لری گنم خر( شعر از نورالدین سلاحورزی)، دایه دایه، کوش طلا، قدم خیر، سیت بیارم و مریم مریم با صدای زنده یاد « رضا سقایی » و روانشادان حسین سالم(کمانچه) و منصور سالم(تمبک) و تار استاد تاکسانی در « برنامه شما و رادیو » با مجریگری کمالالدین مستجاب الدعوه و فروزنده اربابی در استودیوی سراسری رادیو ایران ضبط و گوش ایرانیان را نوازش داد. بعد از آن بود که ترانه« گنم خر » و « کوش طلا » و چند ترانه دیگر به صورت صفحه گرامافون به بازار روانه و در دههی 40 صدای رسا و اهورایی «رضا » موسیقی لری را ملی و فرا ملی نمود و توانست با صدای جادوییاش معرف و سمبل لرستان باشد و در سالهای دور همواره نام «رضا »، لرستان را در ذهنها تداعی میکرد. در سال 1350 اثری به نام « تفنگ » و در سال 1353 اثری دیگری به نام « دالکه » با شعر استاد حشمتاله شفیعیان با خوانندگی و آهنگسازی زنده یاد « رضا سقایی » ضبط گردید و در سال 1353- 1354 با نام مجموعه « تفنگ » با نوازندگی استاد چیرهدست کمانچه فرج علیپور و تمبک زنده یاد فریدون علیپور و تار غلام مردای و دکلمه ماندگار فاطمه گودرزی اسد بصورت کاست به بازار عرضه و مورد استقبال بینظیر عموم قرار گرفت. در سال 1350 زنده یاد «رضا سقایی» راهی پایتخت میشود تا در کلاسهای آواز استاد فقید اسماعیل مهرتاش مشق بگیرد و چند جلسهای از محضر این استاد کسب فیض مینمایند در تهران با زنده یاد مجتبی میرزاده آشنا میشود و در آنجاست که اتفاق بینظیری در موسیقی لری و برای زنده یاد «رضا سقایی» میافتد. صدای ماندگار زاگرس در سال 1354 ترانه «زندگی» را که سروده خانم هما میرافشار بود و توسط زنده یاد ایزدپناه به لری برگردانده شد را اجرا کرد که مورد اقبال عمومی قرار گرفت، چنانکه توجه استاد عبدالوهاب شهیدی آهنگساز این ترانه را به خود برانگیخت. زنده یاد «رضا سقایی » با صدای افسانهایاش اثری به نام «آسمان» شعر از عزت فولادوند و آهنگسازی خودش خلق نمود که بیشک یکی از شاهکارهای موسیقی لری محسوب میشود . در سال1356 موسیقیدان توانمند شادروان مجتبی میرزاده برای بازسازی هنرمندانه ترانههای قدیمی لری به یاری استاد سقایی آمد و با خلق دو اثر فاخر «قدم خیر» و «موتورچی» در موسیقی ایران اتفاقی با شکوه به وقوع پیوست. «سقایی» متأسفانه در سال 1357 به علت جراحی لوزه حنجره طلایی و صوت اساطیری را به خاطرهها سپرد و آن صدای اهورایی برای همیشه خاموش شد. زنده یاد «رضا سقایی» هنرمند حماسه سرا در سال 1366 بر اثر ترکش از ناحیه سر در جریان بمباران متجاوزان بعثی به شهر ازنا به درجه رفیع جانبازی جنگ تحمیلی نائل شد. سقایی در دی ماه 1382 پس از سالها خاموشی در جریان ضایعهی تأسفبار زلزلهی بم برای دقایقی بر روی سِن «مویهای» جهت همدردی و جمعآوری کمک به هموطنان آسیبدیده سر داد. در سال 1386 ترانه "دایه دایه وقت جنگه" تنظیم مجتبی میرزاده و با صدای سقایی جزو آثار فاخر و ماندگار یکصد سال اخیر موسیقی ایران به ثبت رسید. در سال 1387 مستندی از زندگی استاد توسط مستند ساز برجسته هماستانی فرود عوضپور ساخته شد. زنده یاد رضا سقایی در شب 19 اسفند سال 1385 در کرج دچار سکته مغزی شد. 10 روز در بیمارستان شهید رجایی کرج تحت مراقبت قرار گرفت و بعد از آن وی به بیمارستان عشایر خرمآباد انتقال داده شد و از آن زمان به بعد خواهر بزرگترش مسئولیت نگهداری و پرستاری وی را به عهده گرفت و مدت سه سال و نیم در بستر بیماری افتاد، حدود 7 بار در بیمارستان عشایر خرمآباد و 3 بار در بیمارستان ساسان تهران بستری شد و طی این مدت مردم با فرهنگ و فهیم استان لرستان مخصوصاً اهالی خرمآباد و دوستان هیچگاه استاد را تنها نگذاشتند. روز سه شنبه در تاریخ 8 تیرماه 1389 در بخش 3 بیمارستان ساسان تهران، تحت درمان قرار گرفت، ولی متاسفانه پس از 9 روز بستری، حالش رو به وخامت گذاشت و به بخش ICU انتقال و در تاریخ 27 تیر ماه 1389 به دلیل نارسایی تنفسی در پی سکته مغزی به رحمت ایزدی رفت. پیکر وی در تاریخ 31 تیر 1389 در مقابل تالار وحدت تهران با حضور و تني چند از چهرههای فرهنگی و هنری از جمله هوشنگ كامكار، سيد عباس سجادي و درويش رضا منظمي، سید فرید قاسمی، حسین پرنیا، برخی از اعضای هیئت مدیره کانونهای خانه موسیقی و مسئولان انجمن لرستانیهای مقیم مرکز و هنرمندان استان لرستان برگزار و در این مراسم درويشرضا منظمی، داریوش نظری، سالاروند شهردار اسبق اليگودرز، فرشيد سقايي مطالبی را ایراد و رضا فرجي قطعه بلبل را اجرا و شيرواني به شعر خواني پرداختند. پيكر رضا سقايي با مراسم چپخواني سرنانوازان لرستان و طنين قطعه "دايه دايه وقت جنگ" تشییع و به زادگاهش خرمآباد منتقل شد و در تاریخ 2 مرداد 1389 طی مراسم باشکوهی با حضور پرشور مردم، اهالی فرهنگ و هنر، استاندار لرستان، فرماندار خرمآباد و برخی از مسئولان لشکری و کشوری با سخنرانی حسن شریعتنژاد فرماندار و قرائت پیام تسلیت حمید شاهآبادی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط منصور احمدی رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان خرمآباد در مقابل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان تشییع و در قطعه هنرمندان آرامستان خرمآباد به خاک سپرده شد. مرحوم رضا سقایی یکی از ستارگان درخشان موسیقی لرستان است. که علاوه بر صدای شفاف و تحریرهای پرفراز و فرود و تبحر خاص در موسیقی مقامی و محلی دارای تعهد و تعصب نسبت به میهن و سرزمین خویش بود. صدای وی تکرار نشدنی است که همه لرستان وامدار صدای این هنرمند است و همه به خاطر سادگیها، پاکیها و صداقت کودکانهاش دوستش دارند. مسئولین و مردم هنر دوست و قدرشناس این دیار برای پاسداشت مقام و منزلت زنده یاد استاد رضا سقایی در زمان حیات، بیماری و وفات وی، بزرگداشتها و مراسم مختلفی را برگزار کردند که برخی از این مراسم بصورت خودجوش و مردمی بوده، ولی دو سالی است که به همت انجمن موسیقی استان مزار این هنرمند فقید گلباران شده و اولین مراسم گلباران با حضور جمع کثیری از هنرمندان عرصه موسیقی، تئاتر، سینما و تلویزیون، ادبیات، شعر و اصحاب رسانه و جراید و مردم علاقهمند به موسیقی و هنر برگزار و بیانیهای در سه بند صادر که خیابانی در شهر خرمآباد به اسم استاد مزین و جشنواره موسیقی به نام «رضا» و هرساله بزرگداشتی برای وی برگزار شد که با تلاشها و پیگیری مجدانه اعضای انجمن موسیقی و همکاری اداره کل فرهنگ ارشاد اسلامی لرستان، شهرداری و شورای اسلامی شهرخرمآباد سردیس و خیابانی در شهر محل تولد استاد ساخته و نامگذاری گردید. آلبوم « دنگ دیر » شامل قطعات «لیلا»، « اسمر »، «گرگ و میش» ، « اسب اجل( آواز علیدوستی)»، « دایه دایه »، « زلف آشفته » و « کوش طلا » با صدای زنده یاد رضا سقایی و نوازندگی "مانی آقاملایی" نوازنده تار و بمتار، "محسن قاسمی" نوازنده تمبک، "مرتضی میر" نوازنده دف و "همایون پشتدار" نوازنده کمانچه، آلتو و باس "امین عباسیان" و نوازنده سنتور تنظیم قطعات امین عباسیان و همایون پشتدار در فروردین ماه 1385 توسط شرکت نوای زاگرس منتشر شد. گزارش از: مجتبی رومانی، خبرنگار ایسنا، منطقه لرستان
انتهاي پیام
یکشنبه / ۳ مرداد ۱۳۹۵ / ۱۰:۱۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]