واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: چرا عمليات القايي اصلاحات شكست خورد؟
نویسنده : زينب عمراني
«اكثريتپنداري» جريان اصلاحات به ويژه بعد از انتخابات هفتم اسفند ماه تا انتخاب شدن رئيس دائمي مجلس شوراي اسلامي را نميتوان يك «طرز تلقي يا توهم سياسي» برآمده از اين شبهفراكسيون دانست بلكه ميتوان از آن با نام يك عمليات رواني و القايي نام برد. اين فرايند راهبردي در دو جبهه آشكار و پنهان به وقوع پيوست؛ در جبهه آشكار با استفاده از ديپلماسي نرم، تبليغات گسترده و بهرهگيري از قدرت و ابزار تريبوني و در جبهه پنهان با عقب نگه داشتن و مديريت افراد و عواملي كه خلاف اين مدعا را براي عموم روشن ميكرد سعي در تلقين اراده و انديشه خود به جامعه و سپس فضاي مجلس را داشت، اين حباب با دورماندن دكتر عارف از تصدي رياست دائمي مجلس از هم پاشيده شد و اين استراتژي با شكست روبهرو شد. چه سايهروشنهايي منجر به شكست عمليات رواني جريان اصلاحات شد؟
1- دو قطبيسازي عارف – لاريجاني و تبديل آن به يك رقابت ميانحزبي اولين اشتباه استراتژيك جريان به اصطلاح اصلاحات بود چرا كه منجر به برجسته شدن سوابق و كارنامه رفتاري و عملكردي نه چندان مطلوب اصلاحطلبي و سايه انداختن آن بر انتخاب يكي از اين دو قطب ميان نمايندگان براي رياست مجلس شد.
2- اشتباه دوم اين جريان، معادل و همسو دانستن ليست اميد با اصلاحات بود. غافل از آنكه نمايندگان وابسته به ليست اميد را نه تنها نماد منحصر به جريان اصلاحطلبي كه تشكلي برخاسته از فراكسيون اميد نيز نميتوان قلمداد كرد. گرايش 50 تن از اين نمايندگان به دكتر لاريجاني دليلي روشن براين مدعا و نشاندهنده اين واقعيت است كه گزينش اين افراد- كه در مهندسي رأي گرايش بالايي به سمت آنان مفروض بوده است - تنها با هدف رأيآوري و تصاحب كرسيهاي مجلس براي ليست اميد جذب شدهاند.
3- مقوله ديگري كه در اين عمليات رواني ناديده گرفته شد سوابق قابل دفاع مديريتي دكتر لاريجاني در اقناع و مديريت مجلس بود. اين مهم نميتوانست حتي از ديد حاميان بلامنازع دولت در مجلس مخفي بماند. بدون ترديد رئيسي كه قدرت لابي و جهتدهي بيشتري - به ويژه در شرايط خاص - را در مجلس دارد ولو با نوعي گرايش بيرون حزبي از اصلاحات بر يك شخصيت درونجناحي كه از چنين اقتداري در مجلس برخوردار نيست ارجحيت دارد. قدرت دكتر لاريجاني در اقناع مجلس براي برجام هنوز از حافظه تاريخ سياسي كشور پاك نشده است.
4- نقش نمايندگان منفرد و مستقل در مجلس نيز از ديگر عوامل افزايش ضريب خطاي اصلاحات و ريزش آراي عارف به سمت لاريجاني بود. اين مسئله در شكست طيف آرا از عارف به سمت پزشكيان و مطهري نيز به خوبي مشهود است. در حالي كه عارف با 103 رأي نتوانست رئيس مجلس شود دستان پزشكيان و مطهري در ليست اميد از نايب رئيسي دور نماند و علاوه بر ليست اميد تعداد قابل توجهي از نمايندگان منفرد علت رقم خوردن اين نتيجه بود.
5- نكته ديگري كه نميتوان در اين باب ناديده انگاشت تأثير و قدرت مضاعف «لابيگريهاي فردي» بر لابيگريهايي با عنوان اصلاحات است. در حالي كه لابيهايي با برچسب اصلاحات نتوانست عارف را بر صندلي رياست پارلمان بنشاند، لابيهاي ديگري كه بيشتر جنبه فردي داشت منجر به رسيدن پزشكيان و مطهري به هيئت رئيسه مجلس شد؛ نكتهاي كه در عمليات رواني سران اين جريان مورد غفلت قرار گرفت. 140 امضا در ميثاقنامه اصلاحطلبي و تنها 103 رأي به عارف نشان از شكست لابيگري اصلاحات – و نه لابي عارف - در مجلس است.
6- سرآمدن و بياثر شدن غوغاسالاري در جريان اصلاحات از ديگر عوامل اين شكست بود. مجلس دهم به خوبي نشان دادكه «بسط تصميم» و فشار از سوي پدرخواندههاي اصلاحات ديگر استراتژي كارآمدي براي همنظر و همگرايش ساختن افراد درونحزبي و به ثمر نشستن اهداف مورد نظر نيست. اين جريان بسيار بر فضاي ارعاب ناشي از عدم همنوايي با خود در ميان نمايندگان اصلاحطلب حساب باز كرده بود كه با رأي نمايندگاني از ليست اميد به لاريجاني شكست اين بخش از عمليات رواني نيز به وضوح رخ نمود.
7- فاصله گرفتن بسياري از مفاهيم در«اصلاحات»با هنجارها و نهادينگيهاي اجتماعي منجر شد نه تنها نمايندگان يك اصلاحطلب را براي رياست مجلس مناسب نديده كه به بسياري اصول اين جريان انتقادات تندي وارد شود، رأي جناحي را معادل رأي اخلاقي دانستن و خائن خطاب كردن آناني كه به جاي گزينه حزبي به گزينه شايستهتر رأي دادهاند، از جمله همين مواضعي است كه در ديپلماسي اصلاحطلبان بارها ديده شده است، از آن جهت كه اين فاصله گرفتنها با اصول دموكراسي در تضاد و به ذائقه بشري ناخوشايند است از وجهه و اعتماد اجتماعي به اصلاحات كاسته و حتي برخي نمايندگان اصلاحطلب را نيز روياروي اين تفكر راديكال قرار داده است.
اگرچه مهندسي پيام در اين عمليات رواني «قدرتگيري تفكر اصلاحي در اركان اساسي كشور» بود اما با شكست آن، پيام مهمتري به جامعه ايران اسلامي مخابره شد و آن تشكيل «مجلسي شجاع وكارآمد، با پايههاي اخلاقي و مردمي قدرتمند در تراز جمهوري اسلامي» است؛ مجلسي كه در مواقع لزوم از زير بار حزبينگري، فردينگري يا حتي فشار خود را خارج ساخته و با صلابت و شجاعت تصميمي را اتخاذ ميكند كه به نفع عموم جامعه باشد حتي اگر به نفع خويش يا حزب متبوع نباشد و اين را شايد بتوان از اميدواركنندهترين نشانگان و دستاوردهاي انتخابات هفتم اسفندماه برشمرد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۳۹۵ - ۲۰:۱۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]