واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: نظام های خودکامه و غیر مردم سالار یکی از عوامل بسیار مهم در عدم رسیدن به وحدت اسلامی میان جوامع و کشورهای مسلمان هستند. در واقع، حکومت های خودکامه برای تسلط بر اوضاع سیاسی، اقدام به ایجاد تنش واختلاف میان فرق اسلامی می کنند تا بدین وسیله حکومت های استکباری مسلط بر مسلمانان خود را از اتحادی که ممکن است میان مردم و مذاهب اسلامی ایجاد شود مصون دارند. ما این تجربه ناموفق را در زمانی که مرحوم سیدجمال الدین اسدآبادی برای تحقق وحدت اسلامی به دربار پادشاهان و امرای فارس، ترک و عرب می رفت، در خاطره تاریخ پیشگامان وحدت اسلامی داریم. همچنین عدم تحقق وحدت اسلامی در ایران را در زمان رژیم پهلوی تجربه کرده ایم. رژیم گذشته، اختلاف و بدبینی میان تشیع و تسنن را با ابزار و وسایل مختلف، تقویت، هدایت و ترویج می کرد، حتی منبری های وابسته به دربار، علنا بر منابرعمومی به اهل سنت اهانت می کردند. براستی که رژیم های خودکامه و غیر مردمی از تز «اختلاف بینداز و حکومت کن» استفاده می کنند زیرا از وحدت و همدلی بین مذاهب اسلامی وحشت دارند. در یک نظام سیاسی مردم سالارمسلمان، به علت وجود نهادهای قوی مدنی،آزادی بیان و حق شهروندی، امکان بهره برداری و سوء استفاده از اختلافات قومی و دینی برای یک نظام سیاسی بسیار حساسیت برانگیز و پر هزینه خواهد بود. در یک نظام مردم سالار، هم نهادهای حکومتی و هم نهادهای مدنی، وظیفه روشنگری و شناساندن درست و مطابق واقع ارزش ها، سنت ها و باورهای اقوام و مذاهب را نسبت به یکدیگر به عهده دارند، ضمن آنکه با فرهنگ سازی، زمینه های احترام به حقوق شهروندی و باورهای مذهبی و دینی پیروان مذاهب اسلامی را ترویج می دهند. در این صورت، تقویت و ایجاد وحدت اسلامی و نیز تقریب مذاهب اسلامی به نفع نظام مردم سالار و موجب ثبات و پایداری آن خواهد بود. امری که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مردم سالار در ایران اتفاق افتاد. وحدت اسلامی در یک نظام دموکراتیک مردم سالار، کورکورانه نیست زیرا اهمیت، ضرورت و ابعاد آن مورد بحث و بررسی نخبگان و کارشناسان قرار می گیرد و همه با شناخت صحیح و عمیق به آن تاسی می جویند. وحدت اسلامی، کاملا یک بحث بومی و اسلامی ایرانی است. وحدت اسلامی با طبیعت و ذات ایرانی، سابقه تاریخی و سیاسی، اجتماعی آن همخوانی و مطابقت زیادی دارد. برای همین است که در طول چندصد سال گذشته همیشه چند ایرانی مسلمان برای وحدت میان مسلمین تلاش کرده اند و در خط مقدم قرار داشته اند. وحدت اسلامی یک روند منطقه ای و جهانی متمدنانه است، اما متاسفانه حتی یک مقاله علمی تحقیقی- تا چه برسد به کتاب – از سوی دانشمندان و نظریه پردازان علوم اجتماعی و سیاسی غربی نوشته نشده است. حتی هانتینگتون کلمه ای از «وحدت اسلامی» که می تواند عامل مهمی برای جلوگیری از جنگ تمدن هایش باشد در مقالات خود و کتاب «نبرد تمدن ها» بحث نمی کند. وحدت اسلامی بزعم نگارنده، یکی از اصول مترقی جامعه مدنی مسلمانان است که بسیار جلوتر از نظریه «صلح دموکراتیک» democratic peace theory امونوئل کانت می تواند پیام صلح و دوستی را برای ملل مسلمان و غیر مسلمان بهمراه بیاورد. کانت در «نظریه صلح دموکراتیک» می گوید کشورهای دموکراتیک غربی با هم جنگ نمی کنند زیرا متمدن بوده و نظام های مردم سالارغربی مانع جنگ میان خود هستند. اما وی می گوید همیشه یک طرف جنگ کشورهای غربی، یک نظام دیکتاتور و خودکامه جهان سومی است. در مقابل این نظریه، باید گفت «نظریه وحدت اسلامی» هم به مسلمانان نفع می رساند و هم به غیر مسلمانان و موجب ثبات نظام بین المللی نیز خواهد شد. یکی از عناصر دستیابی به وحدت اسلامی، احترام به شهروندان، حقوق و باورهای جوامع مسلمانی است که معتقد به یکی از مذاهب اسلامی هستند. اگر دموکراسی سکولار مانع جنگ است که البته چنین نیست، در مقابل آن، وحدت اسلامی بعنوان یک قوه بازنده جنگ و آتش افروزی، چون دارای ریشه های معنوی، و مطابق با دستورات دینی اسلام است بسیار موثرتر از عنصر منفعت شخصی self interest در نظام بین الملل بناشده فلسفه غربی است. نظام بدبینانه هابزی می گوید در عرصه جهانی، کشورها بدنبال منافع شخصی هستند، بنابراین جنگ، و افزایش قدرت نظامی برای حفظ و بقای خود اجتناب ناپذیر است. براین اساس، نظریه مادی آقای کانت که جنگ را برای ایجاد صلح مشروع می داند، در یک نظام مردم سالار مسلمان معنایی ندارد زیرا وحدت اسلامی منفعت فرد و جمع را باهم در یک جا و در یک چرخه می بیند و تقدم و تاخری وجود ندارد. وحدت اسلامی، نظامی را به مسلمانان هدیه می کند که در آن تفرقه، نزاع و جنگ میان مسلمانان ممنوع شده است. وحدت اسلامی یک نظریه مترقی است که می تواند در یک نظام مردم سالار دینی قابل تحقق باشد، و ایران بهترین نمونه عملی آن است. در یک نظام مردم سالار، وحدت اسلامی برای سلطه و استکبار ستیزی و استعمار سایر ملل غیر مسلمان نیست. بحث مهمی که رهبر انقلاب مورد تاکید قرار دادند. شاید، یکی از دلایل عدم توجه و بی اعتنایی دانشمندان غربی به بحث «وحدت اسلامی» همین عنصر قوی دموکراتیک و احساس همبستگی و برادری معنوی میان مسلمانانی است که خود را از یک «امت واحد» و بدون توجه به وابستگی های قومی، ملی، نژادی و رنگ پوست می دانند. فلاسفه و دانشمندان غربی صدها سال تلاش کرده اند با وضع قوانین و قراردادهای اجتماعی این خوی و احساس شدید انسانی را در روندهای همگرایی کنترل کنند. وحدت اسلامی موضوعی است که ما باید با دانشمندان و سیاستمداران غربی آن را بطور جدی و عمیق مطرح نماییم. وحدت اسلامی مانع ظهور حرکت های مشکوک و غیر متمدنانه ای چون داعش است که حقیقت و آبروی مسلمانان را خدشه دار می کنند. وحدت اسلامی اگر از سوی غرب مخدوش و تحریف نشود، می تواند آرامش را به جوامع اسلامی برگرداند و هم غرب را از آتش افروزی های خودساخته اش در امان بدارد، آری وحدت اسلامی در نظام های مردم سالار مسلمان به وجود می آید و راه رسیدن به برقراری «تمدن اسلامی»، تعالی و استمرار آنان است.
چهارشنبه ، ۹دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]