تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836723489
سایه برنج بر سر شکرسیاه/ نیشکرکاری در صومعه سرا مغفول ماند
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مهر گزارش می‌دهد؛
سایه برنج بر سر شکرسیاه/ نیشکرکاری در صومعه سرا مغفول ماند
شناسهٔ خبر: 3012407 - چهارشنبه ۹ دی ۱۳۹۴ - ۱۱:۳۵
استانها > گیلان
صومعه سرا- نیشکرکاری که روزی از شغل‌های اصلی و بومی شهرستان صومعه سرا محسوب می‌شد، در سایه رشد شالیکاری مغفول مانده و منتظر حمایت و نگاه مسئولانه مدیران استانی و شهرستانی است. خبرگزاری مهر- گروه استانها: حدود پنج دهه گذشته شغل اصلی بسیاری از مردان و زنان روستایی صومعه سرا نیشکرکاری و تهیه شکر سیاه بود. گیاهی که بیش از ۱۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان را به خود اختصاص داده و نام این گیاه در گیلان با نام صومعه سرا پیوند خورده است. اما رشد و پیشرفت تکنولوژی و تجعیزات به جای آنکه کاشت این محصول پر زحمت و هزینه بر را بیشتر کند، روز به روز از تعداد نیشکر کاران این شهرستان کاسته شده و دیگر کمتر کشاورزی است که به کاشت این گیاه دارویی و پرفایده رغبت نشان دهد. کم کم کارگاه‌های نیشکر کاری در طول چهار دهه اخیر تعطیل و کاشت این گیاه در اراضی کشاورزی صومعه سرا جای خود را به محصولات دیگری همچون برنج، صنوبر، سیفی جات، سبزیجات وغیره داد تا جایی که سطح زیرکشت این محصول در شهرستان صومعه سرا که بزرگ‌ترین مرکز کشت نیشکر در استان بود، تنها به حدود ۸ هکتار برسد. سختی‌های تولید شکر سیاه سبب شد که اراضی زیر کشت این گیاه به شالیزار تبدیل شده و شاید دیگر کمتر کسی در این سال‌ها نام و نشانی از این گیاه که زمانی از محصولات اصلی و بومی صومعه سرا بشمار می‌رفت را بشنود. با این حال چندسالی است که مسئولان جهاد کشاورزی استان و به ویژه شهرستان صومعه سرا درصدد احیای کاشت این محصول به صورت تلفیقی در کنار کاشت برنج و صنوبر هستند تا هم سطح زیر کشت این محصول افزایش یافته و هم برای کشاورزان در فصول سرد سال ایجاد درآمد کند. هزینه زیاد و درآمد پایین علت اصلی بی‌رغبتی کشاورزان روستای سنگجوب سابق بر این یکی از مراکز تولید شکر سیاه در شهرستان صومعه سرا بوده که این روز‌ها به دلیل هزینه‌های بالای نیشکر کاری دیگر کمتر کسی از اهالی روستا به سراغ این فعالیت ریشه دار و بومی منطقه می‌رود. حاج محمد زیرایی یکی از نیشکر کاران قدیمی این روستا است که عمر ۶۴ ساله خود را در مغازه خواروبار فروشی سپری و از این طریق امرار معاش می‌کند و کمابیش به کار نیشکر کاری نیز مشغول است. دلیل حضورم در روستا را که برایش توضیح می‌دهم آهی می‌کشد و می‌گوید: دختر جان سال‌ها دیرآمدی و اینجا دیگر کسی رغبتی به نیشکر کاری ندارد. از او درباره وضعیت نیشکر کاری در روستا می‌پرسم و حاج محمد به خبرنگار مهر پاسخ می‌دهد: کسی در اینجا رغبت نمی‌کند زمین زراعی خود را صرف کاشت این محصول پرهزینه و کم درآمد کند. فقط تعداد انگشت شماری از اهالی سنگجوب برای بیکار نبودن در فصل پائیز و زمستان و کسب درآمد نیشکر می‌کارند. او که دستان پینه بسته و قد خمیده‌اش نشان از گذر عمر و سختی‌های روزگار دارد مرا به نشستن بر روی نیمکت چوبی مغازه‌اش دعوت می‌کند و توضیح می‌دهد: کاشت نیشکر شغل آبا و اجدادی من بوده و خودم نیز بیش از چهل سال مشغول به این کار هستم. حاج محمد ادامه می‌دهد: پنج هزار متر مربع زمین موروثیم را نیشکر می‌کارم و در فصل سرما به جای استراحت در منزل و وقت گذرانی در قهوه خانه‌ها به برداشت این محصول مشغول هستم، محصولی که انرژی زیادی از من می‌گیرد ولی سود چندانی نصیبم نمی‌کند. پیرمرد سنگجوبی وجود سختی‌ها و هزینه زیاد برای کاشت، داشت و برداشت و به عمل آوری محصول نیشکر و حمایت نکردن مسئولان را دلیل اصلی بی‌رغبتی کشاورزان به ویژه جوانان روستایی به نیشکر کاری می‌داند. وی زمین زیر کشت نیشکر در روستای سنگجوب را حدود یک هکتار عنوان کرده و می‌گوید: این زمین‌ها از فروردین ماه برای کاشت نیشکر شخم زده شده و بعد از شیارکشی که در زبان محلی به آن رِیه می‌گویند، قلمه ۳۰ سانتی نیشکر را بصورت افقی در آن قرار داده و به اندازه ۵ تا ۱۰ سانت خاک روی آن می‌ریزند. حاج محمد ادامه می‌دهد: قلمه‌های کاشته شده بعد از ۱۵روز که حول و حوش نیمه دوم فروردین می‌شود، شروع به جوانه زنی کرده و تا نیمه دوم اردیبهشت به طور کامل جوانه می‌زنند. وی با بیان اینکه کشاورزان محصول نیشکر را از نیمه دوم آذر ماه برداشت می‌کنند، می‌افزاید: بعد از جمع آوری نیشکر از مزارع، اهالی خانه باهم همراه شده تا عصاره و شکر سیاه از نیشکر‌ها تهیه کنند. او با اشتیاق از پیشنهاد من برای بازدید از کارگاه شکر پزی‌اش استقبال می‌کند و با هم راهی می‌شویم تا از نزدیک مراحل تولید شکر سیاه را به من نشان دهد.
بی‌توجهی مسئولان/ بی‌رغبتی کشاورزان در حیاط خانه حاج محمد به هر گوشه که نگاه کنی تپه‌هایی از نیشکرهای درو شده روی هم انبار شده و دو خانم که او دختر و عروس خانواده معرفیشان می‌کند، مشغول کندن پوسته رویه نیشکر هستند. در گوشه‌ای دیگر از حیاط هم کارگاه شکرپزی حاج محمد قرار گرفته که پسر و برادرش در آن مشغول به کار هستند. کارگاهی به سبک و سیاق سنتی که دیوارهای دودگرفته آن، نشان از سال‌ها فعالیت پخت شکر و تهیه عصاره نیشکر یا دوشاب و شکر سیاه دارد. در وسط کارگاه دیگی بزرگ قرار گرفته که آب گرفته شده از نیشکر را در آن می‌ریزند و بعد از سه ساعت جوشیدن و جمع آوری جرم و کف روی آن، تبدیل به عصاره می‌شود. حاج محمد توضیح می‌دهد: اگر بخواهند شکر سیاه بدست بیاورند، باید سه ساعت دیگر نیز عصاره بجوشد تا تیدیل به شکر سیاه شود. از حاج محمد درباره ساعت میزان تولید شکر سیاه می‌پرسم و او می‌گوید: از ساعت پنج صبح که بیدار می‌شویم اگر یکسره تا ساعت یک ظهر کار کنیم، حدود ۱۳ کیلو شکر سیاه از ۱۰۰ لیتر آب شکر بدست می‌آوریم و همین سختی کار و درآمد کم موجب شده که دیگر هیچ جوان روستایی دوست ندارد به سمت این کار آمده و عمر خود را برای تهیه این محصول صرف کند. وی به بی‌توجهی مسئولان و نبود امکانات مناسب برای آسان‌تر شدن مراحل کاشت، داشت و برداشت و تهیه محصول نیشکر اشاره کرده و خاطر نشان می‌کند: وقتی تسهیلاتی که در اختیار کشاورزان می‌گذارند سود بالای ۱۵ درصد داشته و کشاورز با درآمد پایین خود نمی‌تواند آن را پرداخت کند، سعی می‌کند به سمت کار دیگری که برایش درآمد زا باشد برود نه محصولی که فقط برایش هزینه دارد. نیشکرکار سنگجوبی ادامه می‌دهد: اگر مسئولان بتوانند تسهیلات ارزان قیمت با باز پرداخت طولانی مدت در اختیار کشاورزان قرار دهند، شاید بتوان در فصولی که کار کشاورزی با رکود مواجه است، نیشکر کاشت. حاج محمد درباره فروش این محصول نیز می‌گوید: شکر سیاه صومعه سرا از نظر کیفیت، طعم و مزه از نمونه‌های مشابه خود که در استان مازنداران یا حتی در شهرستان‌های شرقی گیلان کاشته می‌شود بهتر است و دلیل آن هم استفاده نکردن از کود شیمیایی و یا حیوانی در زمان داشت محصول است ولی به دلیل اینکه در برخی از مناطق حتی خود روستائیان هم شناخت درستی از این محصول ندارند، مشتری دائمی برای آن وجود نداشته که مسئولان باید برای این مورد هم چاره‌ای بیاندیشنند. کاشت نیشکر شغل جانبی اکثر کشاورزان صومعه سرایی محمدعلی قربانزاده نیز یکی دیگر از نیشکر کاران صومعه سرایی است که در روستای قاضده این شهرستان، نخستین کارگاه نیمه مدرن شکرپزی را راه اندازی کرده و جزو کشاورزان فعال در این زمینه است. از قبل برای تهیه گزارش هماهنگی‌های لازم را با او به عمل آورده بودم و قرار شد تا شرایطی را فراهم آورد که بتوانم از نزدیک شاهد مراحل پخت آب نیشکر و تهیه عصاره و شکر سیاه باشم. قربانزاره با بیان اینکه کاشت نیشکر به عنوان شغلی جانبی او است به خبرنگار مهر می‌گوید: در کنار کار شالیکاری سه هزار متر زمین خود را به کاشت نیشکر اختصاص داده‌ام. وی با اشاره به حضور ۶۰ خانوار در روستای قاضده اعلام می‌کند: یک سوم این خانوار‌ها حدود پنج هکتار از زمین‌های خود را به کاشت نیشکر اختصاص داده‌اند. این نیشکر کار، قاضده را یکی از اصلیترین روستاهای شهرستان صومعه سرا در زمینه کاشت نیشکر در دهه‌های ۲۰ تا ۷۰ بیان و خاطرنشان می‌کند: این روستا دارای ۱۲ کارگاه شکرپزی سنتی و نیمه مدرن بوده و به دلیل داشتن دو دستگاه آبگیری، اکثر روستاهای اطراف برای گرفتن آب نیشکر به این روستا مراجعه می‌کنند. قربانزاده تصریح می‌کند: بسیاری از روستا‌ها تلاش کردند تا با استفاده از نام روستای قاضده این محصول را به نام خود مصادره کنند ولی چیزی که ریشه نداشته باشد داوم نخواهد داشت. وی می‌افزاید: یکی از دلایلی که روستای قاضده در زمینه کشت نیشکر در سال‌های گذشته و حال حاضر زبانزده است، کیفیت نیشکر، عصاره و شکر سیاه آن بوده که به دلیل استفاده از نیشکرهای بومی صومعه سرا است. قربانزاده بسیاری از عصاره‌های نیشکر و شکرسیاه موجود در بازار شهرستان و استان که به اسم نیشکر صومعه سرا فروخته می‌شود را مربوط به استان‌های مازنداران و خوزستان می‌داند. وی با بیان اینکه نیشکر بومی صومعه سرا باید هر سال در زمین کاشته شود، می‌گوید: برخی از روستاهای اطراف از قلمه نیشکر خوزستان استفاده می‌کنند که تا چندین سال نیاز به کاشت نبوده و هرسال خودش در زمان مقرر جوانه زده و نیشکر بدست می‌آید. از قربانزاده درباره بی‌رغبتی کشاورزان صومعه سرایی به کاشت این محصول که می‌پرسم، توضیح می‌دهد: خیلی از کشاورزان دوست ندارند زمین‌های مرغوب شهرستان که می‌توان محصولات پربازده و کم هزینه تری مانند برنج، صنوبر، پاچه باقلا و غیره را از آن برداشت کرد را به کشت نیشکر اختصاص دهند. وی دلیل این بی‌رغبتی را طولانی بودن مدت زمان کاشت تا برداشت نیشکر عنوان کرده و می‌گوید: کاشت این محصول برای افرادی که تمامی مراحل آن از کاشت، داشت و برداشت و تهیه محصول نهایی را به وسیله کارگر انجام می‌دهند، به صرفه نبوده و به همین دلیل تمایلی برای کاشت آن از خود نشان نمی‌دهند.
راه اندازی کارگاه‌های نیمه مدرن نیاز امروز توسعه نیشکر قربانزاده درخصوص غیر بهداشتی بودن اکثر کارگاه‌های شکرپزی شهرستان به خبرنگار مهر توضیح می‌دهد: چرا نباید همانند کارگاه‌های کلوچه پزی در فومن نیشکرکاران هم کارگاه داشته باشند تا هم محصولی بهداشتی‌تر تهیه کرده و هم جلب مشتری کنند؟ وی می‌گوید: بسیاری از افرادی که برای خرید این محصول به کارگاه‌ها سر می‌زنند به خاطر غیر بهداشتی بودن محیط تهیه محصول نیشکر، از خرید منصرف می‌شوند. قربانزاده می‌افزاید: مسئولان باید برای کسب درآمد بیشتر کشاورزان نیشکرکار و جلب مشتری برای این محصول بومی و سنتی تسهیلاتی برای ساخت کارگاه‌های بهداشتی و نیمه مدرن در اختیار آن‌ها قرار دهند. وی با اشاره به پیشرفت تکنولوژی به ویژه در بخش کشاورزی خاطرنشان می‌کند: به دلیل اینکه اکثر مراحل شکر پزی باید توسط نیروی انسانی انجام شود نمی‌توان گفت که استفاده از تکنولوژی روز بتواند از سختی کار شکر پزی بکاهد. صادرات شکر سیاه به روسیه قربانزاده در ادامه به کیفیت بسیار بالای این محصول اشاره و تصریح می‌کند: کیفیت خیلی خوب این محصول در شهرستان صومعه سرا موجب شده تا از طریق انزلی به روسیه نیز صادر شود. وی همچنین با اشاره به اینکه از همه قسمت‌های این گیاه می‌توان استفاده کرد، می‌گوید: پوسته رویه نیشکر که شبیه چوب بوده می‌تواند به عنوان غذای دام استفاده شده و یا درکارخانجات نئوپان سازی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین از عصاره و دوشاب آن نیز برای تهیه نوعی تنقلات محلی که در گویش این منطقه به آن برنج دوشاب می‌گویند همچنین پخت انواح حلوا و شیرینی‌های محلی مانند کاکا استفاده کرد. قربانزاده به مصارف دارویی این محصول نیشکر نیز اشاره کرده و می‌افزاید: در گذشته برای درمان یرقان، فاویسم و تقویت بنیه زنان تازه زایمان کرده از آن استفاده می‌کردند. کاشت تلفیقی یکی از راه‌های افزایش تولید نیشکر رئیس جهادکشاورزی صومعه سرا در خصوص بی‌رغبتی کشاورزان به کاشت نیشکر در این شهرستان به خبرنگار مهر توضیح می‌دهد: متاسفانه به دلیل بی‌توجهی مسئولان و سختی کاشت نیشکر و درآمد پایین، در چند دهه گذشته شاهد کاهش سطح زیر کشت نیشکر بوده‌ایم. احمد پادیاب با بیان اینکه کاشت محصول نیشکر در شهرستان صومعه سرا دارای سابقه چندین صد ساله بوده می‌افزاید: در گذشته ۱۵۰ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان نیشکر کاشت می‌شده است. وی به کاهش این میزان به هشت هکتار در سال‌های گذشته اشاره کرده و می‌گوید: علت اصلی این کاهش را می‌توان اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی سنتی کشاورزی در شهرستان صومعه سرا و آسان‌تر شدن کاشت، داشت و برداشت محصول برنج و افزایش درآمد کشاورزان از این طریق عنوان کرد. رئیس جهاد کشاورزی صومعه سرا با اشاره به برنامه ریزی این دستگاه برای افزایش سطح زیرکشت نیشکر در استان به ویژه در خواستگاه آن صومعه سرا ادامه می‌دهد: طی چهار سال گذشته با ترویج کشت تلفیقی در سطح شهرستان و برپایی کلاس‌های آموزشی تمایل کشاورزان برای کاشت این محصول افزایش یافته است. وی با بیان اینکه در حال حاضر ۷۵ خانوار نیشکرکار در شهرستان صومعه سرا فعالیت می‌کنند، می‌گوید: کشت این محصول به صورت تلفیقی با صنوبر و در کنار کشت برنج و سایر محصولات در شهرستان صورت می‌گیرد.
افزایش درآمد کشاورز هدف اصلی جهاد کشاورزی پادیاب با اشاره به برنامه ریزی‌های انجام شده برای توسعه کاشت نیشکر در شهرستان می‌افزاید: با همکاری شرکت توزیع فرآوده‌های نفتی، سوخت ارزان به نرخ دولتی در اختیار نیشکرکاران برای شکرپزی قرار می‌گیرد. وی همچنین به پرداخت تسهیلات برای بازسازی و احداث کارگاه‌های سنتی نیشکر به بهره برداران این محصول اشاره کرده و ادامه می‌دهد: به دلیل حجم پایین سطح زیر کشت این محصول در شهرستان صومعه سرا احداث کارگاه‌های بزرگ از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. رئیس جهاد کشاورزی صومعه سرا هدف اصلی جهاد کشاورزی را افزایش درآمد کشاورزان عنوان و خاطر نشان می‌کند: هیچ‌گاه زمینی که توانایی سه بار برداشت محصول داشته باشد را برای کاشت نیشکر به کشاورز توصیه نمی‌کنیم. پادیاب طولانی بودن مدت رشد این محصول را یکی از دلایل مهم بی‌رغبتی کشاورزان برای کاشت نیشکر می‌داند و می‌گوید: اختصاص مدت زمان ۹ ماهه زمین برای محصول نیشکر برای کشاورزان به صرفه نیست. رئیس جهاد کشاورزی صومعه سرا در ادامه توضیح می‌دهد: شناسایی استعداد‌ها و توانمندی‌های کشاورزی و افزایش سطح درآمدی کشاورزان با استفاده از آموزش‌های ترویجی اولویت اصلی جهاد کشاورزی شهرستان است. وی تأکید می‌کند: به نیشکر کاران شهرستان توصیه شده به دلیل طولانی بودن دوره رشد این محصول، می‌توانند در کنار کاشت صنوبر به مدت سه سال نیشکر نیز بکارند. پادیاب در ادامه در پاسخ به این سوال که «در زمینه جذب مشتری و ایجاد بازار فروش برای این محصول جهاد کشاورزی چه برنامه ریزی‌های دارد» توضیح می‌دهد: داشتن بسته شکیل و مناسب یکی از روش‌های افزایش درآمد بوده که در همین راستا از نیشکرکاران خواسته شده به آن توجه ویژه داشته باشند. وی در خصوص بازار فروش نیز خاطرنشان می‌کند: برپایی نمایشگاه‌های محصولات کشاورزی و همچنین برپایی جشنواره می‌تواند در شناساندن این محصول کاملا ارگانیک و سالم تأثیر بسزایی داشته باشد. رئیس جهاد کشاورزی صومعه سرا همچنین از تلاش محققان مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی برای کاهش مدت زمان رشد این محصول خبر داده و می‌گوید: تلاش می‌شود تا با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی کشاورزان و فراهم آوردن زمینه‌های مناسب، اقدامات لازم برای احیای کشت این محصول در استان انجام شود. اگرچه حرف‌های زیادی درباره اقدامات انجام شده برای احیای کاشت انبوه نیشکر در صومعه سرا گفته شده اما آنچه مسلم است اینکه هنوز راه حلی قطعی برای ایجاد انگیزه در نیشکر کاران صومعه سرایی به وجود نیامده تا از این طریق بتوان به حیات دوباره این محصول در سبد سوغات استان گیلان امیدوار بود. خبرنگار و عکاس: مریم اصغری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]
-
گوناگون
پربازدیدترینها