واضح آرشیو وب فارسی:بانکداری ایرانی: در بررسی ابعاد این مقوله، باید فرار مالیاتی را به دو دسته قانونی و غیرقانونی تقسیم بندی کرد. بخشی از اقتصاد که توانسته به لطف توجیهات خاص و اخذ برخی نقاب ها و بهانه ها یا استراتژیک توصیف کردن خود، از پرداخت مالیات فرار کند و برخی دیگر که با پنهان کاری یا سندسازی یا فعالیت های زیرزمینی توانسته اند راه را برای دور زدن مالیات هموار سازند.محمد حسین برخوردار: به لطف ابزارهای مختلف، اغلب مردم به صورت تئوریک از اهمیت مالیات و نقش آن در توسعه اقتصادی کشور اطلاع دارند و شاید سخن گفتن راجع به اصل مالیات و اینکه پرداخت مالیات در اقتصاد هر کشور از ارکان اساسی و بسیار مهم توسعه محسوب می شود، تکرار واضحات باشد. اما در این میان پرداختن به این مساله حائز اهمیت است که چرا به رغم همه تلاش ها، میزان فرار مالیاتی در کشور ما آنقدر زیاد است؟ و چه کسی بهای فرار مالیاتی چنین بنگاه هایی را پرداخت می کند؟ در بررسی ابعاد این مقوله، باید فرار مالیاتی را به دو دسته قانونی و غیرقانونی تقسیم بندی کرد. بخشی از اقتصاد که توانسته به لطف توجیهات خاص و اخذ برخی نقاب ها و بهانه ها یا استراتژیک توصیف کردن خود، از پرداخت مالیات فرار کند و برخی دیگر که با پنهان کاری یا سندسازی یا فعالیت های زیرزمینی توانسته اند راه را برای دور زدن مالیات هموار سازند. آنچه در این میان رنج آور و گزنده است این واقعیت است که متاسفانه هیچ گونه اجبار اجتماعی مبنی بر «ضرورت پاسخگویی» بر سر چنین بنگاه هایی مشاهده نمی شود و این بنگاه ها که به هر وسیله توانسته اند از ارائه تصویری روشن از فعالیت های اقتصادی خود فرار کنند، نه تنها مورد مذمت و نکوهش اجتماعی قرار نمی گیرند، حتی در برخی مناقصات و مزایده ها به گونه ای در اولویت نیز قرار می گیرند و به قول معروف «مالیات نداده، یارانه هم می گیرند». از سوی دیگر، طبق اهداف برنامه های توسعه، دولت باید در مسیری گام بردارد که بتواند هزینه های جاری خود را از محل مالیات ها تامین کند و طبیعتا سهل الوصول ترین راه آن است که این فشار را بر بنگاه های شناسنامه دار انتقال دهد. اما آیا واقعا راهکار افزایش سهم مالیات در تامین درآمدهای عمومی، افزایش فشار مالیاتی بر بخش های شفاف اقتصاد است؟ آن هم در شرایطی که رکود اقتصادی، توان و رمق آنها را به حداقل رسانیده است. در حالی که گفته های برخی مسوولان از این واقعیت حکایت دارد که فقط از 40 درصد ظرفیت اقتصاد ایران مالیات گرفته می شود، آیا می توان توقع داشت که هزینه های جاری کشور را بر دوش این 40 درصد سوار کرد؟ چرا هزینه عدم مهار بنگاه هایی که از پرداخت مالیات شانه خالی می کنند را باید بخش های شفاف اقتصاد پرداخت کنند؟ متاسفانه اصل اشکال به اورژانسی بودن مقوله اخذ مالیات باز می گردد. سابقه توجه به این موضوعات نشان می دهد که قاعده رفتاری در کشور ما به گونه ای شکل گرفته که موضوع چاره اندیشی در قبال فرارهای مالیاتی در مقاطع زمانی که درآمدهای نفتی به صورت چشمگیری بالا بوده و هزینه های جاری کشور به سهولت از محل درآمدهای نفتی تامین شده است، چندان مورد توجه قرار نگرفته است و دقیقا در شرایط عکس که خزانه دولت با کسری مواجه شده و در کنار آن وضعیت بنگاه های اقتصادی بخش خصوصی نیز چندان مناسب نبوده، موضوع فرار مالیاتی مورد توجه قرار می گیرد. از سوی دیگر رنج آورتر اینکه به جای چاره اندیشی برای شناسایی و مهار بنگاه هایی که زیر بار مالیات نمی روند، فشار را بر بنگاه های اقتصادی شناسنامه دار متمرکز کرده اند. از سوی دیگر نباید فراموش کنیم که نظام مالیاتی باید بتواند در کنار ایجاد درآمد برای دولت، از روند تقویت پس انداز مولد و گسترش سرمایه گذاری در کشور حمایت کند، نه آنکه به ریشه کنی آن دامن بزند. به طور کلی، یکی از کارکردهای نظام مالیاتی این است که باید بتواند سرمایه گذاری ها را تشویق و در مسیر مناسب هدایت کند. اما آنچه در مقام عمل شاهد آن هستیم این است که شیوه اخذ مالیات و نظام نوشته و نانوشته عدم اخذ مالیات موجب تشدید شکاف طبقاتی شده است. شکافی که نه تنها میان رفاه بخش های مختلف جامعه قابل مشاهده است، بلکه به وضوح میان فعالان شناسنامه دار و فعالان زیرزمینی یا روزمینی مصون از پرداخت مالیات محسوس است. سخن پایانی آنکه موضوع فرارهای مالیاتی، موضوعی خاص کشور ما نیست. سال ها است که در کشورهای مختلف مورد مطالعه قرار گرفته و تجربیات متعددی پیرامون آن شکل گرفته است و در صورت استفاده از خرد جمعی و بهره گیری از توان نخبگان اقتصادی کشور که در بخش های مختلف اقتصاد مشغول به فعالیت هستند و نیز مروری بر تجربیات جهانی می توان راهکارهای برونرفت از این چالش را بررسی و اقدام لازم را تدارک دید، البته به شرط آنکه عزم واقعی برای حل این معضل در کشور ایجاد شده باشد.
چهارشنبه ، ۲۵آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بانکداری ایرانی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 7]