لحظه شماري براي يورو 2008

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارشي از شبه جام جهاني /تاريخچه رقابت هاي فوتبال جام ملتهاي اروپا / لحظه شماري براي يورو 2008
خبرگزاري مهر - گروه ورزشي: جام ملت‌هاي اروپا به مراتب جوان‌تر از مسابقات جام جهاني است. رقابت هاي جام جهاني در سال ۱۹۳۰ پايه گذاري شد و 30 سال پس از اين تاريخ، تورنمنتي كوچك تر تحت عنوان رقابت هاي جام ملت هاي اروپا، پا به عرصه حيات گذاشت.

به گزارش خبرگزاري مهر، كشورهاي بزرگ اروپا از جمله آلمان و انگليس در آن زمان با توجه به حضور در مسابقات قهرماني جهان، حضور در رقابت هاي اروپايي جذابيت چنداني براي اين تيم ها نداشت. به عنوان مثال در اولين دوره بازي‌ها در سال۱۹۶۰، تنها ۱۷ تيم از ۳۳ كشور ممكن، آماده شركت در اين رقابت‌ها بودند.

تمايل حضور در چنين مسابقاتي، در دوره‌هاي اول، بيش از همه در بين كشورهاي بلوك شرق محسوس بود كه مي‌كوشيدند از طريق كسب موفقيت‌هاي ورزشي، در صحنه سياسي دنيا نيز پررنگ‌تر ظاهر شوند و نامشان در صف كشورهاي مطرح دنيا قرار گيرد. البته نقش و محبوبيت جام ملت‌هاي اروپا به مرور زمان تغيير كرد.

برپايه گزارش صداي آلمان، تا سال ۱۹۸۰ وضع بدين منوال بود كه دور پاياني اين تورنمنت با حضور فقط چهار تيم دركشورميزبان برگزار مي‌شد كه خود نيز يكي از اين چهار تيم بود. درچارچوب اين همين تورنمنت، تنها دو ديدار نيمه نهايي و يك ديدار فينال انجام مي‌گرفت. اين چهار تيم هم در پيكارهايي مقدماتي تعيين مي‌شدند كه بازي‌هاي گروهي و در پي آن، ديدارهاي رفت و برگشت يك چهارم نهايي را در بر مي‌گرفت.

دوره‌هاي ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۸ و آغازي دشوار
در سال ۱۹۶۰ فرانسه ميزبان بازي ها بود، اما بعد از شكست در مرحله نيمه نهايي و ناكامي 2 بر صفر برابر چكسلواكي در ديدار بر سر مقام سوم، انتظارات تماشاگران خود را برآورده نساخت. قهرماني اولين دوره مسابقات جام ملت‌هاي اروپا نصيب شوروي شد كه چهار سال بعد (۱۹۶۴) هم در فينال بازي ها حضور داشت، اما مغلوب اسپانيا شد.

ميزباني يورو ۱۹۶۸را ايتاليا برعهده داشت و خود هم سرآخر عنوان قهرماني را به دست آورد، البته با بخت و اقبال فراوان. ايتاليايي‌ها در ديدار نيمه ‌نهايي به مصاف شوروي رفتند كه حاصل بازي بعد از وقت قانوني و وقت اضافي صفر بر صفر بود. در آن دوران از ضربات پنالتي خبري نبود و برنده ديدارهاي نيمه نهايي در چنين مواردي به حكم قرعه مشخص مي‌شد. قرعه پيروزي هم به اسم ايتاليا خورد و ميزبان بازي ها در فينال روياروي يوگسلاوي قرار گرفت. اين ديدار بعد از وقت قانوني و اضافي با نتيجه تساوي يك بر يك به پايان رسيد. البته در فينال ديگر از قرعه و قرعه‌كشي خبري نبود و در صورت تساوي، بازي بايد تكرار مي‌شد. در دومين بازي ايتاليا موفق شد يوگسلاوي را ۲ بر صفر شكست داده و عنوان قهرماني را از آن خود كند.

جام ۱۹۷۲ بلژيك و ظهور غولي به نام آلمان
دهه هفتاد ميلادي را مي‌توان دهه طلايي فوتبال آلمان دانست. آلمان‌ها در اين دهه چه در مسابقات جام جهاني و جام ملت‌هاي اروپا و چه در رقابت‌هاي باشگاهي در اروپا، نقشي برجسته ايفا كردند. در جام ملت‌هاي اروپا كه در بلژيك برگزار شد، آلمان‌ها تيمي را روانه ميدان كردند كه بسياري آن را بهترين تيم ملي تاريخ فوتبال اين كشور مي‌دانند.

گونتر نتزر (پا به تو) يكي از نوابغ فوتبال آلمان در دهه هفتاد ميلادي

ستاره بزرگ آن دوران فرانتس بكن‌باوئر، يگانه قيصر دنياي فوتبال بود كه در كنارش چهره‌هايي درخشان چون سپ ماير، گونتر نتزر و گرد مولر حضور داشتند. در آن دوره بود كه ملي‌پوشان آلمان به يك پيروزي بزرگ تاريخي دست يافتند و در چارچوب بازي‌هاي مقدماتي براي نخستين بار توانستند تيم ملي انگليس را در استاديوم تسخيرناپذير ويمبلي لندن با نتيجه ۳ بريك شكست دهند.

تيم ملي فوتبال آلمان در آن دوره، بلژيك ميزبان بازي‌ها را در دور نيمه نهايي با نتيجه 2 بر يك مغلوب كرد و در بازي فينال ۳ بر صفر روسيه را درهم كوبيد. گرد مولر كه به بمب‌افكن تيم ملي آلمان مشهور بود در دو بازي ۴ گل به ثمر رساند و آقاي گل رقابت ها لقب گرفت.

جام ۱۹۷۶ يوگسلاوي و تولد ضربات پنالتي
نخستين باري كه فدراسيون فوتبال اروپا تصميم گرفت برنده يك ديدار را در صورت تساوي دو تيم بعد از ۱۲۰ دقيقه بازي، از طريق ضربات پنالتي مشخص كند، در جام ۱۹۷۶ يوگسلاوي بود. آلمان‌ها كه سال ۷۲ قهرمان اروپا و ۷۴ قهرمان جهان شده بودند، در ديدار فينال به مصاف چكسلواكي رفتند. اين ديداربعد از تساوي ۲ بر۲ در وقت قانوني و وقت اضافي به پنالتي كشيده شد.

در فينال ۱۹۷۶و در حالي كه بازيكنان چكسلواكي همگي ضربه‌هاي خود را به ثمر رسانده بودند، اولي هوينس، مدير ورزشي فعلي باشگاه صاحبنام بايرن مونيخ و يكي از بازيكنان مهم تيم ملي آلمان در آن زمان، توپ را به آسمان بلگراد فرستاد و آرزوي آلمان به دفاع از عنوان قهرماني را بر باد داد.

اولي هوينس در صحنه از دست دادن پنالتي مقابل چكسلواكي

در دوره‌هايي كه از آنها سخن به ميان آمد، ساختار رقابت‌هاي جام ملت‌ها كم و بيش ثابت ماند. به مرور زمان كشورهاي بيشتري تصميم گرفتند كه وارد گود شوند و از اين رو شمار تيم هاي شركت‌كننده در دور مقدماتي افزايش يافت، اما با وجود اين، تورنمنت نهايي كماكان از دو بازي نيمه نهايي و يك بازي فينال تشكيل شده بود. به همين علت بود كه فدراسيون فوتبال اروپا بعد از گذشت چند دوره تصميم گرفت كه با تغيير ساختار بازي‌ها، به جذابيت اين جام بيافزايد.

جام ۱۹۸۰ ايتاليا و نخستين تغيير اساسي
اولين بار در مسابقات ۱۹۸۰ در ايتاليا بود كه هشت تيم در دور نهايي شركت داشتند كه در دو گروه تقسيم شده بودند. تيم‌هاي اول هر گروه مستقيما به فينال صعود مي‌كردند و دو تيم دوم هر گروه بر سر كسب مقام سوم، به مصاف هم مي‌رفتند.

درآن دوره، تيم ملي آلمان با دو برد مقابل چكسلواكي و هلند و يك تساوي برابر يونان به‌عنوان سرگروه به فينال صعود كرد و در بازي نهايي هم با پيروزي 2 بر يك بر بلژيك براي دومين بار به‌ عنوان قهرماني اروپا دست يافت.

ازجمله ستارگاني كه در اين موفقيت مهم سهيم بود، مي‌توان از كارل هاينس رومنيگه نام برد و همچنين از هورست هروبش كه به هيولاي سرزني شهرت داشت و برند شوستر كه به فرشته موطلايي معروف بود. ناگفته نماند كه ۶ بازيكن تيم منتخب آن دوره از مسابقات، آلماني بودند.

جام ۱۹۸۴ فرانسه و برگزاري جشني بزرگ
جام ملت‌هاي اروپا در سال ۱۹۸۴را بايد نقطه عطفي در اين بازي‌ها دانست. در اين سال فرانسه ميزباني برگزاري هفتمين دوره را برعهده داشت و نه تنها به بهترين وجه از عهده انجام اين وظيفه برآمد، بلكه با كسب عنوان قهرماني، شور و شادي فرانسويان را دو چندان كرد.

فرانسه در آن سال بيش از همه از وجود يكي از نوابغ بزرگ عالم فوتبال بهره مي‌برد، اعجوبه ‌اي به نام ميشل پلاتيني كه طي ۵ بازي ۹ گل به ثمر رساند و نه تنها آقاي گل مسابقات شد، بلكه ركوردي به جا گذاشت كه بعيد مي‌ رسد روزي شكسته شود. از آن گذشته پلاتيني توانست در ديدار تيمش در برابر يوگسلاوي در طول يك نيمه سه گل به ثمر برساند و در اين عرصه هم ركوردي از خود برجاي بگذارد.

جام ۱۹۸۸ آلمان و غفلتي سرنوشت ساز در دوئل بزرگ
درسال ۱۹۸۸ براي اولين بارميزباني برگزاري جام ملت‌هاي اروپا به آلمان واگذار شد و طبيعي است كه سطح توقع مردم اين كشور از تيم ملي هم بالا بود.

ملي‌پوشان آلمان مرحله گروهي را با دو پيروزي برابر دانمارك و اسپانيا و يك تساوي مقابل ايتاليا، پشت سرگذاشتند و به‌عنوان سرگروه راهي نيمه نهايي شدند. حريف آلمان دراين مرحله هلند بود. بازي هاي بين هلند و آلمان هميشه پرهيجان و جنجالي بوده‌اند. اين امر دست كم تا اندازه‌اي، ريشه در تاريخ و اشغال هلند توسط ارتش نازي درجنگ جهاني دوم دارد.

تيم ملي فوتبال هلند در اين دوره ستاره‌هاي زيادي داشت كه البته نقش دو چهره از ديگران برجسته‌تر بود: رود گوليت، هافبك و كارگردان بازي نارنجي‌پوش هاي هلند و ماركو فان باستن، مهاجم مهارنشدني اين تيم كه در حال حاضر خود سرمربيگري هلند را برعهده دارد.

رونالد كومان (چپ) و رودي فولر در پيكار جنجالي هلند و آلمان در ديدار نيمه نهايي جام ۸۸

لوتار ماتئوس از نقطه پنالتي گل اول آلمان‌ها را به ثمر رساند و در دقيقه ۷۴ هم رونالد كومان با به ثمر رساندن ضربه پنالتي براي هلند، بازي را به تساوي كشاند.

نبرد آلمان و هلند در آن زمان، دوئل دو بازيكن هم بود: يورگن كوهلر، مدافع مياني آلمان و ماركو فان باستن، مهاجم هلند. در سال ۱۹۸۸بخت با هلند يار بود؛ فان باستن از يك غفلت كوچك كوهلر سود جست و دو دقيقه مانده به پايان بازي، گل پيروزي را براي هلند به ثمر رساند. اين موفقيت در عين حال انتقام شكست دو بر يك هلند از آلمان در جام جهاني ۱۹۷۴ هم بود.

در ديدار فينال آن دوره، هلند با نتيجه 2 بر صفر مقابل روسيه به برتري رسيد و براي اولين بار به عنوان قهرماني اروپا دست يافتند. ناگفته نماند كه ماركو فان باستن، ستاره آن دوره نيز، با ۵ گل آقاي گل بازي‌ها شد.

جام ۱۹۹۲ سوئد و موفقيت غافلگيركننده دانمارك
مسابقات فوتبال قهرماني اروپا در سال ۱۹۹۲ در سوئد برگزار شد، از يك لحاظ تاريخي شد. با توجه به جنگ بالكان و فروپاشي يوگسلاوي سابق، اين كشور كه دور مقدماتي را با موفقيت پشت سر گذاشته بود، از حضور در دور نهايي محروم ماند و دانمارك به جاي يوگسلاوي راهي اين پيكارها شد.

بازيكنان دانمارك كه با خيال خوش و آسودگي خاطر ايام مرخصي و استراحت را مي‌گذراندند، از طرف فدراسيون فوتبال كشورشان خبردار شدند كه بايد در رقابت هاي جام ملت هاي اروپا شركت كنند.

ملي‌پوشان دانمارك كه برخلاف تيم‌هاي ديگر، فرصت چنداني براي تداركات، آماده‌سازي و انجام ديدارهاي آزمايشي نداشتند با كمي بخت و اقبال و پس از موفقيت هاي دور از انتظار در مرحله گروهي، نخست تيم ملي هلند، مدافع عنوان قهرماني را در مرحله نيمه نهايي در ضربات پنالتي مغلوب كردند و سپس تيم ملي فوتبال آلمان، قهرمان جهان در آن زمان را در بازي فينال با نتيجه 2 بر صفر به زانو درآوردند.

جام ۱۹۹۶ انگليس و شروع فصلي تازه
دومين تحول اساسي در جام ملت هاي اروپا، با فروپاشي شوروي و به وجود آمدن جمهوري‌هاي ريز و درشت صورت گرفت. با توجه به افزايش ناگهاني تعداد كشورهاي اروپايي و فدراسيون‌هاي فوتبال در اروپا، تصميم گرفته شد كه در جام ۱۹۹۶ انگليس، شمار تيم‌هاي شركت كننده در دور نهايي از ۸ تيم به ۱۶ تيم افزايش پيدا كند: چهار گروه چهار تيمي كه دو تيم اول و دوم به مرحله يك چهارم نهايي راه پيدا مي كنند.

يك نوآوري ديگر اين دوره، گل طلايي بود كه در وقت اضافي برنده مسابقه را تعيين مي‌كرد. يعني اگر در وقت اضافي، تيمي گل برتري را به ثمر مي‌رستند، بازي در همان لحظه به پايان مي‌رسيد و تكليف برنده هم مشخص مي‌شد.

آخرين پيروزي بزرگ انگليس ميزبان بازي هاي يورو ۹۶، به سي سال پيش از آن برمي‌گشت: كسب عنوان قهرماني جهان در سال ۱۹۶۶. انگليسي ها درصدد تكرار موفقيت پيشين خود بودند. همه چيزبراي تيم ملي انگليس خوب پيش رفت تا مرحله نيمه نهايي كه اين تيم مقابل آلمان قرار گرفت.

انگليسي‌ها كه در جام جهاني۱۹۹۰ ايتاليا در مرحله نيمه نهايي در ضربات پنالتي از آلما‌ن‌ها شكست خورده بودند، اين بار نيز در ضربات پنالتي تسليم ملي‌پوشان آلمان شدند. فينال جام ملت هاي اروپا در سال ۱۹۹۶ بين آلمان و جمهوري چك برگزار شد كه با پيروزي 2 بر يك آلمان خاتمه يافت. ناگفته نماند كه اليوور بيرهوف، مهاجم آلمان در اين ديدار اولين گل طلايي تاريخ فوتبال را به ثمر رساند.

جام ۲۰۰۰ بلژيك و هلند و ظهور فرانسه
جام ملت‌هاي اروپا در سال ۲۰۰۰ از لحاظ شمار تيم‌هاي شركت كننده تفاوتي با دوره پيشين نداشت، اما يك نوآوري بزرگ را دربرمي‌گرفت و آن اينكه براي نخستين بار ميزباني برگزاري مسابقات را دو كشور به طور مشترك برعهده داشتند: بلژيك و هلند.

تيم ملي فوتبال آلمان، مدافع عنوان قهرماني اروپا كه ستاره‌اش در جام جهاني ۹۸ فرانسه رو به افول گذاشته بود، تلخ‌‌ترين دوره خود را تجربه كرد. آلمان‌ها در مرحله گروهي، با يك تساوي و دو شكست در قعر جدول قرار گرفتند. روزنامه جنجالي «بيلد» در پي اين ناكامي بي‌سابقه، در صفحه اول با تيتر درشت خطاب به ملي پوشان آلمان نوشت: «شما خل و چل‌هاي فوتبال اروپا هستيد و باعث شرم و خجالت آلمان!»

درحاليكه ستاره فوتبال آلمان بشدت رو به خاموشي گذارده بود، درخشش ستاره يك تيم ديگر اروپا روز به روز بيشتر مي‌شد: تيم ملي فرانسه كه در سال ۱۹۹۸ در خانه خود، عنوان قهرماني جهان را كسب كرده و آن دوران، فوتبال جذاب و مدرني را به نمايش مي گذاشت.

در آن دوره از بازي‌ها، تيم ملي بلژيك، يكي از دو ميزبان مسابقات در همان مرحله گروهي حذف شد. در مقابل، ميزبان ديگر، يعني هلند بازي‌هاي خوبي از خود به نمايش گذاشت و اگر شانس بيشتري داشت، در مرحله نيمه نهايي در ضربات پنالتي مغلوب ايتاليا نمي‌شد.

زين الدين زيدان(راست) و الساندرو دل پيه رو در فينال يورو 2000

لاجوردي‌هاي ايتاليا كه بعد از ۳۲ سال بوي قهرماني به مشام‌شان خورده بود، در ديدار فينال به مصاف فرانسه، قهرمان جهان رفتند و لحظاتي پيش از پايان بازي با نتيجه يك بر صفر از فرانسه جلو بودند كه ويلتورد، بازيكن تازه نفس فرانسه گل تساوي را به ثمر رساند و بازي به وقت اضافي كشيده شد. در وقت اضافي نيز ديويد ترزگه، مهاجم تيم ملي فرانسه با زدن گل طلايي كار ايتاليا را يك سره كرد و باعث تداوم طلسم قهرماني اروپا براي لاجوردي‌ها شد.

جام ۲۰۰۴ پرتغال و تولد يونان
جام ملت‌هاي اروپا در سال ۲۰۰۴ با يك ضربه غافلگير كننده آغاز شد. تيم ملي فوتبال يونان كه بعد از ۲۴ سال براي دومين بار توانسته بود در دور نهايي رقابت هاي جام ملتهاي اروپا حضور پيدا كند، در همان ديدار افتتاحيه اولين ضربه غافلگيركننده را وارد كرد و 2 بر يك پرتغال، ميزبان بازي‌ها را كه براي عنوان قهرماني دندان تيز كرده بود، شكست داد.

ملي پوشان يونان كه با يك تساوي برابر اسپانيا و يك شكست مقابل روسيه، در گروه‌ شان دوم شده بودند، در مرحله يك چهارم نهايي به مصاف فرانسه، مدافع عنوان قهرماني رفتند و يك بر صفر از سد حريف خود گذشتند.

يوناني‌ها در نيمه نهايي هم كار ملي‌پوشان جمهوري چك را يكسره كردند و در بازي فينال روياروي تيمي قرار گرفتند كه در نخستين بازي 2 بر يك آن را شكست داده بودند: پرتغال ميزبان بازي‌ها. اگر چه پرتغالي‌ها تشنه انتقام بودند، اما بعد از ۹۰ دقيقه همچنان تشنه ماندند، چرا كه كاريستياس، يكي از ستارگان يونان در آن دوره، با تك گل خود، ناممكن را ممكن ساخت و كشورش را براي اولين بار به‌عنوان قهرماني اروپا رساند.

و اكنون جام ۲۰۰۸ اتريش و سوئيس
در اين دوره از رقابت ها باز هم دو كشور به طور مشترك ميزباني جام ملت‌هاي اروپا را بر عهده دارند: اتريش و سوئيس. اين بار هم ۱۶ تيم در ۴ گروه تقسيم شده و ساختار بازي‌ها مانند سه دوره گذشته است، با اين تفاوت كه در پيكارهاي اين دوره، از گل طلايي و يا گل نقره‌اي خبري نيست.

اين بار هم فهرست مدعيان كسب عنوان قهرماني بلند بالاست: از فرانسه و ايتاليا گرفته تا آلمان و همچنين اسپانيا كه هميشه در صف مدعيان قرار دارد.

بسياري از كارشناسان فوتبال، كسب عنوان قهرماني اروپا را به مراتب دشوارتر از كسب عنوان قهرماني جهان مي‌دانند، چرا كه در اين جام حريف به اصطلاح آساني وجود ندارد و برترين‌هاي اروپا روبروي هم قرار مي‌گيرند.
يکشنبه 12 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]