تكرار ،شعر جنگ‌ رابى‌اثر مى‌كند

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: تكرار ،شعر جنگ‌ رابى‌اثر مى‌كند
فرهنگ و انديشه- ‌ ادبيات جنگ فرزند خلف ادبيات پارسى است.ادبيات جنگ ادبياتى نيست كه در آن خمپاره بتركد با اين همه ديگر زمان آن گذشته كه شاعران جوان به طور مستقيم در اين حوزه شعر بگويند.

اينها سخنان يكى از شاعران جنگ در باره اين نوع از شعر است. «حسين اسرافيلي»، تاكيد مى‌كند كه ديگر امروز نه حال و هواى دوران جنگ وجود دارد و نه مخاطبش هست كه كسى راجع به آزادى خرمشهر شعر تازه‌اى بگويد. اسرافيلى كه دبير شانزدهمين كنگره سراسرى شعر دفاع مقدس نيز بود، مى‌گويد: «امروز ديگر شعرى درباره وقايع تاريخى چون مشروطه سروده نمى‌شود و اگر هم باشد مصداقى براى تطابق نيست براى 8 سال جنگ تحميلى نيز اين مصداق‌ها وجود ندارد.»

اين شاعر جنگ با مثال‌هايش فضاى آن روزگار را در ذهن باز مى‌سازد و مى‌گويد: «آن زمان كه حجله شهدا در خيابان‌ها به چشم مى‌خورد، صداى آژير بود و حرف جنگ; شاعر هم به سراغ اين حال و هوا مى‌رفت و شعر مى‌گفت. اما امروز ديگر جامعه آن فضا را ندارد و شعر هم.»اسرافيلى لزوم ادامه حيات ادبيات جنگ در اين روزگار را چنين توجيه مى‌كند: «ما از ادبيات جنگ با نام ادبيات پايدارى و مقاومت نام مى‌بريم. اين نام حكايت از آن دارد كه اين شعرها بايد افراد را به مقاومت، پايدارى و كرامت انسانى دعوت كند از اين رو زمان آن فرا رسيده است كه شعر جنگ متوجه اين نوع از نگرش شود.»

او باز سخن درباره دنباله‌رويى ادبيات جنگ از ادبيات پارسى به ميان مى‌آورد و مى‌افزايد: «همان گونه كه در بطن ادبيات پارسى و كهن ما; دعوت به انسان بودن، كرامت، پايدارى و دورى از كج انديشى هم وجود داشت در ادبيات جنگ ما نيز بايد اين اهداف گنجانده شود.»

اين شاعر جنگ، استفاده از زبان روز در شعر جنگ را امرى الزامى‌مى‌داند و معتقد است كه اين همه در حالى محقق مى‌شود كه ما از زبان امروز استفاده كنيم. به روز شدن زبان شعر و نگاه شاعرانه‌اى كه با مقتضيات امروز هم سو با شد يكى از بايدها براى موفقيت اين شاخه از شعر است اما آنچه كه مهم است تعيين جهت گيرى درست در شعر جنگ به شمار مى‌رود.تركى نيز كه در زمره شاعران جنگ قرار دارد، مى‌گويد: «ادبيات جنگ ادبياتى نيست كه در آن خمپاره بتركد. در جنگ دغدغه‌ها انسانى بود در شعر آن نيز بايد همين دغدغه‌ها مطرح شود.»تركى تاكيد مى‌كند، بسيارى از كسانى كه در طول جنگ در جبهه‌ها حضور يافتند نظامى‌نبودند و روحيه نظامى‌هم نداشتند. اين امر نشانگر انگيزه‌هاى اين افراد براى شركت در جنگ است. داور شانزدهمين كنگره سراسرى شعر دفاع مقدس مى‌گويد: ديگر امروز به طور مستقيم از جنگ در شعر گفتن پسنديده نيست بايد مراقب آن باشيم كه شعر دچار ابتذال نشود. تكرار هر موضوع باعث مى‌شود آن را در جامعه بى اثر كند.

از اين رو اگر مدام از موضوعاتى چون خرمشهر يا جهان آرا بگوييم ‌بعد از مدتى نمى‌توانيم اثرى را كه لا‌زم است با شهرهايمان در جامعه به وجود آوريم.تركى با جديت مى‌گويد: ‌«اگر نمى‌توانيم خوب بگوييم، سكوت كنيم و هيچ نگوييم.»امروز انگيزه‌هايى چون شركت در جشنواره‌ها، علا‌قمندى به شنيدن تشويق و تمجيد و نيز كسب منافع اقتصادى از جمله موارد منفى هستند كه در عرصه‌هاى مختلف هنرى و ادبى ميان هنرمندان ديده مى‌شود.

درباره ادبيات جنگ نيز اين مورد صادق است.چنانكه به گفته تركي، عده‌اى چون فكر مى‌كنند اگر از جنگ بگويند تشويق مى‌شوند، اين عرصه را محملى مى‌كنند براى رسيدن به اهدافشان.او همچنين معتقد است: «آنچه كه ما به عنوان دفاع مقدس از آن نام مى‌بريم همان ضد جنگ است يعنى ستيزه با جنگى كه به ما تحميل شده بود.»او با شعر گفتن براى جوان‌ها در حوزه شعر جنگ را منوط به آن مى‌داند كه شناخت و ابزار بيانى و نيز قدرت شاعرانگى درباره جنگ را داشته باشند.
شنبه 11 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 469]