واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه/ رضا علیزاده *شهرهای قدیمی و با قدمت، معمولاً با دو معضل کلی روبهرو هستند؛ از یک سو تضاد و تناقض کارکردهای گذشته و وضعیت فعلی شهر، آغاز تغییر در رویکردها سبب ایجاد دو بافت منفک شده قدیم و جدید میشود، به عبارتی نوسازی بافتهای قدیم که با آلودگی، محیط شهری نامناسب، ترافیک زیاد و کاهش ایمنی و سلامت مواجه بوده در حالی که فعالیتهای اقتصادی هم در بافت قدیم متمرکز هستند، بسیار سخت و طاقتفرسا است. بافتهای قدیم معمولاً بر مدار خودروها طراحی شده است.از سوی دیگر بافتهای قدیمی شهر دارای فضای محدودی بوده و با گذشت زمان و به موازات رشد و توسعه جمعیت شهری شاهد محدودیت بیشتر هم خواهد شد؛ چون تقاضاهای گوناگون مثل سفر افزایش پیدا میکند.مدیران شهری برای گذار از این وضعیت پیچیده راههای گوناگون را انتخاب مینمایند؛ محدودیتهای ترافیکی و پیادهراهسازی یکی از مهمترین روشهای اتخاذ شده در جهان مدرن برای مواجهه با این پدیده هستند.در ضمن پیادهراهها در جهان امروز به عنوان سالمترین، اقتصادیترین و پویاترین روش جابجایی و حمل و نقل محسوب میشود. با این کار عابرمداری سرلوحه بسیاری از کارهای شهری است.به گفته جیکوبز پیادهراهها در ایجاد امنیت، همسازی کودکان با جامعه و در تقویت تعامل اجتماعی بسیار مؤثر هستند.از سویی در بسیاری از نقاط جهان برای حفظ و حراست فضای تاریخی و فرهنگی اینگونه بافتها، مبادرت به ایجاد پیادهراهها مینمایند و بافتهای اینچنین را خالی از ماشین مینمایند تا هم آن فضاها را حفظ نمایند، از طرفی افراد بتوانند آزادانه و با فراغت کامل و بدون مانع در این فضاها پیادهروی نمایند.همچنین پیادهراهها میتوانند به عنوان بسترهای جریانساز شیوههای معیشت شهروندان یک شهر را دگرگون نمایند، پتانسیلهای خاص پیادهراهها توانایی تثبیت و تقویت کاربریهای اقتصادی را برای طبقات اجتماعی فراهم مینماید.بدین ترتیب وجود بناهای ارزشمند از حیث تاریخی، فرهنگی و اقتصادی که در شبکه بافت قدیمی نوعی پیوند عملکردی و ارتباطی در شهرها ایجاد مینماید، هویتیابی و شخصیتیابی هم محسوب میشود و استفاده بهینه و اتصالات مناسب اجزا میتواند برای گردشگران و شهروندان جذابیت ایجاد کند.یکی از کاربردهای پیادهراه در بُعد اقتصادی است؛ مثلاً برگزاری نمایشگاهها، وقایع اجتماعی، فستیوالها، آگهیهای تبلیغاتی و همچنین بروشورهای توریستی و تبلیغاتی میتوانند عواید مالی فراوانی برای شهروندان به همراه داشته باشند.با این کارکردها پیوند فرهنگ و اقتصاد در پیادهراه بافت قدیمی شهرها نوعی گذار از ساختار کهنه و پر از اعوجاج بافت گذشته به بناهای جدید بوده؛ بافتی که روز به روز بر میزان ترافیک، آلودگی صوتی آن افزوده میشود و صوت و فضای زشتی به شهرها ارزانی میکند.بافت مرکزی شهر رشت که مجموعهای از تجارت، فرهنگ و تاریخ است به زودی به یک مجموعه پیادهراهی تبدیل خواهد شد؛ علیرغم محدویتهای مختلفی که در این بافت وجود دارد قابلیت عظیمی برای خرید، ملاقات و گفتگو، فعالیتهای جمعی و پیادهروی را به همراه دارد.به نظر بسیاری از کارشناسان مزیت نسبی شهر رشت، ایجاد فضاهای گردشگری و توریستی است. به همین دلیل پیادهراه بافت مرکزی با حفظ بافت تاریخی آن میتواند جذابیتهای لازم را برای شهروندان و گردشگران داشته باشد؛ جایی که افراد میتوانند برای خرید مایحتاج به آن مراجعه کنند و از طرف دیگر قابلیت جذب شهروندان برای افزایش پیادهروی و تامین سلامت را داشته باشند.شهری که آمارهای مختلف حکایت از عقب افتادگیهای متعدد آن دارد، نیازمند تغییرات اساسی در سیاست شهری است. فقدان اشتغال و نرخ بالای بیکاری، رکود، فقدان زیباییهای بصری، ترافیک در هم تنیده و شلوغی خیابانها ضرورت پیاده راه سازی را با کارکرد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی صدچندان میکند.البته موفقیت پروژههای بنیادی مستلزم سیاست یکپارچه در سطح مدیران و مشارکت مردمی است؛ بدین معنا موفقیت پیاده راه سازی در گرو مشارکت فعال همه ذینفعان است. طرحی که میتواند با عوض کردن سیمای شهری به شکل گیری قشرهای متاثر از افزایش گردشگر منجر شود.*پژوهشگر و مدرس دانشگاه
۹ آذر ۱۳۹۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]