واضح آرشیو وب فارسی:صدای ایران: 23 سال مردم به عشق شنیدن این برنامه پیچ رادیو را باز می کردند. یک روز صدای بنان، یک روز صدای ایرج، گاهی هم گلپایگانی و شجریان. «گل های جاویدان» صدای آشنای سال های 35 تا 57 بود. برنامه ای که همراه مردم زمانه اش و انقلابی که در راه بود از رادیوی ملی ایران پخش می شد. به گزارش ایسنا، برنامه «گل های جاویدان» یادگار مرد حقوق دانی است که روزی تصمیم گرفت، به خاطر موسیقی همه چیز را رها کند و فقط به فکر جاویدان کردن گل هایش باشد. 11 آبان ماه سالروز درگذشت داود پیرنیا - بنیان گذار برنامه ی «گل های جاویدان» - است. برنامه ای که سبب ایجاد تحول در موسیقی ایران شد و حتی به ادبیات کلاسیک فارسی هم جان تازه ای بخشید. از «سن لویی تا سوییس؛ از کانون وکلا تا رادیو داود پیرنیا ، بنیان گذار برنامه ی «گل ها» در تهران چشم به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را طبق آداب آن زمان در منزل فرا گرفت و سپس برای ادامه ی تحصیلات و فراگیری دروس زبان و ... به مدرسه ی «سن لویی» که زیر نظر معلمان و استادان فرانسوی اداره می شد، رفت. پس از گذراندن تحصیلات متوسطه بنا به تمایل پدرش «مشیرالدوله» برای فراگیری تحصیلات تکمیلی به کشور سوییس سفر کرد و پس از تحصیل در رشته ی حقوق به ایران بازگشت و به خدمت در وزارت دادگستری مشغول شد. او در واقع بنیان گذار و موسس کانون وکلا بود. در وزارت دادگستری تا رتبه ی یازده قضایی مدارج را طی کرد و سپس به وزارت دارایی منتقل شد و در این وزارتخانه اقدام به تأسیس اداره ی آمار کرد. او در حین فراگیری تحصیلات تکمیلی با موسیقی کلاسیک آشنایی کامل پیدا کرد و نواختن پیانو را به خوبی فرا گرفت و در عین حال ادبیات و موسیقی ایران را هم از خاطر نبرد. پیرنیا همواره در فکر احیای موسیقی سنتی و اصیل ایرانی و زنده کردن فرهنگ و ادبیات ایران بود و همین تفکر باعث شد، به فکر ایجاد برنامه های «گل های جاویدان» و سپس «گل های رنگارنگ» و دیگر برنامه هایی از این دست بیفتد و همواره در این راه با استادانی مانند کلنل وزیری ، روح الله خالقی، ابوالحسن صبا ، مرتضی محجوبی ، حسین یاحقی ، احمدعبادی ، مهدی خالدی ، علی تجویدی ، جواد معروفی و ... تبادل نظر و همفکری داشت. این علاقه ی شدید به موسیقی باعث شد که او مشاغل دولتی را کنار گذارد و با جدیت ، هدف والای خود را دنبال کند و برنامه هایی ارزنده ای را که امروزه گنجینه ای گرانبها محسوب می شود، از خود باقی گذارد. او موسیقی اصیل ایرانی و ادبیات و فرهنگ غنی کشور را نه تنها به مردم ایران، بلکه به مردم سایر ملل نیز معرفی کرد و به این موضوع مهم که تا قبل از ایجاد برنامه های «گل ها» به آن بی توجهی می شد، پرداخت. خیلی ها می گویند، پیرنیا یکی از خدمت گزاران بزرگ موسیقی و ادب ایران در دوره ی معاصر است و ارزش والای خدمات او از آن جهت است که پیرنیا مبدع و مبتکر روشی بود که قبل از او کسی به آن توجهی نداشت. این روش همان تلفیق شعر و موسیقی و کمک گرفتن از یکی برای تفهیم و تاثیر ارزش دیگری بود. این هم گلی بود جاویدان از گلزار بی همتای ادب ایران کسی نمی داند که پیرنیا چگونه به رادیو راه یافت . فقط بعضی شب ها مردم برنامه ای از رادیو می شنیدند که «گل های جاویدان» نام داشت و همراه با موسیقی که مثنوی همایون بود، آغاز می شد و همین طور اشعاری روی یک ساز به وسیله ی گوینده ای خوش صدا خوانده می شد و یک خواننده هم اشعار دیگری را به آواز می خواند. در بعضی برنامه ها ، شرح احوال شاعر و اظهار نظر درباره ی اشعار و افکار او نیز مطرح می شد. سپس برنامه با جمله ی «این هم گلی بود جاویدان از گلزار بی همتای ادب ایران - همیشه شاد و همیشه خوش باشید» پایان می یافت. تولد «گل های رنگارنگ» و ورود موسیقی ضربی پخش «گل های جاویدان» از رادیو در سال 1335 آغاز شد و به تدریج این اندیشه به ذهن پیرنیا راه یافت که «موسیقی ضربی» ایران هم باید در برنامه ی «گل ها» جایی داشته باشد ، بخصوص که ترانه ها و تصنیف هایی که در رادیو ساخته و پخش می شد، غالبا تحت تأثیر و نفوذ موسیقی بیگانه و فاقد اصالت کافی بود. از طرفی تشکیل ارکستری از هنرمندان صاحب نام که بتوانند نظر او را اجرا کنند، به تأمین بودجه نیاز داشت که از توانایی «اداره کل انتشارات و رادیو» آن زمان خارج بود. پیرنیا با تلاش بسیار زیاد موفق شد، نظر مقامات «سازمان برنامه و بودجه» را به اهمیت موضوع جلب و اعتباری برای این کار دریافت کند و به این ترتیب ارکستر«گل ها» تشکیل شد و برنامه ی «گل های رنگارنگ» حاصل این تلاش بود. برنامه با موسیقی ضربی و آهنگ بی کلام آغاز می شد. سپس گوینده بر روی این آهنگ چند شعر می خواند. در پایان هم آهنگ با کلام به وسیله ی خواننده همراه با ارکستر اجرا می شد. عطر «برگ سبز»، «شاخه گل» و «گل های صحرایی» در این زمان ارکستر «گل ها» بزرگ و بزرگ تر شد و از حالت «تک صدایی» بیرون آمد. جواد معروفی آهنگ را به تدریج و تا حدی که گوش شنونده ی ایرانی آمادگی داشت به صورت چند صدایی می نوشت و قطعات به رهبری روح الله خالقی اجرا می شد . در واقع «برگ سبز»، «شاخه گل» و «گل های صحرایی» برنامه های دیگری بودند که به بخش «گل ها» تنوع و جاذبه می بخشیدند. «برگ سبز» برنامه ای با اشعاری عرفانی بود که با صدای خواننده در شب های جمعه اجرا می شد. در آغاز برنامه گوینده این دو بیت را می خواند: چشم بگشا که جلوه دلدار / به تجلی است از در و دیوار این تماشا چون بنگری گویی / لیس فی الدار غیره دیار پیرنیا که یکی از ارادتمندان مولا علی (ع) بود، در پایان برنامه این جمله را منظور کرده بود: «این هم برگ سبزی بود، هدیه درویش ، علی نگهدارتان». «شاخه گل» برنامه ای 15 دقیقه ای بود که به معرفی کوتاه یک شاعر، ذکر چند بیت از اشعار او و اجرای یکی از ترانه های «گل های رنگارنگ» می پرداخت. «گل های صحرایی» هم برنامه ای ویژه ی معرفی آهنگ های محلی ایران بود. راز جاویدان شدن «گل ها» چه بود؟ این سوال همواره مطرح بود که در برنامه های «گل ها» چه رمز و رازی است که تا این حد در اعماق قلب و روح مردم نفوذ می کند؟ در حالی که از همان هنرمندان، شاعران و ترانه سرایان ، برنامه های دیگری نیز در رادیو ساخته شد، اما نه تأثیر برنامه های «گل ها» را داشت و نه به آن حد مورد استقبال عامه ی شنوندگان و تمام طبقات مردم بود. حبیب الله نصیری فر در پاسخ به این پرسش در کتاب «مردان موسیقی سنتی و نوین ایران» نوشته است: «علت واقعی این امر در حقیقت شناخت کامل و دقیقی بود که پیرنیا از شعر و ادب و موسیقی ایران داشت و دیگر دقت و وسواس عجیبی بود که او در انتخاب قطعات موسیقی و اشعار به خرج می داد. به دفعات یک قطعه ی موسیقی را می شنید و قسمت هایی از آن را انتخاب و قسمت هایی را حذف می کرد. سپس برای شعری که روی آن قطعه باید قرائت شود، دیوان های اشعار و تذکره های متعدد را مطالعه می کرد. در سال های آخر، مرحوم «رهی معیری» را به کمک گرفت و برای کسانی که به دیدنش می آمدند هم قطعات را پخش می کرد تا تأثیر آن را روی آنان بخصوص افراد صاحب نظر امتحان کند. او گاهی یک برنامه را بیش از 30 بار می شنید و به همین دلایل کار کردن با پیرنیا مشکل بود و فقط افراد پرحوصله می توانستند، خواسته های او را به مرحله ی اجرا و عمل درآورند.» پایان عطر گل ها وقتی سکته ی قلبی به سراغ پیرنیا آمد و خانه نشین شد، خیلی ها تلاش کردند که راه او را ادامه دهند ؛ اما «گل ها»ی آنان هرگز رنگ و بوی «گل ها»ی پیرنیا را نداشت و هرگز جای برنامه هایی را که او می ساخت، نگرفت. داود پیرنیا در 11 آبان ۱۳۵۰ در سن ۷۱سالگی در تهران درگذشت و «گل ها»ی ۴۰۵ آخرین برنامه ای بود که زیر نظر او ضبط شد.
دوشنبه ، ۱۱آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: صدای ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]