واضح آرشیو وب فارسی:پارسینه: براساس اعلام و مطالعات رسمی وزارت بهداشت، 23 درصد جمعیت کشور به یکی از اختلالات روانی مبتلا هستند که در این بین شایع ترین اختلال روانی در کشور ما، اضطراب است. در این مطالعه ملی که بین افراد 15 تا 64 ساله انجام شده است، بعد از اضطراب، افسردگی رتبه دوم شایع ترین اختلال روانی را یدک می کشد. در این مطالعه، اعتیاد هم یک اختلال روانی به حساب آمده که حداقل یک میلیون و 300 هزار ایرانی به این اختلال مبتلا هستند. در واقع، اختلال اعتیاد هم اکنون به عنوان شایع ترین ناهنجاری روانی بین مردم شناخته می شود.«عقل سالم در بدن سالم است.» این ضرب المثل را شاید بشود اشتباه ترین ضرب المثل ایرانی ها به حساب آورد. این روزها با تغییر سبک زندگی و ماشینی شدن کارها، بدن سالم فقط یک بخش از عقل سالم را تشکیل می دهد. بی گمان امروزه عقل سالم و به طور کلی زندگی سالم در گروی سلامت توامان جسم و روان است. اگر این تعادل به هم بخورد، یعنی فقط به سلامت جسم توجه کنیم و از سلامت روان غافل بمانیم، این نبود تعادل احتمال دارد جایی خودش را به صورت اختلال روانی بروز دهد. این فقدان تعادل، در جامعه ما نیز مثل همه جوامع دنیا رواج دارد؛ تا جایی که براساس اعلام و مطالعات رسمی وزارت بهداشت، 23 درصد جمعیت کشور به یکی از اختلالات روانی مبتلا هستند که در این بین شایع ترین اختلال روانی در کشور ما، اضطراب است. در این مطالعه ملی که بین افراد 15 تا 64 ساله انجام شده است، بعد از اضطراب، افسردگی رتبه دوم شایع ترین اختلال روانی را یدک می کشد. در این مطالعه، اعتیاد هم یک اختلال روانی به حساب آمده که حداقل یک میلیون و 300 هزار ایرانی به این اختلال مبتلا هستند. در واقع، اختلال اعتیاد هم اکنون به عنوان شایع ترین ناهنجاری روانی بین مردم شناخته می شود. هفته سلامت روان در سایه آمارهای غیررسمی این هفته به عنوان سلامت روان در کشور ما نامگذاری شده است. نامگذاری نمادینی که شاید حکم تلنگری باشد تا به سلامت روان هم به اندازه سلامت جسم، توجه کنیم. شعار سازمان بهداشت جهانی «حفظ منزلت انسانی در سلامت روان» است و بر این اساس، خودمان هم روزهای این هفته را با عناوین اخلاق در سلامت روان، انگ زدایی در سلامت روان، ارتباط و سلامت روان، قانون و سلامت روان، مشتری مداری و سلامت روان، حقوق شهروندی و مدیریت در سلامت روان نامگذاری کرده ایم. این هفته و نامگذاری هایش بیشتر بهانه ای است که به سلامت روان ایرانیان بپردازیم و این موضوع حیاتی را واکاوی کنیم که چرا باید حدود یک چهارم جمعیت کشور ما به نوعی به اختلال روانی مبتلا باشند؟ بدتر از همه این است که این فقط آمارهای رسمی از افرادی است که اختلال روانی آنها شناخته شده است. در حقیقت، اگر افراد ناشناسی که هرگز برای درمان مراجعه نکرده اند را هم حساب کنیم، آمارهای غیررسمی خیلی بیشتر از این حرف ها خواهد شد. کشف اختلال؛ گام اول درمان مختل شدن سلامت روان، یک شبه ایجاد نمی شود و این اختلال، در طول یک دوره زمانی اتفاق می افتد. دکتر بهروز بی رشک، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت وگو با جام جم، دلایل بسیار متعددی را در شکل گیری این آمارهای مایوس کننده دخیل می داند و می گوید: وقتی از بحث شیوع اختلالات روانی در جامعه صحبت می کنیم، باید در نظر داشته باشیم که این روزها، اختلالات روانی برای ما شناخته شده اند و بیشتر به خودمان آمده ایم. مثلا بعضی وقت ها خودمان احساس می کنیم آن راحتی و آرامش گذشته را نداریم یا زود خسته و عصبانی می شویم. این احساسات منفی هشدار می دهد که ما حالمان خوب نیست و روحیه خوبی نداریم. در واقع، اولین نشانه های اختلال روانی را خیلی اوقات خودمان می توانیم کشف کنیم و پس از آن باید هر چه سریع تر برای درمان آن اختلال، به مشاور، روان شناس یا روانپزشک مراجعه کنیم. جامعه نیز مقصر است اختلال روانی، فقط نتیجه تعامل نادرست یک فرد با محیط اطرافش نیست، بلکه خیلی اوقات، نتیجه شرایط اجتماعی است که فرد در آن گرفتار می شود. دکتر بی رشک هم با تاکید بر نقش مسائل اجتماعی در شیوع اختلالات روانی، تاکید می کند: ما در عصری هستیم که همه چیز با شتاب و سرعت در حال حرکت است. همچنین افزایش آلودگی های زیست محیطی، فشار کاری، ناامنی شغلی، بالا رفتن توقعات از آدم ها، اضطراب های شغلی، زندگی شهرنشینی، کم توانی مالی و بسیاری از مسائل اجتماعی دیگر در افزایش اختلالات روانی در جامعه تاثیر گذاشته است. به گفته این روانپزشک، نابرابری شغلی و نابرابری درآمدی بین شهروندان مختلف نیز بر شیوع اختلالات روانی تاثیر می گذارد، زیرا بی عدالتی و نابرابری به هر شکلی، احساس آرامش و امنیت روانی در جامعه را مختل می کند. وظایف دولت ها برای کنترل اختلالات روانی درمان اختلالات روانی و پیشگیری از آن، وظیفه ای است که بر دوش همه دولتی ها قرار دارد. عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران خاطرنشان می کند دولت ها وظیفه دارند پوشش تامین اجتماعی در کشور را گسترش دهند و برای توسعه امکانات و خدمات رفاهی اقدام کنند. افزایش امکانات رفاهی در جامعه، به گفته بی رشک، می تواند آمار اختلالات روانی در جامعه را کاهش دهد و آرامش خاطر بیشتری را برای شهروندان به ارمغان بیاورد. نکته دیگری که این روانپزشک بر آن تاکید دارد، اصلاح سیستم آموزشی از سوی دولت است: در سیستم آموزشی ما اهمیت چندانی به سلامت روان داده نمی شود. در عین حال سیستم آموزشی در مدارس ما به شکلی است که بر تنور رقابت ها و توقعات می دمد، بدون آن که آموزش کاربردی برای پیشگیری از اختلالات روانی به دانش آموزان ارائه شود. از اختلالات روانی تا آسیب های اجتماعی تعداد و نوع آسیب های اجتماعی در هر کشوری متفاوت است. دکتر بی رشک به نکته جالبی اشاره می کند و می گوید: همین شکل آسیب های اجتماعی به خوبی تعیین می کند که جوامع مختلف تا چه حد درگیر اختلالات روانی هستند. مثلا در جامعه ما که خشونت و درگیری زیاد شده، سن اعتیاد پایین آمده و بسیاری آسیب های اجتماعی دیگر، همه ناشی از افزایش اختلالات روانی در جامعه است. آیا کتاب های روان شناسی، شفادهنده است؟ فرهنگ خواندن کتاب، فرهنگ والایی است که هرچه گسترش یابد، آسیب های اجتماعی در جامعه هم کمتر خواهد شد. در جامعه ما که اختلالات روانی شیوع گسترده ای دارد، انتشار انواع کتاب های روان شناسی نیز بازارش حسابی داغ است. اما واقعا تا چه حد این کتاب ها می تواند از حاد شدن اختلالات روانی شهروندان جلوگیری کند؟ دکتر بی رشک عقیده دارد این کتاب ها تا حدودی می تواند به بحث خودسازی افراد کمک کند، اما اگر انتشار و خواندن این کتاب ها شبیه شعار شود یا فقط بخواهیم اختلالات روانی را با انتشار این کتاب ها کنترل کنیم، این کار شدنی نیست، بلکه برای تحقق این هدف باید شرایط اجتماعی بهبود یابد و مقوله های رفاه و آرامش روانی در جامعه گسترش پیدا کند. مثلا فرض کنید اگر فردی به طور مداوم هم کتاب های مثبت اندیشی بخواند، اما شرایط جامعه طوری باشد که او نتواند شغلی برای امرار معاش پیدا کند، این فرد دیر یا زود سرخورده و افسرده می شود. در این وضع، خواندن بیشتر کتاب های روان شناسی نمی تواند افسردگی او را برطرف کند. در واقع باید تناسبی منطقی و عقلانی بین محتوای کتاب های مثبت اندیشی و شرایط جامعه برقرار باشد. حال اگر این تناسب به هر دلیلی به هم بخورد، آن وقت خواندن کتاب های بیشتر فقط حکم مخدری را پیدا می کند که بدون حل ریشه ای اختلالات روانی، فقط درد را کاهش خواهد داد.
پنجشنبه ، ۳۰مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پارسینه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]