واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها: نوکشاخ کلاهخوددار "در معرض تهدید" است
صاحب گرانترین عاج دنیا در آستانۀ انقراض
تجارت غیرقانونی عاج فیل، مسئلۀ غریبی نیست. اما نوع دیگری از "عاج" وجود دارد، که با وجود ارزش بالاترش نسبت به عاج فیل، مردم کمتر راجع به آن شنیدهاند.
وبسایت فرادید: تجارت غیرقانونی عاج فیل، مسئلۀ غریبی نیست. اما نوع دیگری از "عاج" وجود دارد، که با وجود ارزش بالاترش نسبت به عاج فیل، مردم کمتر راجع به آن شنیدهاند. این عاج متعلق به نوکشاخ کلاهخوددار است. پرندهای که در جنگلهای بارانی شرق آسیا زندگی میکند و نسل آن در خطر انقراض قرار گرفته است.
به گزارش بیبیسی انگلیسی، سرشاخ شدن با نوکشاخ کلاهخوددار کار علاقلانهای نیست. وزن این پرنده به سه کیلو میرسد و سر آن دارای دژکوبی طبیعی است. این دژکوب تودهای سخت از جنس کراتین است که از نوک او تا بالای جمجمهاش دربرمیگیرد. این کلاهخود میتواند تا 11 درصد وزن بدن جانور را به خود اختصاص دهد.
نوکشاخ کلاهخوددار در مالزی و اندونزی زندگی میکنند. آوازهای شیدایشان را میتوان در جنگلهای بارانی سوماترا و بورنئو شنید. غذای اصلی این پرندگان میوه و دانههاست و اغلب از آنها با لقب "کشاورزان جنگل" یاد میشود، چرا که این پرندگان دانهها را به صورت گستردهای در جنگل پراکنده میکنند.
فاصلۀ نوک بال چپ تا نوک بال راست این پرندگان میتواند تا دو متر برسد. پرهای سیاه و سفید و پوست گلوی این پرنده، از ویژگیهای جالب توجه آن هستند. آنها به پنهانکاری و محتاط شهره هستند و احتمال اینکه آوازشان را بشنوید، بسیار بیشتر از آن است که آنها را ببیند.
آنها دلیل خوبی برای خجالتی بودن دارند. هر سال، هزاران نوکشاخ کلاهخوددار به خاطر کلاهخودشان شکار میشوند و شکارچیان سر آنها را به مشتریان چینی میفروشند.
مابین سالهای 2012 تا 2014، 1111 سر این پرنده، تنها از قاچاقچیان استان کالیمانتان غربی در اندونزی کشف و ضبط شده است. یوکیوک هادیپراسکارا، که راجع به نوکشاخها تحقیق میکند، تخمین میزند که هر سال حدود شش هزار نوکشاخ در شرق آسیا کشته میشوند.
کلاهخودی که شکارچیان برای به دست آوردنش خطر دستگیری و زندان را به جان میخرند، بعضاً با نام "عاج" شناخته میشود. این کلاهخود، مادۀ مناسبی برای منبت کاری است و بسیار لطیف و ابریشمی است و رنگ آن زرد طلایی است.
از صدها سال پیش، هنرمندان چینی مشتاق به دست آوردن این ماده بودند تا برای مشتریان ثروتمند و قدرتمندشان، صنایع دستی لوکس تولید کنند. همچنین نتسوکهسازان ژاپنی، با استفاده از آن، بدلیجات زیبا برای تزیین کیمونوهای مردانه میساختند. نتسوکهها، مجسمههای مینیاتوریای هستند که در قرن هفدهم در ژاپن ابداع شدند و علاوه بر زیبا بودن معمولاً کاربردی هم بودند. در قرن 19 میلادی، نتسوکه جمع کردن در بریتانیا مد شد و بدین ترتیب نتسوکههای بسیاری سر از بریتانیا دوران ملکه ویکتوریا درآوردند.
نوریکی تسوچیا، سرپرست کلکسیون ژاپن در موزۀ بریتانیا میگوید: "در برخی کتب تاریخی آمده است که عاج نوکشاخ را به شوگون (فرمانروایان ژاپن) هدیه میدادهاند. متاسفانه به دلیل شکار بیرویه تا اوایل قرن بیستم جمعیت نوکشاخها کاهش زیادی یافت. در حال حاضر تنها خرید و فروش صنایع دستی آنتیک و قدیمی ساخته شده از عاج نوکشاخ قانونی است."
تجارت عاج نوکشاخ با وجود غیرقانونی بودن، همچنان جریان دارد و هر کیلوگرم آن به قیمت 6150 دلار داد و ستد میشود و ارزش آن سه برابر عاج فیل است. گزارشهای زیادی از کشتار فیلها و کرگدنهای آفریقایی به خاطر عاج و شاخشان منتشر میشود، اما خطری که نوکشاخ کلاهخوددار را تهدید میکند، کمتر در رسانهها منعکس میشود. هادیپراکسارا میگوید: "اگر توجهی صورت نگرد، این پرنده منقرض خواهد شد."
نوکشاخ کلاهخوددار، هزاران سال است که دارای اهمیت فرهنگی است. این پرنده، نماد استان کالیمانتان غربی در اندونزی است و مردم قوم دایاک در بورنئو عقیده دارند که این پرنده ارواح مردگان را به جهان پس از مرگ انتقال میدهد، پیام آور مقدس خدایان است و آن را الگوی وفاداری و استمرار در ازدواج میدانند. قوم دایاک، کشتن این پرنده را تابو میدانند.
اما فقط شکار نیست که نسل این پرندۀ کم زاد و ولد را تهدید میکند. محیط زیست این پرنده تحت فشار قرار گرفته است. همزمان به افزایش تمایل به مصرف روغن پالم در غرب، تولیدکنندگان این روغن به جنگلهای بارانی آسیا حمله کردهاند. محققان دانشگاه ملی سنگاپور تخمین میزنند که بورنئو و سوماترا هر سال 3 درصد از جنگلهای پست بارانی خود را از دست میدهند.
در نتیجه و بر اساس نظر اتحادیۀ بینالمللی حفظ طبیعت، نوکشاخ کلاهخوددار در ردۀ گونههای "در معرض تهدید" طبقه بندی شده است و باید با دقت تحت نظر قرار بگیرد.
بنابراین این پرنده از دو جهت با خطر روبهروست: از طرفی سرش را به خاطر شوق منبتکاران عاج از دست میدهد و از طرف دیگر محیط زیستش را به خاطر پر شدن قفسۀ سوپرمارکتها در خطر میبیند. بعید است که این پرنده شانس بقا داشته باشد.
تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۳۹۴ - ۱۰:۵۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برترین ها]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 442]