واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تبلور فرهنگ استبداد و بی مسئولیتی-دکتر محمد مهدی مظاهری* این روزها دنیای اسلام شاهد اخباری عجیب از کشور عربستان است. بعد از خبر تکان دهنده حمله این کشور به یمن و موشکباران هر روزه تأسیسات و زیرساخت های این کشور اسلامی و کشتار مردم و افراد غیر نظامی، حال مراسم حج این کشور به صحنه ای از حوادث مرگبار مکرر تبدیل شده است.

در نخستین حادثه دردناک، به دلیل به روز نبودن مقررات ایمنی و رعایت نکردن استانداردهای لازم جرثقیلی در محوطه مسجد الحرام واژگون شد که در اثر آن دست کم 110 نفر کشته و حدود 400 نفر نیز مجروح شدند. در این حادثه 11 زائر ایرانی نیز کشته شدند. پس از آن و زمانی که گمان می رفت مقامات عربستانی برای جبران تلخی این حادثه در کام زائران مُحرم تمام تلاش خود را به کار خواهند بست، در منا و در جریان برگزاری مراسم رمی جمرات، صدها نفر در اثر ازدحام جمعیت جان خود را از دست دادند. در حادثه ای دیگر نیز آتش سوزی در چادر حجاج مصری سبب زخمی شدن عده ای دیگر از حجاج شد. این تسلسل حوادث ناگوار که بهای آن را تنها حجاج بی گناه و خانواده های نگران آنها پرداخت کرده اند، اثبات کننده مسائلی جدی در باب نظام حکومتی مدعیان خدمت به حرمین شریفین و شیوه مدیریت مراسم باشکوه حج است.در درجه اول به نظر می رسد رخداد حوادث اخیر دستاورد بروز تغییرات جدی در نظام حاکمیت عربستان و حرکت آن به سمت مداخله گری های عجولانه و نظامی گری بی پرواست که سبب صرف منابع این کشور در عملیات های برون مرزی و غفلت مقامات امنیتی از ساماندهی اوضاع داخلی شده است. استفاده گسترده از نیروهای امنیتی و نظامی عربستان در یمن و دیگر کشورهای منطقه سبب شده است تا این کشور هم از برنامه ریزی صحیح برای برگزاری مراسم حج باز بماند و هم برای ساماندهی این تجمع بزرگ حجاج ناچار به استفاده از نیروهای جوان، بی تجربه و فاقد توانایی لازم برای برقراری ارتباط و کمک به زائران خارجی شود.در درجه دوم تسلسل این اتفاقات حاصل فرهنگ مدیریتی غلط در کشورهای استبدادی همچون عربستان است که در آن هیچ مقامی برای هیچ حادثه ای حتی به خونباری حادثه سقوط جرثقیل و حادثه منا، مسئول شناخته نمی شود و لزومی برای پاسخگو بودن، استعفا و عذر خواهی وجود ندارد. در کشوری که مقامات مسئول و ظاهراً تحصیلکرده آن، اتفاقات دردناک رخ داده برای زائران را قضا و قدر الهی یا ناشی از سهل انگاری خود زائران معرفی می کنند، مشخص است که هیچ کس مقصر شناخته نخواهد شد، هیچ تغییر جدی در شیوه عملکرد و مدیریت آتی آنها رخ نخواهد داد و تنها به اعلام مواضع ظاهری و لفاظی های بی اثر اکتفا خواهد شد تا برای حادثه بعدی نیز دلیل دیگری برای توجیه تراشیده شود.با وجود این مقامات سعودی باید آگاه باشند که مدیریت غلط و مسئولیت ناپذیری آنها در فجایع اخیر که عید جهان اسلام را به عزا تبدیل کرد، هرگز از افکار عمومی جهان اسلام زدوده نخواهد شد و وجهه و اعتبار آنها را هم در مقابل دیدگان جهان و هم در سطح دنیای اسلام بیش از پیش تخفیف داده و دچار تزلزل کرده است. بنابراین چنانکه مقامات سعودی خواهان کسب مجدد اعتماد جهان اسلام هستند لازم است از این برخوردهای غیر مسئولانه و فرافکنی مشکلات دست برداشته و با تشکیل یک کمیته حقیقت یاب متشکل از بازرسان برگزیده و منتخب سازمان همکاری های اسلامی موافقت کرده و اجازه دهند تا دلایل اصلی و مقصران واقعی فجایع اخیر به همگان معرفی و قانون در مورد آنها اعمال شود. اما آنچه مهمتر است، از بین بردن ریشه ها و دلایل بنیادی رخ دادن این فجایع است که مقامات سعودی باید به حل آنها بیندیشند. دست کشیدن از اقدامات تجاوزکارانه و مداخله جویانه برون مرزی، جدی گرفتن مسئولیت تأمین امنیت زائران، پرهیز از برخوردهای فرقه گرایانه و فراهم کردن امکان همکاری و مشارکت سایر کشورهای اسلامی توانمند در مدیریت مراسم حج از دیگر راهکارهایی است که می تواند از بروز مجدد حوادث دردناک و خونین در مناسک حج جلوگیری کند.*استاد دانشگاه**روزنامه ایران/چهارشنبه هشتم مهر 1394
08/07/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]