واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: داريوش ارجمند و تماشاگران شاکي

جشنواره اول و دوم: هيچ ميدانستيد داريوش ارجمند فيلمي ساخته که تماشاگراناش را شاکي کرده است؟ کوثر آويني: اين درست که جشنواره جديد از راه رسيده و بايد «به روز» باشيم و ببينيم امسال چه خبر است، اما گاهي اوقات بد نيست به پشت سرمان هم نگاهي بيندازيم و ببينيم کجا بوديم و چه کار کرديم و از کجا به اين جا رسيديم. اين جور تذکرها خوب است، بهخصوص براي ما که حافظه تاريخي نداريم و خيلي اوقات فکر ميکنيم هر واقعهاي از آن لحظه رسميت يافته که ما به آن پيوستهايم!اخبار و نکات و برخي وقايع جذاب دورههاي گذشته جشنواره فجر را دستچين کردهايم تا در ميان هياهو و شلوغي جشنواره بيست و هفتم، مجالي پديد آيد که چند دقيقه هم به گذشته فکر کنيم؛ شايد عبرتآموز باشد. يادآوري خاطرات هميشه فوايدي دارد. دوره اول، سال 1361ـ نخستين جشنواره بينالمللي فيلم فجر در تاريخ 11 بهمن ماه سال 1361 با پيام مهندس ميرحسين موسوي (نخست وزير وقت) و سخنراني سيد محمد خاتمي (وزير ارشاد اسلامي وقت) در تالار وحدت افتتاح شد، و اگرچه قرار بود در روز 22 بهمن به پايان رسد، تا 24 بهمن ادامه پيدا کرد.ـ حسين وخشوري دبير جشنواره در گفتوگويي مطبوعاتي اعلام کرد که هدف از برگزاري اين جشنواره، به وجود آمدن مکاني براي تبادل افکار و بحث و گفتگو درباره مسائل سينمايي است که نمايشگر تلاش انسانها براي رسيدن به استقلال و آزادي در هر کجاي دنياست.ـ جشنواره اول شامل هشت بخش بود: «مسابقه»، «چشمانداز سينماي کوبا»، «سينماي ايتاليا از نئورئاليسم تا امروز»، «سرخپوستان و سياهپوستان در سينما»، «سينماي کودک و نوجوان»، «سينماي ايران پس از انقلاب»، «فيلمهاي هشت و شانزده ميليمتري» و «نمايشهاي ويژه». تعداد فيلمهاي شرکتکننده در اين هشت بخش به بيش از 160 فيلم رسيد که در 10 سالن سينما در تهران نمايش داده شدند.ـ در بخش مسابقه، پنج فيلم اشباح (رضا ميرلوحي)، حاجي واشنگتن (علي حاتمي)، خط قرمز (مسعود کيميايي)، سفير (فريبرز صالح) و مرگ يزدگرد (بهرام بيضايي) حضور داشتند که از اين ميان، خط قرمز و مرگ يزدگرد هرگز اکران عمومي نشدند، و اينچنين، سنت «اکران: تنها در جشنواره فجر» از همان دوره نخست شکل گرفت!ـ در بخش «سينماي کودک و نوجوان»، تنها يک فيلم ايراني حضور داشت: ابراهيم در گلستان، ساخته ايرج امامي. از ديگر آثار اين بخش، انيميشن صد و يک سگ خالدار و فيلم جنگ ستارگان (جرج لوکاس) بود! جنگ ستارگان يکي از معدود فيلمهاي سينماي آمريکاست که در اين دوره به نمايش درآمده.ـ در بخش «سينماي ايران پس از انقلاب» فيلمهايي از مهدي صباغزاده، امير قويدل، امير نادري، محمد علي سجادي، محمد علي نجفي، ايرج قادري، پرويز نوري و جهانگير جهانگيري پخش شد. در بخش فيلمهاي کوتاه نيز فيلمسازاني نظير کيومرث پوراحمد، جمال شورجه، خسرو معصومي و کامران شيردل حضور داشتند.ـ فيلمهاي خارجي نمايش داده شده در اين جشنواره اکثراً از منابع موجود در داخل کشور تهيه شده بودند و در نتيجه اغلب با دوبله فارسي پخش شدند! اين فيلمهاي دوبله آثاري را شامل ميشد که پيشتر براي اکران آماده شده بودند، اما هنوز منتظر گرفتن نوبت اکران بودند. ـ تشکيل شدن صفهاي بسيار طولاني در برابر گيشه سينما و انتظار ده، دوازده ساعته مردم براي پيدا کردن امکان ورود به سالن، سنتي است که از همين اولين دوره برپايي جشنواره به وجود آمد. گفته شده که در اين دوره حدود 180 هزار نفر موفق به تماشاي فيلم شدند. در برخي مواقع، تماشاگران پس از پايان تماشاي يک فيلم ايراني، دستهجمعي در خيابان حرکت ميکردند و شعار سرميدادند.ـ مراسم اختتاميه جشنواره در روز 24 بهمن ماه در سينما آزادي برگزار شد. در اين مراسم، حجتالاسلام گلمحمدي، سرپرست کميته گزينش فيلمها گفت: «در اين جشنواره، نتوانستيم از ميان فيلمهاي 35 ميليمتري فيلمي را به عنوان الگو انتخاب کنيم، لذا به هيچ يک از فيلمها جايزهاي داده نميشود»!ـ اسامي هيئت داوران فيلمهاي بخش «مسابقه» اعلام نشد. اما اسامي داوران بخش «فيلمهاي شانزده و هشت ميليمتري» اعلام و جوايز اين بخش هم اهدا شد. در اين بخش، جواد شمقدري به خاطر کارگرداني فيلم شانزده ميليمتري يا زهرا ديپلم افتخار دريافت کرد.ـ راديو، تلويزيون و مطبوعات به شکل بسيار محدودي اخبار اولين جشنواره فيلم فجر را پوشش دادند. دوره دوم، سال 1362ـ در دومين دوره برگزاري جشنواره فجر، براي اهميت دادن به سينماي ايران، پسوند «بينالمللي» از نام جشنواره حذف شد و تمام بخشهاي مربوط به فيلمهاي خارجي هم کنار گذاشته شد. جشنواره در دو بخش «سينماي حرفهاي» (با دو زير شاخه «مسابقه» و «سينماي ايران پس از انقلاب اسلامي») و «سينماي آماتور» برگزار شد.ـ از آنجا که متوليان جشنواره دوم اعتقاد داشتند که برگزاري همزمان دو بخش «حرفهاي» و «آماتور» (هشت ميليمتري) باعث کمتر ديده شدن آثار بخش «آماتور» ميشود، فيلمهاي اين بخش را در روزهاي 12، 13 و 14 بهمن در موزه هنرهاي معاصر نمايش دادند. و پس از آن فيلمهاي بخش حرفهاي از تاريخ 14 تا 22 بهمن در سينماهاي بهمن، آزادي و فرهنگ پخش شدند. فيلمهاي آماتور شانزده ميليمتري هم پيش از فيلمهاي بلند حرفهاي نمايش داده شدند تا بهتر ديده شوند.ـ گنجاندن نمايش فيلمهاي کوتاه شانزده ميليمتري پيش از فيلمهاي حرفهاي مشکلاتي را هم به وجود آورد. از يک طرف سينماهاي نمايشدهنده فيلم کوتاه اين آثار را جدي نميگرفتند و چراغهاي کوچک داخل سالن را خاموش نميکردند، از طرف ديگر تعدادي از فيلمهاي کوتاه شانزده ميليمتري آن قدر بلند بودند که نمايش فيلم حرفهاي پس از خود را به تعويق ميانداختند. فيلم کوتاه باران ساخته کيومرث پوراحمد يکي از همين فيلمهاي کوتاهِ بلند بود!ـ در جشنواره دوم فيلمسازاني نظير عليرضا داوودنژاد، خسرو سينايي، محسن مخملباف (با سه فيلم!)، رسول صدرعاملي، رضا ميرلوحي، محمدعلي سجادي، مهدي صباغزاده، سعيد حاجيميري، مسعود اسداللهي، محمدرضا اعلامي و رسول صدرعاملي در بخش سينماي حرفهاي، و بزرگمهر رفيعا، نورالدين زرينکلک، عباس کيارستمي، کيومرث پوراحمد، جواد شمقدري، فرشيد مثقالي، شهاب رضويان و مسعود جعفري جوزاني در بخش آماتور فيلم داشتند. ـ در اين دوره، فيلم گفت به زير سلطه من آييد با کارگرداني، تهيهکنندگي و فيلمنامه داريوش ارجمند به نمايش درآمد که با اعتراض تماشاگران روبهرو شد. مدت کمي پس از شروع نمايش اين فيلم، صداي اعتراض و هياهو و سوت کشيدن تماشاگران سالن را پر کرد و تا انتهاي نمايش فيلم ادامه پيدا کرد. آن دسته از تماشاگران که تا پايان فيلم در سالن ماندند، پس از پايان جنجال به پا کردند که يا فيلم خوب به ما نشان دهيد، يا پولمان را پس دهيد!ـ هيئت داوران بخش حرفهاي شامل سيد محمد بهشتي، مهدي حجت، اکبر عالمي، منوچهر عسگري نسب، مهدي کلهر، محمدعلي نجفي و سينا واحد بود. هيئت داوران هيچ کدام از فيلمها را به عنوان بهترين فيلم به مفهوم مطلق، واجد همه شرايط ندانست و بهترين فيلم را انتخاب نکرد. همچنين هيچ بازيگر زني در ميان برگزيدگان وجود نداشت که هيئت داوران در اين مورد دليلي ارائه نداد. لوح زرين بهترين کارگرداني به سينايي براي فيلم هيولاي درون، بهترين فيلمنامه به داوودنژاد و ابراهيم مکي براي جايزه، بهترين فيلم کوتاه به کيارستمي براي همسرايان، و جايزه مخصوص هيئت داوران به ديار عاشقان ساخته حسن کاربخش اهدا شد. پرويز پرستويي هم براي بازي در اين فيلم ديپلم افتخار بهترين بازيگر نقش دوم را دريافت کرد. همچنين فيلمهاي کوتاه تصوير شکسته (جعفري جوزاني) و باران (پوراحمد) مورد تقدير قرار گرفتند.ـ نام برندگان در شب آخر و پيش از برگزاري مراسم پاياني، لو رفته بود و در سالنهاي نمايش دهان به دهان ميگشت.ـ در طول برگزاري جشنواره دوم، دو نشريه 36 صفحهاي با جلد رنگي و همراه با آگهي چند فيلم در روزهاي اول و آخر منتشر شد. در کنار اين دو نشريه، هشت شماره خبرنامه 12 صفحهاي زيراکسي هم منتشر شد.ـ قطع ناگهاني برق در روزهاي آغازين جشنواره، هم آماده شدن برخي فيلمها را به تأخير انداخت و هم انتشار نشريه جشنواره را.ـ پيش از شروع جشنواره اعلام شد که در روزهاي مياني، چند سمينار درباره مسائل و مشکلات سينماي حرفهاي و آماتور ايران با حضور مسئولان سينمايي کشور و دستاندرکاران ساخت فيلم برگزار خواهد شد. اما اين سمينارها به دلايل نامعلومي برگزار نشد. ـ همزمان با برپايي جشنواره فجر در تهران، در 24 استان ديگر هم هفته فيلمهاي ايراني برگزار شد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 510]