واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش ايرنا، اين جشن بزرگ كه معمولا بين 28 فوريه تا 6 مارس هر سال در روسيه و ديگر كشورهاي اسلاونژاد شرق اروپا جشن گرفته مي شود ، همانند نوروز، آييني براي بدرقه سرماي زمستان و خوشامدگويي به آغاز بهار و فصل گرما است. ماسلنيتسا در ادبيات عامه ، نام محاوره اي هفته پنير مي باشد كه يك هفته پيش از ايام روزه داري در روسيه كه 40 روز به طول مي انجامد، آغاز مي شود و مردم مومن بعد از اين جشن و در دوران روزه داري، از خوردن گوشت و فرآورده هاي حيواني خودداري مي كنند. همانند پيشواز جشن نوروز ايراني، در جشن ماسلنيتسا نيز آدمك چوبي به همين نام آتش زده مي شود تا از راه رسيدن گرما به عنوان انرژي حيات بخش به همگان اعلام شود. يكي ديگر از شباهت هاي ريشه اي جشن هاي ماسلنيتسا و نوروز را مي توان در قدمت تاريخي آنها دانست؛ به اين معنا كه هر دو جشن از دوران هاي قديم باقيمانده و پس از رواج دين هاي اسلام و مسيحيت در اين اديان آسماني جذب، نكات منفي شان زدوده شده و نقاط قوت آنها از منظر آموزه هاي ديني تقويت شده است. در جشن ماسلنيتسا نيز همانند جشن نوروز، ديد و بازديد و سر زدن به بزرگان و زعماي قوم جايگاه خاصي دارد و در يكي از روزهاي اين جشن، جوان ها به ديدار پدر و مادر خود و خانواده همسرشان مي روند. برخي از كارشناسان مسايل فرهنگي و ديرينه شناسان بر اين باورند كه جشن هاي مردم مناطق مختلف مجاور هم در زمان هاي قديم داراي اصالتي همانند با شكل متفاوت بوده و شباهت هاي نوروز و ماسلنيتسا را نيز در همين چارچوب تبيين و توجيه مي كنند. صرف غذا از جذاب ترين بخش هاي اين جشن اسلاوي محسوب مي شود و شيريني ويژه آن بليني ناميده مي شود كه كلمه فرانسوي كرپ آن بيشتر در ايران رايج است. در روزهاي جشن، انبوهي از اين كيك بسيار شيرين و خوشمزه در طعم هاي مختلف پخته و عرضه مي شود كه عموما به دليل گرد و طلايي بودن، نماد خورشيد محسوب مي گردد. اما در اسطوره شناسي اسلاو ها، ماسلنتيسا ،جشن بر آمدن آفتاب پس از ماه ها تحمل سرما و هواي ابري و مه آلود است كه در آن قريب الوقوع بودن پايان زمستان نيز جشن گرفته مي شود. افزون بر اين، جشن ماسلنيتسا با توجه به نام آن دربرگيرنده آيين هاي متنوعي از قبيل ماسك زني، تفريحات برفي، سورتمه سواري و وسايل نقليه كشيدني بر روي برف مي باشد كه همگي به نوعي با برف و زمستان گره خورده و فلسفه برگزاري اين جشن را به زباني ساده و همه فهم بيان مي كنند. از منظر اسطوره شناسي، در آتش انداختن آدمك ماسلنيتسا، اقدامي نمادين براي دور ريختن و پشت پا زدن به خاطرات و تجربيات تلخ گذشته و پذيرفتن انديشه و كردارهاي خوب و زه است. در اين جشن مردمي، رقابت جوان ها براي تصرف دژ برفي نيز نماد مبارزه با سختي هاي زندگي و تلاش براي فراهم كردن امكانات زندگي جديد است. *** آيين هاي ويژه هفته ماسلنيتسا در برخي از مناطقي كه جشن ماسلنتيسا برگزار مي شود ، هر يك از روزهاي آن داراي آيين مخصوص است. به عنوان مثال يك روز ويژه سورتمه سواري، روز ديگر مخصوص سر زدن داماد به والدين همسرش و يك روز هم براي ديد و بازديد با والدين تعميدي. هر يك از هفت روز جشن ماسلنيتسا نام و آداب خاصي دارد ، به طوري كه دوشنبه به عنوان روز آغازين جشن ، ويژه ديد و بازديد با خويشاوندان و نزديكان بوده و كيك خاص جشن نيز در اين روز به فقرا و كسان نزديك از دست داده، اهدا مي شود. در روز دوم جشن نيز آيين ويژه معرفي دوشيزگان به تازه دامادها برگزار شده و در روز سوم كه مصادف با چهارشنبه است، دامادها به ميهماني مادر خانم ها مي روند و كيك بليني مي خورند. روز چهارم جشن ماسلنيتسا كه شيرين ترين و خاطره انگيزترين بخش از اين جشن مردمي محسوب مي شود ، آغاز جشن هاي عمومي و گردش هاي دسته جمعي و حل اختلافات بين مردم بوده و در اين روز همه براي تخليه انرژي منغي جمع شده از سال قبل تلاش مي كنند. جمعه پنجمين روز اختصاص به ديدار مادر خانم از خانه داماد و دخترش دارد و در آن روز دامادها براي نمايش علاقه مندي شان به مادر خانم كيك ويژه اي مي پزند و روز ششم نيز عروس ها به خويشاوندان داماد هديه مي دهند. يكشنبه به عنوان آخرين روز، نقطه عطف جشن ماسلنيتسا بوده كه همه همديگر را بخشيده و به ياد رفتگان در كليسا به دعا و نيايش مي پردازند. جشن ماسلنيتسا روز يكشنبه به اوج خود مي رسد و عصر اين روز زيور آلات بانو ماسلنتيسا كنده شده و وي در ميان شعله هاي آتش برافروخته انداخته مي شود. در واقع ماسلنيتسا كه در روسي ( نام قديم روسيه) يك جشن شاد و مبارك محسوب مي شد، براي مردمي كه در سطح گسترده اي از اروپاي شرقي و آسيا اين آيين را جشن مي گيرند، يادآور روزهاي شاد زمستاني سرشار از شور و شوق بسيار، بوي خوش بليني ، زنگ ناقوس كليساها، سماورهاي برنجي، كارناوال هاي شادي و نوشيدن چاي در پاي غرفه هاي رنگارنگ مي باشد. البته هر يك از آيين هاي هفته ماسلنيتسا با ترتيب خاصي برگزار شده و به مناسبت هر يك نيز ترانه هاي محلي ويژه اي خوانده مي شود كه به دليل گستردگي جغرافيايي روسيه ، تعداد آنها بي شمار است. شركت در جشن ماسلنيتسا براي همه مردم آزاد بوده و هيچ محدويتي براي اين كار از نظر طبقات اجتماعي، جنيسيت و سن وجود ندارد. از يك منظر مي توان جشن ماسلنتيسا در روسيه و ديگر كشورهاي اسلاونژاد را فضايي براي تجلي اصالت ذات انساني و دور انداختن پيرايش ها و آرايه ناشي از زندگي ماشيني در عصر فناوري تلقي كرد. نظر قرباني جشن ماسلنيتسا نيز به طور معمول آدمك حصيري بانو ماسلنيتسا است كه لباس هاي براقي به آن پوشانده مي شود و كوسترومو ناميده مي شود كه برگرفته از نام منطقه اي در شمال روسيه مي باشد. *** تعامل كليساي ارتدوكس با جشن ماسلنيتسا اما از منظر مذهبي مي توان گفت كه ماسلنيتسا، جشن كهن اسلاوها به شمار مي آيد كه از فرهنگ و دوران قبل از ورود مذاهب تاكنون حفظ شده و پس از گروييدن اسلاو ها به دين مسيحيت، كليساي ارتدوكس نيز اين آيين را به جشن هاي مذهبي خود اضافه كرده و آن را هفته ماسلنيتسا، نام گذاشته است. در ايام قديم ، دعا و نيايش براي حاصلخيزي و پربار شدن محصولات كشاورزي هسته اصلي جشن ماسلنيتسا را تشكيل مي داد و شركت كنندگان همگي براي دفع نيروهاي شر از زندگي فردي و گروهي خود نيت مي كردند. اما از اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم ميلادي به اين طرف ، جشن ماسلنيتسا علائم و نمادهاي رسمي مذهبي و ترس از طبيعت را از دست داد و به آييني صرفا تفريحي و شادي بخش تبديل شد. بعضي از ديرينه شناسان بر اين عقيده اند كه در دوره قديم، جشن ماسلنيتسا با آغاز سال نوي شمسي همزمان بوده و بيست و يكم مارس هر سال، روز در آمدن خورشيد تابستاني ، برگزار مي شد. با گرويدن مردم روسيه به دين مسيحيت در سال 998 ميلادي ، زمان برگزاري جشن ماسلنيتسا نيز به پيش از آغاز ايام روزه بزرگ تغيير يافت و زمان برپايي آن تابع زمان شروع روزه داري شد. البته همزماني برگزاري ماسلنيتسا با نوروز ايراني تا قرن 14 ميلادي نيز ادامه داشت ، اما به تدريج با جذب آيين هاي جشن ماسلنيتسا در مسيحيت، زمان برگزاري آن به هفته آخر فوريه تا هفته اول مارس دگرگون شد. مي توان گفت كه ماسلنيتسا ، جشني با ويژگي هاي مخصوص به خود و شبيه جشن نوروز ايراني است كه يادآور شادي هاي زمستاني سپري شده از يك سو و نويدبخش آغاز بهار از سوي ديگر است كه انسان ها را به آينده و چرخيدن چرخ فلك نويد مي دهد. اروپام/2240**518**1516
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 394]