واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به مناسبت بيست و پنجم ربيع الاول سال 41 هجري قمري كه امام حسن مجتبي (ع) پيمان صلح را با معاويه امضا كرد، كتاب صلح الحسن كه در حدود 40 سال پيش به قلم رهبر معظم انقلاب به فارسي ترجمه شده، به علاقمندان معرفي مي شود. رهبر معظم انقلاب در سال 1348 پس از ترجمه كتاب صلح امام حسن (ع) كه به قلم مرحوم شيخ راضي آل ياسين و با مقدمه علامه مرحوم سيد عبدالحسين شرف الدين تاليف شده بود، در مقدمه آن نوشتند: پيش از اينكه به ترجمه اين كتاب بپردازم، مدت ها در فكر تهيه نوشته اي در تحليل موضوع صلح امام حسن (ع) بودم و حتي پاره اي يادداشت هاي لازم را نيز گرد آورده بودم ولي امتيازات فراوان اين كتاب ، مرا از فكر نخستين بازداشت و به ترجمه اين اثر ارزشمند وادار كرد. معظم له در ادامه اظهار اميدواري كردند كه جامعه فارسي زبان نيز همچون ايشان از مطالعه اين كتاب بهره گيرند و براي اولين بار درباره اين موضوع با اهميت، كتابي جامع در معرض افكار جويندگان و محققان قرار گيرد. رهبر انقلاب در ادامه خاطرنشان كردند: درباره كتاب و مولف آن هر چه بنويسم، به شيوايي نوشته سيد شرف الدين عاملي -آن شرف دين و آبروي مسلمين- نخواهد بود كه در معرفي اين دو، به راستي و درستي و انصاف سخن رانده و بيش از آن، حد من نيست. حجت الاسلام رسول جعفريان محقق تاريخ اسلام درباره اين كتاب در پايگاه كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام و ايران نوشت: بي شك اين كتاب از بهترين آثاري است كه تاكنون به زندگي سياسي حضرت امام حسن مجتبي(ع) پرداخته است و شايد هنوز در نوع خود بي مانند باشد. بنا بر نظر جعفريان، اين كتاب با گفتاري نسبتا مفصل از علامه عبدالحسن شرف الدين رهبر شيعيان لبنان و پيشگفتار كوتاه نويسنده درباره تحقيق و كتابش آغاز مي شود و پس از پرداختي كوتاه به زندگي نامه و سيره و سيماي حضرت امام حسن(ع) به سراغ محور اصلي بحث يعني زندگي سياسي پرفراز و نشيب ايشان مي رود. در بخش هاي دوم و سوم كه پيكره اصلي كتاب را تشكيل مي دهد سخن از موقعيت سياسي ويژه آن روزگار و چرايي و چگونگي صلح و پيامدهاي آن است. حجت الاسلام جعفريان افزود: نويسنده با نگاهي ژرف به تحليل داده هاي تاريخي و مدارك و اسناد معتبر پرداخته و تاثير روشن و منسجمي از موضوع ارائه نموده است و در بخش پاياني نيز مقايسه اي كوتاه و فشرده ميان شرايط زمانه امام حسن(ع) با روزگار امام حسين(ع) صورت گرفته است. قسمتي از مقدمه كتاب كه دربردارنده دورنمايي از مباحث كتاب است جهت دريافت بهتر موضوع ارائه مي شود. صلح حسن (ع) با معاويه از دشوارترين حوادثي بود كه امامان اهل بيت پس از رسول اكرم (ص) از ناحيه اين امت بدان دچار شدند. امام حسن(ع) با اين صلح آنچنان محنت طاقت فرسايي كشيد كه هيچ كس جز به كمك خداوند، قادر بر تحمل آن نيست. ليكن او اين آزمايش عظيم را با پايداري و متانت تحمل كرد و سربلند و پيروزمند و دست يافته، به هدف خود يعني مراعات حكم خدا، قرآن، پيامبر و صلاح مسلمانان از آن بيرون آمد و اين همان هدفي بود كه او براي هر گفتار و عمل به آن نظر داشت و عشق مي ورزيد. آنان كه او را به راحت طلبي و عافيت انديشي متهم كرده اند و هم آن دسته از شيعيان كه تحت تاثير شور و احساس، آرزو برده اند كه كاش وي نيز در جهاد با معاويه پايداري مي كرد و از راه شهادت، زندگي مي يافت و به پيروزي از همان راهي كه برادرش در روز عاشورا رفت و رسيد، مي رفت و مي رسيد، اين هردو گروه را در ميزان سنجش فكر و خرد، وزن و مقداري نيست. شگفت آن كه مردم هنوز درباره صلح دچار اشتباه و كج بيني اند و كسي نيست كه با بررسي كامل و با استناد و دلايل و شواهد عقلي و نقلي سيماي اين صلح را روشن سازد. من بارها در اين صدد بودم و مشيت حكيمانه خداي عزوجل در اين قرار گرفت كه بدين مهم كسي را كه ازهمه سزاوارتر و شايسته تر است برانگيزد و او، فراهم آورنده اين كتاب مبتكرانه صلح الحسن است كه به حق در موضوع خود، سخن آفرين است و گذارنده قضاوت راستين و نماينده مرز حق وباطل است. در فصول درخشنده اي چند از آن كتاب كه نمايشگر فضل مولف بزرگوار است، واقف آمدم و آن را به راستي در كاوشگري و باريك بيني و ميانه روي و هم در قاطعيت بيان و استدلال، ريزه كاري و تتبع و پرهيز و احتياط در نقل گفتارها و رادمنشي در مجادله و احاطه بر چيزهاي مناسب موضوع، درعين رواني اسلوب و انسجام سخن و زيبايي و گيرايي يافتم. كتاب، فراهم آمده فكري منظم، مبتكر و قوي است. هماهنگي و پيوستگي اش آن را به صورت جويباري سرشار از اندوخته هاي عقلي و نقلي درآورده است. با اين صفات بارز هيچ يك ازبزرگان دين در مورد اين موضوع مهم، كوششي را كه او در فراهم آوردن اين كتاب منحصربه فرد و بي نظير مبذول داشت به كار نبرده است و اينك اين كتاب اوست با اين اوج و سطح بلند كه در كتابخانه اسلام خلايي را كه امت اسلامي سخت نيازمند پرشدن آن بود پر مي كند. جعفريان كه معتقد است، در اين ترجمه، هم امانتداري شده و هم حرمت زبان پارسي پاس داشته شده و به هيچ روي، يكي فداي ديگري نشده است، در ادامه مي نويسد: بايد توجه داشت كه بخش مهمي از تاريخ شيعه كه ارزش ديني و مذهبي و حتي فقهي بالايي دارد، تاريخ زندگي امامان است كه همواره به دلايل مختلف با بي مهري خودي و بيگانه روبرو بوده است. تحريف هاي عمدي مخالفان، فشارهاي سياسي و ايجاد محدوديت ها فراوان براي جامعه شيعه، ضعف بنيه دانش تاريخ در حوزه هاي علمي شيعه و عوامل ديگر سبب شده است تا نه تنها بخش عمده اي از متون اوليه از دسترس خارج شود، و كمتر اثر جدي در اين حوزه تاليف شود، بلكه مشتي كتاب هاي داستاني و سست پايه، ذهنيت تاريخي شيعيان را پر كند و جايي براي پژوهش جدي باقي نگذارد. رييس كتابخانه و مركز اسناد ملي مجلس شوراي اسلامي افزود: اين در حالي است كه بازيابي تاريخ صحيح شيعه آنچنان كه خالي از خرافه و افراط از يك طرف و متكي بر اسناد و مدارك درست تاريخي باشد، نهضتي علمي است كه نويسندگان شيعه اعم از لبناني وعراقي و ايراني طي نيم قرن اخير دنبال كردهاند. در واقع، در طول نيم قرن اخير، نويسندگان عرب شيعه در لبنان و عراق گامهاي بزرگي برداشتند، گامهايي كه به تدريج به صورت ترجمه در ايران انعكاس يافت و اندكي بعد روش هاي نويي را براي پژوهش در اين زمينه پديد آورد. به نوشته جعفريان، در اين دوره كم نبودند نويسندگان مسلمان از مصر و عراقي و لبناني كه آثارشان به فارسي ترجمه شد و روي ديدگاه هاي تاريخي ما در حوزه تاريخ اسلام تأثير گذاشت. داستان اين نهضت علمي حتي در حوزه تاريخ اسلام، داستاني مفصل و خواندني و براي شناخت مراودات فرهنگي ميان ملل مسلمان دنبال كردن آن كاري ستوده است. يكي از اين برگ ها ترجمه اثري است از يك عالم برجسته شيعه در حوزه تاريخ زندگي امام مجتبي (ع) كه به قلم تواناي يك روحاني برجسته ايراني در سال 1348 ش براي نخستين بار چاپ شد، مترجمي كه در عين تسلط بر زبان عربي و فارسي، اهل تاريخ و فهم آن بود و اين امتياز مضاعفي بود كه توانست ترجمه اين كتاب را در قالبي نيكو و پسنديده درآورد و براي يكبار، كاري كه نياز به تكرار و مشابه كمتر دارد، فراهم سازد. داستان صلح امام حسن (ع) در مقايسه با قيام امام حسين (ع) هميشه نيازمند نوعي تحليل منطقي و تاريخي براي ارائه يك درك درست از اين دو حادثه در ظاهر متفاوت داشته است. به عبارت ديگر، در نگاه ابتدايي، اين دو رخداد، متفاوت از يكديگرند و اين امر به ويژه با عقايد مذهبي شيعيان در باره امامان (ع) نقطه ابهامي را پديد آورده است كه نيازمند پاسخي روشن و تاريخي است. اين كه چرا امام حسن صلح كرد و چرا امام حسين قيام. افزون بر اين مورخان مسلمان از يك نكته رنج مي بردند و آن است كه به رغم انباشتگي آثار پيرامون امام حسين (ع) به چه دليل توجه چنداني به زندگي سياسي امام مجتبي (ع) و آن رخداد مهم تاريخي صورت نگرفته است. علاوه بر اينها، داستان صلح امام حسن (ع) يكي از ايستگاههاي مهم تاريخ شيعه به شمار ميآيد. شيعيان در مقام مستندات سياسي – شرعي خود، همان گونه كه به قيام حسيني استناد ميكنند، نياز به بررسي صلح امام حسن (ع) نيز دارند تا بتوانند در شرايط مشابه از آن استفاده و به آن استناد كنند. شيخ راضي آل ياسين، فرزند شيخ عبدالحسين بن شيخ باقر از علما و محققان و مورخان نجف بود كه به سال 1314 هجري قمري متولد شد و در 15 ذيقعده سال 1372 يعني درست سال انتشار كتابش صلح الحسن درگذشت. وي پيش از آن افزون بر ديوان كتابي نيز با عنوان تاريخ الكاظميه في القديم و الحديث و كتابي با عنوان اوج البلاغه در خطبه هاي امام حسن و امام حسين (ع) تأليف كرد. اصولا خاندان آل ياسين يكي از خاندان هاي علمي بزرگ نجف است كه نه تنها شيخ راضي بلكه عالمان، فقيهان و مورخان برجسته ديگري هم داشته و دارد. حجت الاسلام جعفريان همچنين تاكيد دارد: آنچه گفته شد نبايد ما را از اين نكته غافل كند كه نويسنده، محققانه از متون تاريخي بهره گرفته و با رعايت اصول پژوهش كار بررسي اين مقطع از تاريخ شيعه را به انجام رسانده است. وي با انتقاد از اين كه كتاب صلح امام حسن (ع) تاكنون آنچنان كه بايد و شايد به صورت مردمي توزيع نگشته و در انحصار نويسندگان خاص باقي مانده است، آن را مظلوميتي مضاعف براي امام مجتبي (ع) مي داند و اعلام مي كند: بدون ترديد بايد گفت اين اثر همچنان اثري ارجمند و محققانه در باره اين مقطع از تاريخ شيعه بوده و پاسخگوي بيشتر پرسش هايي است كه بسا در اين زمينه در اذهان جوانان و دوستداران تاريخ اهل بيت (ع) پديد آيد. چاپ ششم كتاب صلح امام حسن (ع) پرشكوه ترين نرمش قهرمانانه تاريخ به قلم شيخ راضي آل ياسين (متوفي 1372قمري) و ترجمه آيت الله سيد علي خامنه اي، در سال 1386 از سوي دفتر نشر فرهنگ اسلامي در 546 صفحه منتشر شد. فراهنگ**1003**1588
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 357]