سرطان چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: سرطان چيست؟
سرطان يا چَنگار بيماري‌اي است كه در آن سلول‌هاي بدن در يك تومور بدخيم به طور غير عادي تقسيم و تكثير مي‌شوند و بافت‌هاي سالم را نابود مي‌كنند.

به گزارش سرويس علمي، پزشكي باشگاه خبرنگاران؛ سلول‌هاي سرطاني از سازوكارهاي عادي تقسيم و رشد سلول‌ها جدا مي‌افتند. علت دقيق اين پديده نامشخص است ولي احتمال دارد عوامل ژنتيكي يا عوامل بيروني هم‌چون ويروس و مواد سرطانزا موثر باشد.[۲] در يك جاندار سالم، هميشه بين ميزان تقسيم سلول، مرگ طبيعي سلولي و تمايز، يك تعادل وجود دارد.

سرطان شامل همه انواع تومورهاي بدخيم مي‌شود كه در پزشكي آنها را بيشتر با نام نئوپلاسم مي‌شناسند.

احتمال بروز سرطان در سنين مختلف وجود دارد ولي احتمال بروز سرطان با افزايش سن زياد مي‌شود سرطان باعث ۱۳٪ مرگ‌ها است بر طبق گزارش انجمن بهداشت آمريكا ۷٫۶ ميليون نفر بر اثر سرطان و در سال ۲۰۰۷ مرده‌اند سرطان تنها ويژه انسان نيست و همه جانوران و گياهان پرسلولي نيز ممكن است به سرطان دچار شوند.

*تكثير بي رويه سلول‌ها در سرطان

سرنوشت سلول‌ها كاملاً كنترل شده‌است و براساس نيازهاي بدن مي‌باشد. در جنين ميزان تكثير سلول‌ها بيشتر از مرگ طبيعي سلولي است اما در جاندار بالغ ميزان مرگ سلولي و تقسيم سلولي به تعادل مي‌رسد. سرنوشت سلول در هر زمان، به طور كاملاً دقيق، بوسيله فاكتورهاي رشد، پيام‌هاي محيطي و برخي پروتئين‌ها و پيامبرهاي سلولي، كنترل مي‌شود. جهش‌هايي كه منجر به تغيير هر يك از فاكتورهاي موثر در سرنوشت سلول، مي‌شوند باعث بهم خوردن نظم دقيقي كه در تنظيم رشد و تكثير و تمايز سلول هاوجود دارد مي‌شود و مي‌تواند منجر به بروز سرطان شود. سلول‌هاي سرطاني كنترل خود را بر چرخه سلولي از دست داده و به طور مداوم و بدون توجه به پيام‌هاي سلولي و فاكتورهاي رشد، به تكثير ادامه مي‌دهند. در سلول‌هاي سرطاني بيان پروتئين‌هاي سلولي تغيير كرده و برخي از آنها كه نبايد بيان شوند بيان شده و يا بيان برخي ديگر از ژن‌ها متوقف مي‌شوند. به طور كلي فاكتورهايي كه نقص در آنها منجر به از دست رفتن كنترل رشد و تكثير سلول‌ها و بروز سرطان مي‌شوند به دو دسته تقسيم مي‌شوند: انكوپروتئين‌ها و پروتئين‌هاي سركوبگر تومور.

***سبب‌شناسي

*عوامل محيطي

عوامل محيطي در همه جا وجود دارند: آنها در محيط اطراف ما، در مكان كار، در غذا و ... يافت مي‌شوند.از عوامل محيطي كه در ايجاد سلول‌هاي سرطاني نقش دارند مي‌توان آلودگي، دخانيات، مواد غذايي، الكل، برخي پرتوها و نيز رشد و تكثير ويروس‌ها را نام برد كه زير مفصل تر بحث مي‌شود:

آلودگي: نقش آلودگي در ايجاد سرطان هنوز مشخص نيست، با اين وجود گمان مي‌رود كه آلودگي‌هاي شيميايي احتمال جهش سلول‌ها را افزايش داده و مي‌توانند موجب گسترش سرطان در بدن شوند. آزبست، ونيل كلرايد و ۲-نفتيل آمين مثال‌هاي از آلودگي‌هاي صنعتي هستند.
دخانيات: مصرف دخانيات در ايجاد سرطان در مجاري تنفسي نقش اساسي دارد. ۹۰٪ ابتلا به سرطان ريه به دليل كشيدن سيگار رخ مي‌دهد. سيگار كشيدن مهمترين عامل محيطي منفرد در وقوع مرگ زودرس در آمريگا مي‌باشد.

مواد غذايي: مصرف الكل در ابتلا به سرطان‌هاي دهان (به غير از لب)، حنجره، مري و به دليل ايجاد سيروز الكلي احتمال بروز سرطان كبد را بالا مي‌برد.

پرتوها: برخي از پرتوها همچون پرتوهاي فرابنفش خورشيد موجب سرطان‌هايي چون سرطان پوست مي‌شوند.

عفونت‌هاي باكتريايي و يا ويروسي: برخي سرطان‌ها همچون سرطان گردن رحم به علت عفونت‌هاي ويروسي (ويروس پاپيلوماي انساني) بروز مي‌كنند. ميزان خطر سرطان گردن رحم به سن اولين مقاربت و تعداد شريك‌هاي جنسي وابسته‌است.از ديگر ويروس‌ها مي‌توان به ويروس ابشتين بار كه در ايجاد شكل آفريقايي لنفوم بوركيت، لنفوم سلول بي در افراد با ايمني سركوب شده، لنفوم هوجكين و سرطان نازوفارنكس نقش دارد. ويروس هپاتيت بي و ويروس هپاتيت سي كه در ايجاد سرطان كبد نقش دارند. از باكتري‌ها نيز مي‌توان به هليكوباكتر پيلوري اشاره كرد كه با سرطان معده و لنفوم معده درارتباط است.

*عوامل ژنتيكي

وجود سابقه سرطان بين اعضاي نزديك خانواده احتمال دچار شدن به سرطان را افزايش مي‌دهد. وجود جهش در برخي ژن‌ها (كه به آنها آنكوژن و ژن‌هاي سركوبگر تومور مي‌گويند، باعث بروز سرطان مي‌شود.

*ژن‌درماني

در ژن‌درماني سرطان از اوليگونوكلئوتيد‌ها استفاده مي‌شود. نمونه‌اي از اين روش براي جلوگيري از ساخته شدن پروتئين پي‌جي‌پي براي خارج نشدن داروهاي ضدّسرطان از سلول‌ها مي‌باشد.

*عوامل ايمنولوژيك(ايمني)

نارسايي مكانيسم ايمني طبيعي بدن عاملي مستعد كننده در ايجاد سرطان ريه شناخته شده‌است.

*سن

افزايش سن، احتمال دچار شدن به برخي سرطانها را به شدت افزايش مي‌دهد. اغلب سرطان‌ها در سنين حدود ۵۵ سال يا بيشتر از آن رخ مي‌دهند. سرطان علت اصلي مرگ در ميان زنان ۴۰ تا ۷۹ سال و مردان ۶۰ تا ۷۶ سال است. سرطان كودكان كمتر از ۱۵ سال را نيز دچار مي‌كند. سرطان علت بيش از ۱۰ درصد موارد مرگ و مير در اين گروه سني در آمريكا مي‌باشد. لوسمي حاد (نوعي سرطان خون) و سرطان‌هاي دستگاه عصبي مركزي حدود ۶۰ درصد مرگ و ميرها را در اين سن باعث مي‌شوند.

*پيشگيري

برخي از روشهاي كلي مانند عدم استعمال دخانيات، مصرف غذاي سالم، پرهيز از عوامل تراتوژن (برخي مواد شيميايي صنعتي مانند آزبست، اشعه يونيزان مانند كار در راديولوژي، نور آفتاب و ...) در پيشگيري از سرطان موثرند.

****روش‌هاي درمان

روشهاي اصلي درمان سرطان عبارتند از:

شيمي درماني
پرتو درماني
جراحي

البته روشهاي زير نيز گاه در درمان سرطان به كار رفته‌اند:

ژن درماني
آنتي‌انجيوجنسيس
هايپرترميا
درمان بيولوژيكي يا ايمونولوژيك : كه مشتمل بر بازسازي، تحريك، هدايت و تقويت سيستم طبيعي دفاعي بدن بيمار است و با بكارگيري آنتي بادي و هدايت سيستم دفاعي خود بيمار جهت مبارزه با سرطان روي مي‌دهد. بكارگيري عواملي مانند اينترفرون، سلول‌هايي كه فعاليت ضدتوموري مستقيم دارند، و پادتن‌هاي تك‌تيره رشد سرطان را كاهش مي‌دهد.
درمان فوتوديناميك (بكارگيري رنگ و نور): در اين شيوه رنگ به داخل يك رگ تزريق و سپس در تمام بدن منتشر مي‌شود. پس از چند روز، اين رنگ تنها در سلولهاي بدخيم باقي مي‌ماند. سپس نور قرمز رنگ ليزري به سلول تابانده مي‌شود و رنگ درون سلول سرطاني اين نور را جذب مي‌كند. اين امر منجر به واكنش فوتوشيميايي كه ويرانگر سلول‌ها است مي‌شود.
سوزاندن ضايعه بدخيم با اشعه ليزر: در برخي موارد ضايعه بدخيم سرطان ريه منجر به مسدود شدن خشكناي مي‌شود. در چنين موردي پزشك با سوزاندن ضايعه بدخيم با اشعه ليزر راه عبور هوا را براي بيمار باز مي‌كند. اين روش به گونه كامل نمي‌تواند منجر به ازبين بردن ضايعه بدخيم شود ولي كمكي است جهت آسان شدن تنفس در بيمار.

*تغذيه درماني

تنها راه كم هزينه و قطعي درمان سرطان در وحله اول حذف عوامل سرطان زا از زندگي شخص بيمار است, اما قدم دوم و مهمتر استفاده از جايگزين هاي مناسب و كاملا مطمئن است كه مهمترين آنها در بحث تغذيه مي باشد و هم اكنون بيماران بسياري كه از اين روش استفاده نموده اند و با رعايت مسائل بهداشتي و تغذيه سالم موفق به بهبودي شده اند, البته تعدادي نيز بعلت نا پرهيز و بازگشت به روش هاي غلط زندگي مجدد دچار بيماري شده كه با بازگشت مجدد به روشهاي صحيح دوباره سلامتي خود را بازيافته اند . يك از اين رژيم هاي غذايي كه اثر بسيار خوبي در درمان بيماران سرطاني دارد استفاده از فرآورده هاي خام و گياهي است كه در يك رژيم 15 روزه توسط شخصي به نام خدادادادي در ايران ابداء شده و توسط ايشان به نام طب قرآني نام گرفته و اثر شگفت انگيزي در درمان بيماري هاي بدخيم و لاعلاج داشته است .

*فيزيوتراپي در سرطان Physical Therapy in Cancer

سرطان يك بيماري عمومي است و مي‌تواند علائم بسياري از بيماريهاي ديگر را كه سرطان نبستند تقليد كند و وقتي كه تشخيص سرطان داده شد آنوقت هر چه در بيمار اتفاق مي افتد به سرطان نسبت داده مي‌شود. چه بسيار بيماري هايي كه در سرطاني وجود داشته و قابل معالجه بوده است و در اتوپي تشخيص داده شده است و اصولا علت مرگ عوارض غير قابل درمان نبوده است. بايد به اين گونه بيماري‌هاي همراه توجه دقيق داشت درمان اين عوارض گاهي سبب شده كه بيمار مدتها زندگي راحتي داشته باشد. تشخيص به موقع اين گونه عوارض كمك فوق العاده‌اي به بيمار مي‌كند.

عوارض بيوشيمي سرطان: هيپركلسمي، هيپوكلسمي، هيپوناترمي، كمبود پتاسيم، زياد بودن پتاسيم، بالا بودن اسيد اوريك، هيپر تيروئيديسم، هيپرلپيدمي، هيپوگليسمي، بالا رفتن آميلاز سرم، اختلالات تغذيه و آب و الكتروليت

عوارض باليني سرطان: سيستم قلب و عروق، سيستم تنفسي، سيستم ادراري، ضعف عضلاني، درد شديد، استئوپروز

عوارض جراحي در سرطان:برحسب محل جراحي اين عوارض بسيار متنوع و متفاوت است.

عوارض شيمي درماني، دارو درماني و راديو تراپي در سرطان:عوارض گوارشي، استئوپروز،، آتروفي عضلاني و عوارض ديگر

فيزيوتراپيست :داراي دانش فيزيولوژي و پاتوفيزيولوژي حركت، ديد كلي نگر(Holistic)، همچنين قابليت بكار گيري درمان‌هاي غير دارويي و برنامه ريزي توانبخشي است كه اين مجموعه دانش فيزيوتراپي ناميده مي‌شود.

*اهداف فيزيوتراپي در سرطان:

• كاهش عوارض بيماري سرطان

• كاهش عوارض درمان‌هاي سرطان

• راه اندازي و متحرك نگاه داشتن بيمار(كاهش عوارض بستري)

• حفظ استقلال بيمار

• كاهش درد بيمار

فيزيوتراپي با متدلوژي خاص خود مي‌تواند نقش مراقبتي و حمايتي مناسبي براي بيماران سرطاني بو جود آورد.يك اصل كلي در فيزيوتراپي سرطان اين است :بيمار تا آخرين لحظه زندگي بروي پاي خود بايستد.
نزاري ناشي از سرطان

بيماران سرطاني به طور شايع دچار از دست دادن شديد چربي بدن و توده بدون چربي بدن و به دنبال آن ضعف شديد، بي‌اشتهايي و كم‌خوني مي‌شوند. اين نشانگان تحليل‌برنده نزاري ناميده مي‌شود. علت اصلي نَزاري سرطان مشخص نيست با اين حال شكي نيست كه نزاري به علت نيازهاي تغذيه‌اي تومور ايجاد نمي‌شود. پژوهش‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه كاشكسي در نتيجه عواملي مثل سيتوكين‌هاي توليد شده توسط تومور و ميزبان در پاسخ به تومور به وجود مي‌آيد./ح

شنبه|ا|19|ا|فروردين|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 236]