واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: زایش هنر در سپیده دم تاریخسیری در نقاشی های دیواری 10 هزار ساله غار دوشه
نقاشی دیواری به عنوان یکی از اشکال هنری در طول تاریخ همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. تأثیر این نقاشی ها بر زندگی انسان از دیر باز تاکنون آنچنان پایدار و ماندنی است که می توان گفت کمتر رشته هنری چنین تأثیری را داشته است، زیرا که خیلی از رشته های هنری در مقاطعی از تاریخ بنا به ضرورت و مجموعه شرایط خاصی شکل گرفته و در مقاطعی دیگر از میان رفته یا کاربرد لازم خود را از دست داده اند. اما نقاشی دیواری را می توان نخستین زایش راستین هنری انسان در سپیده دم تاریخ هنر دانست. به طوری که همچنان تاکنون تداوم و تأثیر خود را در بطن زندگی جوامع بشری حفظ کرده است.در تبین دستاورد بزرگ انسان در عصر سنگ که جهان را با تصویر مجسم می ساخت تا بر آن تسلط یابد، نباید از یاد ببریم که هنر وی، به معنی واقعی واژه، هنر بوده است. آنچه اهمیت دارد این نیست که او تصویر آفرینی می کرد بلکه این است که تصاویر مزبور را ماهرانه و زیبا می آفرید.امروزه نقاشی دیواری از نظر ایجاد تأثیرات قوی بصری و آفرینش زیبایی و هماهنگی فرم و ریتم، نقش ارزشمندی در آثار معماری و زیبا سازی شهری دارد.این رشته هنری اگر به درستی شناخته شود و به درستی به اجرا در آید، با توجه به فضاهای زیبا و با شکوهی که بوجود می آورد می تواند با هنر معماری تلفیق شود، همچنین این توان و اهمیت را در خود دارد که با مایه های فرهنگ و هنر و قوم و ملتی در آمیخته و به آن ارزش و اعتبار والایی دهد.هزاران سال پیش، انسان نخستین تصویر حیواناتی که برای احتیاجات خود شکار می کرده و تصاویر آنها را بر دیواره محل سکونتشان، یعنی در انتهای صخره غار نقاشی می کردند. آنان با اجرای اعمالی چون مراسم حمله به آن تصاویر، انگیزه خود را برای شکار فردایشان بالا می بردند.در این باره هلن گاردنر، محقق و تاریخ نویس معاصر چنین می گوید: شکارگر هنرمند آن روزگار، غالباً از سطوح نامنظم و طبیعی دیوارهای غار، برجستگی ها، فرورفتگی ها، شکاف ها و لبه های تیز آنها برای ایجاد تصویر حضور واقعی شکل های خود در آنجا به طرز ماهرانه ای استفاده می کرده است. از برآمدگی دیوار می توانسته است در چارچوب خطوط کناری یک گاو وحشی مهاجم برای نشان دادن بزرگی بدن این جانور استفاده کند.هنرمند غارنشین اولیه به به کشف این حقیقت نائل آمد که آمیزه هایی از موادی چون تنه و شاخسارهای سوخته درختان، شیره گیاهان، چربی های حیوانی، خاک های رسی و آب می تواند رنگ هایی پدید آورد که تقریباً پایدار و با دوام باشد. آن هنرمندان اولیه با چنین ابزار و موادی در جهت برآوردن نیازهای معنوی خود این نقوش زیبای حیوانی و خوش حالت را به تصویر در آوردند.
از آنجا که اجرای این آثار نه فردی، بلکه بطور دسته جمعی از سوی انسان های غارنشین اولیه کار شده است، بر روی هیچ کدام از این آثار به جا مانده، اثری از امضاء یا نشانی از هویت فردی هیچ هنرمندی دیده نمی شود. البته به جز موارد استثنایی که مثلاً اثری از پنجه دست بر دیوار نقاشی شده به جای مانده که شاید بتوان آن را از هنرمند ساحر یا جاودگر آن دسته از غارنشینان به عنوان جزیی از ادای مراسمشان دانست. جالب توجه ترین آثار نقاشی دیواری مربوط به دوره پارینه سنگی با قدمتی حدود 30 هزار سال مربوط به غارهای (آلتا میرا) واقع در شمال اسپانیا غارهای (لاسکو) واقع در جنوب فرانسه است.قدیمی ترین آثار نقاشی یافت شده در ایران مربوط به دوران نوسنگی حدود 8 هزار سال قبل از میلاد بوده که بر صخره های غار دوشه و در دره میرملاس در منطقه کوهدشت لرستان است. این صخره نگاره ها صحنه های رزم و شکار با تیر و کمان و حیواناتی چون اسب، بزکوهی و سگ را نشان می دهد که به شیوه ای ساده و ابتدایی و با ترکیبات مواد رنگی قرمز اخرایی، سیاه و اندکی زرد از سوی انسان های غارنشین با انگیزه اعتقادهای جادویی آن منطقه کار شده است.پروفسور گرشیمن در این باره چنین می گوید: نقاشی های مزبور به وسیله ساکنان لرستان در دورانی که بشر به حالت گردآورنده آذوقه می زیسته است ترسیم شده است و این دوران مربوط است به چندین هزار سال پیش از آنکه دره ها خشک شود و انسان بتواند از کوهسار پایین آمده و بیرون از کوهستان زندگی کند.پس از نظر پرفسور گرشیمن، هیأتی مرکب از باستان شناسان خارجی و ایرانی به منطقه لرستان اعزام شدند و اظهار داشتند: نقوش روی صخره های لرستان شبیه نقوش مکشوفه در شرق اسپانیا در دوره های اخیر و مربوط به دوره ماقبل تاریخ است که عمدتاً به صورت صخره های دسته جمعی و در زیر صخره های عظیم که به حالت برجسته، بر دیوار غار قرار گرفته اند نقش شده است. خرده سفال های پیدا شده در آنجا دلالت بر سکونت در جوار این برجستگی های را در غار دارد.سبک این نقوش اکثراً ذهنی کار شده و صراحت اغراق آمیز در نشان دادن پیکرها و حرکات آنها در عین سادگی، به بیان روشن موضوع، که جنگ و گریز شکارچیان با حیوانات است یاری رسانده است. منبع:ایران
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 649]