اخلاق سياسي در گفت‌وگوي تفصيلي فارس با آيت‌الله قرهي:

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: اخلاق سياسي در گفت‌وگوي تفصيلي فارس با آيت‌الله قرهي:
خبرگزاري فارس: آيت‌الله قرهي گفت: اگر قرار بود طبق اشدا علي الكفار رحماء بينهم، برخورد شود، حكم سران فتنه محاربه بود اما آنها مورد رأفت اسلامي حضرت آقا قرار گرفتند. برخي از اين فتنه‌گران با كفار در ارتباط بودند و برايشان جاسوسي مي‌كردند و حكم قطعي اسلام براي جاسوس اعدام است.

به گزارش خبرنگار سياسي خبرگزاري فارس، اخلاق به عنوان يك پارادايم استراتژيك در مقوله نظام سياسي اسلام مطرح است از اين رو كه اسلام اخلاق را در تئوري سياسي مطلق تعريف مي‌كند و اقدامات سياسي را كه نهي‌كننده اخلاق سياسي مي‌باشد را نفي مي‌كند، از اين رو بعد از پيروزي انقلاب اسلامي و عملي شدن نظام سياسي بر پايه شرع مقدس اسلام همواره اخلاق سياسي و چگونگي عملي شدن آن در عصر مدرن به خلجاني براي افكار عمومي تبديل شده است. به طوري كه برخي انديشمندان غربي اخلاق را اساساً مغاير با فلسفه سياست خوانده‌اند و در مقابل برخي متفكران اسلامي از جمله رهبر معظم انقلاب اسلام، استاد مطهري، علامه جوادي آملي و علامه مصباح يزدي با ارائه استدلال‌هاي عقلي و با استناد به رفتار سياسي پيامبر مكرم(ص) اسلام و حضرت اميرالمومنين(ع) نظريات غربي را رد كردند.

بر همين اساس، براي آشنايي با مباحث كاربردي مقوله اخلاق سياسي، در آستانه انتخابات مجلس نهم با آيت‌الله قرهي مدير حوزه المهدي و استاد اخلاق، به گفت‌وگوي تفصيلي نشستيم كه مشروح آن از نظرتان مي‌گذرد:

- فارس: ابتدا مي‌خواستيم جايگاه اخلاق در نظام سياسي اسلام و نگاه اسلام به مقوله اخلاق و سياست را به طور خلاصه بيان بفرمائيد.

- آيت‌الله قرهي: اسلام دين حكومتي است كه به دنبال حكومت ديني است. اولين موضوعي كه پروردگار عالم مي‌فرمايند، "هوالذي بعث في‌الاميين رسولاً منهم" همانطور كه آيت‌الله شاه‌آبادي استاد اخلاق امام(ره) فرمودند، تمام مباحث سياسي و حكومتي در بستر اخلاق معنا پيدا مي‌كند. اخلاق براي همه است براي اينكه حكومت ديني داشته باشيم بايد پزشك، مهندس، كارگر و كارمند اخلاق داشته باشند. آيت‌الله شاه‌آبادي سياست را جز اخلاق معنا نمي‌كنند و مي‌فرمايند هر مقوله‌اي غير از بستر اخلاقي براي سياست مطرح باشد، سياست نيست.

* در فتنه88 مردم ديدند كه امام‌المسلمين متخلق به اخلاق سياسي است

- فارس: توصيه اخلاق به حاكمان و زمام‌داران امور سياسي كشور چه كاربردي براي يك نظام سياسي دارد؟

- آيت‌الله قرهي: اگر حاكمان صادق باشند، امت را به خود جلب مي‌كنند و رابطه اخلاقي بين حاكمان و مردم موجب موفقيت نظام سياسي مي‌شود، در فتنه 88 وقتي مردم ديدند امام المسليمن متخلق به اخلاق الهي است و چون حاكم به عنوان سياس كياس فتنه را با اخلاق مديريت مي‌كند به او ايمان مي‌آورد. برهمين اساس است وقتي مقام معظم رهبري خطبه مي‌خوانند مردم براي مقابله به فتنه بسيج مي‌شوند.

* ادعايي مغايرت ذاتي بين اخلاق با سياست مربوط به مكر است نه سياست

* فارس: پاسخ شما به برخي دانشمندان غربي كه قائل به مغايرت ذاتي بين اخلاق و سياست هستند، چيست؟

-آيت‌الله قرهي: كساني كه چنين ادعاي دارند، ادعايشان به سياست مربوط نمي‌شود. آنها منظورشان از سياست مكر است و اينكه مكر با اخلاق مغايرت دارد بحث درستي است.

- فارس: مهمترين ويژگي‌هاي اخلاق سياسي در نظر اسلام چيست؟

- آيت‌الله قرهي: ابتدا بايد بگوييم اخلاق، همان اخلاق اسلامي است و ويژگي‌هايي اخلاق سياسي، مشخصه‌هاي اخلاق اسلامي است حاكمان نيز بايد پايبند به اخلاق اسلامي باشند يعني در حاكميت همه بايد از اخلاق اسلامي تبعيت كنند. تا جامعه اسلامي جامعه‌اي حسنه و نيك شود. لذا حاكمان بايد بيش از ديگران به اخلاق بپردازند.

* روش‌هاي غيراخلاقي در سياست، غيراسلامي و محكوم به شكست است

فارس: رعايت اخلاق سياسي با وجود برخي تكنيك‌ها و تاكتيك‌هاي سياسي چگونه امكان‌پذير است.
قرهي: البته در بحث تكنيك‌ها و تاكتيك‌ها حاكمان بايد اخلاق سياسي را رعايت كنند البته منظور از اخلاق سياسي اين نيست كه اخلاق‌هاي متفاوتي داريم نه اين طور نيست اخلاق يكي است منتهي اخلاق براي حاكمان و سياسيون لازم‌تر است. اخلاق در اسلام يعني اينكه پيروزي تنها با رعايت اخلاق اسلامي امكان پذير است و هر روشي كه اخلاقي نباشد، منجر به شكست خواهد شد.
ممكن است اخلاق سياسي تعريف شده در اسلام با قاعده‌هاي روز جهاني همخواني نداشته باشد اما اسلام به اجراي بدون چون و چراي آن در حكومت داري و رفتار سياسي تاكيد كرده است. لذا اسلام براي تمامي احتمالات سياسي و اتفاقات نسخه دارد.

- فارس: آيا رفتار نظاميان و نيروهاي امنيتي نيز بايد همانند اخلاق سياسيون باشد؟

- قرهي: اصل اخلاق يكي است اما براي نظاميان، نيروهاي امنيتي و اطلاعاتي نسخه‌هاي متفاوتي در اسلام تعريف شده است. يعني اينكه اخلاق نظامي، اطلاعاتي، امنيتي و سياسي جزئي از تخصص‌هاي اخلاقي در اصل اخلاق است. به طور مثال در پزشكي، ابتدا همه پزشكي عمومي مي‌خوانند و در مراحل بعدي يكي چشم پزشكي، يكي مثلا متخصص قلب مي‌شود و ديگري متخصص مغز و اعصاب. لذا همه بايد اخلاق عمومي را رعايت كنند و در مرحله بعد افراد بنا به شغل و تخصصي كه دارند، بايد اخلاق تخصصي را بياموزند.

- فارس: يعني ما اخلاق تخصصي براي نيروهاي اطلاعاتي داريم؟
- قرهي:‌بله. مي‌شود جاهايي انسان به مكر نيفتد، دروغ نگويد، اما كار اطلاعاتي‌اش را هم انجام بدهد. مثلا مي‌تواند راستش را نگويد. نه اينكه دروغ بگويد. البته براي دروغ در بحث اخلاق اطلاعاتي مباحث مفصلي وجود دارد كه نيروهاي اطلاعاتي بايد آن را بياموزد. بعضا نيروهاي اطلاعاتي ما بايد خود را شبيه دشمن كند تا بتوانند در بين آنها نفوذ كنند. اين رفتار هيچ اشكالي ندارد و عيبي نيست كه اين نيروها برخي كارهاي غلط كه اشكال شرعي نيز به آنها وارد است را انجام دهد. اما مشروط به شروطي است كه از دايره اخلاق اسلامي تعريف شده براي اخلاق اطلاعاتي خارج نشود.

- فارس: حسن و قبح ذاتي براي اخلاق از جمله مباحث مطرح درباره اخلاق سياسي است، نظر شما در اين باره چيست؟
- قرهي: وقتي مي‌گوييم نهي يا امر برخي مطالب، اينها هر دو يكي است. يعني فرمان ذوالجلال و الاكرام مي‌گويد اين فعل را انجام نده و آن فعل را انجام بده. وقتي مي‌توانيم اين2 را با اعتقاد قبول كنيم كه متوجه شويم امر و نهي‌ها در بستر اخلاق زمينه رشد و تكامل انسان را فراهم خواهد كرد. لذا در اخلاق قبحي به آن معنا كه تقسيم شدني از حسن اخلاق باشد، وجود ندارد. بلكه حسن و قبح در اخلاق همان خلق الهي است پس قبح اخلاقي نيز برگرفته از همان حسن اخلاقي است.

- فارس: برخي شبهات مبني بر اينكه "افراد پايبند به اخلاق اسلامي در امور سياسي سقوط مي‌كنند" در جامعه مطرح است و برخي ديگر مي‌گويند افرادي كه اخلاق را در دستور كار خود قرار بدهند، يك سياستمدار موفق نخواهند شد. نظر شما در اين باره چيست؟
- قرهي: اين شبهه تنها از سوي كساني مطرح مي‌شود كه معناي اخلاق اسلامي را متوجه نيستند و نمي‌دانند كه اخلاق سياسي در اسلام چگونه تعريف شده است. بحث افراط در اخلاق اصلا مطرح نيست مگر مي‌شود اخلاق الهي را متهم به افراط كرد. مگر اينكه منظور از اخلاق، اخلاق اسلامي نباشد.
نمي‌شود كسي در حكومت اسلامي به بهانه رعايت اخلاق اسلامي قوه قهريه نداشته باشد. اگر كسي با قوه قهريه آشنا نباشد، با اخلاق اسلامي آشنا نيست.

- فارس: به طور طبيعي نظام‌هاي سياسي با چالش‌هاي امنيتي مواجه مي‌شوند كه در حكومت حضرت امير به فتنه تعبير شده است. در انقلاب اسلامي نيز چنين اتفاقاتي رخ داد كه مهمترين آن فتنه 88 بود. لذا رعايت اخلاق در دوران فتنه و غبارآلود بودن فضا چه طور امكان پذير است؟ آيا مي‌شود اخلاق را حتي در شرايط فتنه به طور اسلامي و دقيق رعايت كرد؟
- قرهي: ابتدا يك مثال تاريخي مي‌زنم. خداوند به پيامبر فرمود اگر نبود اخلاق تو، مردم در كنارت نمي‌ماندند. حتي در جايي خداوند به پيامبر مي‌فرمايد كه تو خودت را به هلاكت مي‌رساني كه چرا مردم به دين خدا ايمان نمي‌آورند. پيامبر آنقدر دلسوز بود كه به رحمت اللعالمين معروف شد. از طرف ديگر خداوند در معرفي پيامبر مي‌فرمايد محمد رسول الله والذين معهم اشداء علي الكفار رحما بينهم. همين پيامبر براي مقابله با كفار وارد جنگ مي‌شود با فتنه‌ها ستيز مي‌كند و حكومت در اسلام يعني همين كه با فتنه‌ها و كفار مبارزه شود.
حكومت ديني يعني تحقق بخشيدن به آرمان‌هاي الهي. همين دين مي‌گويد اگر كسي بخواهد در مقابل دين بايستد بايد به جنگ او رفت. منتهي برخي نمي‌فهمند و فكر مي‌كنند اخلاق سياسي يعني اينكه اگر فتنه كردند عليه اسلام، سكوت كنيم تا فتنه‌گران ناراحت و دلخور نشوند، نه اين طور نيست اين معنايش اخلاق اسلامي نيست.

- فارس: از فتنه 88 آيا مثال و مصداقي براي اشتباه گرفتن اخلاق اسلامي داريد؟
- قرهي: اين آقايي كه نامه سرگشاده و بدون سلام به مقام معظم رهبري نوشت، اگر در دوران حضرت امير بود، علي (ع) قطعا با ايشان برخورد مي‌كرد. حضرت امير فرمود قرآن‌هاي بر سر نيزه رفته را پايين بياوريد و قرآن‌ها را بزنيد اما برخي نفهميدند و گفتند ما با قرآن نمي‌جنگيم.

- فارس: برخورد با زمينه‌سازان فتنه و هجمه به آنها آيا مطابق با اخلاق اسلامي است؟ اگر هست چرا برخي‌ها كه آيت‌الله بودند از اين اقدام صرف نظر كردند؟
- قرهي: قطعا برخورد با فتنه‌گران و زمينه‌سازان فتنه حكم و دستور اخلاق بود. البته بايد توجه داشت كه ارائه نظر با اهانت به نظام اسلامي متفاوت است. خيلي‌ها در ابتداي انقلاب درباره اسلام و احكام آن اظهار نظر كردند اما سلمان رشدي اهانت كرد تا امام فتواي قتلش را صادر كرد.
كساني كه زمينه فتنه‌اي را فراهم كردند به نظام اسلامي و ارزش‌هاي آن اهانت و توهين كردند و قابل مسامحه نبودند. لذا بر همه مسلماناني كه خود را پايبند به اخلاق اسلامي مي‌دانند لازم بود با قوه قهريه با فتنه‌گران برخورد كنند و كساني كه به عاملان فتنه 88 پاسخ دادند اخلاق اسلامي را رعايت كردند و آنها كه سكوت كردند اقدامي غيراخلاقي و ضد اخلاقي انجام دادند.

- فارس: برخورد با سران فتنه آيا مطابق با اخلاق اسلامي بود؟
- قرهي: اگر قرار بود طبق اشدا علي الكفار رحماء بينهم، برخورد شود، حكم سران فتنه محاربه بود اما آنها مورد رأفت اسلامي حضرت آقا قرار گرفتند. برخي از اين فتنه‌گران با كفار در ارتباط بودند و برايشان جاسوسي مي‌كردند و حكم قطعي اسلام براي جاسوس اعدام است.

- فارس: رابطه خدمت با قدرت در اخلاق اسلامي چگونه تعريف مي‌شود آيا كساني كه با هدف قدرت وارد عرصه‌هاي سياسي مي‌شوند، اقدام‌شان اخلاقي است.
- قرهي: در اسلام براي پذيرفتن حكم و يا مسئوليتي بايد افراد تخصص لازم را داشته باشند و در نهايت براي خدمت وارد شوند.ممكن است در مسير خدمت به قدرت هم برسند اما اگر هدف اوليه‌شان قدرت باشد كارشان اخلاقي نيست. لذا اگر فردي براي مجلس نامزد شود كه خود را براي خدمت به انقلاب و اسلام لازم مي‌داند به تكليف خودش عمل كرد و فرقي نمي‌كند پيروز شود يا شكست بخورد اما اگر كسي براي غير از خدمت نامزد شود، حتي اگر شكست بخورد، اقدام او در كانديداتوري كاملا غلط بوده است.
بنده خدمت امام رفته بودم به ايشان عرض كردم شما فرموده بوديد علما بايد يك درس تخصصي بخوانند و سپس درس اخلاق را بگذرانند به طوري كه بعد از هر درس تخصصي يك درس اخلاق بايد خوانده شود، يعني اينكه بين دو درس فقه و اصول، اخلاق بخوانند. امام اين جمله را تائيد كرد و فرمود "من به مسئولين گفته‌ام كه شما وقتي سر كار مي‌رويد يك بار صبح و يك بار شب درس اخلاق بگذرانيد".

- فارس: منظور شما از گذراندن درس اخلاق سبك سنتي آن است يا آكادميك؟
- قرهي: مقام معظم رهبري تصريح فرمودند كه اخلاق بايد به شكل سنتي آموخته شود لذا ما نيز تاكيد داريم كه مسئولان سياسي كشور براي گذراندن درس اخلاق پاي منبرها بنشينند نه اينكه دروس اخلاق را به صورت ترمي يا واحدي بگذرانند. در بحث اخلاق، استاد اخلاق بايد صاحب نفس باشد و خودش متخلق به اخلاق اسلامي باشد نه اينكه هر كسي به خودش اجازه دهد كه دروس اخلاقي را به ديگران تدريس كند.

- فارس: ‌برخي‌ها مي‌گويند احتمال به گناه افتادن در پست‌هاي سياسي مي‌تواند مانع پذيرش پست‌ها از سوي افراد اخلاقي شود آيا شما اين استدلال را قبول داريد؟
- قرهي: قطعا اين درست نيست. مگر اينكه فردي خودش را در مقابل گناه و اخلاق اسلامي ضعيف بداند. اگر قرار باشد به خاطر احتمال گناه افراد از پذيرش پست‌هاي سياسي صرف نظر كنند، تنها امام معصوم مي‌تواند فعاليت سياسي كند. منتهي افرادي كه وارد پست‌هاي سياسي مي‌شوند بايد نسبت به اخلاق اسلامي حساسيت بيشتري داشته باشند. چون احتمال خطاي آنها زياد است.

- فارس: در آستانه انتخابات مجلس نهم هستيم، به نظر شما حضور اخلاقي نامزدها را در انتخابات چگونه مي‌توان تعريف كرد؟
قرهي: ابتدا بايد بگويم افرادي كه نامزد مي‌شوند بايد خودشان را اصلح تشخيص دهند و بعد از اينكه كانديدا مي‌شوند بايد رقابت سالم سياسي را در دستور كار خود قرار دهند.

- فارس: رقابت سالم سياسي چه ويژگي‌هايي دارد؟
- قرهي: نامزدي كه به فكر رقابت سالم سياسي است، هيچگاه از تخريب رقيب خود براي پيروزي‌اش كمك نمي‌دهد. اين به اين معنا نيست كه رقيبش را نقد نكند بلكه بايد نظر خود را به صراحت اعلام كند، نامزدها حق دارند عملكرد رقيب‌شان را به نقد كشيده و روش‌هاي او را مورد نقد قرار دهند. اما اينكه عيب‌هاي شخصي و پنهان رقيب را در ملاء عام بازگو كنند به هيچ عنوان اسلامي نيست.

- فارس: بدون اينكه يك نامزد از رقيبش اسمي ببرد چگونه مي‌تواند تبليغات سياسي كند؟
- قرهي: نامزدها بايد بگويند روش يك، روش دو، روش سه و روش چهار و روش‌ها و تفكرات را به نقد بكشند اما حق ندارند از افراد به طور مستقيم نام ببرند. چرا كه انتساب آن روش و فكر به رقيب اتهام باشد. لذا نامزدها بايد روش‌ها و تفكرات را نقد كنند. مردم متوجه خواهند شد كه كدام روش و تفكر براي كدام نامزد است.

فارس: آيا تحليل شخصيتي سياسيون به معناي غيبت است؟
قرهي: اگر وقتي فردي در جامعه اثرگذار است و با رفتار غلط و غيراخلاقي خود جامعه را منحرف و تخريب مي‌كند اين حق براي عموم محفوظ است تا شخصيت و فكر مورد نظر را به نقد بكشند. اگر درباره تفكرات يك فرد در يك سخنراني و در يك جمع مطالبي گفته شود بدون آنكه تهمت و ناسزايي به وي وارد شود، غيبت محسوب نمي‌شود.
به طور مثال، در دوراني فردي به امام عرض كرد: اگر درباره منتظري صحبت كنم غيبت مي‌شود كه امام به اين فرد فرمود "تو متوجه مسائل سياسي نيستي". اينكه امام به اين فرد اينگونه واكنش نشان مي‌دهد به اين دليل است كه تاثير اشتباهات فرد مورد نظر امام در جامعه محسوس و مشهود بوده است و اين آقا ديگر يك فرد نيست. البته قبل از اينكه در جمع ديگران درباره افراد بحث شود بايد به خودشان تذكر و هشدار داد. امام قبل از اينكه اعتراضش به آقاي منتظري را علني كند بارها و بارها به ايشان تذكر و هشدار داد و نهايتا مجبور شد تا موضوع را به طور علني مطرح كند.

- فارس: همه افراد كه در دسترس عموم قرار ندارند. به طور مثال ارتباط با يك شخصيت برجسته سياسي در كشور بسيار سخت است. در اين شرايط چه طور مي‌شود درباره عملكرد فرد اظهار نظر كرد؟
- قرهي: درباره افرادي كه در دسترس نيستند، نيازي به تذكر به شخص آنها نيست و مي‌توان عملكرد آنها را در صورتي كه مخرب باشد، تحليل و نقد كرد و اين اقدام به هيچ عنوان غيبت محسوب نمي‌شود.

- فارس: درباره عملكرد افراد چگونه بايد تحليل كرد كه از دايره سياسي اخلاق خارج نشود؟
- قرهي: قطعا بايد ظرافت‌هاي لازم را در نظر گرفت. به طور مثال يك آقايي با عملكرد اشتباهاش و با ناداني به ولي فقيه بي‌احترامي مي‌كند و يا اينكه اصلا ضد ولايت فقيه است. ما درباره اين فرد به هيچ عنوان حق نداريم بگوييم علاوه بر اينكه ضد ولايت فقيه است، مثلا با فلان خانم يا دختر ارتباط نامشروعي نيز دارد. ما چنين حقي نداريم و در مقابل اگر يك فرد سياسي نستجير بالله، عياش و فاحشه بود، حق نداريم او را متهم به مخالفت ولايت فقيه بكنيم. اگر همين فرد ولايت فقيه را قبول داشت و يا عليه ولايت فقيه اقدام نكرده بود با هزاران گناه آشكار نيز نمي‌توان او را به ضد ولايت فقيه بودن متهم كرد.
مثلا اختلاس يك آقايي ثابت مي‌شود ما حق نداريم جز مباحث اقتصادي و حدود جرم ثابت شده فرد در مورد موضوع ديگري اظهار نظر كنيم. ممكن است فردي هزاران گناه آشكار داشته باشد اما يك ويژگي خوب نيز داشته باشيم. اين هزار گناه آن يك رفتار خوب فرد را تحت تاثير قرار نخواهد داد.

- فارس: بعضا نقل قول‌هايي از سياسيون در افكار عمومي مطرح مي‌شود كه صحت و سقم آن مبهم است. آيا انتقال اين نقل قول‌ها با هدف روشنگري و بيان كردن آن در تحليل‌هاي سياسي مجوز شرعي دارد؟
- قرهي: اين جزء وظايف تحليل گران و روشنگران نيست، چرا كه نقل قول را نمي‌توان به افراد نسبت داد مگر اينكه از خود آنها و يا افراد مطمئن و عادل بشنويم. اما در تحليل‌هاي سياسي مي‌توان گفت كه مي‌گويند فلاني چنين بحثي را مطرح كرده كه صحت و سقم آن داراي ابهام است. لذا به طور قطعي مطرح كردن نقل قول‌ها به هيچ عنوان مجوز شرعي ندارد.

- فارس: موضوع نقل قول درباره افرادي كه در زندان هستند و يا افراد متهم به براندازي و يا اقدامات خلاف عرف سياسي انجام دادند را چگونه مي‌توان پذيرفت.
- قرهي: در اسلام اخلاق اطلاعاتي به طور كامل تبيين و تعريف شده است. افرادي كه عضو نيروهاي امنيتي و اطلاعاتي هستند و اخلاق اسلامي را مي‌دانند حق دارند درباره افرادي كه در بازداشت به سر مي‌برند، نقل قول كنند و يا اعترافات آنها را به مردم بگويند. در اين صورت شرعا مي‌توان اظهارات نيروهاي اطلاعاتي را پذيرفت و در تحليل‌هاي سياسي به سخنان آنها استناد كرد. منتهي تا زماني كه جاسوسي و يا براندازي افراد اثبات نشود، حق جاسوس و يا برانداز خطاب كردن افراد را نداريم.

فارس: آيا يك تحليلگر سياسي و يا روزنامه‌نگار مي‌تواند درباره عملكرد مشكوك يك فرد سياسي سكوت كند، تا جاسوسي فرد به اثبات برسد، در اين صورت ممكن است دير شود آيا براي اين موضوع راهكار شرعي وجود ندارد.
قرهي: در اين موضوع بحث بسيار مفصلي داريم كه به اخلاق اطلاعاتي اختصاص دارد. نيروهاي اطلاعاتي و امنيتي حق دارند رفتار مشكوك را رصد كرده و حتي قبل از اثبات جاسوسي و يا براندازي افراد درباره آنها روشنگري كنند. اما رسانه‌ها چنين اجازه‌اي ندارند مگر اينكه از نيروهاي اطلاعاتي و امنيتي درباره افراد نقل قول كنند. اما اگر همين افراد مطالب رسانه‌ها را تكذيب كند، رسانه بايد جوابيه افراد را منتشر كند. نه اينكه مطالب را با فونت بزرگتر و جوابيه را با فونت كوچكتر بنويسند كه اين كار خلاف اخلاق اسلامي است.

فارس: در حوادث فتنه 88، مردم برخي‌ها را سران فتنه، برخي‌ها را فتنه‌گر، برخي‌ها را مردود و برخي ديگر را بي‌بصيرت لقب دادند. آيا چنين القابي به افراد سياسي تهمت محسوب نمي‌شود و اگر پاسخ‌تان منفي است چه طور مي‌توان تشخيص داد يك فرد بي‌بصيرت و يا مردود است؟
- قرهي: اين بحث جالبي است كه شما مي‌كنيد. حاكم شرع معيارها و ملاك‌هاي بصيرت را اعلام مي‌كند. همانطور كه حضرت امير (ع) ويژگي‌هاي فتنه، فتنه‌گر و بي‌بصيرت را عنوان كرده است. اين واژه‌ها تهمت‌هاي سياسي نيست بلكه واژه‌هاي ديني است كه از صدر اسلام تا كنون بوده است. افراد حق دارند بنا به برداشت خود و استنكاف از بيانات حاكم شرع افراد بي‌بصيرت را شناسايي كنند و هيچ اشكالي ندارد كه براي اصلاح جامعه و مقابله با فتنه، فتنه‌گران و بي‌بصيرت‌ها را به مردم معرفي كنند. اما بايد بگوييم به طور مثال يكي از ويژگي‌هاي بصيرت زمان شناسي است اما برخي آقايان چند ماه بعد از فتنه درباره فتنه‌گران موضع‌گيري كردند. خب اين آقايان زمان شناس نبودند و بي‌بصيرت‌ها زمان شناس نيستند.
درباره سران فتنه نيز بايد گفت وقتي فتنه‌اي به وقوع مي‌پيوندد و حاكم شرع رسما اعلام مي‌كند كه فتنه شده است، شناسايي سران فتنه كار سختي نيست و حتي تحليلگران سياسي حق دارند فتنه‌گران را به مردم معرفي كنند و اين اقدام روشنگرانه مغايرتي با اخلاق اسلامي ندارد.

- فارس: در پايان در صورت صلاحديد چند استاد اخلاق را براي استفاده سياسيون و جوانان معرفي كنيد؟
- قرهي: در تهران شخصيت‌هايي چون آيت‌الله مجتبي تهراني اظهر من الشمس هستند. برخي ديگر از آقايان مثل آيت‌الله خوشوقت، آيت‌الله شب‌زنده‌دار، آيت‌الله مظاهري و ديگر بزرگان براي استفاده‌هاي اخلاقي بسيار مطلوب هستند.

* گفت‌وگو از مهدي مشكيني
انتهاي پيام/

چهارشنبه|ا|28|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 89]