گل گشت

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: گل گشت
استان زنجان

يكي از استان هاي با اهميت ايران است كه در ناحيه مركزي شمال غربي ايران واقع شده و از نظر ارتباط به دليل استقرار بر محور ترانزيتي، نقطه ارتباطي مركز با غرب و شمال غربي ايران به شمار مي آيد. جاذبه هاي جهانگردي استان زنجان درتمام قسمت هاي آن پراكنده شده و مي توان آنها را در شمار جاذبه هاي طبيعي، تاريخي، اجتماعي و فرهنگي مورد بررسي قرار داد. در اين ميان شهرستان هاي ابهر و زنجان مشهورترين جاذبه هاي گردشگري اين استان را در خود جاي داده اند. از نظر جاذبه هاي گردشگري، وجود بناي عظيم و با شكوه سلطانيه كه يكي از بزرگ ترين و مشهورترين بناهاي اسلامي با عمري 700 ساله كه جزو آثار ثبت شده ايران بزرگ در فهرست ميراث جهاني بشر در يونسكو است، اين استان را در صنعت توريسم كشورحائز اهميت بسيار كرده است.
استان زنجان براساس آخرين تقسيمات كشوري داراي 3 شهرستان، 13 بخش، 8 شهر است; كه شهرستان هاي اين استان عبارتند از زنجان، ابهر و خدابنده. در زنجان صنايع دستي از رشد و شكوفايي چشمگيري برخوردارند. نمونه هاي بديع; آفريده هاي دستان هنرمندان و متخصصان برجسته زنجاني در زمينه هاي چاقوسازي، فرش بافي، چاروق دوزي و مليله كاري امروزه مايه سربلندي و مباهات موزه هاي بزرگ جهان است.
وسعت استان زنجان برابر 22164 كيلومتر و جمعيت آن بر اساس آخرين آمارها بيش از نهصد هزار نفر برآورد شده است. رودهاي مهم در اين استان قزلاوزن، زنجانرود و ابهر رود است. بلندترين نقطه استان در ارتفاعات تخت سليمان (بيش از 3000 متر) و كمترين در قزلاوزن در گيلوان (نزديك به 300 متر) مي باشد. مهمترين آثار تاريخي و باستاني استان زنجان شامل گنبد باشكوه سلطانيه، بازار زنجان، مجموعه رختشويخانه، مسجد جامع زنجان، مقبره قيدار نبي در خدابنده، آرامگاه احمد زهرنوش و امامزاده زيدالكبير در ابهر است.
آب و هواي اين استان به طور كلي سردسيري است به طوري كه در زمستان بسيار سرد و در تابستان معتدل مي باشد. فصول بهار و تابستان بهترين زمان براي گذراندن اوقات فراغت در اين استان هستند. تنوع آب و هوايي اين منطقه موجب ايجاد گونه هاي متفاوتي از زندگي جانوري شده است. وجود گونه هاي متفاوتي از حيوانات وحشي و پرندگان مهاجر و جانوران آبزي، گردشگران بسياري را در فصل شكار مجاز به اين منطقه جذب مي كند. غارهاي استان عبارت اند از غار كتله خور و گلجيك و غار خرمنه سر. غار كتله خور كه ديدني ترين و بزرگترين غار منطقه است به نظر آنوبانيني يكي از زيباترين پديده هاي طبيعي ايران محسوب مي شود كه در80 كيلومتري جنوب خدابنده قرار گرفته است. اين غار از سه طبقه تشكيل شده و داراي تونل هاي فرعي و استلاكتيت ها و استلاكميت ها و ستون هاي بسيار در گذرگاه هاي اصلي است وقنديل هاي مخروطي آويزان از سقف ها در اثر داشتن ناخالصي ها، رنگ هاي متنوع به خود گرفته اند و آنها كه تركيبات به همراه نداشته و يا كمتر دارند به صورت بلورهاي شيشه اي بسيار شفاف مشاهده مي شوند.
از رودهاي مهم استان قزل اوزن است كه رودي جوشان وخروشان بوده و از كوه هاي كردستان سرچشمه مي گيرد كه پس از توقفي در پشت سد منجيل نهايتا وارد درياي خزر مي گردد. از ديگر رودخانه هاي استان; زنجانرود- ابهررود - سجاس رود و خرا رود را مي توان نام برد. همچنين چشمه هاي آب معدني استان عبارت اند از چشمه آبگرم وننق - چشمه آبگرم ابدال - چشمه آبگرم گرماب و چشمه آبگرم حلب انگوران.
زبان گفتاري اكثريت اهالي استان زنجان تركي آذربايجاني است. در جهات چهارگانه در شمال استان تركي مخلوط با گيلكي و در شرق متمايل به فارسي در جنوب غربي كردي و در غرب تركي آذربايجاني و در جنوب استان نيز با گرايش به فارسي تكلم مي كنند. حمد اله مستوفي در كتاب نزهه القلوب; مردم منطقه را در حدود سال 740 هجري قمري سني مذهب ذكر مي كند. اما در دوران صفويه با حمايت صفويان از تشيع به تدريج مذهب تشيع در اين منطقه رواج يافته است و همكنون بيشتر مردم استان داراي مذهب شيعه هستند.
كتله خور
غار كتله خور در 155 كيلومتري جنوب زنجان، 80 كيلومتري جنوب خدابنده و 173 كيلومتري شمال همدان، در نزديكي شهر كوچك گرماب واقع شده است. مسير متداول براي بازديد از اين جاذبه طبيعي جاده زنجان به خدابنده (قيدار) در امتداد زرين آباد به گرماب مي باشد.
اين غار از سه طبقه تشكيل شده و داراي تونل هاي فرعي و استلاكتيت ها و استلاكميت ها و ستون هاي بسيار در گذرگاه هاي اصلي است وقنديل هاي مخروطي آويزان از سقف ها در اثر داشتن ناخالصي ها، رنگ هاي متنوع به خود گرفته اند و آنها كه تركيبات به همراه نداشته و يا كمتر دارند به صورت بلورهاي شيشه اي بسيار شفاف مشاهده مي شوند.
غار كتله خور، غاري است آهكي كه در برخي نقاط آن گل رس و خاك هاي حاوي اكسيد آهن قابل مشاهده است. اين غار از نظر قدمت تقريبا همسن غار عليصدر در همدان است. البته اين دو غار از دو جهت با هم تفاوت دارند. يكي اينكه غار عليصدر همدان غاري است كاملا آبي، اما غار كتله خور زنجان غاري است تقريبا خشك. دوم اينكه آهك هاي غار كتله خور نسبت به آهك هاي غار عليصدر بسيار خالص تر است كه اين خود عاملي است جهت زيباتر شدن غار، چراكه خالص بودن آهك ها موجب شفافيت آنها و در نتيجه عبور نور از قنديل ها مي شود.
يك نكته جالب توجه در رابطه با غار كتله خور كه آنوبانيني به آن برخورد اين است كه شواهد و بررسي هاي انجام شده مويد اين موضوع است كه اين غار در نهايت به غار عليصدر در همدان متصل مي شود. همچنين يكي ديگر از عجايب و زيبايي هاي اين غار تعدد طبقات آن است كه اين گونه غارها در جهان بسيار كم نظير هستند.
آرامگاه پير احمد زهرنوش
يكي از بناهاي قديمي شهرستان ابهر آرامگاه مولانا قطب الدين ابهري مشهور به پير زهرنوش است. مولانا قطب الدين ابهري سرسلسله صوفيان و محدثي صاحب كمال بوده و به سال 577 ه.ق. درگذشته است. آرامگاه اصلي با پلدن چهارطاقي احداث شده و با ايجاد شكست در جرزها به بنايي بيست وجهي تبديل گرديده است.اين بنا كه در ميان ايرانگردان و جهانگردان به نام پير زهرنوش شناخته مي شود. در شهر ابهر به نام بقعه پير معروف است; و ميراث فرهنگي شهرستان نيز از اين محل به عنوان محل استقرار استفاده مي نمايد.
قلعه بهستان
برخي، پيشينه اين دژ را به زمان ماد نسبت مي دهند. مادها از طريق مصب و كناره هاي رودخانه قزل اوزن وارد فلات ايران شدند و در روستاهايي همچون مادآباد در 15 كيلومتري شهر ماهنشان مستقر شدند و وجود قلعه هاي دفاعي همچون قلعه بهستان در 12 كيلومتري ماهنشان معماري زيبا و هنرمندانهاي را به نمايش گذاشته است. اما بر اساس پژوهش هاي باستان شناسي تاكنون، پيشينه اين دژ به دوره هخامنشيان به اثبات رسيده. اين دژ در دوره پس از اسلام و تا قرن پنجم نيز اين دژ پابرجا بوده و كاربرد داشته است.
فضاي كلي قلعه به سه دسته شامل اتاقها، دالان ها و راه پله ها تقسيم ميگرديده است كه گاه داراي سقفي تيزهدار و داراي محله ايي به شكل مثلث يا مدور روي ديوارها براي قرار گرفتن پيه سوز بوده است. اين دژ داراي راه پله هاي زيگزاگي در ضلع هاي غربي و شرقي است كه روزگاري از پاييني ترين قسمت ضلع شمالي آن شروع مي شده و حالا جز ويران هاي تحميل شده بر هسته اصلي قلعه به چيز ديگري شبيه نيست و به دليل فرسايش طبقات زيرين آن، تردد در اين مسير خطرناك و تقريبا ناممكن است. راه پله هاي ضلع شمال غربي قلعه به عنوان يكي از مناطق دست نخورده و سالم دژ بهستان است كه بالاي اين پله ها، اتاقي به شكل طاق محراب هاي مسجد دوران اسلامي تزئين شده متعلق به دوره اسلامي وجود دارد و راهپله هاي زياد با عرض يك متر نيز اقتباس از اين سبك معماري است. هم اكنون به دليل تخريب زياد تنها با عمليات كوهنوردي ميتوان بر بالاي قلعه با تخته سنگ هاي عظيم مسطح آن رسيد. قسمت بالاي قلعه با گچ اندوده شده و داخل آن حوضي با ابعاد 3 در 7 متر و از جنس سنگ و ساروج قرار دارد كه با استفاده از لوله اي آب گلي نيم متري به اسم گنگ آب آن تامين مي شد ه است.

يکشنبه|ا|18|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 242]