دلايل توسعه روابط ايران - روسيه و چشم انداز آينده

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: دلايل توسعه روابط ايران - روسيه و چشم انداز آينده
مسكو- مناسبات جمهوري اسلامي ايران و روسيه كه در چند سال گذشته بطور منظم روند رو به گسترشي داشته است در يك سال اخيربر اساس خواسته رهبران دو كشور از تحرك بيشتري برخوردار شده و دورنماي روشني را براي گسترش همكاري مشترك و بزرگ دو كشور در منطقه فراهم آورده است.

عوامل بين المللي و منطقه اي و موقعيت جغرافيايي ايران و روسيه و احساس نياز دو كشور به نزديكي هر چه بيشتربه يكديگر و اهميت توسعه روابط دوجانبه، باعث تسريع آهنگ گسترش مناسبات تهران و مسكو شد.
در يك سال اخير چندين هيات ايراني و روسي به دو كشور سفر كرده و راههاي گسترش همكاريها در زمينه هاي مهمي از جمله سياسي، امنيتي، اقتصادي و انرژي و همكاري در عرصه بين المللي و امور منطقه اي را مورد بررسي قرار دادند.
مهمترين اين ديدارها، سفر 23 مهرماه سال گذشته "ولاديمير پوتين" رييس جمهوري سابق روسيه به ايران بود كه براي شركت در اجلاس سران پنج كشورهاي ساحلي درياي خزر در تهران انجام شد.
پوتين اولين رييس جمهوري روسيه بود كه در نيم قرن اخير به ايران سفر كرد و اين سفر براي دو كشور همسايه از اهميت فراواني برخوردار بود.
رييس جمهوري وقت روسيه در اين سفر با اشاره به حسن همجواري ميان روسيه و ايران و عزم كشورش براي ادامه اين روابط گفت: دو كشور در بخش انرژي شامل نفت، گاز، برق و انرژي هسته‌اي مي توانند همكاري موثري داشته باشند .
ديدار"سعيد جليلي" دبير شورايعالي امنيت ملي ايران از مسكو كه 13 آذر ماه گذشته صورت گرفت از ديدارهاي مهم ديگر بود كه در چارچوب آن با رييس جمهوري روسيه ديدار كرده و پيام رهبر معظم انقلاب را به وي تقديم كرد.
در اين ديدارها راههاي توسعه همكاريهاي راهبردي ايران و روسيه و تعامل دو كشور در عرصه بين المللي در زمينه مسائل مهمي همچون موضوع فعاليت هاي صلح آميز هسته اي ايران را مورد بررسي قرار گرفت.
"سرگئي لاوروف" وزير خارجه روسيه، پس از ديدار جليلي و پوتين تاكيد كرد كه ايران به چارچوب پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي پايبند است و افزود: از علاقه ايراني‌ها به رعايت اين پيمان و همكاري با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي روشن شدن موضوعات مورد نظر آژانس درباره فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران اطمينان پيدا كرده‌ايم.
ديدار "علي سعيدلو" معاون اجرايي رييس جمهوري ايران از روسيه كه براي شركت در اجلاس مهرماه همكاريهاي اقتصادي كشورهاي ساحل درياي خزر به آستراخان سفر كرده بود نيز از گامهاي مهم تقويت مناسبات بود.
"ويكتور زوبكوف" معاون نخست وزير روسيه در ديدار با معاون اجرايي رييس جمهوري اسلامي ايران سفر متقابل مقامهاي دو كشور را نشانه دوستي و تحكيم مناسبات دانست و گفت كشورش علاقه مند به توسعه و تحكيم مناسبات با ايران است.
سعيدلو با اشاره به ديپلماسي فعال ايران در سطح منطقه و بين المللي گفت: هماهنگي بين مواضع ايران و روسيه مي تواند فضاي مناسب تري را براي بسط همكاريهاي منطقه اي و بين المللي بوجود آورد.
سفر وزير امور خارجه ايران به مسكو نيز در چارچوب سفرهاي منظم مقامهاي دو كشور يك رويداد مهم ديگر در تعميق همكاري هاي مشترك ميان تهران - مسكو محسوب شده است . در ديدارهاي اين سفر مهمترين مسائل دوجانبه ازجمله مساله اتمي ايران و راه اندازي نيروگاه اتمي بوشهر با مقام هاي روسي مورد مذاكره قرارگرفت .
در جريان اين سفر در آذر ماه سال گذشته، سركنسولگري ايران در قازان مركز جمهوري تاتارستان نيز افتتاح شد.
روسيه و ايران سرانجام در اوايل سال جاري ميلادي مساله سوخت هسته اي ويژه نيروگاه اتمي بوشهر را حل كرده و روسيه در چندين نوبت حدود 80 تن سوخت هسته اي را به اين نيروگاه منتقل كرد كه در انبار ويژه اي تحت نظارت آژانس بين المللي انرژي اتمي قرار دارد.
دو كشور همچنين توانستند اختلافات مالي احداث نيروگاه اتمي بوشهر را كه در سال گذشته بروز كرده بود حل و فصل كرده و مقامهاي روسي قول داده اند كه راه اندازي اين نيروگاه در ماه فوريه سال آينده قطعي خواهد شد.
برگزاري كميسيون مشترك اقتصادي ايران و روسيه از خبرهاي مهم در روابط دو جانبه است كه به رياست "منوچهر متكي" وزير امور خارجه ايران و "سرگئي كرينكو" رييس روسي اين كميسيون برگزار شد.
در چارچوب اين كميسيون، مقامهاي دو كشور در كميته هاي صنايع كشاورزي و همكاري هاي استاني، انرژي ، بازرگاني جهانگردي، علوم، بهداشت و حوادث فوق‌العاده،حمل و نقل، ارتباطات، سرمايه گذاري و امور بانكي و كميته هماهنگي به بررسي راههاي گسترش همكاريهاي دو كشور پرداختند.
رويداد مهم ديگر در روند توسعه همكاريهاي جمهوري اسلامي ايران و فدراسيون روسيه برگزاري پنجمين نشست گروه كاري مساعدت به توسعه تجارت ميان دو كشوربود كه در اين سال درمسكو برگزار شد و در آن پروتكل همكاري مشترك به امضا رسيد.
هياتهاي ايراني و روسي در اين نشست كه به سرپرستي "عبدالحميد اسديان" مديركل دفتر اروپا و امريكاي سازمان توسعه تجارت ايران و" كارپيچ" معاون بخش همكاري هاي اقتصادي خارجي وزارت توسعه اقتصادي روسيه برگزار شد بر ادامه همكاريهاي نمايشگاهي ، حمل و نقل ، بين منطقه اي ، بانكي ، سرمايه گذاري و بازرگاني مشترك ميان دو كشور توافق كردند.
براساس توافقات دوجانبه ، مقرر شد تا پايان سال جاري ميلادي فهرستي از پروژه هاي سرمايه گذاري در بخش هاي صنعت و كشاورزي و ساير امور از سوي طرفين ارائه شود.
طرفين همچنين با پيشنهاد تشكيل يك شركت مشترك از همكاري شركت ايران خودرو براي مونتاژ خودروهاي ايراني در قلمرو استان استراخان روسيه توافق و حمايت كردند.
افزايش همكاريها در بخش هاي انرژي و برگزاري اجلاس وزراي انرژي كشورهاي صادركننده گاز براي ايجاد سازمان بين المللي مجمع كشورهاي صادر كننده گاز با مشاركت و همكاري ايران در مسكو از ديگر رويدادهاي مهم گسترش همكاريهاي مشترك ميان ايران و روسيه در سال 2008 بود.
موافقتنامه مربوط به تاسيس اين سازمان درهفتمين اجلاس وزراي انرژي 13 كشور صادر كننده گاز نيز روز سوم دي ماه در مسكو برگزار شد به امضا رسيد از جمله نشانه هاي نقش روابط تهران و مسكو در عرصه منطقه اي و بين المللي است
از جمهوري اسلامي ايران، مهندس "غلامحسين نوذري" وزير نفت ايران در اين اجلاس شركت داشت كه به اتفاق ساير وزيران شركت كننده در اجلاس مسكو با رييس جمهوري روسيه ديدار كرد.
منابع غني انرژي روسيه و ايران و نياز به هماهنگي در سياست قيمت گذاري و صادرات نفت و گاز دو كشورعامل بسيار مهم براي گسترش هرچه بيشتر روابط ايران و روسيه است.
نمايندگان ايران، روسيه و قطر سه كشور پيشرو توليد كننده گاز در تهران توافق كرده بودند براي هماهنگي اقدامات خود در صحنه بين المللي بطور منظو با يكديگر ديدار كنند.
ايده تشكيل چنين سازمان بين المللي براي اولين بار از سوي ايران كه از لحاظ برخورداري از ذخاير عظيم گازدر مقام دوم جهاني قرار دارد ارائه شد.
امريكا و اتحاديه اروپا با تشكيل اين سازمان مخالف هستند و ايجاد آن را به زيان امنيت انرژي و تاثير گذاري بر قيمت گاز در جهان مي دانند.
مسكو به توسعه همكاريهاي نفتي با ايران در عرصه بين المللي و نيز مشاركت شركت هاي روسي در حوزه هاي نفت ايران علاقمند است.
در چنين وضعيتي حجم مبادلات تجاري ميان ايران و روسيه در حال حاضر به 3 ميليارد و 350 ميليون دلار مي رسد.
به نظر كارشناسان و تحليلگران سياسي چندين عامل مهم بين المللي و منطقه اي بر روند توسعه روابط دو كشور جمهوري اسلامي ايران و روسيه تاثير داشتند.
تحولات جاري بين المللي بويژه وضعيت پيش آمده پس از مناقشه اوستياي جنوبي در مرداد ماه اخير، سياست هاي آمريكا، تصميم اين كشور براي ايجاد سپر موشكي خود در اروپاي شرقي ، گسترش ناتو به شرق، تحكم واشنگتن در مسائل مهم بين المللي همچون مساله اتمي ايران و رقابت با روسيه در زمينه صادرات تسليحات و بازار اتمي از جمله اين عوامل مهم و تاثير گذار هستند.
پس از فشارهاي غرب بويژه آمريكا بر روسيه بر سر اوستيا و آبخازيا و در وضعيت دشوار نياز حياتي مسكو به پشتيباني، جمهوري اسلامي ايران بموقع دست دوستي به سوي همسايه خود دراز كرد.
رييس جمهوري اسلامي ايران در مجمع عمومي سازمان ملل متحد، علت بروز مناقشه اخير اوستياي جنوبي را تحركات پيمان ناتو در منطقه قفقاز عنوان كرد.
"محمود احمدي نژاد" بر لزوم عدم دخالت نيروهاي فرامنطقه اي در منطقه قفقاز تاكيد كرد.
وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران نيز در سفر شهريور ماه به مسكو و ديدار با مقامهاي روسي با اشاره به شرايط بين المللي، همكاري ايران و روسيه در امور منطقه اي را ضروري دانست.
"منوچهر متكي" درباره بحران گرجستان گفت كه شرايط منطقه و محيط بين المللي ايجاب مي كند جدي تر از گذشته همكاري هاي منطقه اي را عملي سازيم.
وي افزود:كشورهاي منطقه قفقاز مي توانند با يك همكاري مشترك امنيتي، توطئه بحران در قفقاز را كه تحركات برخي كشورهاي فرامنطقه اي بيانگر تلاش براي ادامه بحران است را همانند توطئه آسياي مركزي كه در گذشته با همكاري منطقه اي ناكام ماند، عقيم كنند.
سياست هاي حضور نظامي آمريكا در مناطق مختلف جهان كه با وجود هزاران كيلومتر فاصله از خاك اين كشور مناطقي را محدوده منافع راهبردي خود اعلام مي كند روسيه را كه در سالهاي اخير توانسته بخشي از قدرت و نفوذ بين المللي شوروي سابق را بدست آورد به فكر يافتن متحدان نزديك انداخته است.
در ميان كشورهايي كه مي توانند متحد روسيه باشند بترتيب درجه اهميت، ايران و ونزوئلا قرار دارند.
تصميم آمريكا براي استقرار يك ايستگاه رادار در كشور چك و 10 مجموعه موشك رهگير در لهستان، عامل مهم ديگري براي توسعه روابط روسيه و ايران است.
مقامهاي روسي بارها اعلام كرده اند كه هدف پشت پرده اين طرح آمريكا، تضعيف توانايي سپر اتمي روسيه است و مقابله با تهديد موشكي برخي كشورها كه آمريكا دستاويز خود براي اين طرح قرار داده، بي اساس است.
قدرت نمايي آمريكا در بازار تسليحاتي بين المللي و بكارگيري شيوه هاي غيرمعمول براي تضعيف موضع روسيه رقيب قدرتمند تسليحاتي اين كشور نيز عامل مهمي است كه باعث فاصله گيري اين دو كشور مي شود.
وزير امور خارجه روسيه اخيرا اقدام آمريكا در تحريم شركت دولتي "روس آبارون اكسپورت" را كه از طرف اين كشور به تحويل سلاح و فناوريهاي ساخت سلاحهاي كشتار جمعي به برخي كشورها از جمله به ايران متهم شده ،غيرقابل قبول خواند و گفت اين اقدام واشنگتن بر روابط روسيه و آمريكا تاثير خواهد گذاشت.
همكاريهاي ايران و روسيه در زمينه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي مبحث بسيار مهمي است كه اهميت آن آشكارا بچشم مي خورد.
روسيه به ماهيت صلح آميز برنامه هسته اي ايران اطمينان يافته و مقامهاي اين كشور بارها به آن اشاره كرده اند.
اين كشور عضو گروه 1 + 5 است كه برخلاف امريكا و ديگر متحدانش ،همواره مسير مذاكره و گفت و گو با ايران را توصيه كرده است و خواستار آن شده تا رفتار هاي مسوولانه در قبال برنامه هسته اي ايران صورت گيرد
"ولاديمير پوتين" نخست وزير روسيه اخيرا اعلام كرد برنامه هسته اي ايران تهديد نيست و تمام مسائل مربوط به اين برنامه بايد از راههاي صلح آميز و بدون فشار بر ايران حل و فصل شود و نقطه نظرات كارشناسان آژانس بين المللي انرژي اتمي تنها ملاك تشخيص در اين زمينه است.
مسكو همچنين از تلاش آمريكا براي تصويب قطعنامه حاوي تحريم هاي جديد عليه ايران جلوگيري كرد كه در نتيجه آن قطعنامه 1835 بدون تحريم تصويب شد.
مقامات روسيه اين قطعنامه را با توجه به اينكه در آن تحريم هاي جديد منظور نشده، متعادل و به نفع ايران خواندند.
سرگئي ريابكوف معاون وزير امور خارجه روسيه اخيرا با تاكيد بر موضع كشورش در مخالفت با تحريم ايران گفت: زمينه براي طرح مساله اعمال تحريم هاي چندجانبه يا يكجانبه كشورها عليه ايران وجود ندارد.
" بدون شك راه اندازي نيروگاه اتمي بوشهر با توجه به اهميت فراوان آن براي روابط دو كشور مي تواند باعث تقويت همكاريها شده و عزم مسكو را براي ادامه اين مناسبات در زمينه هاي مهمي همچون ساخت نيروگاه هاي اتمي نشان دهد.
اراده رهبران كرملين براي پرهيز از سياست هاي يكجانبه امريكا و برخي از متحدانش عليه ايران نه تنها باعث تقويت همكاري هاي دوجانبه در مسايل منطقه اي وبين المللي خواهد شد بلكه مي تواند قدرت دو كشور را در جلوگيري از دخالت بيگانگان در امور داخلي خود و موضوعات منطقه اي افزايش دهد و راه را براي حضور امريكا و متحدان غربي اين كشور در منطقه مسدود سازد.
اروپام**2242**1773**1516
شنبه 7 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]