معرفي بقعه علي بن مهزيار

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: معرفي بقعه علي بن مهزيار
در 2 كيلومتري شهر جاجرم و در مجاورت جاده جاجرم به سبزوار، شاهد بناي تاريخي مذهبي با ارزشي هستيم كه مانند نگيني در ورودي شرقي شهرستان مي درخشد. ابوالحسن علي بن مهزيار معروف به خواجه مهزيار از بزرگان و اصحاب ائمه اطهار(ع) بوده و از سوي امام رضا(ع) مقام نمايندگي و وكالت در نواحي جاجرم را داشته است. گويا در گذشته علاوه بر اين بنا، چند بقعه تاريخي ديگر نيز در اين محل وجود داشته كه امروزه اثري از آن ها بر جاي نمانده است. روي بنا در ضلع شمالي، داراي پلاني مربع شكل و فقط شامل يك اتاق با ارتفاع ۵/۴ متر است كه با معماري خاص خود در بالاي سقف با اضافه شدن 4 طاق نماي تزئيني به 8 ضلعي تبديل و گنبد بنا بر روي آن استوار شده است. با توجه به گچبري، رنگ آجرها و هم چنين شكل گنبد، ساخت اوليه اين بنا مربوط به قرن هفتم تا دوره تيموري است. جهانگردي اروپايي (چارلز ادواردييت) در سفرنامه خراسان و سيستان خود، گويا آخرين فردي بوده كه كاشي كاري هاي بنا را ديده است. وي در توصيف آن ها مي نويسد: ... در اين بنا نوشته اي كه نام اين شخص در آن ذكر شده باشد پيدا نكرديم و تنها نكته جالب براي ما اين بود كه اين قبر تا ارتفاع 2 متر و 10 سانتي متر از كاشي هاي آبي رنگي كه آيات قرآن با خط درشت بر روي آن ها نقش داشت، پوشيده شده بود. اين كاشي ها 45 تا 60 سانتي متر عرض داشتند و خيلي خوب ساخته شده بودند و بر روي اين كاشي ها نتوانستيم تاريخي پيدا كنيم.شايان ذكر است سهام الدوله يارمحمدخان شادلو (ايلخان بجنورد 1322-1254 ه.ق) به هنگام ساخت مقبره اش در بش قارداش، اين كاشي ها را از محل مقبره (خواجه مهزيار) خارج و در داخل مقبره خود نصب كرد. در سال 1316 ه.ش رئيس معارف بجنورد كاشي ها را به اداره معارف و اوقاف خراسان تحويل داد و در حال حاضر در گنجينه هنرهاي اسلامي تهران با شماره ثبت 3278 نگهداري مي شوند. كاشي ها رنگ فيروزه اي تيره و خطوط ثلث با رنگ مشكي دارند كه اين خطوط، شامل آيات شريفه آيةالكرسي است.بناي خواجه مهزيار در سال 1357 مرمت شد و در سال 1371 نماي بيروني آن با استفاده از آجر سفال بازسازي شده است، هم چنين گنبد بنا در سال 1378 عايق كاري و فضاي داخلي آن در سال 1379 گچ اندود شده است.در ضلع جنوبي بنا نيز مقبره شهدا و اموات شهر جاجرم قرار دارد. بناي كنوني صرف نظر از جايگاهي كه در اعتقاد و باورهاي ديني اهالي دارد به سبب تعميرات غير اصولي كه در آن انجام شده، جاذبه هاي اصيل و سنتي خود را از دست داده است.اهالي جاجرم كه حدود 20 سال پيش براي تعمير بناي آرامگاه خواجه مهزيار نبش قبر كرده بودند، جنازه وي را سالم ديدند و از آن روز اعتقاد كامل و بيشتري پيدا كرده اند و نذورات فراواني دارند.و در حال حاضر اين بقعه با شماره ثبت 16583 در فهرست آثار ملي ثبت شده است و ان شاء ا... اميدواريم با همت اداره كل اوقاف و امور خيريه خراسان شمالي و نمايندگي آن در شهرستان شاهد تحولات عمراني و اختصاص تجهيزات رفاهي ويژه براي جهت زائران و مجاوران عزيز باشيم.

حسين اربابي
دوشنبه 2 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]