بررسي تجربه عرفاني و داروهاي روان‌نما در آخرين شماره فصلنامه «نقد و نظر»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي تجربه عرفاني و داروهاي روان‌نما در آخرين شماره فصلنامه «نقد و نظر»
گروه انديشه: مقاله «تجربه عرفاني و داروهاي روان‌نما» نوشته سيدعطا انزلي در آخرين شماره فصلنامه نقد و نظر منتشر شد.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، مراد نويسنده از تجربه عرفاني در تحقيق حاضر صرف نظر از برخي تأملات، چنين است، تجربه‌اي كه در آن وحدت (= عينيت) يا اتحاد تام با همه موجودات يا با واقعيتي متعالي ادراك مي‌شود و تمايز ميان فرد صاحب تجربه و متعلق تجربه يك‌سره از ميان بر مي‌خيزد؛ يعني «من» صاحب تجربه، به تمامه در همه موجودات يا در يگانه موجود، منجذب و مستهلك مي‌شود و دوگانگي عالم/ معلوم، رخت بر مي‌بندد (انجذاب تام).

هم‌چنين تجربه‌اي كه در آن وحدت يا اتحاد يا همه موجودات يا با واقعيتي متعالي ادراك مي‌شود، اما در حال و زمان تجربه، آگاهي از تمايز ميان «خود» يا فرد صاحب تجربه و متعلق تجربه برقرار است؛ يعني فرد به عنوان ادراك‌كننده‌اي متمايز، در برابر همه موجودات يا واقعيتي متعالي قرار مي‌گيرد و به عبارت ديگر، «من» با همه موجودات يا با واقعيتي متعالي مواجه و روبه رو مي‌شود و در محضر آن‌هاست.

نويسنده، واژه «روان‌نما» را به عنوان معادلي براي واژه انگليسي psychedelic به كار مي‌برد. بنا بر نقل منابع معتبر اين واژه در نيمه قرن بيستم ميلادي، و به طور دقيق‌تر، به سال 1956 ميلادي، وضع شد.

به زعم نگارنده، يكي از مهم‌ترين پرسش‌ها، كسب اطلاعات بيشتري درباره سرشت آگاهي متعارف انسان و درك بهتر نامتعارف آگاهي، كه گاه به شكل بيماري‌هاي حاد رواني ظاهر مي‌شدند، است. معضلي كه هم‌چنان جزو گره‌هاي حل نشده دانش بشري باقي مانده و يكي از اندك ساحت‌هاي علمي است كه بشر هنوز نتوانسته است در آن حيطه حتي قدم‌هاي ابتدايي شناخت را به درستي بردارد.

به اعتقاد انزلي، آثار مواد روان‌نما در اين مورد آن‌قدر جالب توجه است كه يكي از محققان ادعا مي‌كند كه اين مواد عملكردي هم‌چون يك «منشور روان‌شناختي» دارند كه فرايندهاي رواني مرتبط با آگاهي انسان را با تفصيل و تمييز فوق‌العاده‌اي به نمايش مي‌گذارند.

تحقيق حاضر در صدد بررسي اين مدعاست كه آيا مواد روان‌نما، در صورتي كه تحت شرايط خاص و كنترل شده‌اي مصرف شوند، مي‌توانند موجب ايجاد تجربه‌هاي ادراكي شوند، كه مطابق تعريف مي‌توان آن‌ها را «تجربه‌هاي عرفاني» خواند؟ روشن است كه اين ادعا به معناي انكار وقوع توهمات بي‌اساس در اثر مصرف خودسرانه اين مواد و يا حتي در مواردي مصرف كنترل شده آن‌ها نخواهد بود.

به تعبير ديگر، مدعاي فوق تنها به صورت موجبه جزئيه مطرح مي‌شود. اما، از سوي ديگر، مدعيان استدلال مي‌كنند كه رعايت شرايط ويژه‌اي كه آن‌ها براي مصرف اين مواد پيشنهاد مي‌كنند در غالب موارد به رخداد تجربه عرفاني منجر خواهد شد. به عبارت ديگر، رابطه‌اي معنادار ميان مصرف اين داروها تحت شرايط كنترل شده و رخداد تجربه‌هاي عرفاني تصوير مي‌شود.

آخرين شماره فصل‌نامه تخصصي فلسفه و الهيات «نقد و نظر» به صاحب امتيازي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، مدير مسئولي محمدتقي سبحاني و سردبيري علي‌رضا آل بويه روانه بازار نشر شد.
سه شنبه 5 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 236]