عوامل موثر در گرايش به مواد مخدر

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: عوامل موثر در گرايش به مواد مخدر
تحقيقات نشان مي دهد، افرادي كه به انواع مواد مخدر اعتياد پيدا كرده اند، اغلب اولين تجربه شان را به صورت تفريحي و در دوران نوجواني كسب كرده و به تدريج اعتياد آنان، از حالت تفريح خارج شده و با تكرار و زياد شدن ميزان مصرف، معتاد شده اند.فرد ابتدا با مقداري كم شروع مي كند و چون با گذشت زمان، مقدار كم اوليه نياز جسمي او را تامين نمي كند، مجبور مي شود يا مقدار مصرف را افزايش دهد و يا فاصله زماني مصرف را كوتاه تر كند كه در نهايت منجر به وابستگي شديد او به مواد و اعتياد او مي شود.گروهي از جوانان و نوجواناني كه شروع به مصرف مواد مخدر مي كنند، اظهار مي دارند كه براي فرار از مشكلات و مسائل زندگي و داشتن احساسي بهتر از احساس فعلي شان دست به اين كار زده اند.به طور كلي عوامل متعددي موجب اعتياد جوانان مي شوند كه مهم ترين آن ها عبارت اند از:

1-زمينه هاي خانوادگي:
الگوهاي نامناسب رفتاري اطرافيان، منجر به تقليد كوركورانه نوجوانان از آنان مي شود.سيگار كشيدن، نوشيدن الكل، اعتياد به مواد مخدر و ساير كجروي هاي اخلاقي در خانواده موجب بدآموزي و زمينه سازي براي شروع انحرافات و آسيب هاي اجتماعي در بچه ها (اعم از كودك و نوجوان) مي شود.در چنين خانواده هايي نوجوانان به جاي اين كه به فكر انجام فعاليت هاي مثبت و سازنده باشند، مدام درصدد يافتن راه هايي براي مقابله با آثار اين بحران ها هستند و در بدترين شرايط نيز خود درگير آن مي شوند.

2-فقر مادي خانواده
فقر عامل مهمي در معتاد شدن جوانان جامعه است زيرا به دليل تنگ دستي و نداري امكان دسترسي به بسياري از امكانات آموزشي را از دست مي دهند و هيچ تخصص و حرفه اي پيشه نمي كنند و در نتيجه در بازار كار سهم عمده اي ندارند. همين امر موجب كشيده شدن آنان به سمت و سوي فروش مواد مخدر و امكان استفاده از آن مي شود.

3-عدم آگاهي و كم سوادي
افرادي كه از سواد و تحصيلات كمتري برخوردارند، آسيب پذيرتر از افرادي هستند كه نسبت به مضرات و تاثيرات سوءمواد مخدر آگاهي دارند.تحقيقات بسياري نشان مي دهد كه هر چه سواد و ميزان تحصيلات قشر جوان بالاتر باشد، كمتر به اعتياد و استفاده از مواد روي مي آورند.

4-اختلافات خانوادگي:
آمارها نشان مي دهند: نوجواناني كه والدينشان دچار مشكلات و مسائل اخلاقي-رفتاري هستند بيشتر در معرض خطر اعتياد و مصرف مواد مخدر هستند.مشكلات رفتاري خانوادگي منجر به نبود امنيت و فشار رواني بر جوانان و نوجوانان مي شود و آنان را از محيط امن خانواده دور مي سازد.همين امر موجب ارتباط بيشتر او با دوستان و گاه افراد مسئله داري مي شود كه زمينه ساز بسياري از مسائل اجتماعي بعدي مي شوند.

5-خصوصيات و ويژگي هاي جوانان و نوجوانان
در خيلي از موارد مشاهده مي شود نوجوانان و جواناني كه مضطرب، پريشان، افسرده و منزوي هستند، مرتب دچار شكست هاي گوناگون تحصيلي-اجتماعي مي شوند و عزت نفس، خويشتن داري و اعتماد به نفسشان را از دست مي دهند و به سيگار، الكل، مواد مخدر و... به عنوان مفري براي رهايي از اين مشكلات روي مي آورند.

6-فشار دوستان و همسالان:
گروهي از نوجوانان به دليل سازگاري با دوستان و همسالانشان و يك رنگ شدن با آن ها چنان موجوديت فردي-خانوادگي خود را فراموش مي كنند كه در برابر هر تقاضايي سر تسليم فرود مي آورند.هر چه روابط بين والدين و فرزندان نوجوان شان كاهش يابد، ارزش همسالان و روابط گروهي براي آنان بيشتر مي شود.

نقش خانواده در آگاه سازي جوانان و نوجوانان
براي پيشگيري از عادات و رفتارهاي منفي و غير سالم جوانان و نوجوانان، هيچ گاه نبايد صبر كرد تا آنان با چنين مشكلاتي درگير شوند و آن گاه در صدد يافتن راه حل و شيوه مقابله با آن برآيند.از طرف ديگر، باناديده گرفتن و يا انكار واقعيات موجود، نه تنها نمي توان مشكلي را حل كرد، بلكه فرصت يافتن راه حل هم از دست مي رود.بهاي پيشگيري موثر از اعتياد جوانان، همانا هوشياري هميشگي والدين و اعضاي موثر خانواده است.از جمله راهكارهاي موثري كه والدين مي توانند براي پيشگيري از اعتياد جوانان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر به كار بندند عبارت اند از:

1-معيارهاي »خوب بودن« و »بد بودن« را به فرزندانشان ياد بدهند.ارزش هاي پسنديده رفتارهاي مناسب اجتماعي، انتظارات جامعه از يك نوجوان مسئول، اهميت رشد و بالندگي نوجوان براي پيشرفت اجتماعي كه در آن زندگي مي كند و... را به آن ها بياموزند.

2-به نوجوانان بياموزند در برابر اجراي مقررات و قوانين حاكم بر خانه، مدرسه و اجتماع، جدي، مسئول و هوشيار باشند.آن ها بايد بدانند كه هر گونه دسترسي به مواد چه جرايمي به دنبال دارد و چه مجازات هايي را بايد متحمل شوند.

3-سعي كنيد الگوي رفتاري و خوبي براي فرزندان نوجوان خود باشيد.والديني كه خود، سيگار مي كشند يا در مصرف داروهاي مسكن و خواب آور افراط مي كنند يا نگرش و ديدگاه شفاف و مشخصي در برابر مصرف مواد مخدر به فرزندانشان ارائه نمي كنند، راه را براي انحراف و تصميم گيري هاي نامناسب جوانان هموار مي سازند.

4-عزت نفس، خويشتن داري و اعتماد به نفس فرزندتان را تقويت كنيد.فرصت ها و موقعيت هايي براي فرزند نوجوانتان پيش آوريد تا او بتواند پيروزمندانه به اهدافش برسد.او را به دليل توانايي ها و استعدادهايش تشويق و حمايت كنيد.اين كار به او كمك مي كند تا احساس خوبي نسبت به خودش پيدا كند. برداشت هاي جوان نسبت به توانايي ها و استعدادهايش مهم ترين تاثير را بر عزت نفس او مي گذارند.

5-ارتباط موثر و صميمانه اي با نوجوانان (يا جوان) برقرار كنيد.گوش دادن به صحبت هاي او، حمايت از رفتارهاي مثبت، پسنديده و سالم، توجه كردن به احساسات و عواطف او و پذيرش بي قيد و شرط جوانان و نوجوانان به آن ها كمك مي كند تا با ايجاد رابطه اي نزديك و صميمانه با والدين خود در صدد مقابله با بحران هاي زندگي برآيند.

6-فرصت هايي براي او ايجاد كنيد تا مسئولانه درباره كارهاي روزانه خودش تصميم گيري كند.به او ياد بدهيد كه چگونه با افراد ديگر اجتماع ارتباط برقرار كند. مثلا زماني كه تنها در جمعي حضور دارد، چه بايد بگويد، چه كار بايد بكند و... در نظر داشته باشيد اگر او فرد شلخته و بي بند و باري نباشد، در مقابل تعارف دوستانش براي سيگار كشيدن و.. مطيع نخواهد شد.هر اندازه كه تاثير دوستان و همسالان جوان بر او زياد شود، نقش والدين و راهنمايانش براي هدايت او كم رنگ تر خواهد شد.

7-نسبت به احساس افسردگي، بي حوصلگي و انزواطلبي فرزند نوجوانتان حساس و هوشيار باشيد.نوجواني كه دچار افكار پريشان و مايوس كننده مي شود، قابل تامل و بررسي است، زيرا او اساسا پيامدهاي رفتاري خودش را نمي داند.افسردگي براي اين گروه از نوجوانان ممكن است زمينه ساز بسياري از آسيب هاي اجتماعي مثل روي آوردن به سيگار، مواد مخدر، اعتياد، فحشا، بزهكاري و... شود.والدين بايد رفتارها و عادات فرزندان نوجوانشان را كه احتمال مي دهند به دلايلي منجر به افسردگي در آنان شود، مد نظر داشته باشند.

8-واقعيت هاي اجتماع را به فرزند نوجوان (يا جوان) تان گوشزد كنيد.گروهي از والدين تصور مي كنند با مطرح نكردن مشكلات گوناگون جامعه و سر پوش گذاشتن بر حقايق تلخ زندگي، روش مناسبي براي حمايت از فرزندانشان انتخاب مي كنند.در حالي كه آنان نياز دارند تا اطلاعات صحيحي درباره مسائل جامعه اي كه در آن زندگي مي كنند، داشته باشند و در اين زمينه بهترين راهكار آن است كه پدر و مادر سعي كنند با يافتن منابع و مدارك علمي و موثق، اطلاعات و دانسته هاي خانواده شان را ارتقا دهند و راهنماي معتمدي براي فرزندانشان باشند.هدايت سالم والدين و مربيان دلسوز، بسيار ارزشمندتر از دوستي هاي بحران زا و دشوار است.
چهارشنبه 29 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 339]