نوبل براي فيزيك ذره‌اي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نوبل براي فيزيك ذره‌اي
دانش- همشهري آنلاين:
ماكوتو كوباياشي و توشيهيدو ماسكاوا از ژاپن و يوشيرو نامبو از آمريكا جايزه نوبل فيزيك سال 2008 را براي كار نظري راهگشاي‌شان درباره ذرات بنيادي دريافت كردند.

به گزارش خبرگزاري فرانسه اين سه دانشمند به خاطر كارشان در توضيح بي‌قاعدگي‌ها در مفاهيم مربوط به ماهيت ماده و منشا كيهان، كه در "مهبانگ" در 14 ميليارد دلار سال پيش به وجود آمد، برنده جايزه نوبل فيزيك امسال شدند.

كميته نوبل اعلام كرد نامبو، 87 ساله، نيمي از جايزه را به خاطر كارش در دهه 1960 براي كشف ساز و كارهاي "گسيختگي خودبه‌خودي" در فيزيك زير‌اتمي است.

به گفته هيات داوران دو دانشمند ديگر نيمه دوم جايزه نوبل را به خاطر "كشف منشا تقارن گسيخته" دريافت كردند.

نامبو براي ايجاد مفهومي به نام "گسيختگي خودبه‌خودي تقارن" در ابررسانايي و در ذرات بنيادي مورد تقدير گرفته است.

اين نظريه‌ها ستون اصلي "مدل استاندارد فيزيك" هستند، كه سه نظريه از چهار نيروي بنيادي طبيعت - نيروي قوي مولكولي، نيروي ضعيف مولكولي و الكترومغناطيس - را به هم مي‌پيوندد. چهارمين نيروي بنيادي، نيروي جاذبه است.

كميته نوبل اعلام كرد: " گسيختگي خودبه‌خودي تقارن، نظم طبيعت را زير سطحي به ظاهر درهم و برهم پنهان مي‌كند. ثابت شده است كه اين مدل بسيار كارآمد است، و نظريه‌هاي نامبو آغازگر مدل استاندارد فيزيك ذرات بنيادي بودند. اين مدل كوچكترين واحدهاي ساختماني همه مواد و سه از نيرو از چهار نيروي بنيادي طبيعت را در يك نظريه واحد، يكپارچه مي‌كند."

در دهه 1970، كوباياشي و ماسكاوا به توضيح مفهوم تقارن گسيخته ادامه دادند. نظريه آنها اين ضرورت را ايجاد كرد كه مدل استاندارد ذرات بنيادي با سه خانواده جديد ذرات زيراتمي به نام كوآرك‌ها گسترش يابد.

فرضيه‌ آنها تقريبا سه دهه بعد در تجربيات آزمايشگاهي به تاييد رسيد.

كوباياشي، 64 ساله، استاد ممتاز بازنشسته در سازمان پژوهش شتاب‌دهنده پرانرژي در تسوكوبا است و ماسكاوا، 68 ساله، همين عنوان را در انستيتوي فيزيك ذره‌ايي يوكاوا در دانشگاه كيوتو دارد.

نامبو استاد ممتاز بازنشسته در انستيتو انريكو فرمي در دانشگاه شيكاگو است.

آنچه اساس نظريه عدم تقارن را تحكيم كرد، اين كشف بود كه پس از "مهبانگ" ماده بسيار بيشتري نسبت به "ضدماده" به وجود آمده است. اين ماده اضافي بود كه به هسته كيهان بدل شد، و آن را با كهكشان‌ها، ستاره‌ها و سياره‌ها پر كرد.

تلاش براي كشف علت اين تخطي اسرارآميز از تقارن، به حوزه گسترده‌اي از پژوهش‌ها دامن زده است.

بلندپروازانه‌ترين گام تجربي كه در ماه گذشته در اين زمينه برداشته شد، به كار افتادن "برخورددهنده هاردون بزرگ" Large Hadron Collider, بزرگترين اتم‌شكن دنيا در ژنو بود.

ماسكاوا گفت كه بسيار خوشحال است، دانشمند پيشگام در زمينه كاري او، نامبو، برنده جايزه نوبل شده است.

ماسكاوا به جيجي پرس گفت: "من بسيار خوشحالم كه آقاي نامبو برنده جايزه نوبل فيزيك شد. فكر مي‌كردم كه او امسال بخت بيشتري براي جايزه نوبل داشته باشد.

از طرف ديگر كوباياشي گفت گه او از شنيدن خبر برنده شدن جايزه نوبل شگفت‌زده شده است.

او در مصاحبه‌اي با راديو سوئد گفت: "براي من افتخار بزرگي است. نمي‌توانم باور كنم." و افزود: "انتظار برنده شدن را نداشتم."

"سازمان پژوهش شتاب‌دهنده پرانرژي" (KEK) نزديك توكيو، نيز كه كوباياشي در آن كار مي‌كند، از برندگان نوبل فيزيك امسال تقدير كرد
چهارشنبه 17 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 229]