21 سپتامبر روز جهاني صلح اين دل افروزترين روز جهان را بنگر

واضح آرشیو وب فارسی:الف: 21 سپتامبر روز جهاني صلح اين دل افروزترين روز جهان را بنگر
محمد كاكاوند

بني آدم اعضاي يك پيكرند / كه در آفرينش ز يك گوهرند / چو عضوي به درد آورد روزگار/ دگر عضو ها را نماند قرار / تو كز محنت ديگران بي غمي / نشايد كه نامت نهند آدمي

سعدي- گلستان

مجمع عمومي سازمان ملل متحد (در اين نوشته از اين به بعد اختصاراً مجمع عمومي) كه متشكل از تمام اعضاي سازمان ملل متحد است اولين بار در 30 نوامبر 1981 با صدور قطعنامه يي تصميم گرفت سومين سه شنبه در سپتامبر 1982 روز جهاني صلح نامگذاري شود.

(A/Res/36/67) در هفتم سپتامبر 2001 در آستانه بيستمين سالگشت روز جهاني صلح مجمع عمومي 21 سپتامبر را به طور دائمي و قطعي روز جهاني صلح قرار داد.

(A/Res/55/282)

مجمع عمومي در قطعنامه 67/36 از شوراي اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل متحد درخواست كرد در انجام اين امر مشاركت كند و زمينه هاي تحقق آن را فراهم آورد. مجمع عمومي همچنين از تمام دولت هاي عضو سازمان ملل متحد، تمام اركان و سازمان هاي وابسته به نظام سازمان ملل متحد، سازمان هاي منطقه يي، سازمان هاي غيردولتي بين المللي (NGOS) مردم و افراد درخواست كرد كه به طرق مناسب در مراسم بزرگداشت اين روز مخصوصاً از نظر آموزشي و تربيتي با سازمان ملل متحد همكاري كنند. شايد اين سوال طرح شود كه چرا مجمع عمومي چنين كاري كرده است؟ پاسخ را در همان قطعنامه مجمع عمومي (67/36) مي توان يافت، اما نه به شكلي كاملاً صريح. «با يادآوري اينكه تشويق و ترويج صلح در سطح بين المللي و ملي طبق سند تاسيس سازمان ملل متحد يكي از هدف هاي اصلي آن است.»

در صدر منشور ملل متحد كه با عبارت مشهور ما مردم ملل متحد آغاز مي شود، تصريح شده است؛ «ما مردم ملل متحد مصمم شده ايم به محفوظ داشتن نسل هاي آينده از بلاي جنگ كه دو بار در مدت يك عمر انساني افراد بشر را دچار مصائب غيرقابل بيان كرده...» و همچنين در فصل اول؛ اهداف و اصول «حفظ صلح و امنيت بين المللي» اولين اولويت سازمان ملل قرار داده شده است و در بند يك از ماده 11؛ «مجمع عمومي مي تواند اصول كلي همكاري براي حفظ صلح و امنيت بين المللي، از جمله اصول حاكم بر خلع سلاح و تنظيم تسليحات را مورد رسيدگي قرار دهد و ممكن است در مورد اصول يادشده به اعضا يا به شوراي امنيت يا به هر دو توصيه هايي كند.»

هدف هاي سازمان ملل متحد كه حفظ صلح يكي از آنهاست و يكي از مشاغل مجمع عمومي؛ زمينه ساز صدور چنين قطعنامه يي بوده است. مجمع عمومي در قطعنامه دوم خود در خصوص اين روز از تمام ملت ها و مردم درخواست كرده است كه اين روز را آتش بس جهاني و روز عدم خشونت به شمار آورند و در اين روز مخاصمه نكنند.

شايد جالب باشد بدانيد كه در 27 سالي كه از عمر اين روز مي گذرد توجه مردم و دولت ها به طرق ذيل به وجود روز جهاني صلح و فلسفه ايجاد آن جلب شده است؛ در اين روز عده يي با افروختن شمع يا به صدا درآوردن زنگ يا سكوت كردن به مدت يك دقيقه (يا بيشتر)، نيايش كردن براي برقراري صلح، به اهتزاز درآوردن نوشته هايي با مضامين صلح آميز، تشويق كردن مردم به مهربان بودن با يكديگر و گذشت كردن در روابط شان با يكديگر و برگزاري كنسرت هاي موسيقي و اختصاص دادن منافع حاصل از آن براي مقاصد صلح آميز يا بحث كردن و بررسي راه هايي كه مي تواند به برقراري صلح بينجامد، از اين فرصت استفاده كرده اند. هر كس كه علاقه مند به حفظ صلح باشد هر كجا كه باشد مي تواند در ترويج فرهنگ صلح بين ابناي بشر و كاستن از آلام ديگران كمك كند. «به دمي يا درمي يا قدي يا قلمي» شايد هم همگي،

تقريباً همه ساله در سازمان ملل متحد مراسمي بدين منظور برگزار مي شود و دبيركل سازمان ملل متحد زنگ صلح (Peace Bell) را در نيويورك به صدا درمي آورد و پيامي مي دهد. كوفي عنان دبيركل پيشين سازمان ملل متحد در 21 سپتامبر سال 2006 پيامي به مضمون ذيل صادر كرد؛ «دوستان عزيزم، براي بعضي از ما، صلح واقعيتي روزمره قلمداد مي شود. خيابان هايمان ايمن است و كودكان مان به مدرسه مي روند. جايي كه بنيان جامعه قوي است، هداياي ارزشمند صلح تقريباً بدون توجه مي مانند. اما امروزه براي بسياري از مردم جهان اين هدايا تنها رويايي دست نيافتني است. آنان در زنجيره يي به سر مي برند؛ محيطي ناامن و ترس آور. علت وجودي اين روز عمدتاً براي آنان است. 25 سال قبل مجمع عمومي سازمان ملل روز جهاني صلح را به عنوان روز آتش بس جهاني و عدم خشونت اعلام كرد. سازمان ملل متحد از آن هنگام اين روز را گرامي داشته است. مراد از اين روز آن است كه مردم نه تنها به صلح فكر كنند، بلكه كاري براي آن انجام دهند. با اين وجود در اين روز مانند 364 روز ديگر، خشونت همچنان زندگي افراد را مي گيرد و اين چند هفته اخير شاهد تشديد جنگ در چندين نقطه از جهان بوده ايم. سازمان ملل متحد از راه هاي مختلف براي صلح تلاش مي كند. ما تمام تلاش خود را به كار مي گيريم تا جلوي خونريزي بيشتر گرفته شود و موفقيت هايي نيز داشته ايم. كشورها توجه بيشتري به ديپلماسي بازدارنده مي كنند. ماموريت هاي حفظ صلح سازمان ملل همراه با تلاش هاي ما براي حمايت از مردم سالاري و ارتقاي حقوق بشر از اهميتي بسزا برخوردارند. هر شهروند در هر كجا، زن و مرد در هر جامعه تلاش مي كنند آلام را كاهش دهند و پل هايي بين مردم با اعتقادات و فرهنگ هاي گوناگون ايجاد كنند. در واقع جنگ هاي كمتري امروز در مقايسه با دهه هاي گذشته به وقوع مي پيوندد. اما هنوز همين مقدار هم زياد است. هر آسيب ديده از جنگ يك ناكامي است كه به ما يادآور مي شود چقدر بيشتر بايد تلاش كنيم. با چنين احساس همبستگي، از مردم همه جهان مي خواهم امروز به نام صلح يك دقيقه سكوت كنند. اجازه دهيد قربانيان جنگ را به خاطر بياوريم و اجازه دهيد هر يك از ما متعهد شويم با اقدام بيشتر در هر كجا كه مي توانيم تفاوت ايجاد كنيم تا صلح پايدار ايجاد شود.»

بان كي مون دبيركل فعلي سازمان ملل متحد نيز در اولين پيام خود در 21 سپتامبر چنين گفت؛ «صلح يكي از ارزشمندترين نيازهاي بشريت است و همچنين عمده ترين رسالت سازمان ملل متحد. صلح ماموريت ما را تعريف مي كند و گفتمان ما را هدايت... تلاش براي صلح حياتي است اما آسان نيست. در واقع در جوامع بي شمار سراسر جهان صلح هدفي است دست نيافتني. از اردوگاه هاي آوارگان دارفور در چاد گرفته تا كوچه هاي پرت بغداد تلاش براي دستيابي به صلح همراه با ناكامي و رنج است. 21 سپتامبر- روز جهاني صلح- فرصتي است كه براي ترويج صلح و آسايش تمام مردم جهان عزم خود را جزم كنيم.

امروز روزي براي آتش بس جهاني است. من تمامي كشورها و رزمندگان را ترغيب مي كنم به احترام اين روز دست از خصومت بردارند. همزمان با خاموش شدن غآتش باريف جنگ افزارها ما بايد از اين فرصت براي غتفكرف در پرداخت هزينه هاي درگيري ها استفاده كنيم. اجازه بدهيم فقط صلح را يك اولويت ندانيم بلكه به آن عشق بورزيم و هر زمان و هرجا كه هستيم هر روزمان روز صلح باشد.»

در 21 سپتامبر 2008 به قرار اطلاع بان كي مون پيام ديگري صادر خواهد كرد.

روز جهاني صلح امسال (21 سپتامبر 2008= 31 شهريور 1387) مصادف با شصتمين سالگرد تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر است.

روز جهاني صلح همچنين تقريباً مصادف است با آغاز سال تحصيلي دانشگاهي. شايسته است كه در تمام دانشكده هاي حقوق در آغاز تدريس حقوق بين الملل عمومي و حقوق سازمان هاي بين الملل قدر و منزلت صلح و جايگاه آن در سازمان ملل متحد تبيين شود.

صلح در تمام سطوح آن (جهاني- منطقه يي) با گفت وگو به دست مي آيد نه با جنگيدن و كاربرد زور و تحميل اراده غالب بر مغلوب. لازمه گفت وگو كردن برابري تمام اشخاص و آزادي بيان است. آزادي بيان نيازمند حق مردم در گردهمايي هاي مسالمت آميز و تشكيل انجمن و شركت در فرآيند اداره جامعه و حل مشكلات آن است.وقتي از صلح سخن مي گوييم مقصود فقط نجنگيدن (مفهوم منفي صلح) نيست چون فقر، بي سوادي، بيمارهاي لاعلاج يا صعب العلاج همچون ايدز، آلودگي محيط زيست، سوراخ شدن لايه ازن، گرم شدن زمين و دفع زباله هاي خطرناك عواملي است كه بشر را تهديد مي كنند.روز جهاني صلح فرصتي گرانقدر است براي پرداختن به اين مشكلات و ترويج دوستي و مهرباني بين مردم و همچنين احترام به حقوق بشر و پيشگيري از درگيري هاي مسلحانه اما جا دارد كه مردم جهان در اين روز بذل توجهي به جمع آوري مين هاي زميني رها شده در ميادين سابق درگيري هاي مسلحانه كنند، چون مين هاي زميني بسان سربازان ستيزه جويي هستند كه خبر آتش بس يا صلح به آنها نرسيده است و هنوز با تمام توان خود را در حال جنگ مي دانند و هر كس را كه به پاسگاه ايشان قدم بگذارد به ديار عدم مي فرستند. از ياد نبايد برد كه تعداد مين هاي رها شده در جهان بسيار زياد است و متاسفانه قربانيان آن زنان، كودكان و كشاورزان هستند چون مين ها - اين سربازان لجوج و خاموش - هيچ تبعيضي بين نظاميان و غيرنظاميان نمي گذارند. روز جهاني صلح مي تواند روز ترخيص و عقب كشيدن اين سربازان خاموش باشد.

عنوان مقاله برگرفته از مصرعي سروده فريدون مشيري است با نام دلاويزترين، نشر چشمه، تهران 1379، ص 163

*مدرس دانشگاه

نويسنده لازم مي داند از همكاري تمام كاركنان گرامي دفتر اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران صميمانه سپاسگزاري كند.
پنجشنبه 28 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]