تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1848183844
بازخوانی یک پرونده تاریخی: جنگ شهرها
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: بازخوانی یک پرونده تاریخی: "جنگ شهرها" فتاح غلامي عصرایران ؛ فتاح غلامي - دفاع مقدس يكي از مقاطع سرنوشت ساز در تاريخ معاصر ايران است. بخصوص اينكه از واقعه به نوعي سند دفاع مردم از انقلاب اسلامي نيز به شمار مي‌رود از اين حيث كه يكي از مهمترين عوامل بروز جنگ، همدستي نظام سلطه با عراق براي نابودي نظام تازه تاسيس جمهوري اسلامي بود.
جنگ هشت ساله علاوه بر اينكه دفاعي سخت كوشانه عليه تجاوز بود در درون خود تحولات و پديده‌هاي مختلفي از جمله، اجماع غرب و شرق عليه ايران، تحريم اقتصادي و نظامي، ارائه چهره‌اي جنگ طلبانه از سوي رسانه‌هاي غربي عليه كشورمان، مقاومت همه جانبه عليه تهاجم و ... را در پي داشته است.يكي از مهمترين رخدادهاي دوران دفاع مقدس، جنگ شهرها بوده است. در يك نگاه كلي مي‌توان جنگ شهرها را عبارت از حملات نظامی به محل‌های مسکونی و غیر نظامی برای بالا بردن فشار روانی جنگ بر مردم و دولت مقابل دانست كه اکثرًا با بمباران هوایی، موشک باران و یا توپخانه انجام همراه بود. جنگ شهرها از نظر قوانين بين‌المللي حمايت از غيرنظاميان در حملات مسلحانه، تفكيك اهداف نظامى از غيرنظامى و تلاش براى محدود ساختن صدمات ناشى از جنگ، اساس و مبناى تدوين مقررات و قوانين مربوط به حقوق جنگ است. در نيمه دوم قرن نوزدهم، حمايت از افراد غيرنظامى در برابر خطرهاى ناشى از حمله هاى مسلحانه به عنوان يك قاعده عرفى مورد پذيرش قرار گرفته و مورد قبول همه كشورها قرار گرفت.گفت وگوهاى صلح لاهه در سال هاى ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ و همه اقدام هايى كه در ژنو در فاصله سال هاى ۱۸۶۴ تا ۱۹۷۷ صورت گرفتند، براساس اين اصل حقوق عرفى بوده اند. آغاز جنگ شهرها حمله هوايى و موشكى عراق به شهرها و مناطق مسكونى ايران كه از نخستين روزهاى تجاوز آغاز شد و با شدت ادامه يافت، در خردادماه ۱۳۶۳ وارد مرحله جديدى شد. در اين تاريخ رژيم بعثى عراق با صدور اعلاميه اى به ساكنان شهرهاى جنوبى و مركزى ايران اخطار كرد كه اين شهرها را مورد حمله هوايى قرار مى دهد. ايران در برابر اعمال ضدانسانى رژيم متجاوز عراق، همواره پايبندى خود را به موازين بين المللى اعلام داشته بود اما با اقدام عراق در اخطار به ساكنان شهرهاى جنوبى و مركزى ايران و پس از شدت گرفتن حمله هاى عراق به اين مناطق مسكونى و در نتيجه افزايش تلفات غيرنظامى، ايران پس از رعايت نشدن قواعد بشردوستانه حقوق بين الملل از سوى رژيم عراق، به ناچار به گلوله باران مناطق مرزى مبادرت ورزيد. البته، ايران پيش از توسل به عمل متقابل؛ در تاريخ ۱۵ خردادماه ،۱۳۶۳ به افراد و ساكنان مناطق مرزى و مناطق مجاور تأسيسات نظامى ايران براى ترك نواحى مرزى به طور مكرر اخطار و هشدار داد. در حقيقت ايران در طول جنگ تحميلى در برابر حملات رژيم عراق به مناطق مسكونى از خود صبر زيادى نشان داد و از آغاز تجاوز عراق تا اواخر سال ۱۳۶۳ از توسل به عمل متقابل كه به موجب مقررات بين الملل حتى مشروع است، خوددارى كرد.( تاریخ از یاد نمی برد، جنگ شهرها، حمیرا حیدریان، روزنامه ایران، سه شنبه ۸ اسفند ۱۳۸۵) از سال ۱۳۶۴، بن بست نسبی در نبردهای زمينی و رکود در جبهه های مرزی، جنگ را به شهرها و مواضع غير نظامی دو کشور کشاند. از اين تاريخ، همراه با حمله به کشتی های باری و سکوهای نفتی، نيروی هوايی عراق يورش گسترده به تهران و ديگر شهرهای ايران را آغاز کرد. نگاه يكسويه سازمانهاي بين‌المللي جبهه‌هاي جنگ دراين سال تحولات بسياري را به خود ديده بود و هر نيروهاي رزمي دو كشور در تلاش گسترده براي وارد كردن ضربه اي كاري به توان نظامي رقيب خود بودند. در چنين شرايطي بود كه عمليات بدر در طرح ريزي شد. اين عمليات در سطح بين المللى، منطقه‌اى و داخل دو كشور ايران و عراق بازتاب گسترده اى داشت. در سطح بين المللى، امريكا و شوروى نسبت به حمايت از عراق توافق نشان دادند. نمايندگان دو قدرت برتر جهانى طى نشستى در وين، درباره جنگ تحميلى گفت وگو و توافق كردند كه براى جلوگيرى از شكست عراق، از اين كشور حمايت كنند. دولت امريكا همچنين با گذشت چهار روز از عمليات، از ايران خواست تا مخاصمه را با مذاكره پايان دهد. انگلستان نيز در واكنش نسبت به اين عمليات، درخواست كرد كه از طريق سازمان ملل ميان ايران و عراق آتش بس برقرار شود. با توجه به ادامه جنگ شهرها كه پيش از عمليات در جريان بود و نيز تشديد حملات عراق پس از آغاز حمله، دبيركل سازمان ملل از دو كشور خواست، از حمله به مناطق مسكونى خوددارى كنند. سازمان ملل همچنين بيانيه اى را در ۱۴ ماده منتشر كرد كه در آن از ايران و عراق خواسته شد موارد زير را رعايت كنند:۱- خوددارى از كاربرد سلاح شيميايى۲- خوددارى از حمله به كشتى هاى تجارى۳- عدم حمله به مناطق مسكونى۴- حفظ امنيت خطوط هوايى. تشديد جنگ شهرها و جنگ نفت كش ها يكى از پيامدهاى فورى عمليات بدر بود. عراق كه تا چندى پيش- مطابق آمار بيمه لويدز- حدود ۱۲۷ فروند كشتى را در خليج فارس مورد حمله قرار داده بود، با آغاز عمليات بر شدت حملات خود افزود و علاوه بر آن به جنگ شهرها در ابعاد گسترده اى ادامه داد. با بالا گرفتن جنگ شهرها، سازمان ملل خواستار توقف آن شد. ايران و عراق دو موضع متفاوت در مقابل اين خواست دبيركل اتخاذ كردند، عراق اعلام كرد كه يا پايان جنگ و يا ادامه جنگ شهرها و كشتى ها، در حالى كه ايران موافقت خود را با توقف حمله به مناطق مسكونى و كشتى ها اعلام كرد. در جنگ شهرها، براى نخستين بار ايران با اتخاد سياست «مقابله به مثل» برخى از شهرهاى عراق، از جمله بغداد را هدف قرار داد. عراق نيز براى اولين بار با هواپيماى ميگ ۲۵ و موشك هاى دوربرد، به تهران حمله كرد.
بدين ترتيب، دامنه جنگ شهرها باز هم گسترده تر پيدا كرد و در مدت يك ماه و نيم (سوم اسفند ۱۳۶۳ تا هفدهم فروردين ۱۳۶۴) ۲۹ شهر و چند روستاى ايران ۱۱۸ بار مورد اصابت بمب و موشك قرار گرفتند كه بر اثر اين حملات ۱۲۲۷ تن شهيد و ۴۶۸۲ تن مجروح شدند و خسارات مالى فراوانى به بار آمد. اين روند، پس از آن كه دولت ايران اعلام كرد موافقان جنگ در روز قدس راه پيمايى كنند، پايان يافت. راه پيمايى روز قدس كه با حملات موشكى عراق به شهرها همراه بود، با چنان استقبالى از جانب مردم روبه رو شد كه باور نكردنى بود. اين اقدام، ضمن پايان دادن به جنگ شهرها، پاسخى به مخالفان ادامه جنگ بود كه پس از عدم الفتح عمليات بدر، زمينه اظهارنظر پيدا كرده بودند. در چنين شرايط سختى و دراوج جنگ شهرها ، رهبر انقلاب طي پيامي از ضمن تشريح اين مطلب كه دفاع مقدس به مثابه جنگ ميان اسلام و كفر است از رزمندگان خواستند با تمام توان بايستند و به هيچ عنوان سستى به خود راه ندهند.( عملیات بدر ویژگی ها و بازتابها، رونامه جوان، يكشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۸۳) نقش ستون پنجم نكته قابل توجه در اين زمينه ارائه اطاعات از سوي سازمان مجاهدين خلق به ارتش بعثي بود تا خلبانان عراقي با توجه به اين اخبار به بمباران مناطق مختلف شهري بپردازند. يكي از مهمترين دلايل سازمان براي چنين خيانتي اعتقاد به اين موضوع بود كه بمباران مراكز اقتصادي و نظامي از توان ايران در ادامه جنگ مي كاهد .بنابراين بمباران اين مناطق در جنگ به عنوان ضربه زدن به ريشه ايران تلقي مي شد و هر چند كشته شدن چند نفر را به دنبال داشت ولي اين مسئله براي سازمان مجاهدین خلق مهم نبود. سازمان حتي در مورد بمباران مناطق مسكوني، تحليلش اين بود كه جنگ شهرها، موجب توقف كل جنگ است و كشته شدن تعدادي از مردم هر چند بي گناهند، اهميت نداشت. البته هر وقت تشخيص داده مي شد كه ديگر جنگ شهرها عادي شده و از اثر افتاده و شايد تأثيري معكوس پيدا كند، با عراق هماهنگ مي شد و آنگاه قطع جنگ شهرها، بنابه درخواست سازمان صورت مي گرفت تا تبليغات ايران عليه سازمان بي اثر و بر چهره صلح خواهي سازمان در داخل و خارج از كشور، تأكيد شود. (مصاحبه با گلبرنگ يكي از اعضاي جدا شده از سازمان مجاهدين خلق، کیهان هوائی شماره 798، 20/07/1367 ) دور دوم جنگ شهرها در روزهاي اول خردادماه 1364 كه منطبق با ماه مبارك رمضان بود آغاز شد و تا بيست و چهارم اين ماه به طول انجاميد. شكست صدام براي دستيابي به اهداف مورد نظر در جنگ شهرها؛ در راهپيمائي عظيم روز قدس ( آخرين جمعه از ماه مبارك رمضان ) نشان داد كه تلاش رژيم بعثي براي تشديد حملات خود عليه شهرهاي مسكوني و ايجاد خلل در روحيه مردم با ناكامي مواجه شده است. استفاده از سلاح‌هاي شيميايي گام بعدي رژيم بعثي بود كه در سكوت جامعه بين‌الملل عليه سربازان ايران در جبهه‌ها و مناطق مسكوني از جمله سردشت و زرده در استان كرمانشاه به كار گرفته شد. در زمستان 1365 سومین جنگ شهرها علیه ایران آغاز شد و برای اولین بار موشکهای عراقی که برد آنها به کمک تکنسین های خارجی افزایش یافته بود، به تهران اصابت کرد. دور جدید جنگ شهرها که با بمباران شیمیایی حلبچه همراه بود، احتمال ایجاد فاجعه ای بزرگ علیه ایران اسلامی را گوشزد می کرد.( خبرگزاری مهر، عملیات والفجر 10 ؛ غربت یک حماسه در سایه یک فاجعه هولناک انسانی، ۱۳۸۴/۱۲/۲۴)در اين زمان هيچ صدايي از مجامع بين‌المللي و يا سازمان غيردولتي شنيده نمي‌شود كه اين اقدامات را تقبيح كنند و به نوشته واشنگتن پست در دوم فوريه 1988، ايالات متحده نيز مانع از مداخله سازمان ملل براي متوقف كردن جنگ شهرها و يا محكوم كردن استفاده غيرانساني عراق از سلاح‌هاي شيميايي مي‌شود.( سيد محسن فرجادي،جنايت در سكوت،روزنامه همشهری،7 شهریور 1386 ) مقابله به مثل ايران ايران در طول جنگ همواره بر عمليات زميني تاكيد مي‌كرد و به همين خاطر سعي داشت عليرغم تحمل خسارات فراواني از عراق بواسطه بمباران شهرهاي مسكوني از هر گونه اقدامي عليه عراق در اين خصوص خوداري كند اما با اين وصف چاره‌اي براي جز مقابله به مثل وجود نداشت. دولت ايران تصميم گرفت براي جلوگيري از حملات موشكي عراق، دست به عمل متقابل بزند. رهبر انقلاب اسلامي با تأكيد بر حفظ جان و خون مسلمانان عراقي، دستور داد قبل از هر گونه شليك موشك، مردم غير نظامي شهرهاي عراق را آگاه كنند و فقط اهداف نظامي و دفاعي عراق، مورد هدف قرار گيرد.
در نتيجه دولت طي اطلاعيهاي اعلام كرد كه براي جلوگيري و متوقف كردن حملات موشكي عراق، دست به عمل متقابل می زند ؛ به اين ترتيب در ساعت 2:40 دقيقه بامداد بیستم اسفند1363 اولين موشك دور برد ايران به شهر كركوك اصابت كرد. در ادامه و در یکی از اين حملات موشكي ، ساختمان «بانك رافدين» عراق در سه كيلومتري كاخ صدام مورد هدف قرار گرفت. پس از اين اقدام ايران ، دبير كل وقت سازمان ملل متحد در پيامى از دولت هاى ايران و عراق درخواست كرد تا از حمله به مناطق مسكونى در خاك يكديگر خوددارى كنند.ايران براى سياست خود مبنى بر خود دارى از گسترش جنگ در مناطق غير نظامى و براى رعايت حقوق انسان دوستانه، به تقاضاى دبير كل وقت پاسخ مثبت داد و رژيم عراق نيز موافقت خود را اعلام كرد و بدين ترتيب توافق «۱۲ ژوئن» ۱۹۸۴ م (۲۲ خداد ۱۳۶۳) شكل گرفت. به دنبال اين توافق بنابر تقاضاى دبير كل شوراى امنيت سازمان ملل قرار شد تا هيأت هاى ناظر آن سازمان براى نظارت بر اجراى مفاد اين توافق در تهران و بغداد مستقر شوند. اما پس از مدتى، رژيم عراق بارها توافق ۱۲ ژوئن را ناديده گرفت. سازمان ملل متحد پس از اطلاع از اين اقدام، هيأت ناظر خود مستقر در تهران را به بازديد از مناطق مورد حمله فرستاد و بازرسان نیزدر گزارش خود به شوراى امنيت اين موارد را مورد تأييد قرار دادند. عراق، در دى و بهمن ماه ۱۳۶۵ براى چندمين بار جنگ شهرها را آغاز و حمله به مناطق مسكونى و غير نظامى ايران را دنبال كرد كه در پى آن، مدارس، دانشگاه ها، بيمارستان ها و ... مورد حمله بمب و موشك قرار گرفتند و حتى اماكن مذهبى نيز مصون نماندند. تنها در بمباران 11 بهمن ارومیه ، قریب به 500 شهروند ظرف کمتر از 10 دقیقه به شهادت رسیدند .آخرين و حساس ترين جنگ شهرها، حمله موشكى عراق به تهران و شهرهاى مركزى ايران بود. در اين اقدام از تاريخ دهم اسفندماه سال ۱۳۶۶ با موشكباران تهران آغاز شد و تا ۱۱ارديبهشت ۱۳۶۷ ادامه يافت. در اين مدت عراق متجاوز از ۱۷۰ موشك ميانب رد استفاده كرد و تلفات جانى و آسيب هاى مالى زيادى را وارد كرد. در اين مرحله نيز، ايران بار ديگر براى توقف حمله هاى عراق به اقدام متقابل روى آورد و از موشك هاى ميان برد برضد آن كشور استفاده كرد. صدام كه جنگ شهرها را به اميد ايجاد تشنج و نارضايتي در بين مردم مسلمان ايران راه انداخته بود، اصلاً انتظار نداشت كه با عمل متقابل جمهوري اسلامي ايران رو به رو شود. شروع جنگ شهرها كه در ايران با به شهادت رسيدن صدها نفر و در عراق با انهدام بخشي از تأسيسات نظامي و دفاعي و تجهيزات شهري همراه بود، توانست نقش مهم دفاع مناسب را نشان دهد. حملات موشکی عراق به تهران که با حجم انبوه موشک های "اسکاد" صورت می گرفت ، هر چند با پاسخ متقابل ایران مواجه شد ولی به دلیل کمبود موشک در ایران ، تعداد کمتری موشک به بغداد شلیک می شد که این امر اعتراض مردم زیر موشکباران تهران و سایر شهرها را موجب شد و از طرفی ، مسؤولان نظامی ایران را به سمت بومی سازی تولید موشک در کشور سوق داد و بدین ترتیب ، حرکت تولید موشک در ایران شکل گرفت و در نهایت با تولید موشک های دوربرد "شهاب" ایران به گروه کشورهای دارنده تکنولوژِی موشکی ملحق شد . بنابر این هرگاه سخن از موشک شهاب3 یا سایر موشک های ایرانی می رود ، می توان به یاد "جنگ شهرها" افتاد. عکس ها : سایت جهانگیر رزمی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 460]
-
گوناگون
پربازدیدترینها