کلیساهای اصفهان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: كليساي وانك

ارامنه بعد از كوچ بزرگ يعني در سال 1605 به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند . آنها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگي كردند و در وحله*ي اول كليساها را بنا كردند .
ارامنه مردماني بودند كه مذهب برايشان اهميت بسياري داشت . پس اين باعث مي*شد كه محلي براي دعا و راز و نياز با خداي خود داشته باشند . اولين كليسا وانك بود .
وانك اولين بار در سال 1604 ساخته شد كه البته اين بنا خيلي كوچكتر از بناي فعلي و با وسعت كم ساخته شد.
50 سال بعد از ساخت اوليه به خواست و تشويق خليفه*ي وقت ( خليفه شخصي است روحاني كه ازدواج نمي*كند و امور ارامنه در دست اوست اين شخص از ارمنستان و يا لبنان كه رئوس مذهبي ارامنه هستند انتخاب شده وبه نقاط مختلفي كه ارامنه ساكن هستند فرستاده مي*شود )
داويراول اين مكان ويران شده و جاي آن بنايي با طرحي شكوهمند و عظيم ساخته مي*شود .
ساخت اين مكان 9 سال به طول مي*انجامد .
و در سال 1664 در زمان سلطنت شاه عباس دوم به اتمام مي*رسد اين مكان را براي تعليم راهبان و اسكان خليفه بنا مي*كنند اين كليسا و يا دير آمناپرگيچ ( ناجي همگان ) در جنوب اصفهان در محله*ي جلفا يعني در ميدان بزرگ اين محله واقع است ، بناي عظيم و برج ساعت آن از فاصله*ي دور مشخص است با ايرن اين بنا با ذوق و سليقه*ي مردمان اين منطقه بيشتر آشنا مي*شويم مردماني كه خاك خود را رها كرده وبه سرزمين غريب آورده شدند و اثري چنين زيبا خلق كرده*اند .
اين بنا دو در ورودي دارد كه در اصلي دري چوبي بزرگ است كه مردم از آن رفت و آمد مي*كنند .
سر در اين ورودي منظره*اي از داخل دير با كاشي لاجوردي و خاكستري مزين شده بالاي تصوير به خط ارمني اين چنين نوشته شده ( دير ناجي همگان محلي براي راهبان )
بعد از ورود دالاني وجود دارد كه در دو طرف دالان دو اتاق وجود دارد كه قبلاٌ در آن اتاقها به امور مربوط به ارامنه رسيدگي مي*كردند ولي در حال حاضر يكي به عنوان مغازه*اي كوچك و ديگري به عنوان اتاق نگهباني از انها استفاده مي*شود .
دالان ما را به سمت پلكان ورودي راهنمايي مي*كند .
در سمت راست پلكان برج ناقوس واقع است در زير اين برج دو قبر وجود دارد اين قبرها مطعلق به سربازي ارمني و ديگري مطعلق به پيشواي ارمني است اين برج 38 سال بعد از بناي اصلي دير ساخته مي*شود هزينه*ي آن را تاجري ارمني به اسم هوانجان جماليان متقبل مي*شود .
در سمت راست اين بنا ( برج ناقوس ) كتيبه*اي بزرگ به رنگ آبي مشخص است و دور آن را سنگهاي صليبي احاطه كرده*اند اين سنگهاي صليبي به زبان ارمني ( خاچ كارم نام دارند يعني همان سنگ صليبي ) اين سنگها يا خاچ كارها از كليساهاي ويران شده*ي جلفا به اين مكان آورده شده و در اين ديوار نصب شده*اند .
در قسمت سمت چپ برج ناقوس بناي ياد بودي چشم بيننده را به طرف خود جلب مي*كند اين بناي ياد بود ، ياد بودي از قتل عام ارامنه است كه در سال هزار و نه صد و پانزده به دست تركان عثماني صورت گرفته هر ساله در اين مكان در روز بيست و سه آوريل مراسم برگذار مي*شود كه مردم ( ارامنه ) جمع شده و شمع روشن مي*كنند و ياد شهداي ارمني را گرامي مي*دارند .
چاپچانه
پشت اين بنا يعني در سمت چپ اين بنا چاپخانه وجود دارد كه البته چند سالي است كه به چاپخانه تبديل شده است . شايان ذكر است كه اولين چاپخانه*ي ايران و خاورميانه در اين مكان تاسيس شد .
در سال 1640 به سركردگي پيشواي مذهبي كليساي وانك خليفه خاچاطور كساراتسي چاپخانه*اي داير شد ( در كليساي وانك ) اين شخص ماشين چاپ و حروف چاپ را خود شخصاٌ ساخت و در سال 1641 كتابي با مضمون شرح حال پدران رواحاني به چاپ رساند . هنوز هم چند نسخه از اين كتاب در موزه*ي كليساي وانك وجود دارد كه البته از لحاظ چاپ و كاغذ مرقوب نيست ولي براي چاپ كنندگان آن افتخار بزرگي است .
بعد از آن پيشواي مذهبي خاچاطور شخصاٌ خليفه خوانس را به ايتاليا فرستاد تا شيوه*ي چاپ كردن را بياموزد كه خليفه هوانس به آمتسردام مي*رود و آنجا شيوه*ي چاپ را آموخته و يك ماشين چاپ نيز با خود به خلفاي اصفهان مي*آورد و در سال هزار و شش صد و چهل و هفت كتاب « تهيه و تقويم » را به چاپ مي*رسانند .
در سال 1844 بارون مانوك هورداينان جلفايي يك ماشين چاپ عالي را كه گرانقيمت نيز بوده را از اروپا به اصفهان مي*آورد كه اين ماشين چاپ در حال حاضر در موزه*ي كليساي وانك نگهداري مي*شود و اولين كتاب را كه با اين ماشين در كليساي وانك به چاپ رساندند « زبور داوود » بود كه تنها نسخه*ي باقيمانده از آن در كتابخانه*ي بولئان آكسفورد محفوظ است .
كتابخانه
در زمان كوچ بزرگ ، ارامنه همه چيز خود را جا گذاشتند و به ايران آمده*اند ولي تنها چيزي كه نتوانستند از آن چشم پوشي بكنند كتابهايي بود كه در خانه*هاي خود داشتند ارامنه با تحمل زحمات فراوان كتابهاي زيادي را با خود به ايران ( اصفهان ) آوردند اين كتابها تنها ثروتي بود كه هميشه براي ارامنه باارزش بود و هست .
البته بايد گفت در سال 1770 تا 1790 در آن هنگام كه ارمنيان و به ويژه پيشوايان مذهبي كليساي وانك مورد آزار و اذيت قرار گرفتند كتابهاي زيادي به خاطر بدست آوردن تفنگ و باروت فروخته شدند ولي بعد از گذشت سالها وقتي وضع به حالت عادي برگشت دوباره اين كتابها جمع*آوري شدند و در سال 1884 قسمتي از كليساي وانك ( محوطه*ي كليسا ) را به كتابخانه اختصاص دادند يعني كتابخانه*اي بنا كردند و گنجه*هاي چوبي براي آن ساختند تا بتوانند از كتابها نگهداري كنند كه اين كتابخانه و گنجه*هاي چوبي آن در حال حاضر وجود دارد . شايان ذكر است تمام اين كتابها كتابهاي خطي هستند كه روي پوست نوشته شده*اند .
كتابخانه*ي كليساي وانك در قسمت غربي محوطه كليسا روبروي نمازخانه واقع است .
موزه
بعد از كتابخانه موزه*ي اين كليسا قرار دارد .
اين موزه در سال 1871 ساخته شد . اين مكان محل نگهداري اجناس گرانقيمت و نايابي است كه در دنيا نظير آنها وجود ندارد بايد گفت كه بشر اين اموال گرانقيمت و ناياب به وسيله*ي مردم هديه شده*اند كه اهداي اين اموال بيشتر براي آن بوده كه جايگاه مناسبي براي يادگارهاي گذشتگان وجود داشته باشد تا آيندگان بدانند پدرانشان كه بودند و چه كردند .
در اين مكان از انجيلهاي زيبايي نگهداري مي*شوند كه يكي از آن انجيلها كوچكترين انجيل دنيا است كه با هفت زبان نوشته شده و هفت گرم وزن دارد .
اماكن اداري
در گذشته كارهاي اداري و قضايي ارامنه*ي جلفا در اين مكان صورت مي*گرفت از تنظيم قباله*ي ازدواج تا تعمير و ثبت فوت و تولد و امور قضايي مثل شكايات و رسيدگي به ان انجام مي*شد اين امر در حال حاضر ادامه دارد و ارامنه جلفا براي كارهاي خود به اين محل رفت و آمد مي*كنند . براي همين در دير آمناپرگيچ ساختماني ساخته مي*شود كه در حال حاضر نيز برپاست و خدمتگزاران مردم در اين مكان به كارهاي جامعه*ي ارمني در جلفا رسيدگي مي*كنند .
البته اين را نيز بنا به فراموش كرد كه در گذشته امور ارامنه*ي بعضي از كشورها نيز در ديرآمناپركيج حل و فصل مي*شده مثل « هنر » ولي در حال حاضر فقط به امور ارامنه*ي جنوب ايران رسيدگي مي*كنند .
اين مكان در جنوبي*ترين قسمت دير واقع است و سال ساخت آن به زمان سلطنت ناصرالدين شاه باز مي*گردد .
در قسمت شرقي دير روبروي موزه محل اسكان اسقف و يا خليفه وقت ساخته شده است دو طبقه دارد كه در طبقه*ي اول وسائل و مايحتاج ذير در آن نگهداري مي*شود و طبقه*ي دوم محل سكونت اسقف است .

كليساي بتلهم

بلندترين كليساي جلفا است و گنبد آن بزرگتر از كليساهاي ديگر است و از نظر نقاشي*هاي داخل نمازخانه بهتر از كليساي وانك است . اين كليسا در سال 1627 بنا شد .
باني اين كليسا شخصي ثروتمند بود به نام خواجه پطروس . خواجه پطرس باني ساخت ميدان بزرگ جلفا نيز هست .
گنبد كليساي بتلهم دو پوش است 8 پنجره دور گنبد دارد از داخل نمازخانه دور گنبد با نقاشي*هاي زيبايي آزين يافته است و سقف آن با گلبوته*هاي زيادي زنگاري شده است . محراب آن نسبتاٌ وسيع است و دور تا دور آن 12 تصوير وجود دارد طبق روايات سال خوردگان اين كليسا از روي حسادت بنا شده است .
مي*گويند باني كليساي مريم به خادم خود دستور مي*دهد كه روز هفته*ي مقدس خواجه پطروس را به كليسا راه ندهد به خاطر همين خواجه پطروس بعد از اين ماجر خود كليسايي بنا مي*كند تا به قول معروف پا در كفش آوديك باني ساختمان كليساي مريم بكند ، ولي بعضي*ها نيز مي*گويند چون در روز هفته*ي مقدس خواجه پطروس به كليساي مريم مي*رود و جايي براي نشستن نمي*يابد بنا را بر اين مي*دارد كه خود كليسايي بسازد اين كليسا روبروي كليساي مريم واقع است .
در سال 1970 هنگام تعمير گنبد كتيبه*اي يافته مي*شود كه نام چند نقاش كه نقاشي ديوارهاي كليسا را به عهده داشته*اند آورده شده بود اين نقاشان عبارت بودند از ميناس - مارديروس - آسدوازادور ( ميناس يكي از نقاشان مشهور اصفهان بوده است )
اين كليسا دو انجيل خطي دارد كه بر پوست نوشته شده*اند كه به سال هزار و صد و هشتاد و هفت ميلادي بوده است .
در سمت غرب محوطه*ي كليسا قبر خواجه پطروس باني كليسا و خواجه غوكاس فرزندش و فرزند خواجه غوكاس قرار گرفته است .
كليساي بتلهم به خاطر داشتن جاذبه*ي توريستي و به علت فرسودگي در حال حاضر به عنوان يك موزه استفاده مي*شود و مراسم مذهبي در آن انجام نمي*شود . ولي هر ساله در آخر مرداد ماه بنا بر رسم ارامنه به 12 كليساي موجود در جلفا سر مي*زنند و در هر كدام از كليساها شمع روشن كرده دعا مي*خوانند و فقط در همين روز خاص است كه اين كليسا شاهد رفت و آمد ارامنه مي*شود .

كليساي مريم

كليساي مريم در محوطه*ي ميدان بزرگ جلفا روبروي كليساي بتلهم ساخته شده است .
اولين ساختمان اين كليسا در سال 1610 ساخته مي*شود كه بعد از آن در سال هزار و ششصد و سيزده كاملاٌ ساخته مي*شود اين كليسا در سال هزار و ششصد و شصت و شش با نقاشي مزين مي*شود و كاشيهاي ديوارهاي آن بين سالهاي هزار و ششصد و پنجاه و يك و هزار و ششصد و شصت و شش به تدريج نصب مي*شود اين كليسا بدون ستون برپا شده است .
اين كليسا داراي نقاشي*هاي زيبايي است كه بر ديوارهاي نمازخانه نقش بسته*اند در ديوارهاي شمالي و جنوبي دو تابلوي رنگ روغن روي بوم وجود دارد اثر يك هنرمند ماهر ونيزي كه توسط آقاي گراك هديه شده است كه متعلق به سيصد سال پيش هستند .
چون اين كليسا به نام حضرت مريم نام نهاده شده زنها با علاقه*ي بيشتري به اين كليسا مي*رفتند در قديم روزهاي چهارشنبه دختران و زنها گروه گروه از محله*هاي جلفا به اين كليسا مي*رفتند و چهارشنبه*ي قبل از عيد پاك بعضي*ها پابرهنه به اين كليسا مي*آمدند تا با خوشحالي و شادي حضرت مريم شريك شوند و او را به خاطر قيام حضرت مسيح بشارت دهند .
در قسمت شمالي محوطه*ي كليسا كليساهاي كوچكي به نام هاكوب مقدس وجود دارد كه خيلي پيشتر از بناي اصلي كليسا ساخته شده بود تا مردم در آن محل به دعا و نيايش بپردازند .
كليساي مريم تا سال 1848 به جاي ناقوس ، تخته*اي داشت كه از آن استفاده مي*شد ولي در همين سال يعني هزار و هشتصد و چهل و هشت كشيش بارسق گالستانيان به هنگام بازگشت از هند با خود ناقوسي به جلفا مي*آورد و به جاي ناقوس تخته*اي نصب مي*كند .
محوطه*ي اين كليسا بعد از كليساي وانك بزرگترين محوطه را داراست و مراسم بيشتري در اين كليسا برگزار مي*شود .
اين كليسا داراي دو در ورودي است در شرقي و غربي كه بيشتر از در غربي آن استفاده مي*شود در غربي دقيقاٌ روبروي در شرقي كليساي بتلهم باز مي*شود .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 217]