شور معنوي رمضان در ميان اهل سنت/ تذهيبي ماندگار و باوري راستين

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: شور معنوي رمضان در ميان اهل سنت/ تذهيبي ماندگار و باوري راستين
داخلي. اجتماعي. رمضان. اهل سنت.

اكنون ماه مبارك رمضان است و اينجا عبادتگاه و مساجد اهل سنت، همه آمده- اند پير، جوان، كودك، دوشيزگان، مرد و زن براستي اينان چه مي‌خواهند؟ يكي از ماموستايان اهل سنت مي‌گويد : ماه رمضان تنها مناسبت و تنها تجمعگاه عبادي الهي است كه هيچ گونه نيازي به تبليغ براي گردآوري اشخاص ندارد و انگيزه فطري و روح معنوي اين ماه است كه از ابتداي ماه تا انتهاي آن تمام مساجد ما را در شهر و روستا مملو از مومنين مي‌كند.

وي ادامه مي‌دهد: در حاليكه مثلا براي برپايي يك مراسم راهپيمايي، جشنواره ، سمينار و حتي يك مسابقه ورزشي از ماهها قبل در رسانه‌هاي گروهي تبليغات پر آب و تابي مي‌شود اما گويي اين معجزه اين ماه مبارك است كه نه تنها به تبليغ نيازي ندارد كه از ماهها قبل در مناطق اهل سنت خود را براي استقبال اين ضيافت پاك الهي آماده مي‌نمايند.

در شبهاي رمضان كه پاي در مساجد اهل سنت مي‌گذاري بانگ "يا حنان يا منان ياذالكرم و الاحسان " و يا نواي " مولا يا سليم و سلم دايما ابدا" در منقبت خوبيهاي اين ماه و اذكار در تقرب به حضرت خداوند و فرستاده امينش دلت را صيقل و جانت را نوازش مي‌دهد.

شايد به جرات بتوان گفت در ميان اهل سنت جاذبه‌هاي ماه رمضان به قدري فراگير است كه همه خود را براي اداي اين فريضه الهي آماده مي‌كنند و حتي آنهايي كه به هر دليل نمي‌توانند و يا نمي‌خواهند در اين ماه روزه بگيرند حرمت سايرين را نگه داشته و از اين بابت كمتر نيازي به نيروي بازدارنده پليس براي كنترل روزه خواري است.

"خليفه جبار ويسي" يكي از روزه داران ساكن شهر كرمانشاه كه شب را در مسجد محمد المصطفي (ص) دولت آباد براي اداي نماز "تراويح" به سر مي‌برد در خصوص اين ماه مي‌گويد: در اين ماه همه درهاي رحمت الهي به روي بندگانش باز است و هر فردي كه با قلب پاك و اخلاص به سوي ربش انابت و توبه كند خداي از وي در مي‌گذرد و او را تولدي دوباره مي‌بخشد.

وي با اشاره به خيل عظيم نمازگزاران مرد و زن در اين مسجد مي‌افزايد:
اين مسجد همواره شاهد اين تراكم جمعيت نمازگزار بوده اما در ماه مبارك رمضان شور و حال ديگري دارد و تا پاسي از شب وقت خود را براي گفتگويي عاشقانه با معبودشان اختصاص مي‌دهند و به اذكار و ادعيه ويژه اين ماه مي- پردازند.

بسياري از مومنين اهل سنت در ماه شعبان و قبل از آمدن رمضان با روزه داري ، خود را براي استقبال از اين ماه آماده مي‌كنند و بر ثواب بسيار اين نوع روزه داري در نزد خداوند تاكيد مي‌ورزند.

در شبهاي ماه رمضان پس از نماز عشاء نماز "تراويح" را ادا مي‌كنند كه خود كلمه تراويح جمع "ترويح" و به معني جلسه جلسه نشستن بين نمازهاي دو ركعتي و گفتن ذكرهاي ويژه ماه مبارك رمضان مي‌باشد.

اهل سنت پس از اداي نماز عشاء دو ركعت نماز سنت پيامبر را به جاي مي- آورند سپس شروع به اداي نماز تراويح مي‌كنند.

نماز تراويح كه سنت مقدس پيامبر است داراي ‪ ۲۰‬ركعت است و به صورت دو ركعت دو ركعت پشت سر امام جماعت ادا مي‌شود و بين هر سلام در نمازهاي دو ركعتي ذكرهايي مانند "يا حنان يا منان يا ذالكرم و الاحسان" ، "مرحبا مرحبا يا شهر رمضان مرحبا يا شهر خير و البركت و الاحسان مرحبا" و يا قصيده "برديه" قرايت مي‌شود سپس بر مي‌خيزند و دو ركعت ديگر را ادامه مي دهند.

در نمازهاي تراويح سه ركعت آخر اين نماز تحت عنوان نماز "وتر" اقامه مي شود و در خاتمه نماز ماموستايان آييني سوره‌هاي قرآن كريم را تفسير و مردم را به معروفات و پرهيز از منكرات دعوت مي‌نمايند.

شبهاي قدر نيز در بين اهل سنت داراي ارزشي والا است و آنها در شبهاي ‪۲۱‬ ، ‪ ۲۷ ، ۲۵ ، ۲۳‬و ‪ ۲۹‬تا صبح خواب از ديدگانشان دريغ مي‌دارند و چشمانشان را به جاي خواب آب حيات تقرب الي‌الله مي‌دهند و به قرايت قرآن ، نماز مولودي خاني و ادعيه و اذكار خاص ماه مبارك و شبهاي قدر مي‌پردازند.

در زمينه اجتماعي نيز در اين ماه عقيده بر اين است كه مومن نبايد سفره‌اش را براي افطار و يا سحري بيش از حد رنگين نمايد و بايد همواره به ياد همسايه تنگدستش باشد و به سان حضرت علي (ع) نان و خرمايش را با آنان قسمت نمايد و بر همين اساس است كه در اين ماه نذر " مولود پيغمبر" بسيار زياد مي‌شود و هر كس به فراخور وسعش، خوراكي را براي بازكردن روزه روزه داران به مساجد مي‌برند كه عمده آنها كلوچه‌هايي به نام "ناوساجي" ، كيك ، خرما ، زولبيا و.. مي‌باشند.

يكي از باورهايي كه اهل سنت دارند اين است كه اگر روزه را با آب، خرما و يا شربت باز كنند همانا سنت رسول الله (ص) را به جا آورده‌اند.

سحرگاهان كه مردم براي صرف سحري بر مي‌خيزند نيز داراي شور و حال خاصي است و اگر در ماه رمضان شبي را در يكي از شهرهاي اهل سنت به صبح رساني در مي‌يابي كه از بلندگوي هر مسجدي نداي "مرحبا مرحبا يا شهر رمضان" و "صلاه" به گوش مي‌رسد و چنان شور و همهمه‌اي در شهر مي‌افتد كه گويي روز است و همسايه‌ها به در منازل ديگران مي‌روند تا مبادا خواب بمانند.

اين رسم در روستاهاي اهل سنت بسيار جذبه بيشتري دارد مثلا در يكي از روستاهاي سهرستان روانسر به نام "كره قلعه كهنه" فردي به نام "خليفه عبداله شهبازي" وجود دارد كه هر سحرگاهان خواندن اذكار و ادعيه خود را با نواختن طبل همراه مي‌سازد و خود وي بر اين باور است كه اين روش به دليل سنتي بودن آن ضمن اينكه نمادي از گذشتگان آبا و اجدادي است داراي تاثير معنوي بيشتري بر روزه داران خواهد بود.

در روستاهاي اهل سنت اهالي روستا سحري شان را با همسايه‌ها قسمت مي كنند و از بيدار كردن همديگر گرفته تا بردن غذا به درب منازل همسايه خود نمادي ازاين اشتراك معنوي را مي‌توان يافت ضمن اينكه فردي مسئول مي‌شود كه باچوبدستي خود در تاريكي شب بر در منزل همسايگان كوبه نمايد تا آنان رااز خواب بيدار و براي سحري آماده نمايد.

در سحري هم مي‌گويند سنت پيامبر اين است تا قبل از گفتن اذان دست از خوردن و آشاميدن برداشت و سپس فريضه نماز صبح را به جا آورد.

اما كشش معنوي و محبوبيت اين ماه در ميان اهل سنت به حدي است كه وقتي وارد روز شانزدهم اين ماه مي‌شوند در نمازهاي تراويح خود به جاي مرحباكه خاص ‪ ۱۵‬روز اول است از عبارت " الوداع الوداع يا شهر رمضان الوداع " استفاده مي‌شود و بدين ترتيب كم كم خود را براي وداع با اين ماه آماده مي كنند.

هر مسلماني خود بر آن مي‌دارد تا يك يا چند بار قرآن را ختم نمايند و وقتها براي متوفايان خود نيز اين كار را مي‌كنند ضمن اينكه تسبيحات هر روز نيز مشخص است.

با نزديك شدن به روزهاي انتهايي ماه رمضان در ميان مردم سني شور و حال خاصي ديده مي‌شود و خود را براي عيد بزرگ مسلمين يعني عيد سعيد فطر آماده مي كنند در روز عيد همگان خود را به پوشيدن بهترين لباسها و پخت بهترين خوراكي‌ها ملزم مي‌دانند و به راستي چه شور و حالي دارد آنگاه كه پس از سلام نماز عيد همه حاضران در مساجد ديگري را به آغوش مي‌كشند و از آنان حلاليت مي‌طلبند.

پس از اينكه از مسجد به در آمدند اولين كاري كه مي‌كنند به درب منزلي مي روند كه ظرف يكسال اخير عزيزي از دست داده باشد و با قرايت فاتحه و دعا براي آمرزش فرد متوفا تسكيني بر آلام داغداران مي‌نهند سپس خانه به خانه مي‌گردند و از اهالي هر خانه حلاليت مي‌طلبند و با تقسيم شدن به گروههاي كوچكتر به داخل منازل براي تناول طعام پخت شده در اين روز مي روند و خوردن غذاي عيد فطر را تبرك مي‌دانند.

اين رسم تا سه روز ادامه داد و بسياري از روستاييان به روستاهاي همجوار براي تبريك عيد و كسب حلاليت و دور ريختن كينه و كدورتها مي‌روند و در اين سه روز بسياري بدهي خود را مي‌بخشند و يا اعانه براي كمك به خانواده‌هاي كم بضاعت و يا آزادي زندانيان جمع آوري مي‌شود.

بعد از رمضان نيز روزه ديگري كه سنت پيامبر مي‌باشد تحت عنوان روزه "شيشه‌لان" كه مدت آن شش روز است و به منظور بدرقه ماه رمضان مي‌باشد به جا آورده مي‌شود و كسي كه به هر دليلي عذري براي نگرفتن روزه ماه رمضان داشته اين فرصت را مغتنم شمرده تا قضاي روزه نگرفته‌اش را در شيشه‌لان به جاي آورد.كد/‪۴‬
دوشنبه 18 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 147]