قيمت بليت سينماها: گران يا ارزان؟چند مي‌گيري بري سينما؟!

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: قيمت بليت سينماها: گران يا ارزان؟چند مي‌گيري بري سينما؟!
امير ميلاني«ما به تماشاگر باج مي‌دهيم.» اين جمله‌اي است كه مي‌شود از اغلب كساني كه در حوزه سينما فعاليت مي‌كنند، شنيد. البته اين باج دادن را مي‌شود به زمينه‌‌هاي مختلف اين صنعت تعميم داد، هم باج دادن در ارائه موضوع‌ها و مضامين اجتماعي كه در بيشتر اوقات با روابط دختر/پسري آميخته است، هم در ارائه خدمات سينمايي.

البته در اين زمينه منظور نظر اين گزارش قيمت بليت سينما در سال‌هاي اخير است وگرنه بر كسي پوشيده نيست كه نه سالن‌هاي استاندارد در سطح جهاني در اختيار سينماي ايران است، نه كيفيت پخش فيلم‌ها در سينماها به حد مطلوب رسيده است. قيمت بليت در اين سال‌ها به دلايلي رشد داشته‌اند كه اين دلايل بعضا هيچ ربطي به اتفاقات موجود در جامعه و بستر سينماي ايران نداشته است. قيمت بليت بالا رفته است،‌ چون بايد هر سال نسبت به سال قبل افزايش قيمت داشت. ميزان و ‌درصد اين افزايش هم خيلي منطقي به نظر نمي‌آيد. اما نكته‌اي كه بسيار جلب‌توجه مي‌كند قيمت پايين بليت در سينماي ايران است. بليت در حال حاضر 2000توماني در شرايطي كه در كشورهاي صاحب‌سينما بعضا با سه برابر اين قيمت مواجهيم، محل بحث‌هاي متفاوتي است.
اين قيمت البته در شرايطي كه بيماري مزمن كمبود تماشاگر در سينماي ايران مي‌تواند به نابودي اين سينما منجر شود به حكايت غريبي منجر شده است. در اين ميان نبود متفكران و مسوولان كاربلد كه ريشه‌هاي اين بيماري را تشخيص دهند و برايش داروهاي مناسب را تجويز كنند به شدت حس مي‌شود.
هر 3/1 صندلي براي يك ايراني
نظريه‌اي وجود دارد كه مي‌گويد بي‌تفاوتي در قبال مصرف‌كننده براي حداكثر بهره‌گيري از كالاها و خدمات در شرايطي كه امكان مصرف بيش از يك نوع كالا يا خدمات مطرح است به شدت ضروري است. مصرف‌كنندگان مي‌خواهند با ايجاد تعادل در مصرف كالاهاي متفاوت رضايت بيشتري كسب كنند. خريد روزنامه، رفتن به سينما و... براي مصرف‌كنندگان و مخاطبان مخارجي دارد. به عنوان مثال در ايران به ازاي هر ايراني۱‎/۳‌صندلي(بر اساس كل مبلغ فروش سينماي ايران تقسيم بر تعداد تماشاگران) سينما وجود دارد در حالي كه در كانادا و سوئد 2/29 و 7/27 است.
حدود 805‌هزار نفر براي تماشاي فيلم به سينماهاي كشور مي‌روند و در مقايسه با جمعيت كل كشور به طور متوسط هر ايراني در سال5/ 1 بار به سينما مي‌رود. در كانادا سه بار در سال، نروژ سه بار در سال،كره شمالي 4/9 بار، هند 1/5 بار، بنگلادش 3بار و.... پايين بودن ظرفيت سينماها، گران بودن تقريبي قيمت بليت سينما، تكراري بودن موضوعات فيلم‌ها، جذاب نبودن فيلم‌ها و عدم بازگويي واقعيت‌هاي اجتماعي در فيلم‌ها از عواملي است كه توليدكنندگان بايد به آن توجه كنند.
در اين مجال سعي داريم موضوع قيمت بليت سينما‌ها را در يك آسيب‌شناسي مورد ارزيابي قرار دهيم.
نيم‌بها شدن بليت سينما‌ها؛ افزايش تماشاگر
از چند سال پيش، تصميم گرفته شد كه سينماها در روزهاي شنبه بليت‌هاي خود را به صورت نيم‌بها عرضه كنند.
دليل اين امر نيز فروش پايين فيلم‌ها در روز اول هفته بود. با اين كار قرار بود تماشاگر بيشتري به سالن‌ها جذب شود كه اين اتفاق نيز رخ داد. به طوري كه شنبه از كم‌فروش‌ترين روز هفته سينماها، به بيش از روزهايي تبديل شد كه به خاطر بليت نيم‌بها، گاهي اوقات در حد پنج‌شنبه و جمعه تماشاگر را به سالن‌هاي سينما مي‌آورد.
شوراي صنفي نمايش در يكي از آخرين تصميماتش روز ارائه بليت نيم‌بها را از يك روز به دو روز افزايش داد و روز سه‌شنبه را نيز به شنبه اضافه كرد. تصميمي كه ظاهرا براي رونق بخشيدن به روزهاي وسط هفته اتخاذ شده است. اگر در روزهاي آخر هفته بيشتر خانواده‌ها به سينما مي‌روند، در روز شنبه بيشتر تماشاگران را دانش‌آموزان و دانشجويان تشكيل مي‌دهند؛ كساني كه نيم‌بها بودن قيمت بليت خيلي برايشان اهميتي فراتر از خانواده‌هايي دارد كه اوقات فراغت‌شان را در سالن‌هاي سينما مي‌گذرانند.
با آنكه برخي از تهيه‌كنندگان، از ارزان‌بودن قيمت بليت سينما در ايران نسبت به ديگر كشورها گلايه دارند، بايد گفت كه قيمت فعلي بليت‌ها (به خصوص با افزايش قيمت امسال) هنوز براي خيلي‌ها بالا است، حتي اگر رشد قيمت بليت سينما همسو با رشد تورم نبوده باشد.در كشورهاي صاحب سينما، از روش‌هاي متنوعي براي جذب مخاطب بيشتر استفاده مي‌شود، كه برخي از آنها در اين جا نيز قابل استفاده است. اما در گام اول به نظر مي‌رسد كه نيازمند تغيير شيوه پخش و عرضه فيلم‌ها از روش سنتي به شيوه‌هاي مدرن‌تر هستيم. سينماي ايران با وجود رونق نسبي اين روزهايش، بحران اقتصادي‌اش چنان جدي است كه از هر اقدامي كه به جذب تماشاگر بيشتر بينجامد، بايد استقبال كند، اما تصور اينكه با انتقال روز فيلم بهاي بليت به وسط هفته، به افزايش فروش فيلم‌ها ياري مي‌رسانيم، از نوعي شتابزدگي در تصميمات خبر مي‌دهد كه قبلا هم نمونه‌هايي از آن را به چشم ديده‌ايم.
تجديد نظر در مناسبات اكران فيلم‌ها، بيش از هر چيز نيازمند كار كارشناسي است. تغيير روز بليت نيم‌بها، اگر زيان‌بخش نباشد، قطعا بي‌حاصل است.
قيمت بليت وابستگي مستقيم به دستمزد عوامل دارد
در سينما هميشه چيزي هست كه آن را سر زبان‌ها بيندازد. اين بار هم افزايش دستمزد بازيگران است كه براي برخي دردسرساز شده و گروهي را به واكنش واداشته است. اما در حقيقت با توجه به ارقام ذكر شده توسط تهيه‌كنندگان فيلم‌ها؛ افزايش هزينه در توليد هم ايجاد شده و اين افزايش، به زيرمجموعه‌ها و بدنه سينما هم سرايت كرده است. دستمزد بازيگران براي حضور در يك فيلم افزايش يافته و به تبع آن، ساير عوامل توليد نيز تقاضاي دستمزد بيشتري، براي همكاري و حضور در يك پروژه سينمايي دارند. به همين سبب اين افزايش قيمت، فراگير شده است. حتي سينماداران هم در كنار تهيه‌كنندگان خواهان افزايش قيمت بليت سينما هستند. تنها چيزي كه در اين ميان در نظر گرفته نمي‌شود مخاطب سينما است. هرچند تهيه‌كنندگان، بازيگران و عوامل توليد؛ دلايلي براي ادعاي خود دارند، اما آيا اين روند افزايش هزينه توليد؛ در نهايت به ضرر سينماي ما تمام نمي‌شود؟
البته برخي از سينماگران معتقدند اين افزايش قيمت در همه شاخه‌هاي توليد سينما، وجود ندارد و «كارگرداني» يكي از اين عرصه‌ها است.
عليرضا رييسيان، كارگردان سينما در همين زمينه مي‌گويد: دستمزد كارگردان‌ها در اين سال‌ها نه تنها افزايش نداشته، بلكه كاهش نيز يافته است. برخي فيلمسازان و تهيه‌كنندگان براي اين كه از چهره‌هاي مطرح سينما در فيلم‌هايشان بهره بگيرند سينما را به هم مي‌ريزند؛ به اين معنا كه به فلان بازيگر مرد 70ميليون و به بهمان بازيگر زن فيلم 40ميليون‌تومان دستمزد مي‌دهند. من هنوز هم نمي‌دانم با اين كار مي‌خواهند به صنعت سينما كمك كنند يا درحقيقت اين سينما را زير سوال ببرند. در نتيجه پرداخت اين دستمزدهاي هنگفت و برنامه‌ريزي‌هاي غلط، ديگر در سينما كمتر فيلم خوب ساخته مي‌شود. در حالي كه سياست‌هاي سينمايي امسال، داشتن سينمايي فاخر و توليد فيلم‌هايي فاخر است.
حميد مدرسي، تهيه‌كننده سينما هم افزايش قيمت دستمزد در هر بخش از سينما را نوعي تاثير منفي مي‌داند و مي‌گويد: در اين سال‌ها دخل و خرج در صنعت سينما با هم، هم‌خواني ندارد و متاسفانه عامل اصلي هم بازيگراني هستند كه خودشان قيمت كارشان را در هر پروژه تعيين مي‌كنند. اين مساله سبب مي‌شود تا قيمت تمام شده يك فيلم، گران‌تر شود. اين مساله مدت‌هاست كه اتفاق افتاده و تاثير منفي هم داشته است. تا جايي كه بين بيست تا بيست و پنج‌درصد از هزينه توليد فيلم، در دستمزد بازيگران خلاصه مي‌شود، در هر مقطعي هم بدون هيچ دليل منطقي، دستمزدها افزايش مي‌يابد. بنزين گران مي‌شود، بازيگران دستمزد خود را بالا مي‌برند، سهميه سيمان قطع مي‌شود، باز هم بازيگران دستمزد بيشتر مي‌خواهند. قيمت شير گران مي‌شود، دستمزد بازيگران افزايش مي‌يابد. در اين ميان، سينما دچار ضرر و زيان مي‌شود و اين شرايط پيامدهاي ناخوشايندي به همراه دارد. چون كارگردان و بقيه اعضاي گروه توليد، افزايش دستمزد ندارند و اگر هم افزايشي اتفاق مي‌افتد، معقول، منطقي و متناسب با موقعيت اقتصادي آنها در سينما است. در حقيقت آنها دستمزد خود را با توجه به مشكلات موجود سينما، تورم و بحران افزايش مي‌دهند.
اگر مردم پول ندارند، مي‌توانند سينما نروند
با اينكه اغلب سينماداران با افزايش قيمت بليت‌ها مخالفند و آن را عاملي براي ركود سينما مي‌دانند، ولي تهيه‌كنندگان اعتقاد دارند اين افزايش، به رونق سينما ياري مي‌رساند.
حسين فرحبخش از اعضاي اتحاديه تهيه‌كنندگان سينماي ايران گفته است: هر چند نزديك به دو سال قيمت بليت سينماها روي 1500‌تومان مانده بود، اما هزينه توليد 100 يا حتي تا 120‌درصد افزايش يافت؛ افزايشي كه لزوم بالا بردن قيمت بليت سينما را بيش از هر زمان ديگري خاطرنشان مي‌كند.
وي افزود: اگر مردم پول ندارند، مي‌توانند سينما نروند. من تهيه‌كننده كه نبايد سوبسيد سينما رفتن آنها را از جيب خودم بدهم. اگر دولت دلش به حال مردم سوخته، با من بليت پنج‌هزار‌تومان حساب كند و به مردم دو‌هزار‌تومان بفروشد.
سخنگوي انجمن سينماداران نيز با اعلام مخالفت صد‌درصد اعضاي اين انجمن با افزايش قيمت بليت‌هاي سينما گفت: واقعيت اين است كه بسياري از فيلم‌ها ارزش افزايش قيمت بليت را ندارند.
از ابتداي سال 87 قيمت بليت‌هاي سينماي ممتاز در تهران از 1500‌تومان به 2000‌تومان افزايش يافت. در حالي كه در سال 86 قيمت بليت‌ها ثابت مانده بود، اين افزايش 35‌درصدي، واكنش‌هاي متفاوتي را در پي داشت.
يك مقايسه كوچك
در نيمه اول سال جاري ميلادي حدود 56‌ميليون بليت در روسيه به فروش رسيده و ميزان فروش فيلم‌ها 4/382‌ميليون دلار بوده است.
متوسط قيمت بليت از 6/5‌دلار در سال 2007 امسال به 9/6‌دلار رسيد. به اين‌ترتيب به نظر مي‌رسد تا پايان سال ميزان فروش فيلم‌ها در روسيه بيشتر از سال 2007 شود كه در مجموع 110‌ميليون بليت به فروش رسيد و درآمدي 9/566‌ميليون دلاري حاصل شد. 77 فيلم از 186 فيلم به نمايش درآمده در نيمه اول سال 2008 بيش از يك ميليون دلار فروش داشتند. چهار فيلم نيز در بيش از 700 سالن پخش شد كه برابر با ركورد پارسال فيلم آمريكايي «دزدان دريايي كارائيب: در انتهاي دنيا» است.
تخمين زده مي‌شود مجموع فروش فيلم‌ها در سينماي روسيه تا پايان سال جاري ميلادي رقمي بين 750 تا 770‌ميليون دلار باشد. در شش ماه اول سال از پنج فيلم پرفروش، دو فيلم روسي بودند. «طنز سرنوشت: دنباله» حدود 50‌ميليون دلار فروخت و پرفروش‌ترين فيلم تاريخ روسيه شد.
«فيلم خيلي خوب» هم كه هجويه‌اي بر فيلم‌هاي موفق روسي اين اواخر است، با 6/27‌ميليون دلار در رده دوم قرار گرفت. فيلم حادثه‌اي «تحت‌تعقيب» به كارگرداني تيمور بكمامبتوف با بازي آنجلينا جولي، جيمز مك آووي و مورگان فريمن، از 26 ژوئيه تاكنون فراتر از انتظار ظاهر شده و 8/25‌ميليون دلار فروش داشته است.
افزايش قيمت بليت سينما با شاخص تورم همخواني ندارد
منوچهر محمدي هم با بيان اينكه آن چه كه ما به عنوان گراني و تورم از 6‌ماه دوم پارسال تا به الان شاهدش بوديم، اثرات خودش را به طور طبيعي بر سينما هم گذاشته است، توضيح داد: در بخش‌هايي مثل پذيرايي، اقامت، حمل‌ونقل، پاره‌اي از وسايل صحنه كه مجبور به خريد آنها هستيم، مواد مصرفي و مايحتاجي كه در ارتباط با فيلم‌ها هست، شاهد بوديم؛ بنابراين تورمي كه در اين بخش‌ها بوده است به طور طبيعي روي هزينه تمام شده يك فيلم هم تاثير گذاشته است.
وي ادامه داد: در بخش دستمزدها هم اين اتفاق افتاده است كه البته فقط به تورم ارتباطي ندارد و بخشي به ناهماهنگي‌هاي موجود بين بخش سينما و تلويزيون مربوط مي‌شود كه موجب گران شدن دستمزدها در اين حوزه شده است. چندين بار اين موضوع را در تلويزيون، وزارت ارشاد و خانه سينما مطرح كرديم كه با مشاركت جمعي به راه‌حلي برسيم تا بتوانيم در اين بخش حداقل قدري جلوي افزايش قيمت‌ها را بگيريم.
اين تهيه‌كننده از تاثير اين تورم در بازگشت سرمايه فيلم‌ها ياد كرد و گفت: اندكي از اين ماجرا توسط افزايش قيمت بليت كه در اوايل سال اتفاق افتاد پوشش داده مي‌شود؛ اما هنوز نسبت افزايش بليت سينما با شاخص‌هايي كه الان به صورت جدي اتفاق مي‌افتد، همخواني ندارد.
وي ادامه داد: اگر قيمت بليت هم متناسب با افزايش تورم تغيير كند، اثرات منفي تورم و گراني در بخش سينما تا حدودي كنترل مي‌شود و اين در حالي است كه ما نمي‌توانيم بهاي بليت سينما را تا حدي افزايش بدهيم كه باعث حذف سينما از سبد هزينه خانواده‌ها بشود.محمدي بر ضرورت پيگيري راه‌حل‌هاي براي كنترل تورم در سينما تاكيد كرد و ادامه داد: اگر فكر جدي صورت نگيرد، از دامنه سرمايه‌گذاري در اين عرصه كاسته خواهد شد و تمام تلاش و زحماتي كه در اين سال‌ها كشيده شده تا سينما به مرحله رشدي برسد، از منحني سپري شده خارج مي‌شود.
تهيه‌كننده «ميم مثل مادر» مطرح كرد: اگر اتفاق خاصي در اين زمينه نيفتد شاهد افزايش تنوع توليد نخواهيم بود و طبيعتا بخش خصوصي مدام احساس مي‌كند، دامنه ريسك و خطر سرمايه‌گذاري بالا مي‌رود كه اين روند براي كار فرهنگي يك آفت به حساب مي‌آيد.
از سال 63 عقب‌تريم
با تمام اين اوصاف البته جدول پرفروش‌ترين فيلم‌هاي هر سال با توجه به قيمت بليت و تعداد تماشاگر، جدول‌ جالبي است كه مي‌تواند شاخك‌هاي حساس را به خود جلب كند. اينكه در تمام اين سال‌ها تنها فيلم كلاه‌قرمزي و پسرخاله در سال 73 با دو ميليون و 850هزار نفر تماشاگر پرمخاطب‌ترين فيلم سينماي ايران در 24سال اخير بوده و اينكه هنوز به لحاظ تعداد تماشاگر نيز اخراجي‌ها در سال 86 با 866هزار نفر از فيلم سناتور در سال 63 با 934هزار نفر تماشاگر عقب‌تر است بسيار جالب توجه است. اخراجي‌ها با بليت 1500توماني از سناتور با بليت هفت توماني جا مانده است. در اين ميان آنها كه مدام از بيماري اين سينما مي‌گويند و عده‌اي اين بيماري را انكار مي‌كنند و به حاصل كار خود افتخار مي‌كنند، مي‌توانند اعداد و ارقام ساده اين جدول و نمودارهاي مشابه ديگر را نيم‌نگاهي بيندازند.
سه شنبه 5 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 607]