«جام‌جم» بررسي مي‌كند نقش‌هاي سايه و روشن غيرمتعهدها در پرونده هسته‌اي ايران‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: «جام‌جم» بررسي مي‌كند نقش‌هاي سايه و روشن غيرمتعهدها در پرونده هسته‌اي ايران‌
جام جم آنلاين: وزيران امور خارجه كشورهاي جنبش عدم تعهد موسوم به «نم» صبح امروز به مدت 2 روز در محل اجلاس سران سازمان كنفرانس اسلامي گرد هم مي‌آيند تا سندي 100 صفحه‌اي را كه نتيجه كار كميته‌هاي كاري كارشناسان ارشد 118 كشور عضو در زمينه مسائل مهم بين‌المللي و منطقه‌اي، سياسي، اقتصادي و اجتماعي است، را مورد بررسي و تصويب قرار دهند.

كميته‌هاي كاري كارشناسان كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد در طول 2 روز گذشته با برگزاري جلساتي متعدد اين سند را آماده كرده‌اند. اين سند براي مسيري كه جنبش در آينده خواهد پيمود، بسيار تعيين كننده است.

بسياري از بندهايي كه قرار است در سند اجلاس تهران تصويب شود در گذشته بررسي و درباره آن توافق شده بود.

در كميته سياسي، مهم‌ترين مسائل بين‌المللي و موضوعاتي كه جامعه بين‌المللي با آنها مواجه است مانند تروريسم، مبارزه با مواد مخدر و جرايم سازمان يافته، همكاري‌هاي بين‌المللي براي تقويت صلح و امنيت در جهان، مسائل منطقه‌اي مانند عراق، افغانستان، فلسطين، خلع سلاح و موضوع فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت كه البته كميته‌اي ويژه موضوعات خلع سلاح و برنامه هسته‌اي ايران را به طور جداگانه بررسي و نتايج كار را به كميته سياسي گزارش كرد.

در پانزدهمين اجلاس وزيران خارجه كشورهاي عضو جنبش غيرمتعهدها كه از امروز در تهران آغاز شده است نمايندگان 118 كشور عضو، 15 كشور ناظر و 8 سازمان بين‌المللي و منطقه‌اي ناظر حضور دارند. جنبش عدم تعهد تاكنون 14 اجلاس در سطح سران و 14 اجلاس در سطح وزرا برگزار كرده است.

در پي اعلام آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي ميزباني پانزدهمين اجلاس وزراي خارجه عدم تعهد در تهران، اين پيشنهاد در جلسه 22 آذر 86 در جلسه دفتر هماهنگي جنبش عدم تعهد در نيويورك به تصويب رسيد. جمهوري اسلامي ايران همچنين آمادگي خود را براي ميزباني شانزدهمين اجلاس سران جنبش عدم تعهد در سال 2012 اعلام كرده است.

عملكرد جنبش عدم تعهد در پرونده هسته‌اي ايران

اعضاي جنبش عدم تعهد معتقدند كه توانسته‌اند نقش مثبتي را در خصوص مساله هسته‌اي ايران ايفا كنند. تمام اعضاي اين جنبش بر اين حقيقت واقفند كه سرنوشت پرونده هسته‌اي ايران، در آينده نه چندان دور بر منطقه و تك تك آنها موثر خواهد بود و اين موضوع تمام منطقه را تحت‌تاثير قرار خواهد داد.

اين كشورها ضمن حمايت قاطع از حقوق هسته‌اي كشورمان، دستيابي به انرژي صلح‌آميز هسته‌اي را از سوي كشورمان مورد تاكيد قرار داده و اعلام كرده‌اند دفاع خود را در اين زمينه ادامه خواهند داد.

از آغاز مناقشه هسته‌اي ايران در سال 2003 در شوراي حكام تاكنون جنبش غير متعهدها بيشترين تلاش را در حمايت از ايران بر اساس مواد 2، 4، 6 و 9 معاهده منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي (ان پي تي) داشته است.

نمايندگان اين نهضت در شوراي حكام در تمامي نشست‌هايي كه تاكنون برگزار شده است، در حمايت از صلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران بيانيه صادر كرده و حتي در مقاطعي طي دو سال اخير به‌طور مستقيم با صدور قطعنامه عليه ايران در شوراي حكام و نيز شوراي امنيت مخالفت كرده‌اند و يا نقشه كشورهاي غربي و در راس آن آمريكا را براي اعمال فشار بيشتر عليه ايران و جنگ رواني بر هم زده‌اند.

آنها همواره بر پايان دادن به برخوردهاي دوگانه كه ايالات متحده آمريكا از بزرگ‌ترين بانيان آن است تاكيد داشته‌اند اما تمامي اين اقدامات فراتر از ارائه بيانيه و... نبوده است.

جنبش عدم تعهد بيش از نيمي از اعضاي سازمان ملل متحد را در خود جاي داده و اعضاي مهمي در اماكن مختلف همچون شوراي امنيت سازمان ملل، سازمان كنفرانس اسلامي و يا اتحاديه عرب دارد.

جنبش عدم تعهد بهترين و بزرگ‌ترين تجمع كشورهاي مستقل دنياست كه با وجود مشكلات فراوان و موانع بسيار مي‌تواند در عرصه‌هاي بسياري ضمن نقش‌آفريني برجسته به عنوان يك مجموعه تاثيرگذار ظاهر شود كه متاسفانه اين نهضت به لحاظ سياسي از قدرت لازم براي تاثيرگذاري بر معادلات جهاني و منطقه‌اي برخوردار نيست زيرا كشورهاي عضو از قدرت اقتصادي، سياسي، فرهنگي و نظامي لازم برخوردار نيستند و به نوعي در مسير توسعه عقب هستند.

حمايت‌هاي اين جنبش از ايران در شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نتوانست تصميمات كشورهاي اروپايي و قدرتمند را عليه ايران منتفي كند، هر چند كه آن را به تاخير انداخت. در نوع عملكرد جنبش عدم تعهد در پرونده هسته‌اي ايران همچنين نوعي تناقض ديده مي‌شود.

به اين صورت كه اغلب اعضاي جنبش عدم تعهد اگر در چارچوب نهادهايي مانند شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و يا شوراي امنيت سازمان ملل حمايت مناسبي از ايران نكرده‌اند اما تا حد زيادي توانسته‌اند در قالب جنبش عدم تعهد به نفع ايران موضعگيري كنند.

در سال 2006 برخي از مهم‌ترين اعضاي جنبش عدم تعهد مانند مصر، هند و برزيل در نشست كوآلالامپور از برنامه هسته‌اي ايران حمايت كردند و اين در حالي بود كه پيش از اين در شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به قطعنامه‌اي كه تعليق كامل فعاليت‌هاي غني‌سازي اورانيوم از سوي ايران را خواستار شده بود، راي مثبت دادند و حتي براي ارجاع پرونده هسته‌اي كشورمان به شوراي امنيت سازمان ملل با آمريكا و متحدان آن همراه شدند.

آفريقاي جنوبي به همراه ويتنام، اندونزي و ليبي مخالفت‌هايي را نسبت به قطعنامه سوم تحريم عليه ايران در شوراي امنيت سازمان ملل داشتند اما در نهايت اندونزي به آن راي ممتنع داد و قطعنامه با اكثريت آرا به تصويب رسيد. راي كشورها در داخل نهادهاي وابسته به سازمان ملل معمولا پيامد عملي دارد در حالي كه راي آنها در چارچوب جنبش عدم تعهد نه فقط التزامي در پي ندارد بلكه تعهدي نيز براي كشورها ايجاد نمي‌كند.

اين مطلب به آن معناست كه جنبش عدم تعهد در دنياي دوقطبي مبتني بر جنگ سرد شكل گرفت تا كشورهاي در حال توسعه خود را ملتزم به اتحاد با يكي از دو قطب شرق و غرب نبينند و راه سومي را برگزينند اما اين آرزو همچنان كمرنگ است.

هم‌اكنون بسياري از اعضاي موثر و محوري جنبش عدم تعهد، منافع خود را در همكاري با آمريكا و متحدانش دنبال مي‌كنند و از همين‌رو، تصميم‌گيري‌هاي داخل جنبش را به عنوان اموري صرفا پروتكلي و صوري به حساب مي‌آورند.
سه شنبه 8 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]