سوريه و تركيه حامل پيام پذيرش بسته 1+5 هستند

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: سوريه و تركيه حامل پيام پذيرش بسته 1+5 هستند

سرمايه، مجتبي فتحي: پس از ارائه بسته پيشنهادي گروه 1+5 كه خردادماه سال جاري از سوي خاوير سولانا مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا تحويل مقامات ايراني شده و با گذشت حدود دوماه كه تهران پاسخي به آن نداده شاهد افزايش روند ورود ميانجي ها به پرونده هسته اي ايران هستيم. ابتدا رجب طيب اردوغان نخست وزير تركيه از آمادگي آنكارا براي ميانجي گري در پرونده هسته اي ايران ميان غرب با تهران خبر داد و در ادامه علي باباجان وزير امور خارجه تركيه عنوان كرد 1+5 و ايران از آنكارا خواسته اند در اين مناقشه ميانجيگري كند.

پس از آن دمشق هم به درخواست فرانسه با همان نقش مشابه به ميدان هسته اي ايران قدم گذاشت. با سفر بشار اسد به فرانسه و ديدار و گفت وگو با نيكلا ساركوزي رئيس جمهوري اين كشور سوريه متعهد به ميانجيگري در پرونده هسته اي و رساندن اين پيغام به تهران شد كه «ايران بايد درباره ادامه حركت در مسير برنامه هسته اي خود به غرب اطمينان بيشتري بدهد.»اين تعهد منجر به آن شد كه وليد معلم وزير امور خارجه سوريه از سفر قريب الوقوع خود به ايران با نقش ميانجيگر خبر دهد. روز گذشته نيز روزنامه السفير چاپ لبنان به نقل از مقامات آگاه از سفر بشار اسد به تهران خبر داد. به گفته مقامات يادشده سفر بشار اسد رئيس جمهوري سوريه به ايران قبل از سفر نيكلا ساركوزي رئيس جمهوري فرانسه به دمشق است. اين مقامات تاكيد كردند سفر اسد در راستاي مطلع كردن طرف ايراني از مذاكرات انجام شده در پاريس است به ويژه بعد از آنكه ايران از نقش سوريه در نزديك كردن ايران و غرب استقبال كرد. +افزايش ميانجي ها در پرونده هسته اي ايران در حالي صورت مي گيرد كه هنوز مذاكرات هسته اي ايران با 1+5 به بن بست نخورده است و هفته آينده نيز يك بار ديگر سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران براي ادامه مذاكرات رودرروي مقامات غربي قرار مي گيرد. در اين شرايط اين سوال مطرح مي شود كه بر چه مبنايي غرب، تركيه و سوريه را براي ايفاي نقش ميانجي در پرونده هسته اي ايران تشويق مي كند. اين سوال و ديگر سوالات در اين باره را با دكتر صادق زيباكلام استاد علوم سياسي دانشگاه تهران مطرح كرديم كه در پي مي آيد: +به نظر شما افزايش ورود ميانجي ها به پرونده هسته اي ايران آن هم پيش از به بن بست رسيدن مذاكرات تهران با غرب از كجا نشات گرفته است؟ به نظر من براي گروه 1+5 به خصوص آمريكا اين نكته بسيار حائز اهميت است كه بسته پيشنهادي كه توسط خاوير سولانا مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا قريب يك ماه و اندي پيش به تهران داده شده به شكلي مورد پذيرش ايران قرار گيرد. اگر اين بسته به همراه امتيازات بيشتر مورد پذيرش تهران قرار گيرد به نوعي پيامد آن موجه شدن توقف غني سازي اورانيوم براي ايران و افزايش اطمينان غرب به ايران خواهد بود كه در مجموع مي توان گفت مناقشه هسته اي ايران حل و فصل شده است. واشنگتن بسيار به دنبال اين است كه در چارچوب بسته پيشنهادي يا به طور مشخص تر در چارچوب مسير ديپلماتيك در حل و فصل مناقشه هسته اي ايران اقدام كند، بر همين اساس هم بود كه براي نخستين بار واشنگتن، ويليام برنز معاون وزير امور خارجه آمريكا را به عنوان نماينده تام الاختيار كاخ سفيد روانه ژنو مي كند تا در مذاكرات هسته اي ايران حضور پيدا كند. حضور ويليام برنز به نوعي بر جديت آمريكا در اين مسير تاكيد مي كند و نشان دهنده اهميت آنها بر اهرم هاي ديپلماتيك است. بر همين اساس ورود ميانجي ها در ادامه تلاش هاي واشنگتن براي حل و فصل مناقشه هسته اي ايران از طريق روش هاي كدخدامنشانه است. +چرا در اين مسير آنكارا و دمشق برگزيده شده اند و اين دو كشور حامل چه پيام هايي خواهند بود. انتخاب آنكارا و دمشق از آن جهت بود كه در مجموع دو كشور روابط خوبي با تهران دارند به خصوص آنكه دمشق به نوعي همپيمان جدي ايران نيز محسوب مي شود. اما اين دو كشور قطعاً حاوي اين پيام خواهند بود كه ايران بسته پيشنهادي ارائه شده را بپذيرد. همچنين آنها قرار است اين پيام را به ايران منتقل كنند در صورتي كه بسته پيشنهادي پذيرفته نشود و درباره غني سازي اورانيوم تهران تن به مصالحه ندهد در مرحله اول 1+5 به دنبال اعمال تحريم هاي شديدتر خواهد رفت. به نظر من تحريم هاي آينده هم به مراتب از تحريم هاي پيشين شديدتر خواهد بود تا ايران را وادار به تمكين يا تصميم كند. ميانجيان قطعاً اين نكته را هم به ايران منتقل خواهند كرد كه در مرحله دوم و در صورتي كه تحريم ها هم راهگشا نشد احتمال آنكه آمريكا در چارچوب شوراي امنيت سازمان ملل به دنبال رويارويي نظامي برود بسيار زياد است. با اين حال آمريكايي ها قطعاً به دنبال حل و فصل مناقشه هسته اي ايران از طريق روش هاي مسالمت آميز هستند بر همين اساس هم از سوريه و تركيه درخواست ميانجيگري كردند. ورود دمشق و آنكارا به ميدان هسته اي ايران بر اين اساس است كه حجت را براي ايران تمام كند كه مسير گفت وگو و ديپلماتيك را جدي تر پيگيري كنند. +ميانجيگري تركيه در پرونده هسته اي ايران نخستين بار نيست كه اتفاق مي افتد. سال گذشته نيز اين كشور پس از وقفه كوتاهي كه در مسير مذاكرات هسته اي ايران بعد از صدور قطعنامه 1747 شوراي امنيت سازمان ملل متحد ايجاد شد به عنوان ميانجيگر وارد مذاكرات هسته اي ايران شد و توانست باب تازه مذاكرات را بگشايد. با اين حال اين ميانجيگري چندان دوام نياورد، چقدر اين بار مي توان اميدوار بود كه ميانجيگري تركيه مثمرثمر واقع شود. اينكه بگوييم كه در گذشته ميانجيان هسته اي ايران چندان توفيقي را به دست نياورده اند اين بار هم شايد نتوانند موفق شوند چندان درست نيست و نمي تواند مبناي مستدلي را داشته باشد. همان طور كه در گذشته مقامات ايراني خيلي به پيشنهادها نگاه جدي نداشتند اما اين بار شاهد آن هستيم كه برخي از آنها از جمله آقاي ولايتي تاكيد مي كنند بهتر است به پيشنهادها جدي تر نگاه كنيم. بر اين اساس بايد گفت كه اين شرايط ابزارها هستند كه در مسير مذاكرات نقش بازي مي كنند و اين بار ممكن است اين ابزارها تاثيرگذار شوند. +آيا در مسير ميانجيگري در پرونده هسته اي ايران، تركيه و سوريه منافع و اهدافي را دنبال مي كنند؟ اگر اردوغان و اسد بتوانند كاري كه آمريكايي ها تاكنون در انجام آن ناتوان بوده اند به سرانجام برسانند يعني مناقشه هسته اي ايران را حل و فصل كنند به كسب اعتبار براي تركيه و سوريه در منطقه كمك خواهد كرد. ترك ها وسوري ها مي خواهند از اعتبار اسلامي خود براي حل و فصل مناقشه هسته اي ايران استفاده كنند. آنها با اين انگيزه وارد اين ميدان شده اند كه به ايراني ها بگويند به عنوان يك كشور دوست و برادر به ميانجيگري مي پردازند و اگر سخني و مطلبي عنوان مي شود بهتر است با اين نگاه مورد توجه قرار گيرد نه با نگاه دشمن يا با نگاه كشورهاي درگير در پرونده هسته اي ايران. +ميانجيان جديد مناقشه هسته اي ايران به خصوص سوريه، پيش از اين بارها بر صلح آميز بودن فعاليت هاي هسته اي ايران تاكيد داشتند، آيا ورود به اين ميدان به اين معنا نيست كه آنها از مواضع پيشين خود عقب نشيني كرده اند و سعي در همراهي با غرب دارند؟ نه به هيچ وجه آنها در اين مسير عقب نشيني نكرده اند. نه تنها سوريه و تركيه بلكه چين و روسيه هم برخلاف آمريكا بر اين اعتقاد هستند كه برنامه هسته اي ايران صلح آميز است و ايران در جهتي نيست كه به دنبال سلاح هسته اي باشد. علاوه بر اين گزارشات سازمان هاي فني و اطلاعاتي غرب بارها به اين جمع بندي رسيده كه ايران درصدد توليد سلاح هسته اي نيست يا دست كم براي دستيابي به آن حدود هفت تا هشت سال فاصله دارد، بنابراين در حال حاضر دمشق و آنكارا بر اين نكته واقف هستند كه ايران درصدد توليد سلاح اتمي نيست. براين اساس تلاش آنها در اين مسير براي اين است كه وضع بدتر از اين نشود و اهرم و ابزار ديپلماتيك كنار گذاشته نشود. دمشق اگر مثل آنكارا بتواند ايران را ترغيب به پذيرش تعليق غني سازي اورانيوم كند جايگاهش را در منطقه ارتقا خواهد داد و از حالت نافرمان و مظنون خارج مي شود و به عنوان يك نيروي موثر در منطقه شناخته خواهد شد. بر اين اساس تلاش هاي دمشق و آنكارا نخست براي جلوگيري از بدتر شدن اوضاع و بعد براي ارتقاي جايگاه خود در منطقه خاورميانه است.
پنجشنبه 3 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 221]