واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: سياهچالههاي گرسنه
چاندرا تنها ماهواره اشعه x است كه قادر به جداسازي پرتوهاي x ضعيف سياهچاله از تشعشعات باقي كهكشان ميباشد.
طبق مطالعات جديد، ممكن است تمامي سياهچالههاي كوچك و بزرگ عادات غذايي مشابهي داشته باشند.
بر طبق اطلاعات تلسكوپ اشعه x چاندرا و تلسكوپهاي زميني ، بزرگترين سياهچاله ها نيز ممكن است به مانند سياهچالههاي كوچك خود را تغذيه كنند. اين كشف از مفهوم فرضيه نسبيت اينشتين، كه سياهچالهها در هر اندازهاي مشخصات يكساني دارند، حمايت ميكند و براي پيش بيني مشخصات انواع جديد احتمالي سياهچالهها مفيد خواهد بود.
اين نتايج با رصدهاي دنباله دار و طولاني كهكشان مارپيچي M81، كه حدود 12 ميليون سال نوري از ما فاصله دارد، بدست آمده است . در مركز اين كهكشان سياهچالهاي وجود دارد كه جرمش حدود 70 ميليون بار از خورشيد بيشتر است و هنگامي كه گاز را با سرعت بسيار زيادي به ناحيه مركزي كهكشان و به درون خود مي كشد ، انرژي و تشعشعاتي از خود توليد مي كند.
در نقطه مقابل، سياهچالههايي با جرمهاي ستارهاي كه حدود 10 بار از خورشيد پرجرمتر هستند، منبع غذايي متفاوتي دارند. اين سياهچاله هاي كوچكتر، مواد جديد را با جذب گاز از يك ستاره ي همدم بدست مي آورند. چون سياهچالههاي بزرگ و كوچك در محيطهاي مختلف و با منابع غذايي مختلف يافت ميشوند، اين سوال باقي ميماند كه آيا با يك روش تغذيه ميشوند؟
با استفاده از اين رصدها و مدلهاي فرضي، تيمي تحقيقاتي مشخصات سياهچاله M81 را با سياهچاله هاي كم جرم مقايسه كردند كه نتايج نشان ميدهند چه سياهچالههاي بزرگ و چه كوچك، به مانند همديگر تغذيه مي كنند و پرتوهاي مرئي ، اشعه x و راديويي مشابهي توليد مينمايند.
يكي از مفاهيم فرضيه نسبيت عام اينشتين اين است كه سياهچالهها اجرام سادهاي هستند و فقط چگالي و چرخش آنها باعث تأثير بر فضا- زمان مي شود. آخرين تحقيقات نشان ميدهد كه عليرغم تأثيرات پيچيده بر محيط، اين سادگي خود را نشان مي دهد.
سِرا ماركوف از موسسه اخترشناسي دانشگاه آمستردام هلند كه اين تحقيقات را رهبري ميكرد، مي گويد: " اين قضيه تاييد مي كند كه روشهاي تغذيه ميتواند براي سياهچالههايي با اندازههاي مختلف تا حد زيادي مشابه باشد؛ و ما نيز همين گونه فكر ميكرديم ولي تا كنون قادر نبودهايم به آن دست پيدا كنيم."
مدلي كه خانم ماركوف و همكارانش از آن براي مطالعه سياهچالهها استفاده ميكردند، صفحهاي محو از مواد را در حال چرخش به دور سياهچاله در برداشت .
اين ساختار در اصل اشعه x و نور مرئي توليد ميكند. منطقهاي با گاز داغ در اطراف سياهچاله در نور اشعه xو ماوراي بنفش ديده ميشود. مقدار بسيار زيادي نور اشعه x و امواج راديويي با هم به صورت فورانهايي عظيم توسط سياهچاله ايجاد ميشوند. دادههايي با چند طول موج نياز است تا اين منابع مشترك نوري را آزاد كند.
مايكل نوواك از موسسه تكنولوژي ماساچوست مي گويد:" وقتي ما به اين دادهها نگاه ميكنيم، به نظر مي رسد مدل ما همانگونه كه براي سياهچالههاي كوچك صدق ميكند، براي سياهچاله درون M81 نيز عملكردي مشابه دارد. هر چيزي در اطراف اين سياهچاله غولپيكر مشابه است و فقط 10 ميليون بار بزرگتر است."
در ميان سياهچالههايي كه فعالانه در حال تغذيه هستند، سياهچاله موجود درM81 از همه تاريكتر است و شايد بدين دليل است كه به طور كامل تغذيه نميشود. اگرچه به دليل نزديكي نسبياش به ما، يكي از پرنورترين سياهچالههايي است كه از زمين ديده ميشود كه باعث شده رصدهايي با كيفيت بالا بر روي آن انجام گيرد.
اندرو يانگ از دانشگاه بريستول انگلستان ميگويد: "به نظر ميرسد كه سياهچالههايي كه تغذيه كافي ندارند! براي تحقيق آسانترين هستند. اين شايد بدين دليل باشد كه ما ميتوانيم فضاهاي نزديكتر سياهچاله را مشاهده كنيم . به نظر نميرسد كه اينها خيلي به اين كه از كجا غذاي خود را تهيه ميكنند، اهميت بدهند."
اين عمل ميتواند براي پيشبيني مشخصات نوع تاييد نشده و سومي كه سياهچالههايي با جرم متوسط نام دارند، به كار رود (با جرمهايي بين جرمهاي ستارهاي و سياهچالههاي بسيار پر جرم). البته برخي از اعضاي اين رده شناسايي شدهاند ولي مدارك موجود، بسيار جدلآميز هستند. بنابراين پيشبيني مشخصات اين سياهچالهها در شناخت اينگونه ردهها بسيار مفيد خواهند بود. علاوه بر چاندرا تلسكوپهاي ديگري نيز از روي زمين براي انجام تحقيقات بر روي M81 به كار گرفته شده اند. اين رصدها به صورت همزمان انجام شدند تا تغييرات روشنايياي كه از تغييرات ميزان تغذيه سياهچاله ناشي ميشود باعث گمراه شدن نتايج نگردد. چاندرا تنها ماهواره اشعه x است كه قادر به جداسازي پرتوهاي x ضعيف سياهچاله از تشعشعات باقي كهكشان ميباشد.
پنجشنبه 13 تير 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هموطن سلام]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 199]