عصر تلاطم؛ ماجراهاي دنياي‌جديد(8)مدل توليد براي صادرات

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: عصر تلاطم؛ ماجراهاي دنياي‌جديد(8)مدل توليد براي صادرات
نويسنده: آلن‌گرين‌اسپنمترجم: صالح واحديمارتين فلدستين اقتصاددان برجسته هاروارد در مقاله‌اي كه در وال‌استريت ژورنال شانزدهم فوريه 2006 مي‌نويسد مثالي مطرح مي‌كند كه قابل استفاده در موضوع سياست‌هاي كشاورزي هند نيز هست:
«تلفن موبايل در هند كالايي لوكس شناخته مي‌شود و بنابراين دولت به آن كاري ندارد. سازوكار آزاد هم تعيين‌كننده بازار آن است و در نتيجه به قيمت بسيار پايين در دسترس همگان قرار دارد. اما مردم به سختي به برق دسترسي دارند، چرا كه جزو نيازهاي اساسي قلمداد مي‌شود و دولت مديريت آن را رها نمي‌كند!»متاسفانه كاستن از ميزان سوبسيدهاي كلان كشاورزي در هند نيز كار چندان آساني نيست. پرداخت سوبسيد در سال‌هاي متمادي بر قيمت زمين‌هاي كشاورزي افزوده است. وقتي سوبسيدي پرداخت مي‌شود نفع اصلي را مالكان زمين‌ها مي‌برند. كساني كه مي‌خواهند زميني را بفروشند سوبسيدهاي آتي را نيز كه خريدار دريافت خواهد كرد در قيمت مد نظر قرار مي‌دهند. البته سود خالص هم نصيب آنها نيست. افزايش ماليات بر زمين‌هاي كشاورزي – كه در حقيقت نوعي كاهش غيرقابل جبران سوبسيدها است – به راحتي توسط مالكان قابل پذيرش نيست. تاكنون گام‌هاي كوچكي براي اصلاح اين نظام سوبسيدي برداشته شده، اما اگر تمايلات حزب كنگره ائتلاف 23 حزبي آن – شامل حزب كمونيست- را در نظر بگيريم، اصلاحات اساسي بعيد به نظر مي‌رسد. نخست‌وزير سينگ اقتصادداني به شدت اصلاح‌طلب محسوب مي‌شود، اما او اقتداري چون دانگ شيائو پينگ ندارد كه اصلاحات كشاورزي چين را در 1978 آغاز كرد. دموكراسي و راي هند در اينجا تعيين‌كننده است و كسي كه بخواهد راي بگيرد بايد بر نيازهاي فوري مردم متمركز باشد. هند به مقررات‌زدايي وسيع و ايجاد رقابت نياز دارد تا انقلاب IT را در سراسر كشور گسترش دهد.
گسترش سريع بخش IT هند عمدتا نتيجه كار مهندسان و نرم‌افزارسازان رشد يافته در داخل است. در حالي كه كارآفرينان هندي موفقيتي استثنايي در خدمات‌ هاي-تك به دست آورده‌اند، در سخت‌افزار موفقيت زيادي به دست نمي‌آورند و اين خود عامل بسياري از عقب‌ماندگي‌ها در صنعت هند است. (13)
مدل توليد براي صادرات كه از نان شب براي هند واجب‌تر است ركوردهاي موفقي در ديگر نقاط آسيا داشته است. اين مدلي است كه كارگران روستايي دارايي كمي سواد را با حقوق پايين در مراكز صنعتي شهرها به استخدام در مي‌آورد. موضوع بسيار مهم در اين موارد سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي (FDI) بوده كه تكنولوژي پيشرفته را به همراه آورده و معمولا پس از تصويب قوانين حمايت از حقوق مالكيت در اين كشورها جذب شده است. با شكست انديشه برنامه‌ريزي متمركز، اين مدل در كشورهاي در حال توسعه، به ويژه چين گسترش يافته است.
شكي نيست كه نظام اخذ مجوز براي همه چيز، مانعي اساسي در برابر سرمايه‌گذار مستقيم خارجي است. در سال 2005 هند 7ميليارد دلار سرمايه مستقيم خارجي جذب كرده كه در مقابل عدد 72ميليارد دلاري چين بسيار ناچيز است. سهم سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در توليد ناخالص داخلي هند در پايان سال 2005، شش درصد بوده در حالي كه همين نسبت در پاكستان 9درصد، در چين 14درصد و در ويتنام 61درصد بوده است. شايد نتوان براي اين عقب‌ماندگي هند دليلي مهم‌تر از بي‌ميلي هند براي پذيرش سازوكار بازار دانست. اين مبنايي است كه هند اغلب براي پاسخ به مشكلات اقتصادي برگزيده است. وقتي اوايل سال 2007 افزايش قيمت مواد غذايي آغاز شد، پاسخ دولت هند آن نبود كه بگذارد قيمت كار خود را انجام دهد كه لاجرم به افزايش سريع عرضه مي‌انجاميد. در عوض دولت جلوي صادرات گندم در ماه‌هاي بعدي سال را گرفت و معاملات بعدي كساني را كه تفكر بلند مدت داشتند، متوقف كرد. در حالي كه اينها شانس اقتصاد هند براي غلبه بر بوروكراسي هستند و مي‌بايد مورد توجه قرار گيرند.
پاورقي‌ها
(1) در همين مصاحبه كه اول مارس 2006 انجام شد، گورباچف گفت: «به عنوان كشوري در حال گذار محدود كردن برخي آزادي‌ها و ارتكاب برخي اشتباهات اجتناب‌ناپذير است.» اما من به اين نتيجه رسيده‌ام كه رييس‌جمهور ما به دنبال تثبيت حكومت اقتدارگرا نيست.
طنز تلخ ماجرا اين است كه گورباچف اين سخنان را با «راديو اروپاي آزاد» درميان مي‌گذارد كه توسط آمريكا و براي مقابله با تبليغات اتحاد شوروي تاسيس شده بود. او در مصاحبه‌اي كه هجدهم اگوست 2006 با همين راديو دارد هم مي‌گويد:« شكايت‌هاي زيادي وجود دارد كه دموكراسي و آزادي مطبوعات كنار گذاشته شده است. واقعيت اين است كه بيشتر روس‌ها با اين نظر موافق نيستند. ما در چهار راه تاريخي دشواري قرار داشتيم و گذارمان به دموكراسي چندان بي‌دردسر نبوده است... وقتي پوتين به قدرت رسيد فكر مي‌كنم كه اولويت اولش حفظ كشور از سقوط بود و اين مستلزم اقداماتي بود كه لزوما با مفهوم نظري دموكراسي سازگار نبود.
بله، گرايش‌هاي ضد دموكراتيك نگران كننده‌اي وجود دارد... اما من اوضاع را بيش از حد سياه نمي‌بينم.
(2) يك استثناي شاخص انحصار گاز طبيعي روسيه است؛ گس پروم كه در سال 92 تاسيس شد و قيمت‌گذاري و سهميه‌بندي در آن يادگاري از ناكارآمدي و پنهان كاري‌هاي نظام برنامه‌ريزي‌ متمركز شوروي است. به عنوان يك مثال، شبكه وسيع لوله‌هاي آن به خوبي نگهداري نمي‌شود و فرسوده شده است.
(3) در بلند مدت سطح عمومي قيمت‌ها از عرضه پول برحسب محصول تبعيت مي‌كند، چرا كه قيمت‌ها برحسب پول تعيين مي‌شوند؛ براي مثال يك بسته گندم 4دلار. به عبارت ساده‌تر وقتي پول بيشتري براي خريد كالا و خدمات وجود داشته باشد، ميانگين قيمت آنها بالاتر مي‌رود.
(4) البته ارزش بالاي روبل نيز مانعي در برابر سرمايه‌گذاري است.
(5) اين كتاب حدود يك سال پيش نگاشته شده و طبعا مساله جانشيني پوتين هنوز روشن نشده بوده است. (مترجم)
(6) دومين وزير امور خارجه دولت رونالدريگان از اواسط تا اواخر دهه 1980 (مترجم)
(7) نام سابق كشور تايلند
(8) وقتي نرخ مبادله دلار ثابت بود، افراد زيادي وام دلاري مي‌گرفتند.
اما نرخ شناور، ريسك وام گرفتن را بالا برده و طبيعتا روند آن‌را كند‌تر و منطقي‌تر نموده است.
(9) براي هر كشور صادرات منهاي واردات نمي‌تواند از توليد ناخالص داخلي منهاي ذخاير كالايي آن بيشتر باشد. اما جمع كل صادرات درجهان مساوي جمع كل واردات است.
(10) هم‌اكنون نيز تعرفه‌هاي گمركي هند حدود 2برابر متوسط تعرفه‌ها در شرق آسيا است. اين مساله هزينه تمام شده مواد مورد استفاده در كالاهاي صادراتي را افزايش مي‌دهد. هند اكنون تنها 5/2درصد مبادلات جهاني را در دست دارد، در حالي كه چين 5/10درصد آن را در دست دارد.
(11) هزينه‌هاي به نتيجه رساندن يك قرارداد چيزي است كه حقوق مالكيت را در هند تضعيف مي‌كند. مطابق گزارش بانك جهاني براي به نتيجه رساندن يك پرونده در دادگاه‌هاي هند بين 425 تا 1165 روز وقت تلف مي‌شود (بسته به ايالتي كه موضوع به آن مربوط مي‌شود) 90درصد زمين‌هاي هند نيز از نظر مالكيتي مورد مناقشه و اختلاف هستند.
(12) برخي موسسات براي داشتن برق مطمئن نيروگاه‌هاي كوچك مخصوص به خود را ساخته‌اند.
(13) رشد توليدات صنعتي در هند از سال 2004 افزايش يافته است، اما هنوز فاصله آن در توليد كالا و خدمات با چين بسيار است.
چهارشنبه 12 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 105]