كتيبه تاريخي تخت خان، آميزه اي از هنر و تاريخ

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: دستهاي ظريف با ساده ترين امكانات از دل سخت و خشن سنگ، خوشنويسي را به رشته تحرير درآورده تا حدي كه كلمات بر روي سنگ انگار سخن مي گويند. سنگ نبشته اي كه با قرار دادن نوشته اي در دل خود هنوز و تا هميشه چشم ها را به ميهماني هنر و زيبايي دعوت مي كند و جلوه اي از نبرد سنگ و آهن را به نمايش گذاشته است. در مسير ايلام - امامزاده علي صالح (ع) شهرستان مرزي مهران سنگي بزرگ و مربع شكل قرار دارد، اگرچه سنگها داراي جسمي خشن و سفت هستند اما اين سنگ با ديگر سنگها تفاوت دارد. بر روي اين سنگ نبشته كتيبه‌اي تاريخي به بلنداي آوازه واليان پشتكوه حك شده است. اين سنگ نبشته حاوي اطلاعات خاصي در خصوص فعاليتهاي عمراني در زمان حكومت واليان در استان ايلام است. اين سنگ در ‎ 24كيلومتري جنوب شهر ايلام در محلي به نام تخت خان از غلامرضاخان ابوقداره آخرين والي پشتكوه به جاي مانده است. بر اساس سندهاي معتبر، اين كتيبه براي حفظ نام غلامرضاخان والي و خاندانش همراه با شرح اقدامهاي آنان بر روي اين تخته سنگ حك شده است. اين سنگ نبشته داراي ‎ 250سانتيمتر ارتفاع از سطح زمين بوده كه به خط كوفي با متن تاريخ ولادت لرستان فيلي - ايلام - بر حسب فرمايش اميرالامراالعظام غلامرضا خان والي فتح‌السلطنه اميرتومان حك شده است. از نكات قابل توجه اقدامهاي غلامرضاخان والي در اين سنگ نوشته ساخت قلعه والي در مركز شهر ايلام بوده است. اين سنگ نوشته به دستور غلامرضاخان والي در منطقه تخت‌خان و در كنار جاده كنوني ايلام - مهران جاي خوش كرده است. در گذشته بيشترين ميزان تردد مردم براي زيارت شهرهاي مذهبي عراق از مسير تخت خان صورت گرفته و بر اين اساس غلامرضاخان والي پشتكوه دستور اين نگارش سنگ نوشته را در اين مسير صادر كرده است. بنا به روايتهاي مستند، زايراني كه قصد زيارت عتبات عاليات عراق را داشته‌اند از كنار اين سنگ نوشته عبور كرده و با اقدامهاي واليان پشتكوه در ايلام آشنا مي‌شدند. معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري ايلام كتيبه تخت خان را از مهمترين كتيبه‌هاي تاريخي استان توصيف كرد. محمدجواد خانزادي به ايرنا گفت: اين اثر از حيث نگارش خط و مكاني كه در مسير زايران عتبات عاليات قرار گرفته و همچنين از جنبه تاريخي و عمراني داراي اهميتي فراوان است. وي ادامه داد: غلامرضاخان والي كه در گذشته ارتباط زيادي با عراق داشته به تعمد اقدام به ساخت اين كتيبه در محور ارتباطي زايران عتبات عاليات كرده است. او اظهار داشت: اكنون اين سنگ نوشته در فهرست آثار ملي كشور ثبت شده و توسط ميراث فرهنگي و گردشگري استان ايلام حفاظت مي‌شود. به گفته وي، اكنون برنامه هاي متعددي براي ساماندهي محوطه اين اثر تاريخي در دست اقدام است. استان ايلام با پيشنيه منحصر به فرد تاريخي بخش مهمي از تمدن هشت هزار سال پيش ايلام باستان در همسايگي منطقه ميان روان - بين النهرين - را تشكيل مي دهد. اين استان علاوه بر اين در دوران تمدني مادها، هخامنشيان و ساساني - اسلامي يكي از مناطق آباد و مهم ايران قديم به شمار مي رفته است. ايلام با وجود گستره محدود جغرافيايي - 20 هزار كيلومتر مربع- داراي يك هزار و 100 اثر و ابنيه تاريخي و فرهنگي است. 565/7173

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 122]