واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: ذكر و ياد خدا آثار سازنده روحى و اخلاقى فراوانى دارد كه ياد متقابل خدا از بنده، روشنى دل، آرامش قلب، ترس از(نافرمانى) خدا، بصيرت و شناخت شيطان، بخشش گناهان، و علم و حكمت از جمله آنهاست. يكى از زيباترين جلوه هاى ارتباط عاشقانه با خدا و اساسىترين راههاى سير و سلوك، ذكر است؛ يعنى مترنم بودن زبان و قلب انسان به اسمإ حسناى الهى و شاداب نگه داشتن گل روح در زير باران ياد حق. ذكر خدا ارتباط معنوى عبد سالك با رب مالك است و اين انسان است كه نبايد خود را وقف زندگى مادى كند و مقصد را در خود و دنياى خود محدود سازد، بلكه بايد خود را براى سفر پر فراز و نشيب ابديت آماده و مهيا كند. ذكر خداوند آثار و ثمرات اعجابآور و با شكوهى دارد كه هريك از آنها در سازندگى روحى و اخلاقى انسان تإثير به سزايى دارد. عمدهترين اين آثار و ثمرات به شرح زير است: آنچه گذشت: قسمت اول- آثار ذكر در سازندگى روحى و اخلاقى: 1. ياد خدا نسبت به بنده - 2. روشنى دل - 3. آرامش قلب قسمت دوم- آثار ذكر در سازندگى روحى و اخلاقى: 4. خشيت و ترس از خدا - 5. بصيرت يافتن و شناخت شيطان - 6. بخشش گناهان - 7. حكمت و علم قسمت سوم- آثار ذكر در سازندگى روحى و اخلاقى: 8. باطن بينى - 9. افزايش هدايت - 10. عدم از خودبيگانگى - 11. مقبوليت و پذيرش 12. كنترل قواى فكرى يكى ديگر از آثار و ثمرات ذكر، كنترل قواى فكرى و حواس است. در مسير تهذيب نفس، انسان بايد به تدريج بر قواى درونى و همه ابعاد گفتارى و رفتارى وجود خود مسلط شود. يكى از ابعاد گريزپا و سركش درون انسان قوه تفكر اوست. سركشى اين بعد را مىتوان در نماز به خوبى درك كرد. يكى از عوامل بسيار موثر در كنترل فكر، مداومت در ذكر است. [1] «يا ايها الذين آمنوا إذكروا الله ذكرا كثيرا و سبحوه بكره و اصيلا». [2] «اى مومنان! خدا را بسيار ياد كنيد و هر صبح و شام او را تسبيح گوييد». و خداوند فرمود : نسبت به آنچه از دست دادهايد افسوس نخوريد امام صادق(عليه السلام) از سيره پدر بزرگوارش امام باقر(عليه السلام) نقل مىكند: «پدرم امام باقر عليه السلام بسيار ذكر خدا مىگفت. من همواره با او راه مىرفتم و او به ياد خدا بود و با او غذا مىخوردم و او ذكر خدا مىگفت و حتى وقتى با مردم حرف مىزد، شركت در جلسات مردم او را مانع از ذكر خدا نبود و من مرتب مىديدم كه زبانش به زير گلويش مىچسبد و لا اله الا الله مى گويد و او پيوسته ما را جمع مىكرد و بين الطلوعين بيدار نگه مىداشت و ما را به خواندن ذكر، دعا و قرآن امر مىفرمود تا آفتاب طلوع كند». [3] بنابراين ذكر زياد و توبه به معناى حقيقي آن به تدريج انسان را توانا مىكند تا تمركز حواس كسب كند و هر لحظه به هرچه اراده كرده، بينديشد و فكر را از سركشى مانع شود و اين قدرت در ابعاد بسيارى مىتواند فكر و قواى درونى را مهار كند. 13. زدودن غم و اندوه غم و اندوه غالبا بر اثر از دست دادن يك چيز، به دست نياوردن مطلوب، ترديد وبلاتكليفى و مشاهده صحنههاى تأثرانگيز پيش مىآيد. ياد خدا در همه اين موارد مىتواند به نحو معجزهآسايى غم و غصه را برطرف سازد. گاهى غمى كه بر دل شخص سنگينى مىكند ناشى از تأسف او به خاطر از دست دادن يك فرصت، يك موقعيت و يا چيزى از مال و مقام دنياست. خداوند متعال مىفرمايد: «لكيلا تإسوا على ما فاتكم...». [4] «نسبت به آنچه از دست دادهايد افسوس نخوريد». با ياد خدا مى توان به مرحلهاى از معرفت دست يافت كه به خاطر از دست دادن هيچ چيزى اندوهگين نشد. كسى كه صرفا به ياد خداست مىآموزد كه پيوسته حاجات خود را از خدا بخواهد و به لطف و كرم او اميد ببندد. حضرت يعقوب(عليه السلام) فرمود: «..انما اشكو بثى و حزنى الى الله و اعلم من الله ما لا تعلمون. [5] من غم و درد دل خود را به خدا مىگويم و مىدانم از خدا آنچه را شما نمىدانيد». يكى از ابعاد گريزپا و سركش درون انسان قوه تفكر اوست. سركشى اين بعد را مىتوان در نماز به خوبى درك كرد. از عوامل موثر در كنترل فكر، مداومت ذكر است بعضى اوقات غم و غصه نتيجه ترديد و بلاتكليفى است. كسانى كه نسبت به اجرا يا عدم اجراى كارى دو دل هستند، دچار پريشانى و اندوه مىگردند. چنين غصههايى براى كسى كه به ذكر خدا مشغول باشد، كمتر پديد مىآيد؛ زيرا ياد خدا او را صاحب تشخيص و ارادهاش را قوى مىكند و روح اعتماد و توكل به خدا را در او زنده مىكند. و بالاخره ديدن صحنههاى تإثرانگيز موجب اندوه شديد مىگردد در اين گونه موارد ياد خدا بهترين داروى معنوى اثربخش است؛ مثلا اگر از روى توبه به ذكر خدا مشغول شود، اين ذكر او را از معنويت سرشار خواهد كرد، غمش را خواهد زدود و قلبش را از فشارهاى ناشى از غم، خلاص خواهد كرد. [6] 14. نجات از غفلت همه گناهان كوچك و بزرگ در حالت غفلت و بىخبرى رخ مىدهد و عوامل غفلتزا بسيار است. زن، فرزند، زينتها، زخارف دنيوى، دارايىهاى منقول و غير منقول، رياستها، حكومتها، عنوانهاى فاميلى و مقام علمى و روحانى و حتى بسيارى از عبادتها ممكن است انسان را به غفلت بياندازد. شيطان براى غافل كردن هركسى از طريق ويژهاى كه با حال و شغل او متناسب و در او موثر است، وارد مىشود و او را به آن سرگرم مىسازد. آنچه غفلت را برطرف، عمل را صالح و انسان را تربيت مىكند، ياد خدا و تذكر است و عوامل تذكر نيز فراوان است. بعضى از عوامل تذكر، تكوينى و برخى ديگر تشريعى است. اجرام زمينى و آسمانى، شب و روز، نعمتهاى مادى، پديده حيات و تمامى ذرات جهان هستى كه صنع صانع يكتاست، عوامل تكوينى تذكر است كه نظركردن به آنها اهل معرفت را به ياد خدا مىاندازد. و عوامل تشريعى تذكر، همان عبادات است كه بهترين رافع غفلت است و خلاصه آنكه بر اساس آيات قرآن و به حكم عقل و اثبات تجربه، ياد خدا انسان را از حالت غفلت خارج مىكند و از ابتلا به پيامدهاى آن كه ارتكاب معاصى، مفاسد شخصى و اجتماعى تباه كننده است، دور مىسازد. [7] شيطان براى غافل كردن هركسى از طريق ويژهاى كه با حال و شغل او متناسب و در او موثر است، وارد مىشود و او را به آن سرگرم مىسازد از آثار و ثمرات ذكر گفتيم و در اينجا متذكر مى شويم كه يكى از مصاديق والاى ذكر، قرآن است. بنابراين تمام آثارى كه بر قرآن كريم مترتب است و همه بهرهمنديهايى كه انسان از رهگذر قرآن كريم مىتواند به آن برسد، خود ثمرات و آثار ذكر خواهد بود و نيز تمامى اثرات عظيمى كه بر نماز مترتب است، در شمار ثمرات ذكر است؛ زيرا نماز يكى از مصاديق والاى ذكر است. irantrack.com
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 749]