جهانى شدن، پديده اى پرتناقض

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: جهانى شدن، پديده اى پرتناقض
جهانى شدن پديده اى است كه بروز آن در عصر حاضر موجب تغيير و تحولات بسيارى در زمينه هاى مختلف اقتصادى، اجتماعى، فرهنگى و سياسى در عرصه بين المللى شده و كشورهاى بسيارى را به چالش كشانده است. به طورى كه بى شك مهمترين و بارزترين وجه تمايز اقتصاد امروز و ديروز جهانى شدن است.جهانى شدن براى بيمارى هاى اقتصادى جهان تجويز شده و چنين ادعا مى شود كه جريان آزاد سرمايه، نيروى كار، كالا و اطلاعات بدون دخالت دولت و ديگر شكل هاى مداخله، تنها راه رسيدن به سعادت جهانى است. امروزه تعريف متفاوتى از مفهوم جهانى شدن عنوان شده است، گروهى از آن به عنوان يك مفهوم عام يعنى درهم ادغام شدن بازارهاى جهانى در زمينه هاى تجارت، سرمايه گذارى مستقيم و جابه جايى و انتقال سرمايه، نيروى كار و فرهنگ در چارچوب نظام سرمايه دارى آزاد بازار و نهايتاً سر فرود آوردن در برابر قدرت هاى جهانى بازار ياد مى كنند. گروه ديگرى از آن به عنوان پيروزى نظام سرمايه دارى در جهان نام مى برند و گروهى از آن به عنوان وجود رقابتى بى قيد و شرط در سطح جهان به گونه اى كه كشورهاى غنى را ثروتمندتر و كشورهاى فقير را فقيرتر مى كند، ياد كرده اند. گروهى هم از آن به عنوان عصر تحول عميق سرمايه دارى براى همه انسان ها نام برده اند.با اين همه بايد عنوان كرد كه جهانى شدن از نظر تمامى اين گروه ها، حول محور يك مفهوم است بيانگر يك روند مستمر و مداوم پيرامون رقابت ميان قدرت هاى بزرگ، نوآورى، تكنولوژيك، جهانى شدن توليد و مبادله به معناى مدرنيسم (نوگرايى) است.اما روند تحول جديدى كه در دنياى امروز در قالب يك بازانديشى و نظام جديد تعريف مى شود مفهومى تحت عنوان جهان گرايى است كه به معناى نفى ديگران و نفوذ در فرهنگ هاى ديگر در محل برخورد ايدئولوژى ها است. در علم معانى بيان، جهانى شدن فرآيند كوتاه كردن فاصله ها تغيير در تجارب زمانى و ارائه ماهيت جهانى است. اين تحول در ابعاد مختلفى در جهان امروز ايجاد گرديده است، در بعد اقتصادى؛ شامل گسترش و يكپارچگى بازارهاى مالى مبادلات تجارى، ايجاد سازمان هاى اقتصادى بين المللى نظير اكو،آس آن، اتحاديه پولى كشورهاى اروپايى، ادغام شركت هاى بزرگ توليدى، در بعد سياسى، اين تحول با سقوط نظام هاى تماميت خواه و اقتدارگرايانه گرايش به دموكراسى و تكثر سياسى و احترام به حقوق بشر بوده است و در بعد فرهنگى؛ گرايش به سوى ايجاد فرهنگ جهانى با ارزش و معيارهاى خاص و در نهايت در بعد ارتباطات شامل گسترش بى حد و مرز شبكه هاى ماهواره اى و اينترنت در اقصى نقاط جهان است.در بررسى آثار و پيامدهاى جهانى شدن بر اقتصاد بايد بر اين نكته توجه داشت كه جهانى شدن اقتصاد آثار و پيامدهاى متفاوتى را براى كشورهاى مختلف جهان اعم از توسعه يافته و در حال توسعه داراست. به عبارت ساده تر، علاوه بر تأثير عمومى جهانى شدن بر اقتصاد متناسب با ويژگى هاى ساختارى هر يك از گروه ها، كشورها پيامد ويژه اى متناسب با ساختار اقتصادى آنان را دربر دارد. از يك نظر كلى و عمده مى توان آثار عمومى جهانى شدن اقتصاد را به صورت زير عنوان كرد: ۱ ـ افزايش رقابت ۲ـ وابستگى بيشتر اقتصاد كشورها ۳ـ به چالش كشاندن دولتها ۴ـ گسترش تقسيم كار بين المللى در اين ميان يكى از مهمترين پيامدهاى جهانى شدن، افزايش رقابت در سطح بين المللى اقتصاد است زيرا در اين شرايط همواره با كاهش هزينه هاى حمل و نقل رشد حيرت انگيز فناورى اطلاعات و گسترش روزافزون تجارت الكترونيك و به حداقل رسيدن محدوديت هاى جغرافيايى و رشد رقابت مواجه هستيم، در نتيجه كارايى اقتصاد بين المللى افزايش خواهد يافت. در اين ميان مى توان گفت مهمترين پيامد جهانى شدن بر اقتصاد كشورها رشد تجارت الكترونيك است.* تجارت الكترونيكدر دهه هاى اخير سازمان ها با شتاب فراوانى به سوى بهره گيرى از فناورى ارتباطات و اطلاعات در زمينه هاى تجارى و بازرگانى رفته اند. در واقع از علل ورود سازمان ها به تجارت الكترونيك هزينه سربار بالا، هزينه عملياتى بالا، عدم به كارگيرى فناورى رقابتى و پاسخ ندادن به موقع به مشتريان است.از تجارت الكترونيك مى توان تعاريف زيادى بيان كرد. برخلاف مباحثى چون تحقيق در عمليات يا كنترل پروژه كه دوران رشد و تغيير و تحول خود را طى كرده اند اينترنت و مباحث زاييده آن هنوز در حال تغيير هستند و بنابراين تعاريف آنها نيز در اين سير تحولى در هر دوره از زمان دستخوش دگرگونى مى شود. در بين تعاريف موجود از تجارت الكترونيك كاملترين آنها عبارت است از: خريد، فروش و تبادل هر گونه كالا خدمات و يا اطلاعات از طريق شبكه هاى كامپيوترى از جمله اينترنت. اين تعريفى جامع و فراگير است چراكه تنها اينترنت را به عنوان ابزار معرفى نمى كند بلكه اين عمل را از طريق هر گونه شبكه كامپيوترى ممكن مى داند. حمايت از كليه اشكال معاملات تجارى از طريق ساختارهاى ديجيتال و عناصر آن عبارتند از: بازار الكترونيك، تبادل الكترونيك داده و تجارت اينترنتى. اين تعريف با كاربرد گسترده ترى كه برخى شركت ها از تجارت الكترونيك به عمل مى آورند، تطابق دارد. شايد كمتر كسى تصور مى كرد كه اختراع رايانه چنان تحولى در زندگى بشر ايجاد كند كه تمام ابعاد زندگى وى را تحت تأثير خود قرار دهد. اولين ثمره اين انقلاب تكنولوژيكى، اينترنت ـ پديده اى كه ايده شكل گيرى آن از جنگ جهانى دوم شكل گرفت ـ بود. شبكه هاى اوليه (آپارنت) داراى Host نبودند و تمامى كامپيوترها نقش ميزبان را ايفا مى كردند و در عين حال مى توانستند به حافظه يكديگر دسترسى يابند. با رشد اينترنت و ايجاد شبكه هاى پيشرفته امروزى، موضوع تكنولوژى اطلاعات (IT) مطرح شد و به تدريج تمام مسائل را تحت تأثير خود قرار داد. در مديريت سازمانى، تكنولوژى اطلاعات در ساخت، آموزش از راه دور، تجارت الكترونيكى، پيشرفت هاى سخت افزارى و... از جمله موضوعات مطرح در زمينه اين فناورى جديد هستند.تجارت الكترونيك از جمله ابداعات نوين بشرى است كه در دهه اخير، نقش تعيين كننده اى در تمامى انواع تجارت و معاملات بازى كرده است. به بيان ديگر تجارت الكترونيك، از قابليت هاى اينترنت براى ارتقاء و بهبود فرآيندهاى تجارى استفاده مى كند. انواع مدل هاى اين شكل جديد تجارت شامل B2C، C2C، B2B، G2C، G2G و. .. تمامى اجزاى يك جامعه اعم از افراد عادى تا ارگان هاى بزرگ دولتى را به يكديگر پيوند داده است. C نمايانگر خريدار، B نمايانگر شركت هاى خصوصى و G نشان دهنده ارگان هاى دولتى است. مدل C2C در واقع همان مزايده online است كه قابليت مبادله كردن هر نوع كالاى مورد توافق طرفين را دارد. طرفين اين معامله هر دو از افراد عادى هستند. مدل هاى B2C، B2B نيز قابليت ارائه هر نوع محصولى را بر وب دارا هستند. در مدل B2B دو شركت به مبادله تجارى با يكديگر مى پردازند و مدل B2C امكان تجارت الكترونيك را بين يك شركت و يك مشترى فراهم مى كند. با توجه به دولتى بودن بيشتر خدمات در ايران و امكان ابتكار عمل بيشتر آنها، پياده سازى مدل G2G كه تبادل كالا و خدمات ميان نهادهاى دولتى را امكان پذير مى سازد، محتمل تر مى نمايد.اما در بعد ديگر پياده سازى و استفاده از اين فناورى جديد نيازمند ايجاد بسترهاى فكرى و فرهنگى جهت پذيرش آن از طرف جامعه، رفع موانع حقوقى و قانونى و تأمين پيش نيازهاى سخت افزارى و نرم افزارى مى باشد. به عنوان مثال server يا Network پشتيبانى كننده مناسب، سيستم پرداخت متناسب در كشور و همچنين سرعت بالاى دسترسى به شبكه از ملزومات فنى يك تجارت ـ الكترونيك محسوب مى شوند.يك فروشگاه اينترنتى داراى امكانات ويژه اى است:ـ برخلاف فروشگاه هاى واقعى فردى به نام فروشنده در آن وجود ندارد. ـ ساعات كار آن شبانه روزى و در تمام ايام هفته است.ـ مشترى هاى آن از تمام نقاط دنيا و با فرهنگ ها و سلايق متفاوتى هستند.ـ به علت ارتقاء قابليت هاى فنى محيط (اينترنت) توليدكنندگان مى توانند به صورت كاراتر و موثرتر به معرفى و عرضه محصولات خود بپردازند.ـ پست الكترونيكى يك شيوه كارا در بازاريابى مستقيم به شمار مى آيد.ـ از طريق گروه هاى خبرى و گروه هاى بحث و تبادل نظر امكان ايجاد رابطه اى تعاملى بين توليدكنندگان و مصرف كنندگان وجود دارد.بهره گيرى از هر يك از اين امكانات نيازمند ايجاد ساختارهاى فرهنگى لازم چه در ميان مشتريان و چه در ميان صاحبان بازار است.يكى از بخش هاى مهم تجارت الكترونيك سيستم پرداخت است. براى پرداختى به دور از اشكال بر شبكه جهانى وب، يك سيستم پرداخت مى بايست علاوه بر دارا بودن امكانات تكنولوژيكى مناسب از قبيل كارت هاى هوشمند، كارت هاى اعتبارى، چك هاى الكترونيكى، پول هاى الكترونيكى و... بايد از لحاظ امنيتى نيز قابل اطمينان باشد. استفاده از شيوه هاى مبهم سازى اطلاعات مبادله شده كارت هاى اعتبارى، استفاده از امضاى الكترونيكى، استفاده از پروتكل هاى SSL و , SET استفاده از تكنيك هاى رمزگذارى، استفاده از كيف هاى الكترونيكى داراى نگهبان و... از جمله روش هاى امنيتى مطرح در اين زمينه است. طراحى وب سايت مربوط با توجه به سلايق و نيازهاى مشتريان از عوامل مهم در موفقيت يك تجارت الكترونيك است. بديهى است كه ابتكار فروشنده در به كار بردن راهكارهاى مناسب براى متقاعد كردن بازديدكننده در خريد از طريق وب، ضرورى است. همچنين مى بايست در مورد نحوه جذب و حفظ مشتريان با توجه به خصوصيات يك بازار رقابتى جهانى به راهكارهايى مؤثر و كارا انديشيد. استفاده از قلم هاى متناسب با موضوع فعاليت، انتخاب مناسب رنگ ها با توجه به خصوصيات فرهنگى، استفاده از فاكتورهاى جذاب مانند گرافيك تصويرى مناسب، توزيع متناسب اطلاعات و عكس ها، ايجاد محيط هاى تعاملى مانند گروه هاى بحث و تبادل افكار و بسيارى از نكات ديگر مى تواند در جذب و متقاعد كردن مشترى به خريد از سايت شما مؤثر باشد. ورود به يك بازار جهانى نيازمند برنامه اى دقيق و حساب شده است. يكى از مهمترين و زيربنايى ترين مسائلى كه بايد در راه اندازى يك فروشگاه مبتنى بر وب مورد بررسى قرار گيرد، استراتژى هاى راه اندازى فروشگاه است. به طور كلى اين استراتژى ها به دو دسته استراتژى هاى قبل از شروع فعاليت هاى تجارى در اينترنت و استراتژى هاى در حين فعاليت هاى تجارى تقسيم مى شوند. 1ـ استراتژى هاى قبل از شروع فعاليت هاى تجارى:اين بخش شامل كليه راهكارها و تصميماتى است كه پيش از شروع فعاليت فروش بايد مدنظر قرار گيرد. اين بخش در حكم پايه و ستون يك ساختمان است كه پى و اساس مجموعه را تشكيل مى دهد. بنابراين در صورت اهمال كارى و يا عدم صرف زمان و دقت كافى در اين امر در آينده لطمات زيادى را به سيستم طراحى شده وارد خواهد آورد.2ـ استراتژى هاى در حين فعاليت هاى تجارى:آخرين مرحله و شايد مهمترين فاز كار را فعاليت هاى در حين فروش تشكيل مى دهند. استراتژى هاى موجود در اين بخش را به دو بخش استراتژى هاى كوتاه مدت و بلندمدت تقسيم مى كنند. امروزه حجم زيادى از مبادلات از طريق اين شيوه نوين تجارت انجام مى گيرد و انتظار مى رود كه چندين ميليون دلار از مبادلات بشرى تا سال هاى آينده از طريق اينترنت انجام پذيرد.نتيجه گيرى:ارتباط بين تجارت و تكنولوژى دير زمانى است كه وجود داشته و ادامه دارد. اكنون، شبكه جهانى اينترنت مانند همان كشتى است كه نه تنها فواصل جغرافيايى بلكه اختلافات زمانى را نيز كمرنگ نموده و صحنه را براى نمايشى ديگر آماده كرده است. براى گسترش و پذيرش تجارت الكترونيك لازم است كه پيش نيازهاى اين تكنولوژى مهيا شود. مهمترين هدف در تجارت ـ حال چه از روش هاى بسيار پيشرفته الكترونيكى استفاده كند و چه از روش هاى سنتى و قديمى ـ همانا دستيابى به پول و سود بيشتر است و طبيعتاً در اين ميان، نقش بانك ها و مؤسسات اقتصادى در نقل و انتقال پول بسيار حياتى است. هدف از بكارگيرى تجارت الكترونيك، ارائه روشى جديد در انجام امور بازرگانى مى باشد. با واسطه اين روش ، تاجران قادرند كه محصولات و خدمات خود را به شكل تمام وقت و به تمام خريداران در سرتاسر جهان عرضه كنند.نهايتاً اينكه، به سادگى مى توان هر گونه فعاليت تجارى و مالى بين موسسات و افراد مختلف را در حيطه تجارت الكترونيك گنجاند. تجارت الكترونيك روش ديگرى براى تبادل الكترونيكى اطلاعات و انجام مبادلات تجارى است كه يك پل الكترونيكى را بين مراكز تجارى ايجاد كرده است. با وجودى كه تجارت الكترونيك پديده اى تقريباً جديد و نوپا اما بسيار فعال است. مدل هاى C2B و B2B بيشترين توجه را امروزه به خود جلب كرده اند ولى مدل هاى ديگر هنوز در حال نقديل استراتژى هايشان هستند و روش هايشان را گسترش مى دهند و عاقلانه اين است كه راجع به پنج سال ابتداى كار تجارت الكترونيك مانند پنج سال ابتداى زندگى يك كودك بينديشيم. تجارت الكترونيك در ايران مانند ديگر كشورها، داراى شركت هاى بسيارى است كه براى توسعه بازار خود به اينترنت وابسته اند كه هدف بيشتر آنها از پايگاهى كه در اينترنت ايجاد مى كنند ، توسعه صادرات است متأسفانه فروش در شبكه مخارج زيادى دارد و براى بسيارى مقرون به صرفه نيست. شركت هاى بزرگ دنيا با سرمايه هاى كلان و پرسنل كافى پايگاه هاى تخصصى را براى مواردى چون صادرات و فروش تجارى ايجاد كرده اند . شركت هاى متعددى نيز در ايران دست به ايجاد چنين امكاناتى زده اند اما از آن جايى كه هنوز هيچ متولى و مركزى براى اين پديده وجود ندارد، اين سازمان ها به صورت جزيره اى و خود محور اقداماتى را انجام مى دهند كه هنوز پروسه كامل تجارت را در بر نگرفته و به صورت مقطعى انجام مى شود . تجارت الكترونيكى در مرحله كودكى و نوپايى است و نياز به مراقبت و حمايت زيادى از طرف دولت دارد. دولت بايد با ارائه يك طرح ملى، فرهنگ خريد جامعه امروزى ايران را تغيير دهدو سرمايه گذارى مالى و زمانى بر روى زمينه اى كه در آينده حرف اول را خواهد زد، مطمئناً باعث پويايى اقتصاد كشور خواهد شد. خوشبختانه كشور ما از پشتوانه خوبى از نظر نيروى جوان برخوردار است و در نتيجه وظيفه ارگان هاى دولتى و غير دولتى ، وارد كردن اين تكنولوژى به كشور و تشكيل دادن گروه هاى كارى، براى كار سازمان يافته بر روى اين تكنولوژى جديد است. اينترنت به سرعت در حال رشد است و تاجران كوچك اين فرصت را در اختيار دارند كه همگام با آن رشد كرده و به غول هاى تجارى فردا مبدل شوند. هر تغيير و تحول در جامعه ، نيازمند تحول و دگرگونى در ساختار و قوانين و آداب و سنن است تا بسترى مناسب براى پذيرش اين تغيير فراهم شود. تجارت الكترونيك نيز تحولى است در عرصه تجارت و اطلاعات كه به موجب آن، شيوه خريد و فروش و انتقال اطلاعات و كالاها توسط مؤسسات دگرگون شده است. براى گسترش و پذيرش تجارت الكترونيك لازم است كه پيش نيازهاى رشد اين تكنولوژى مهيا شود از جمله اين پيش نيازها مى توان به زيرساختار مخابراتى ، مسايل قانونى و ايمنى پيام رسانى و نيز مبادله الكترونيكى داده ها اشاره كرد.منابع:۱ـ سازمان هميارى اشتغال فارغ التحصيلان (J.B) ۲ـ كميته فناورى اطلاعات وزارت راه و ترابرى۳ـ مجموعه مقالات همايش جهانى شهرهاى الكترونيك و اينترنتى (ارديبهشت۸۰ شماره ۲) ۴ـ ماهنامه تخصصى بازاريابى (شماره ،۵ سال ۱۳۷۹) دكتر على پرنده۵- تجارت در اينترنت، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، سال ۱۳۷۹اسلامى ـ كريميان
دوشنبه 20 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]