باد هوا براي غرب...روسياهي براي روسها...مزد پايداري براي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
باد هوا براي غرب...روسياهي براي روسها...مزد پايداري براي ايران

قطعنامه ضدايراني 1835، نسخه اي تکراري از قطعنامه هاي پيشين بوده و حاوي هيچ نکته الزام آور و تحريم آميز جديدي عليه جمهوري اسلامي نيست و به اعتقاد اهل خبره صدوراين قطعنامه،صرفااقدامي سياسي و نمادين براي نمايش "اجماع جهاني" عليه ايران است. شوراي امنيت سازمان ملل متحد شنبه شب چهارمين قطعنامه ضد ايراني خود عليه فعاليت هاي هسته اي صلح آميز کشورمان را با محوريت "توقف فوري غني سازي اورانيوم و اجراي کامل قطعنامه هاي پيشين" تصويب کرد. قطعنامه 1835 تنها در چند سطر و بدون هيچ نکته تحريم آميز و الزام آور جديد به تصويب شوراي امنيت رسيده است. تصويب اين قطعنامه بدنبال توافق "غيرمنتظره" گروه "1+5" (شامل آمريکا، انگليس، فرانسه، چين و روسيه به همراه آلمان) در روز جمعه صورت گرفت. توافق روز جمعه از اين نظر غيرمنتظره بود که چند روز پيشتر اعلام شد نشست روز پنجشنبه وزراي خارجه اين شش کشور در نيويورک براي بحث درباره قدم بعدي مقابل ايران لغو شده است. لغو آن نشست در پي مخالفت روسيه صورت گرفت و تصور عمومي اين بود که تنظيم هرگونه قطعنامه اي عليه برنامه اتمي ايران فعلا منتفي است. اما ظاهرا اين وضع در جريان ديدار وزراي خارجه روسيه و آمريکا در روز چهارشنبه در نيويورک تغيير کرد. با اين حال پس از آنکه واشنگتن رايزني هاي گسترده اي را با هدف ايجاد اجماعي تازه در قالب گروه 1+5 و متقاعد کردن روسيه براي بازگشت به جبهه مهار برنامه هسته اي ايران آغاز کرد و يک روز پس از نخستين ديدار وزراي خارجه روسيه و آمريکا از زمان آغاز بحران منطقه قفقاز، مسکو پيش نويس جديد ترين قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل عليه ايران را تنظيم و تقديم کشورهاي عضو گروه 1+5 کرد. تصويب قطعنامه 1835 عليه ايران با واکنش ها و برداشت هاي متفاوتي از بازيگران فعال در صحنه بررسي موضوع هسته اي ايران روبرو شده است: الف) برداشت اول: آمريکا و متحدان غربي پس از انتشار گزارش "مبهم اما جهت دار" محمد البرادعي، مديرکل آژانس بين المللي انرژي اتمي از آخرين وضعيت پرونده هسته اي ايران در هفته گذشته، آمريکا و متحدان اروپايي اش به تلاش هاي گسترده اي براي تصويب دور تازه اي از تحريم ها عليه ايران دست زدند، اما با مقاومت چين و به خصوص روسيه روبرو شدند. از اين رو، آمريکا در حرکتي عجولانه و در اقدامي که کمتر از 24 ساعت بطول انجاميد، درخواستي رسمي را براي برگزاري جلسه شوراي امنيت به رئيس اين شورا ارائه و پيش نويس قطعنامه را که در خصوص آن با برخي ديگر از اعضاي دائم شورا توافق کرده بود به راي گذاشت که به تصويب رسيد. در اين ميان، هرچند قطعنامه چهارم شوراي امنيت عليه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي ايران، برخلاف ميل واشنگتن حاوي تحريم هاي تازه اي نيست، اما آمريکا مي کوشد آن را به عنوان "نشانه اتحاد بين المللي عليه برنامه اتمي ايران" تعبير کند. اين در حالي است که ناظران بين‌المللي اين قطعنامه را تلاشي براي حفظ وجهه غرب در برابر ايران ارزيابي مي‌کنند. کاندوليزا رايس وزير خارجه آمريکا در اين باره گفت که هدف اين قطعنامه نشان دادن وحدت اعضاي گروه 1+5 پس از بروز اختلاف با روسيه بر سر مناقشه گرجستان است. وي به رويترز گفت: " بويژه مهم است که ايراني ها تشخيص دهند که فرآيند کاري گروه پنج به علاوه يک همچنان به قوت خود باقي است." در اين ميان، فرانک والتر اشتاين ماير، وزير خارجه آلمان، نيز صدور اين قطعنامه را ستود و گفت: "نگراني من اين بود که اگر يک اعلاميه مشترک تنظيم نمي کرديم، دولت ايران بيش از حد خوشحال مي شد." ديويد ميليبند وزير امور خارجه انگليس هم درباره قطعنامه جديد شوراي امنيت اظهار داشت که براي ما اين مساله بسيار مهم است که وحدت نظر گروه 1+5 درباره ايران را حفظ کنيم. اما وزارت خارجه رژيم صهيونيستي نسبت به قطعنامه جديد عليه ايران، برخلاف آمريکا و متحدان اروپايي اش موضع گرفته و گفته است: انتشار قطعنامه جديد شوراي امنيت، که کشورها را ملزم مي سازد تحريم هاي اعلام شده عليه حکومت ايران را با دقت بيشتري رعايت کنند، فقط از نظر رواني مهم بوده و اهميت عملي کمي دارد. وزارت خارجه رژيم صهيونيستي عصر يکشنبه در سايت رسمي خود با انتقاد از قطعنامه شوراي امنيت در خصوص برنامه هسته اي ايران ،آن را سازشکاري بين امريکا و روسيه خواند و اعلام کرد: تصويب قطعنامه جديد عليه برنامه هاي اتمي ايران در شوراي امنيت، نوعي سازش بين خواسته هاي ايالات متحده و روسيه بود. به موجب اين سازش، اصرار روسيه براي خودداري از تصويب تحريمهاي شديدتر عليه ايران پذيرفته گرديد. ب) برداشت دوم: روسيه و چين بررسي مواضع مقامات روسيه و چين - که پيشتر با تدوين پيش نويس قطعنامه جديد تحريم آميز عليه ايران مخالفت کرده بودند- نسبت به تصويب قطعنامه ضدايراني چهارم نشان مي دهد که آنها سعي دارند تا همراهي خود با آمريکا و متحدانش را اقدامي "مسوولانه" و "غالب آمدن عقل سليم" در جلوگيري از تشديد تنش ها توصيف نمايند. ويتالي چورکين سفير روسيه در سازمان ملل با گفتن اين نکته که قطعنامه جديد نشان از اين امر دارد که بايد در پرونده هسته اي ايران گزينه سياسي را به رويکرد نظامي ترجيح داد ، راي مثبت روسيه به اين قطعنامه را توجيه کرد. به گزارش خبرگزاري روسي اينترفکس، وزارت خارجه روسيه نيز در بيانيه اي گفت که تنظيم يک پيش نويس ساده و کوتاه در مورد ايران پيشنهاد مسکو بوده است و پذيرش آن نشانه "غالب آمدن عقل سليم" است. براساس بيانيه روسيه، پس از موضع گيري روسيه داير بر نامناسب بودن زمان براي نشست وزراي خارجه شش کشور در نيويورک براي بحث درباره تحريم هاي تازه عليه ايران، ديگر اعضاي اين گروه "پذيرفتند که بار ديگر سراغ پيشنهاد روسيه که پيشتر تسليم شده بود بروند." سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه نيز پس از ديدار روز جمعه اعضاي گروه "1+5" در اشاره اي به ايران گفته بود: "غيرمسوولانه خواهد بود اگر اين مسائل (برنامه اتمي ايران) به خاطر اختلاف بر سر قفقاز زمين گذاشته شود." در اين بين، نخست وزير چين نيز همراهي کشورش با غرب در تصويب قطعنامه جديد عليه ايران را اينگونه تشريح کرد: هدف ما اکنون حل مشکل است نه تشديد تنش ها. "ون جيابائو" نخست وزير چين در گفتگو با تلويزيون "سي ان ان" اعلام کرد که رويکرد اعضاي گروه 1+5 در قبال برنامه هسته اي ايران بايد بر مذاکره متمرکز باشد نه افزايش فشار بر ايران. وي تصريح کرد: قدرتهاي بزرگ جهان بايد گفتگوهاي مسالمت آميز را با ايران دنبال کنند نه اينکه به زور يا تهديد زور متوسل شوند. ج) برداشت سوم: ايران صدور قطعنامه چهارم شوراي امنيت عليه ايران از سوي مقامات ارشد جمهوري اسلامي ايران اقدامي "غيرقانوني"، "ناسنجيده" و "سبکسرانه" اما ماهيت آن "کم اثر" و "شبيه بيانيه" توصيف شده است. بدنبال صدور قطعنامه 1835، جمهوري اسلامي ايران با صدور بيانيه‌اي اقدام شوراي امنيت سازمان ملل در تصويب قطعنامه جديد عليه خود را اقدامي غيرقانوني و مردود اعلام و تاکيد کرد ملت ايران در عزم راسخ خود براي پيگيري حقوق مسلم خويش لحظه‌اي ترديد به خود راه نخواهد داد. در واکنش به اين قطعنامه، دبير شوراي عالي امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران نيز گفت: پيش نويسي که کشورهاي گروه موسوم به پنج به علاوه يک به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ارائه کرده اند، بيشتر به بيانيه شبيه است. سعيد جليلي با بيان اينکه در اين پيش نويس، هيچ موضوع و مسئله جديدي مطرح نشده است افزود: اين پيش نويس، بيانيه اي چند خطي است که مي خواهند با عنوان قطعنامه در شوراي امنيت مطرح و صادر کنند. دبير شوراي عالي امنيت ملي گفت: اين پيش نويس در شرايطي تدوين شده است که کشورهاي گروه پنج به علاوه يک گفتگوهاي خود را با جمهوري اسلامي ايران، سازنده و رو به جلو خوانده و اعلام کرده اند که سوال هاي ايران منطقي است و درباره آنها بحث خواهند کرد و پاسخ خواهند داد. جليلي با اشاره به اينکه اين کشورها نتوانستند براي سوالات جمهوري اسلامي ايران پاسخ مناسبي تهيه کنند و اکنون به سوي تصويب چنين قطعنامه اي پيش مي روند افزود: اين امر نشان مي دهد که سوال هاي ايران سوالاتي منطقي و استدلال هاي ما استدلال هايي صحيح بوده است. اما واکنش علي لاريجاني، رييس مجلس شوراي اسلامي به قطعنامه ضدايراني 1835 لحني تندتر داشت. لاريجاني که خود روزگاري به عنوان دبير شوراي عالي امنيت ملي مسووليت پرونده هسته اي را برعهده داشت، بخش اصلي نطق ديروزش در مجلس را به واکنش به قطعنامه تازه شوراي امنيت و توافق اعضاي گروه "1+5" در اين باره اختصاص داد. وي ضمن "سبکسرانه" توصيف کردن اقدام گروه "1+5" در تصويب اين قطعنامه چنين هشدار داد که "شايد نياز باشد درباره ادامه اين تفنن سياسي آنان تصميم ديگري گرفته شود." لاريجاني سپس با اشاره به عملکرد آژانس بين المللي انرژي اتمي طي هفته گذشته، رفتار اين گروه در تصويب قطعنامه چهارم را "چرخش موذيانه در پيگيري قطعنامه هاي بي منطق عليه ايران" بيان کرد و افزود: "مساله هسته يي ايران صرفاً نوعي بهانه جويي سياسي است و به هيچ وجه ربطي به ماهيت قانوني آن ندارد." رئيس مجلس هشتم سپس اظهار داشت: همه بحث ها در چند هفته اخير با مسوولان ايراني درباره تنظيم زمان بندي جديد براي مذاکرات بعدي بود که يکباره حرکت نمايشي پيگيري قطعنامه از جانب "1+5" مطرح شد. *جمعبندي و ارزيابي: 1) قطعنامه ضدايراني 1835 شوراي امنيت، نسخه اي صرفا تکراري از قطعنامه هاي پيشين بوده و حاوي هيچ نکته الزام آور و تحريم آميز جديد عليه جمهوري اسلامي نيست. از اين منظر، صدور اين قطعنامه تنها "يک اقدام سياسي نمادين" براي نشان دادن علائم حيات در گروه "1+5" و در نتيجه "اجماع جهاني" عليه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي ايران بوده است. 2) تصويب اين قطعنامه "خنثي" نشان مي دهد که ايالات متحده و متحدان اروپايي اش علي رغم تلاش هاي چندماهه خود در تشديد تحريم ها عليه ايران به "کف" خواسته ها و مطالبات خود در قبال ايران تن داده و تنها به حرکت نمايشي "اجماع عليه ايران" رضايت داده اند. 3) علي رغم واقعيت هاي فوق، تصويب اين قطعنامه در اوج بحران ميان روسيه و آمريکا بر سر مساله گرجستان نشان از يک نکته مهم دارد؛ "مديريت بحران از سوي قدرت هاي بزرگ و تمرکز مشترک بر چالش مورد نظر آنها". به باور بسياري از ناظران آگاه، در شرايطي که تصور غالب بر اوج گيري بحران در روابط روسيه و غرب در پس مساله گرجستان و استقرار سپر دفاع موشکي آمريکا در اروپاي شرقي استوار بود و حتي بسياري از تحليلگران از آن به عنوان "احياي جنگ سردي ديگر" ياد مي کردند، ناگهان وزيران خارجه روسيه و آمريکا طي ديداري در نيويورک بر ضرورت تمرکز بر مساله هسته اي ايران تاکيد کردند. در اين ميان، سرگئي لاورف پس از ديدار با کونداليزا رايس گفت که مساله گرجستان نمي تواند دو کشور (روسيه و آمريکا) را از بررسي موضوعاتي ديگر نظير مساله ايران بازدارد. از اين منظر است که تحليلگران، همراهي روسها با آمريکا در تصويب قطعنامه ضدايراني جديد را "سازش آمريکا و روسيه در برابر ايران" توصيف و روزنامه آمريکايي "کريستين ساينس مانيتور" نيز از آن به عنوان "مصلحت انديشي دو قدرت" ياد کرده است. 4) مساله ديگر به بازي جديد روس ها در صحنه اخير شوراي امنيت باز مي گردد. روسيه همواره در دوره هاي مختلف بررسي پرونده هسته اي ايران در شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي و شوراي امنيت سازمان ملل، سعي نموده با استفاده از يک ديپلماسي دو وجهي در مقابل ايران و غرب، بيشترين بهره برداري را از موضوع هسته اي ايران را در راستاي منافع ملي خود داشته باشد. يکي از نوشته هاي ولاديمير پوتين، رييس جمهوري پرقدرت پيشين و نخست وزير کنوني روسيه در وبلاگ شخصي اش، به صراحت و بدون پرده پوشي دلايل همراهي مسکو با غرب در مقابل مساله هسته اي ايران را تبيين مي کند: "... اين همراهي "نه به دليل اين است که کسي از ما چنين خواسته است و نه به خاطر آنکه مي خواهيم در چشم ديگران خوب جلوه کنيم، بلکه ما اين کار را مي کنيم چون در راستاي منافع ملي ماست، زيرا در اين مورد، منافع ما با منافع بسياري از کشورهاي اروپايي و منافع آمريکا سازگار است." از اين منظر، ناظران آگاه تاکيد مي کنند که روس ها از مساله هسته اي ايران به عنوان "اهرم چانه زني" براي دريافت امتياز از غرب استفاده مي کنند و به همين دليل تلاش آنها براي صدور قطعنامه عليه ايران به هيچ وجه عجيب و غير منتظره نبوده است. مسوولان ارشد کشورمان نيز از اين مساله آگاهي کامل داشته و از اين رو، هرگز روسيه را به عنوان "نقطه اتکاي" خود در ديپلماسي هسته اي جمهوري اسلامي ايران قرار نداده و تنها سعي کرده از ظرفيت هاي روسيه براي تعديل قطعنامه هاي شوراي امنيت استفاده کنند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 387]