واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: گزارش ايرنا به نقل از سايت خبري، تحليلي و پژوهشي ايراس حاكي است، هر دو هيات ياد شده به مسايل حفاظت از مرز و استقرار پايگاه هاي نظامي خود در خاك تاجيكستان علاقهمندي نشان دادند. جالب تامل اينكه در حاليكه امامعلي رحمانرييس جمهوري تاجيكستان با ناريشكين و سرديوكوف ديدار داشت، هيات آمريكايي براي بازديد از مرزهاي جنوبي تاجيكستان سفر كرد. رئيس جمهور با او نيز ملاقات كرد. ويليام براون فيلد، دستيار وزير امور خارجه آمريكا در مراسم افتتاح سربازخانه هاي دسته مرزبانيشهرآبادو پايگاه جديد يخچي-پون شركت كرد كه اداره نظارت بر مواد مخدر و حفاظت از نظم حقوقي آمريكا براي ساخت آنها 1.6 ميليون دلار هزينه كرده بود. اين اولين طرح آمريكايي ها براي توسعه نفوذ سياسي و نظامي خود در كشورهاي آسياي ميانه نيست كه در مرز تاجيكستان با افغانستان اجرا شده است. شش سال قبل مرزبانان روس از اين منطقه خارج شدند كه بعد از آن آمريكاييها به نوسازي پاسگاهها و سلاحهاي نيروي مرزباني تاجيكستان پرداختند. بيانيه مطبوعاتي سفارت آمريكا در تاجيكستان،نشان مي دهد كه اين كشور از سال 1992 ميلادي تاكنون، بيش از 984 ميليون دلار در برنامه هاي مساعدت به توسعه سازمان هاي انتظامي و امنيتي تاجيكستان سرمايهگذاري كرده است. در همان حال در شهر دوشنبه موضوع همكاري نظامي بين دو كشور و سفر شهريور ماه امسال ديميتري مدوديفبه تاجيكستان مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است. با وجودي كه سرديوكوف بعد از پايان مذاكرات از گفت و گو با خبرنگاران خودداري كرد اما تنها ناريشكين مطالب خوشبينانهاي را بر زبان آورد، ولو اينكه بعضي نكات همچنان مبهم باقي ماند. وي گفت: اسنادي كه قرار است در جريان سفر مدوديف امضاء شود، تعيين شده كه شامل برنامه همكاريهاي اقتصادي دوجانبه در سالهاي 2011 تا2014 و موافقتنامه درباره همكاري بين تاجيكستان و روسيه در زمينه حفاظت از مرز است. ناريشكين ضمن اشاره به استقرار پايگاه 201 روسيه در تاجيكستان گفت كه به طرفين دستوراتي در رابطه با وضع حقوقي و ادامه استقرار پايگاه در تاجيكستان داده شده است. وي گفت: فكر ميكنم كه اين كار به نفع نه تنها روسيه، بلكه تاجيكستان نيز است. آلكساندر كنيازف پژوهشگر ارشد انستيتوي خاورشناسي روسيه در اين زمينه بر اين باور است كه خوشبيني ناريشكين روشن نيست زيرا ما شاهد محدود شدن عرصه منافع روسيه در تاجيكستان و در سراسر اين منطقه هستيم. به گفته او آمريكاييها كه خروج نيروهاي خود را از افغانستان اعلام كردند، حضور خود را در همه جمهوريها تقويت ميكنند. واحدهاي آمريكايي مرز ازبكستان و افغانستان و بخش عمده مرز تاجيكستان و افغانستان را از داخل خاك افغانستان كنترل ميكنند. مذاكرات براي استقرار تأسيسات بزرگ جديد آمريكا در تاجيكستان و قرقيزستان جريان دارد. وي ادامه داد: از جمله قرار است پايگاههاي نظامي آمريكا در منطقه باتكن قرقيزستان، درعيني و فخرآبادتاجيكستان و احتمالا در مرغاب و پاميردر نزديكي مرز با چين مستقر شوند. كنيازف در ادامه به افزايش سفرهاي ديپلماتها و نظاميان آمريكايي به دوشنبه نيز اشاره كرد و افزود: مذاكرات ناريشكين و سرديوكوف در اين شرايط با موفقيت كمي همراه بوده است. لئونيد ايواشوفرئيس آكادمي مسايل ژئوپوليتيك روسيه با اين نقطه نظر موافق است و ميگويد: از يك سو، چين است كه روسيه را از آسياي مركزي اخراج ميكند(چين بعد از قتل اسامه بن لادن ،پاكستان را منطقه مسووليت خود اعلام كرد) و از سوي ديگر ايالات متحده آمريكا (با شدت بيشتر) همين كار را ميكند. وي تصريح كرد: معادلات منطقهاي تغيير ميكند ضمن آنكه واشنگتن براي تأمين حضور نظامي خود (كه عامل اساسي است)به هر وسيله ممكن نخبگان محلي را زير كنترل خود در ميآورد. به باور ايواشوف، تاجيكستان كه در حالت بحران به سر مي برد و با توجه به سرد شدن روابط با روسيه، موجبات حضور بلندمدت آمريكا در خاك خود را فراهم ميكند. بزودي همه كشورهاي منطقه از افغانستان تا تركمنستان مملو از پايگاههاي نظامي غير روسي خواهند شد و دوشنبه هم اين واقعيت را درك كرده است. مدير مركز مطالعات راهبردي وابسته به رئيس جمهوري تاجيكستان در اين خصوص بر اين باور است كه اكنون اين منطقه براي غرب اهميت زيادي يافته است. منافع آمريكا و اروپا در آسياي مركزي توسعه خواهد يافت. دوشنبه ميتواند شيوه جديد سازنده روابط با شركاي خود و از جمله با روسيه را پيدا كند. سهراب شريفاف معتقد است، تاجيكستان باوفاترين متحد نظامي مسكو بوده به طوري كه از زمان شوروي سابق تاكنون پايگاه نظامي 201 روسيه بدون پرداخت اجاره در اين جمهوري مستقر شده است. مجتمع فيبر نوري اكنو در نورك تقريبا رايگان در اختيار روسيه گذاشته شد، در حالي كه اين واحد ميتوانست هر سال به تاجيكستان سود بدهد، ولي ما در عوض چه چيزي دريافت كردهايم؟ اكنون دوشنبه از مسكو هيچ انتظاري ندارد زيرا مي فهمد كه مسكو وعدههاي خود را هرگز اجرا نخواهد كرد. شريفاف اظهار داشت: اگر مسكو به ادامه حضور پايگاههاي خود در تاجيكستان علاقهمند باشد، بايد ما به ازاء آن را پرداخت كند. وي گفت: طرف تاجيكي اعلام كرد كه اگر فرودگاه عينيرا ميخواهيد، بابت آن پول بپردازيد. همان طور كه به قزاقستان و آذربايجان حق اجاره ميدهيد. چرا مسكو نميخواهد به تاجيكستان چيزي بپردازد؟ مسكو به شرايط دوشنبه رضايت نميدهد. به همين علت مذاكرات در باره استقرار پايگاه 201 و استفاده از فرودگاه عيني سه سال است كه ادامه دارد. يادآور ميشود واحدهاي نظامي روسي شامل ششهزار و 800 نفر و در شهرهاي دوشنبه، كولاب و قرغانتپه مستقر هستند. در سال 2004 سندي امضا شد كه پايگاه روسيه در تاجيكستان براساس آن براي مدت 10 سال مستقر گرديد. مقامات تاجيكستان در آستانه انقضاي اين مدت پيشنهاد كردند كه روابط بين طرفين به صورت تجاري تنظيم شود و از روسيه 300 ميليون دلار خواستند. اما مسكو اين مبلغ را زياده از حد ميداند. همچنيناژدر كورتوفكارشناس انستيتوي مطالعات راهبردي روسيه گفت: اين چانهزني عادي شرقي است اما منطقي بود تاجيكستان نه تمام مبلغ بلكه پرداخت قسطي را پيشنهاد ميكرد. روسيه حاضر نيست مبلغ گزافي بپردازد، ولي ناريشكين تأكيد دارد كه مذاكرات در باره استفاده از فرودگاه عيني همچنان ادامه خواهد يافت و اينكه اين كاردر حالت خوبي قرار دارد. به عقيده كورتوف، اكنون روسيه براي به دست آوردن فرودگاه عيني اهميت زيادي قايل است، زيرا در جنگهاي معاصر عنصر هوايي اهميت كليدي دارد و اين امر در حوادث عراق، افغانستان و ليبي به اثبات رسيده است. به عقيده اين كارشناس، بهتر است كه در چارچوب سازمان پيمان امنيت جمعي از فرودگاهعيني (مانند پايگاه قند قرقيزستان) استفاده شود. كورتوف افزود: البته همه كشورهاي عضو سازمان نميتوانند هزينههاي استقرار نيروي هوايي خود را در اين پايگاه تأمين كنند. درست هم نيست كه فقط يك كشور همه هزينهها را تقبل كند، ولي بعيد است كه بابت عينيبيش از 10 ميليون دلار بخواهند، زيرا نيروي زيادي آنجا مستقر نخواهد شد. به عقيده كارشناسان، روسيه ميتواند با توسل به سرمايهگذاريها و ارايه تسهيلات در زمينه صدور سوخت به تاجيكستان موجبات استفاده از فرودگاه عيني را فراهم كند. آساق**ه.ص**1558**2047**
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 307]