ریشههای مشترک موسیقی فولکلور جهانی: چرا انسانها در تمام فرهنگها میخوانند؟
مقدمه: کشف پیوندهای پنهان در ترانههای سنتی
راشل فلتمن، مجری پادکست Science Quickly از Scientific American، در گفتوگویی جذاب با آلیسون پارشال، سردبیر خبری این مجله، به بررسی دو مطالعه جدید در سال 2024 پرداخته که به راز جهانی بودن موسیقی در فرهنگهای مختلف میپردازد.
گفتوگوی آغازین: از ترانههای محلی تا سوالات بنیادین
فلتمن در ابتدا از پارشال میپرسد: “آیا ترانه محلی مورد علاقهای داری؟” و خود در پاسخ به این سوال، ترانه “در میان کاجها” را میخواند که با محیط رشدش در پاین بارنز نیوجرسی ارتباط دارد. پارشال نیز از خاطرات شنیدن لالایی “سرود جنگ جمهوری” از زبان مادربزرگش میگوید.
تحقیق بینفرهنگی: گردآوری نمونههای موسیقی از سراسر جهان
گروهی از موسیقیشناسان به رهبری پاتریک ساوج از دانشگاه اوکلند نیوزیلند، با جمعآوری 75 نمونه از 55 زمینه زبانی و 6 قاره، به دنبال پاسخ به این پرسش بودند: “چرا انسانها در تمام فرهنگهای جهان میخوانند؟”
روش تحقیق:
- هر شرکتکننده چهار نمونه ارائه داد:
- اجرای آوازی یک ترانه سنتی
- اجرای سازی همان ترانه
- خواندن متن ترانه به صورت گفتاری
- توصیف گفتاری خود ترانه
نمونههای برجسته:
- پاتریک ساوج با اجرای “Scarborough Fair”
- تکومسه فیتچ با ترانه “Rovin’ Gambler”
- مارین ناروسه از جزایر آمامی ژاپن با تکنیکهای آوازی منحصربهفرد
- ندیل السی مونیوز میلالونکو از جزیره چیلوئه شیلی با ترانه “Ñaumen pu llauken”
یافتههای کلیدی: تفاوتهای آواز و گفتار
تحلیل دادهها توسط یوتو اوزاکی از دانشگاه کیئو ژاپن نشان داد:
- سرعت: آواز کندتر از گفتار است
- زیروبمی: آواز زیرتر و با ثباتتر از گفتار است
- دامنه صوتی: آواز از دامنه بالاتری استفاده میکند
عصبشناسی موسیقی: دو سیستم ارتباطی موازی
رابرت زاتوره از دانشگاه مکگیل مونترال با مطالعه 21 فرهنگ مختلف به این نتایج رسید:
پردازش مغزی:
- گفتار: اطلاعات زمانی (تغییرات سریع) → پردازش در نیمکره چپ
- آواز: اطلاعات طیفی (رنگ صوتی) → پردازش در نیمکره راست
آزمایش تغییر کیفیت صدا:
- تغییر زمانی: درک ملودی بدون فهم متن
- تغییر طیفی: درک متن بدون تشخیص ملودی
نظریههای تکاملی: چرا انسانها میخوانند؟
دو دیدگاه اصلی:
- “کیک صوتی”: موسیقی محصول جانبی تکامل گفتار است
- کارکرد اجتماعی: موسیقی نقش مستقل در تکامل انسان داشته است
شواهد جدید:
- همخوانیهای گروهی مانند کور CelebRation برای افراد مبتلا به آفازی نشان میدهد که آواز میتواند مسیرهای عصبی متفاوتی از گفتار را فعال کند.
- پژوهشهای سوزان پوردی در حال بررسی تأثیر آواز گروهی بر احساس تعلق اجتماعی است.
موسیقی به عنوان پدیدهای جهانی
این مطالعات نشان میدهند که موسیقی صرفاً یک محصول فرهنگی نیست، بلکه ریشه در ساختار عصبی و تکاملی انسان دارد. از ترانههای محلی گرفته تا آوازهای مذهبی، این هنر در تمام فرهنگها به عنوان ابزاری برای ارتباط و ایجاد پیوند اجتماعی تکامل یافته است.
