نوجوانان چگونه یکدیگر را در مسیر رشد همراهی میکنند؟
اهمیت روابط دوستانه در نوجوانی
اغلب شاهد اخبار ناراحتکنندهای از زورگویی و آزار بین نوجوانان هستیم. اگرچه این گزارشها توجه ما را به خود جلب میکنند، اما واقعیت رایجتر و قدرتمند دیگری وجود دارد: ارتباطات عمیق و حمایتی که نوجوانان با هم ایجاد میکنند. دوستیهای دوران نوجوانی مانند یک آزمایشگاه غنی برای یادگیری درباره خود، دیگران و روابط بین فردی عمل میکنند. نوجوانان این مرحله حساس رشد را با هم طی میکنند و هرچند حضور بزرگسالان دلسوز حیاتی است، اما ارتباط با همسالان حس تعلق و التیامی منحصر به فرد ارائه میدهد که بزرگسالان قادر به ایجاد آن نیستند.
ارزش دوستی در نوجوانی
اگر تا به حال واکنش یک نوجوان به گرفتن تلفن همراه یا محدود کردن ارتباطاتش را دیدهاید، متوجه اهمیت حیاتی تماس با همسالان برای آنها شدهاید. مطالعه طولیمدت دانشگاه ویرجینیا (آلن و همکاران، 2022) نشان میدهد کیفیت دوستیهای نوجوانی یکی از قویترین پیشبینکنندههای سلامت روان در بزرگسالی است که تنها پس از رابطه والد-فرزند قرار میگیرد. دوستیها در این مرحله تکاملی فراتر از یک سرگرمی اجتماعی هستند؛ آنها بستری برای تمرین اعتماد، خوداندیشی، درک دیدگاه دیگران، حل تعارض، صداقت و آسیبپذیری – عناصر کلیدی صمیمیت واقعی – محسوب میشوند.
وقتی بزرگسالان از دوستیهای نوجوانان (حتی آنهایی که با چالش یا تعارض همراهند) حمایت میکنند، فضایی برای ارائه راهنمایی در مواقع نیاز ایجاد میکنند. با پرسیدن درباره دوستانشان، خوشامدگویی به آنها در خانه و گوش دادن بدون قضاوت به دغدغههای اجتماعیشان، به نوجوان نشان دهید برای روابط همسالانش ارزش قائلید. هنگام بروز نگرانیها، به جای دستور دادن، با پرسشهای اندیشمندانه وارد گفتگو شوید. هر دوستی – چه پایدار و سالم چه کوتاه و دردناک – درسهای ارزشمندی درباره روابط میآموزد. با توانمندسازی نوجوانان برای نتیجهگیری مستقل و ارائه بازخورد فقط هنگام درخواست، هم اعتماد به نفس آنها و هم پیوندتان را تقویت میکنید.
قدرت گروه همسالان
با رشد کودکان به نوجوانی، آنها در جستجوی استقلال از والدین فاصله میگیرند، اما همچنان به حس امنیت نیاز دارند. بسیاری از نوجوانان که هنوز مهارتها یا اعتماد به نفس کافی برای تکیه کامل به خود را ندارند، به گروههای بزرگتر دوستان به عنوان “پایگاه اجتماعی” در دنیایی وسیع و اغلب ترسناک متکی میشوند. این گروهها گاهی ممکن است مانند لانه زنبورهای آشفته به نظر برسند، اما کارکردهای ضروری مانند حمایت، تعلق، هویت مشترک و خودشناسی دارند. پیش از قضاوت یا ترسیدن از شبکه اجتماعی نوجوانتان، کنجکاو شوید. درباره پویایی گروه بپرسید، به داستانهایشان گوش دهید و به آنها در درک سلسله مراتب و روابط گروهی کمک کنید. دیدگاه بزرگسالانه شما میتواند مانند قطبنمایی ارزشمند در این مسیر پیچیده عمل کند.
منابع همیاری همسالان برای نوجوانان در بحران
گاهی حتی در قویترین دوستیها، نوجوانان احساس میکنند نمیتوانند با همسالان یا بزرگسالان درد دل کنند. در این لحظات، همسالان آموزشدیده میتوانند به عنوان خط نجات عمل کنند. یکی از این منابع “تین لاین” (Teen Line) است – برنامهای از خدمات سلامت روان دیدی هیرش (Didi Hirsch). این فضا امکان ارتباط نوجوانان در بحران با همسالان آموزشدیدهای را فراهم میکند که بدون قضاوت گوش میدهند. نوجوانان میتوانند تماس بگیرند، پیام بدهند یا ایمیل بزنند و روش و زمان به اشتراک گذاری را خود انتخاب کنند. اگرچه گفتگوها بین همسالان است، اما توسط متخصصان بالینی بزرگسال پشتیبانی میشود.
لین موریس، مدیرعامل دیدی هیرش میگوید: “در سال 2025، نوجوانان در جهانی پرسر و صدا، سریع و اضطرابآورتر از همیشه بزرگ میشوند. بیشتر آنها نمیخواهند با خط کمک تماس بگیرند و با کسی صحبت کنند که شبیه والدینشان است. آنها میخواهند با کسی حرف بزنند که مثل خودشان تا دیروقت درگیر اخبار منفی است و به این فکر میکند فردا را چطور سپری کند – کسی که زبان عاطفی آنها را میفهمد.”
اگرچه دوستان میتوانند شنونده باشند، اما اغلب فاقد آموزش و پشتیبانی داوطلبان تین لاین هستند. شرل اسکین، مدیر ارشد تین لاین – که خود زمانی نوجوان شنونده بوده – از نزدیک شاهد توانایی جوانان هنگام دریافت آمادگی مناسب بوده است. او میگوید: “وقتی به خوبی آموزش ببینند و حمایت شوند، با همدلی، بینش، صداقت و ارتباطی بینظیر حاضر میشوند.” این نوع حمایت همسالانه نه تنها به افراد در بحران کمک میکند، بلکه تابآوری عاطفی و همدلی شنوندگان را نیز تقویت میکند و فرهنگی مراقبتجویانه در مقابل خشونتهای نوجوانی ایجاد میکند.
تقویت ارتباطات نوجوانان
به دوران نوجوانی خود فکر کنید – به دوستیهایی که آرامشبخش بودند و تعارضاتی که شما را شکل دادند. نوجوانان امروز با همان ترکیب شادی و درد، اما در دنیایی سریعتر و دیجیتالیتر از همیشه روبهرو هستند. با احترام به دوستیهایشان، ایجاد فضاهایی برای ارتباطات اصیل انسانی و تضمین دسترسی به منابع حمایتی، میتوانیم به آنها کمک کنیم روابط معنادار و التیامبخشی را بسازند که هر جوانی سزاوار آن است.
